Kuvvet Türetilmiş Mi
Temel Büyüklükler ve Türetilmiş Büyüklükler Örnekleri Birimleri
Temel Büyüklükler : Başka birimlere gerek duyulmadan ifade edilebilen birimlerdir.
Fizikte 7 tane Temel büyüklük vardır bunlar ; kütle, uzunluk, zaman, akım şiddeti ve sıcaklık,ışık şiddeti ve madde miktarıdır.
| Büyüklük | Sembolü | Birimi | Ölçüm aleti |
|---|---|---|---|
| Kütle | m | kilogram (kg) | Terazi |
| Uzunluk | ℓ | metre (m) | Metre |
| Zaman | t | saniye (s) | Saat |
| Sıcaklık | T | Kelvin (K) | Termometre |
| Akım şiddeti | i | Amper (A) | Ampermetre |
| Işık şiddeti | I | Candela (cd) | &#; |
| Madde miktarı | n | Mol (mol) | &#; |
Tabloda görüldüğü gibi fizikte yedi tane temel büyüklük vardır. Temel büyüklükler için kodlama yapacaksak baş harfleri birleştirerek &#;KISAMUZ&#; kodlamasını kullanabiliriz.
Türetilmiş Büyüklükler : Başka büyüklükler yardımıyla ifade edilen büyüklüklere türetilmiş büyüklükler denir.
Türetilmiş büyüklüklere örnekler ; kuvvet, ivme, hız, direnç, enerji vb.
Başka büyüklükler yardımıyla ifade edilebilen büyüklüklere türetilmiş büyüklük denir. Kuvvet, hız, ivme, enerji, momentum gibi birçok türetilmiş büyüklük vardır. Türetilmiş büyüklüklerin birimleri, temel büyüklüklerin birimlerinden faydalanılarak bulunur.
Bu nedenle türetilmiş büyüklüklerde sınır yoktur. Sadece en çok kullanılan türetilmiş büyüklükler ele alınabilir.
Türetilmiş büyüklükler için kodlama yapmak bu açıdan bakıldığında gerekli değildir. Eğer türetilmiş büyüklükleri öğrenmek istiyorsanız temel büyüklükleri ezberleyip geri kalanlarını türetilmiş büyüklük olarak alabilirsiniz.
| Büyüklük | Sembolü | Birimi |
|---|---|---|
| Kuvvet | N | Newton (N) |
| Hız | v | metre/saniye (m/s) |
| Enerji | J | joule (jul) |
| Hacim | V | metreküp (m3) |
| Yüzey Alanı | A | metrekare (m2) |
En çok kullanılan türetilmiş büyüklükler ve birimleri yukarıdaki tabloda gösterilmiştir. Türetilmiş büyüklüklerin ölçüm aleti olmaz.
Bir türetilmiş büyüklüğü ölçmek için onu oluşturan temel büyüklüklerle ölçüm yaparak matematiksel dönüşüm kullanırız. Örneğin hız için uzunluk ve zaman büyüklüklerini ölçüp sonuca ulaşırız.
Temel Ve Türetilmiş Büyüklükler Nelerdir? Farkları Ve Örnekleri
Fizik alanında büyüklükler temelde iki ayrı bölüme ayrılmıştır. Bu büyüklüklerden birisi temel büyüklük, diğeri türetilmiş büyüklüktür. Temel ve türetilmiş büyüklük, fizik alanında yer alan önemli bir konudur. Temel büyüklük, türetilmiş büyüklükten farklıdır. Her ikisinin birbirinden farklı görevleri vardır. Bu büyüklükler birtakım yöntemlerle ölçülür. Bütün büyüklükler farklı birimlere ayrılır. Bu farklı birimlere ise global birimler ya da SI birimleri adı verilir. Temel büyüklükler, direkt ölçülebilir ve kendi başlarına ifade edilir. SI biriminde toplamda yedi adet temel nicelik kullanılır. Bunun yanı sıra türetilmiş büyüklükte ise geriye kalan nicelikler vardır. Fizik ile ilgili konularda sıklıkla karşımıza çıkan bu iki büyüklüğü iyi bilmek gereklidir. Birbirinden farklı olan bu iki büyüklük çeşidine dair örnekler de mevcuttur.
Temel ve Türetilmiş Büyüklükler Nelerdir?
Temel ve türetilmiş büyüklük, fizik bilimi için önemlidir. Temel büyüklük, kendinden başka bir büyüklüğün ölçülmesine gerek olmayan büyüklüktür. Temel büyüklük, diğer fiziksel büyüklüklerin tanımlanmasında temel oluşturduğu için bu ismi alır. Bu büyüklük böylece toplam yedi birimden oluşur. Temel büyüklükteki bu birimler şu şekildedir:
- Kütle
- Zaman
- Uzunluk
- Elektrik Akımı
- Madde Miktarı
- Işık Şiddeti
- Sıcaklık
Türetilmiş büyüklük ise diğerinden farklı olarak, ölçülmesi için başka büyüklüklerin ölçülmesine gerek duyan bir büyüklüktür. Buna örnek olarak zaman ve yolu gösterebiliriz. Zaman ve yol bu durumda ölçülebilmeyi gerektirir. Türetilmiş büyüklüklere şunlar örnek verilebilir;
- Kuvvet
- Direnç
- İvme
- Hız
- Enerji
Temel ve Türetilmiş Büyüklükler Farkları
Temel ve türetilmiş büyüklükler, fizik biliminde önemli kavramlardır. Türetilmiş büyüklükler, ölçülebilmesi için başka büyüklüklerin de ölçülmesine ihtiyaç duyar. Örnek verdiğimizde, zaman ve yol ölçülmeyi gerektiren büyüklüklerdir. Hacim üç uzunluğun birbiriyle çarpılması sonucu bulunur.
İvme ise hızın zamana bölünmesiyle birlikte oluşur. Bunlar türetilmiş büyüklükleri kapsamaktadır. Temel büyüklük hesaplanırken herhangi bir büyüklüğe gereksinim duyulmaz, türetilmiş büyüklük hesaplanırken de başka bir büyüklüğe ihtiyaç duyulur. Bu iki büyüklük arasındaki temel fark budur.
Temel ve Türetilmiş Büyüklükler Örnekleri
Temel ve türetilmiş büyüklük birbirinden farklıdır. Temel büyüklük, başka birimlere gerek kalmadan ifade edilen birimlerdir. Bu büyüklüğe örnek birimler; kütle, zaman, uzunluk, akım şiddeti, sıcaklık, ışık şiddeti ve madde miktarıdır.
Türetilmiş büyüklük ise başka büyüklüklerle ifade edilir. Bu büyüklüğe örnek birimler ise; kuvvet, ivme, hız, direnç ve enerjidir. Türetilmiş büyüklerin birimi de böylece temel büyüklüklerin birimlerinden faydalanılarak bulunur.
SI'dan türetilen birim
Uluslararası Birimler Sistemi (SI), yedi temel birimden oluşur. Diğer tüm ölçüm birimleri bunlardan türetilir. Diğer bu birimler SI'dan türetilen birimler olarak adlandırılır ve standartın parçası olarak dikkate alınmışlardır.
SI birimlerin adları küçük harflerle yazılır. Kişilerle ilişkilendirilen birim adlarının birim sembolleri yine de daima bir büyük harfle başlar (örn, Hertzin sembolü Hz olurken, metre m ile gösterilir).