Çalma hayatna devam edemeyecek olanlar, meslek gücünü kaybeden sigortallara malulen emeklilik hakk tannyor. Maluliyet tespiti ilemi salk kurullar tarafndan yaplyor. Erken yalanma, i gücü kayb gibi durumlar dikkate alnyor. Bunun sonucunda emekli ayl ödeniyor.
gücünü yapamayacak veya meslekte kazanma gücünü en az yüzde 60 kaybeden kiilere malul deniyor. Bu durumun kurullar tarafndan onaylanmas gerekiyor.
Malulen emeklilik u hastalklar kapsyor:
Maluliyet tespiti bavurular sosyal güvenlik il müdürlüü/merkezlerinin ilgili servislerine yaplr. Bavuru için dilekçe yazlmas gerekiyor. Kamu görevlilerinin ise temin edecekleri raporu ve talep dilekçelerini çaltklar kuruma ibraz etmeleri gerekiyor.
Kurum Salk Kurulunca malul olduuna karar verilmi olan sigortal;
a) Kurumca yürütülen soruturma nedeniyle,
b) Maluliyete ilikin Kurumca verilen karar gerei,
c) Malullük, vazife malullüü ayl balanm sigortallarn, malullük durumlarnda artma veya baka birinin sürekli bakmna muhtaç olduklarna ilikin talepleri halinde,
ç) hbar ve ikayet halinde,
kontrol muayenesine tabi tutulabilir.
Kontrol muayenesiyle ilgili deerlendirme, salk kurulu tarafndan yaplr.
Yaplan deerlendirmeler neticesinde kendisine malullük ayl balananlardan kontrol muayenesi gerek görülenlerce, kararn bildirildii tebli yazsnda belirtilen kontrol muayenesi tarihinden önce bal bulunulan kurum ünitesine müracaat edilmesi gerekmektedir.
Malul saylan sigortallarn malullük aylndan yararlanabilmeleri için;
En az on yldr sigortal olmas ve toplam olarak gün uzun vadeli sigorta kollar primi ödemesi, baka birinin sürekli bakmna muhtaç derecede malul olduuna karar verilmi ise sigortallk süresi art aranmakszn gün malullük, yallk ve ölüm sigortalar primi bildirilmi olmas,
Hizmet akdine bal olmakszn kendi adna ve hesabna bamsz çalanlarn ise kendi sigortall nedeniyle Kuruma genel salk sigortas primi dâhil, prim ve prime ilikin borcu olmamas
Malulen emekli maa, normal emekli maandan daha düük olacaktr. Son zamlarla birlikte SSK’l çalan için en düük malulen emekli ayl TL, BA-KUR’lu çalan için en düük malulen emekli ayl TL, Emekli Sand en düük malulen emekli ayl TL oldu.
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ
Emekli Sandığı Kanununa göre her ne nedenle olursa olsun vücutlarında meydana gelen zararlar ve uğrayacakları iyileşmesi imkansız hastalıklar yüzünden görevlerini yapamayacak duruma gelen iştirakçi ve tevdiatçılara malul denir. Bu nedenle ödenen aylıklara da malullük aylığı adı verilmektedir. Adi malul, vazife malulu ve harp malulu olmak üzere 3 çeşittir.
Emekli olmak için 3 koşul aynı anda gerçekleştiğinde emeklilik dilekçesi verilerek emekliliğe ayrılabilir. Bu 3 şart;
Fakat bazı özel durumlarda 3 koşul değil de 2 koşul şartı aranır. Bu durumlar, engelli emeklilik ve malulen emeklilik durumlarıdır.
Bunlar da yoksa malullük hali, biri o konunun uzmanı olması koşulu ile en az üç hekim tarafından birlikte verilecek raporla saptanır. Bu hekimlerden ikisi Emekli Sandığı kapsamındaki kurumların, birinin de iştirakçinin çalıştığı kurumun hekimi olması şarttır. Düzenlenen rapora dayanarak malullük nedeniyle emekliye ayrılmayı memur isteyebileceği gibi; kurumun da memuru resen emekli etme yetkisi vardır. Malulen emekli olan memurların gerekli sağlık şartlarını tekrar sağlamaları halinde, bu durum resmi sağlık kurumlarınca tespiti sağlandığı takdirde, göreve dönmek isteyen memurların eski derece ve niteliklerine uygun göreve atanacakları da güvene altına alınmıştır.
Vazife malullüğü kapsamına giren haller dışındaki sebep ve hallerden doğan malullük çeşidi olup bu kapsamda bağlanan aylığa da adi malullük aylığı adı verilmektedir.
sayılı Emekli Sandığı Kanunun maddesinde bu husus düzenlenmiştir. Adi malullük talebinde bulunan kişi tarafından alınan rapor kuruma verilir. Kurum ilgili raporu Sosyal Güvenlik Kurumuna gönderir. Sosyal Güvenlik Kurumunu bünyesinde bulunan Sağlık Kurulunca malullük verilip verilmeyeceği karara bağlanır. Adi malul üzerinden emekli olabilmek için kişinin en az 10 yıl hizmet süresi bulunmalıdır. Kurumu tarafından malulen emekliye sevk edilen kişi gerekli şartları taşıyor ise malulen emekliye ayrılır, kişiye emekli maaşı bağlanır.
Fakat her adi malullük durumunda emekliye sevk işlemi gerçekleşmez. Adi malullük kararı Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından verilmiş olsa bile çalışmasına engel teşkil etmeyen yani başka vazife veya sınıflara nakil suretiyle başka bir görevi de yapmaları mümkün olması durumunda çalışmaya devam edebilirler.
TSK ve Emniyet mensupları yaptıkları görevleri ve hizmet sınıfları itibariyle kendi teşkilat kanunlarına ve kendi sağlık yönetmeliklerine tabidirler. Sağlık konularında da TSK Sağlık Yeteneği Yönetmeliği, Emniyet Teşkilatı Sağlık Yeteneği Yönetmeliği hükümlerinde yer alan sağlık şartlarına göre değerlendirilir. Bu yönetmeliklerde yer alan hususlar şayet ilgilinin TSK veya Emniyet içerisindeki görevini yapamayacak durumda olduğunu gösterir rapor alınması gereklidir.
Herhangi bir hastalık veya kaza sonucu çalışma veya meslekte kazanma gücünü en az % 60 oranında kaybettiği SGK Sağlık Kurulunca tespit edilen kişiler malul sayılır. Sigortalıların sağlık kurumlarından alacakları maluliyete ilişkin raporlar, Kanuna göre malul sayılmaları için yeterli değildir. Sigortalının malul sayılabilmesi için, çalışma gücünün veya meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını kaybettiğinin SGK Sağlık Kurulunca tespit edilmesi gerekir.
Malul sayılan sigortalıların malullük aylığından yararlanabilmeleri için;
gerekmektedir.
Malullük aylığı bağlanması için sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya sosyal güvenlik merkezine yazılı olarak başvurulmalıdır. Başvurunun ardından yetkili sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarına sevki yaptırılacaktır. Bu sağlık kurullarınca düzenlenen raporun incelenmesi sonucu SGK Sağlık Kurulu sigortalının maluliyet şartlarını taşıyıp taşımadığına karar vermektedir.
Hizmet akdine tabi çalışan ve kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanların Gelir/Aylık/Ödenek Talep Belgesi ve Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi ile başvurmaları gerekmektedir. Kamu görevlileri ise emekliye sevk onayı ve Sağlık Kurulu Raporu ile Kurumları aracılığıyla başvuracaklardır.
Maluliyete ilişkin SGK sağlık kurulunca yapılacak değerlendirmeye esas teşkil eden sağlık kurulu raporları Eğitim ve Araştırma Hastaneleri, Devlet Üniversite Hastaneleri ve Devlet Hastaneleri tarafından düzenlenir. Sigortalıların bu hastanelere sevki malul oldukları iddiasıyla başvuruda bulundukları, bağlı bulundukları sosyal güvenlik merkezleri veya il müdürlüklerince yapılır.
SGK Sağlık Kurulları, raporları inceleyerek ;
belirlemeye yetkili hekimlerden oluşan kurullardır.
Sigortalılar, SGK sağlık kurullarının kararlarına karşı bağlı bulundukları sosyal güvenlik il/merkez müdürlüğünün ilgili servislerine başvurarak itiraz edebilir ve dosyalarının Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca yeniden değerlendirmesini talep edebilirler.
Malullük nedeniyle emekliye ayrılmayı memur isteyebileceği gibi; kurumun da personeli re’sen emekli etme yetkisi vardır. Malulen emekli olan personelin gerekli sağlık şartlarını tekrar sağlamaları halinde, bu durum resmi sağlık kurumlarınca tespiti sağlandığı takdirde, göreve dönmek isteyen personelin eski derece ve niteliklerine uygun göreve atanacakları da güvene altına alınmıştır.
Fakat her adi malullük durumunda emekliye sevk işlemi gerçekleşmez. Adi malullük kararı Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından verilmiş olsa bile çalışmasına engel teşkil etmeyen yani başka vazife veya sınıflara nakil suretiyle başka bir görevi de yapmaları mümkün olması durumunda çalışmaya devam edebilirler.
sayılı kanun kapsamında adi malul olarak emekliliği hak kazanan kişiler emekli olduklarında, hastalıkları düzelir ve bu durumu sağlık kurulu raporuyla ispat ettikleri takdir de tekrardan devlet memuru olabilirler.
Malulen emekliye sevk edilen sigortalılara, kamu personeline ve bu kapsamda TSK mensuplarına çalıştıkları süre ve ödedikleri prim dikkate alınarak malullük aylığı ödenir. Malullük aylığına ek olarak Ramazan ve Kurban Bayramları öncesinde ’er TL Bayram İkramiyesi ödenmektedir.
Malullük aylığı; 4/b sigortalıları için prim ödeme gün sayısı günden az olan sigortalılar için gün üzerinden, gün ve daha fazla olanlar için ise toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden, 4/a sigortalıları için prim ödeme gün sayısı günden az olan sigortalılar için gün üzerinden, gün ve daha fazla olanlar için ise toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden sayılı kanunun 29 uncu madde hükümlerine göre hesaplanır.
Adi malullük aylığı net asgarî ücretin % 70’inden aşağı olamaz. En düşük malullük aylığı tutarı TL dir.
OYAK üyelerine sayılı OYAK Kanunu kapsamında maluliyet yardımı yapılmaktadır. OYAK maluliyet yardımı aşağıdaki hallerde ödenmektedir:
Tam ve daimi malullük: Her hangi bir kaza, hastalık ve engellilik neticesinde bir işle meşgul olmak imkanından kati surette mahrum kaldığı sağlık kurulu raporu ile tespit edilenler tam ve daimi malul sayılmaktadır. Tam ve daimi maluliyet yardımı son aylık tutarının 12 katıdır. Ayrıca bu yardıma ilave olarak emeklilik yardımı da verilir.
Kısmi malullük: üyelerden birisi her hangi bir kaza dolayısıyla daimi ve fakat kısmi bir maluliyete uğradığı takdirde Kanunda belirtilen oranlar dâhilinde kısmi maluliyet yardımına hak kazanmaktadır. Kısmi maluliyet yardımı hesabında, son olarak alınan maaş tutarının 12 katı esas alınır ve Kanunda belirtilen oranlara göre ödeme yapılır. Kısmi maluliyet görevden ayrılmayı gerektiriyorsa biriken emeklilik yardımı da iade edilir.
Maluliyet yardımından faydalanabilmek için tespit tarihinden itibaren bir yıl ve maluliyetin gerçekleştiği tarihten itibaren beş yıl içinde yazılı başvuruda bulunulması gerekmektedir.
sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile belirlenen malulen emeklilik şartları vatandaşlar tarafından merak ediliyor. Meslekte çalışma ve kazanma gücünün tamamını ya da bir kısmını kaybetme durumunda, sürekli bir gelir kaybına neden olan fizyolojik bir risk olarak tanımlanan malullük için oluşturulmuş olan sigorta bu durumdaki vatandaşların mağdur olmalarını engelliyor. Ancak 4A (SSK), 4B (Bağ-Kur) ve 4C (Emekli Sandığı) kapsamında çalışan vatandaşların malulen emekli olabilmeleri için gereken bazı şartlar bulunuyor.
MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELER?
– Malulen emekliye ayrılacak olan kişinin ister 4A (SSK) ister 4B (Bağ-Kur) ister de 4C (Emekli Sandığı) kapsamında olduğu fark etmeksizin sigortalı çalışmaya başlamasının ardından 10 yıl geçmesi gerekmektedir.
– 10 yıllık bu çalışma süresi boyunca çalışanın en az günlük bir prim ödemesi ve hizmet süresi olmalıdır.
– Çalışanın, sağlık kurulu tarafından en az %60 ve üstü güç kaybına uğradığı resmi raporlarla tespit edilmelidir ve bu durumun işe başladığı tarihten sonra gerçekleşmiş olması gerekmektedir.
– 4A (SSK) kapsamında çalışan kişinin işten ayrılması gerekir.
– 4B (Bağ-Kur) kapsamında çalışan kişinin ticari faaliyetleri son vermiş olması gerekir. Aynı zamanda bu vatandaşların prim borçlarının da bulunmaması gerekir.
– 4C (Emekli Sandığı) kapsamında çalışan kişilerin de görevinden ayrılması gerekmektedir.
İşte bu şartları sağlayan bireyler malulen emeklilik şartlarını yerine getirmiş olup emeklilik hakkından yararlanabilir.
Birçok kişi malulen emekli olması durumunda emekli aylığının ne kadar olacağını merak ediyor. Hürriyet gazetesinden Noyan Doğan malulen emeklilik, EYT, askerlik borçlanması gibi okurların en çok merak ettiği soruları yanıtladı. İşte o soru ve cevaplar
Devlet kurumunda teknisyen olarak işçi kadrosunda işe başladım şu an emekliliğime bir yıl var. Kronik işitme kaybı sorunum var. İki kulağımda da yüzde 80 işitme kaybım var. Özürlü raporu alırsam emekli maaşımı nasıl etkiler?
Malulen emekli olabilmek için Sağlık Kurulu’ndan heyet raporu almanız lazım. Malullük durumunuz işinize engel ise işyeri sizden heyet raporu isteyebilir. Heyet raporu işe elverişli onayı vermezse işyeri sizi malulen emekli edebilir. Malulen emeklilikte alacağınız maaş daha düşük olur. Normal şartlarda emekli olanız durumunda alacağınız tazminat ile malulen emekli olacağınızda alacağınız tazminat farklı olur, daha düşüt tazminat alırsınız.
BAYRAM İKRAMİYESİ ALAMAYACAKLAR
Emeklilere ödenecek bayram ikramiyeleri şu an kamuoyu gündeminde. yılından beri unutulan, bayram ikramiyesi ödenmeyen sandıkların emekli dul ve yetimleri var. Ödenmeyen sandık emekli, dul ve yetimlerinin bayram ikramiyeleri ödenemez mi?
Geçmişte bu konuda bir düzenleme yapılmadı. Bu sene de düzenleme yapılmazsa banka ve sigorta gibi özel sandıklardan emekli aylığı alanlar ve dul ve yetimlerine bayram ikramiyesi ödenmeyecek.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTALILAR BAĞ-KUR’LU SAYILIYOR
doğumluyum. yılında isteğe bağlı sigortalılık numarası aldım. aralık ayından itibaren düzenli olarak toplamda gündür prim ödemesi bulunuyor. Kaç yılında emekli olurum? 4/A kolundan emeklilik için ne yapılabilir? Doğum borçlanması yapabilir miyim?
İsteğe bağlı sigortalılıkta Bağ-Kur üzerinden emekli olacaksınız. prim günü tamamladığınızda 61 yaşında emekli olabiliyorsunuz. İsteğe bağlı sigortalılıkta 4/A’dan emekli olamazsınız, ancak bir işe girip, sigortalı olmanız gerekiyor. Prim gün sayınızı tamamlamak için doğum borçlanması yapabilirsiniz ancak düzenli olarak prim öderseniz doğum borçlanmasına gerek kalmıyor, emeklilik yaşına geldiğinizde priminiz yeterli olacaktır.
EYT’DEN YARARLANAMAZSINIZ
doğumluyum. İşyerinde yılında işçi kadrosuna geçtim. yılında işten ayrıldım bir daha SSK’lı olarak çalışamadım. günüm var. EYT yasası çıkarsa faydalanabiliyor muyum?
Emeklilikte yaşa takılanlara yönelik düzenlemenin nasıl olacağı kesin değil ancak sigorta başlangıcı öncesi olanlara yönelik düzenleme yapılması planlanıyor. Sizin durumunuzda 25 yıl çalışıp, prim gün ile 54 yaşında emekli olmanız gerekiyor. Emeklilik için çalışma yılınız eksik. Bu durumda EYT’lilere yönelik bir düzenleme yapılsa bile yararlanamazsınız.
ASKERLİK BORÇLANMASININ FAYDASI OLMAZ
doğumluyum. Sigorta başlangıcım Sigorta pirim günüm gün. Askerliğimi yılında yaptım. 25 yıllık sigorta süremi tamamlamam için kaç gün askerlik borçlanması yatırmam gerekiyor.
25 yıl çalışıp, prim günü tamamladığınızda, 57 yaşında emekliliğe hak kazanıyorsunuz. Prim gününüz emeklilik için yeterli, çalışma yılınızı tamamlamanıza ise 1 yıl var. Bu durumda yaşa takılıyorsunuz ve emekliliğinize daha 5 yıl var. Bu şartlarda askerlik borçlanması yapmanın size bir faydası olmaz, çünkü prim günü yeterli olmayanlar borçlanabilir.
STAJ SİGORTA BAŞLANGICI SAYILMIYOR
’de meslek lisesi tarafından stajyer olarak tescil kaydım yapıldı. Staj sonrasında ilk işe başlangıç tarihim ise yılı oldu. Emeklilik için hangi tarihi dikkate alacaklar, staj süresini emeklilik süresinde hesaba eklettiremez miyim?
Cevap: Staj sigorta başlangıcı sayılmıyor, çünkü staj döneminde emeklilik için prim yatmıyor. Ancak staj süresinde yatan primler prim gün sayısını etkiliyor. Dolayısıyla ilk işe girdiğiniz tarihten itibaren emeklilik hesabınızı yapacaksınız. Bu durumda yılından itibaren sigortalı sayılacaksınız ve emeklilik hesabınızda buna göre yapılacak.