kaynağı değiştir]
Sanal logaritma demektir. Sanal sayılar ı içerir. şeklindeki logaritmanın şeklinde dönüştürülerek bulunabilir. Negatif logaritmaya benzer bir şekilde Euler özdeşliğinden şeklinde bulunmuştu (yukarıda) denklem düzenlenirse den dolayı olur. denkleminde ln(i) yerine yazılırsa sonuç: olur.
şeklindeki logaritma ise olur. Yani dir. bulunmuştu. Yerine yazılırsa düzenlenirse sonucuna ulaşılır.
LOGARİTMA :
a ve y gerçek sayılar olmak üzere;
ax = y
eşitliğini sağlayan x sayısına y sayısının a tabanına göre logaritması denir ve
x = logay
şeklinde gösterilir.
LOGARİTMANIN GENEL ÖZELLİKLERİ :
Üstel Sayıların Logaritması :
m sayısınınn nci merteden üssünün logaritması m sayısının logaritmasının n ile çarpımına eşit olup
şeklinde gösterilir. Bu eşitliğin doğruluğunu aşağıdaki gibi gösterebiliriz.
ifadesinin her iki tarafının a tabanına göre logaritması;
olacağındanve ayrıca;
yazılır ve logaritması alınırsa;
elde edilir. Yukarıdaki x değeri yerine konulursa;
elde edilir.
Çarpımın Logaritması :
m ve n sayılarının çarpımının logaritması bu sayılarının logaritmaları toplamına eşittir.
Bunun doğruluğunu aşağıdaki gibi gösterebiliriz.
her iki eşitliğinin de a tabanına göre logaritması alınırsa
yazılır. Ayrıca
eşitliğin her iki tarafının a ya göre logaritması alınırsa
x ve y değerleri yerine konulursa;
elde edilir.
Bölümün Logaritması :
m ve n sayılarının çarpımının logaritması bu sayılarının logaritmaları faarkına eşittir.
Bunun doğruluğunu aşağıdaki gibi gösterebiliriz.
her iki eşitliğinin de a tabanına göre logaritması alınırsa
yazılır. Ayrıca
eşitliğin her iki tarafının a ya göre logaritması alınırsa
x ve y değerleri yerine konulursa;
elde edilir.
Değişik Tabanlı Logaritma :
Bir m sayısının b tabanına göre logaritması bilinirse a tabanına görelogaritmasının nasıl hesaplanacağını görelim.
ise; yazılabilir. Bu eşitliğin her iki tarafının b tabanına göre logaritması alınırsa
ve
bağıntısı elde edilebilir. x değeri yukarıdaki eşitlikte yerine konursa
bağıntısı elde edilebilir (Örnek 1, 2, 3 ).
Örnek: sayısının değerini logaritma kurallarından yararlanarak hesaplayınız.
Çözüm :
Örnek: Bir çözeltinin asitliği pH ölçüsü ile ortamdaki hidrojen iyonlarının konsantrasyonuna bağlıolarak şeklinde ifade edilir. Saf suyun oC deki pH değeri ise dir. HCl % iyonlaştığını düşünerek, mL suya , , , , ve mL M lık HCl çözeltisinden ilave edilmesi çözeltideki H+ konsantrasyonunun ve pH nasıl değiştiğini hesaplayarak çözelti hacmine karşı grafiklerini çiziniz.
Çözüm :
Asidin başlangıç konsantrasyonu ve hacmi ise, kadar asit ilave edildiğinde yeni konsantrasyonu ;
eşitliğinden hesaplanabilir.
- Vtoplam grafiği,pH-Vtoplam grafiği
Örnek : Kimyasal reaksiyonların pek çoğu için reaksiyon hızının sıcaklığa bağımlılığı eşitliği ile verilebilir. reaksiyonu için ve oC deki hız sabiti ve mol L-1 s-1 dir. Buna göre Ea ve A değerinin ne olduğunu hesaplayınız.
Çözüm :
Logaritma, üstel işlevlerin tersinin hesaplanmasına duyulan ihtiyaç sonucu ortaya çıkmıştır. Örneğin 2'nin küpü 8'dir. Burada 3'ü ifade etmek için logaritmaya ihtiyaç vardır. log28=3.