Farsçadan dilimize geçen "mercankök" ismi "dan neesi" anlamna gelir. Mercankökün anlamna dair ise antik hikâyelere konu olan rivayetler anlatlr. Anlatlan rivayetlerin en bilineniyse Afrodit’in dikkatini çeken mercankök bitkisinin benzersiz kokusu üzerinedir. Bu rivayete göre ak ve güzellik tanrças Afrodit, mercankökün esiz kokusunu çok beenir ve bu kokuyu mutluluun simgesi olarak imgelendirir. Bir baka rivayete göre ise bir kimsenin mezarnda mercankök çiçei açarsa o kiinin sonsuz hayatta mutlu ve huzurlu yaayacadr.
Mercankök bir baka ismiyle "güveyotu", nanegiller ailesinin bir üyesi olup güçlü bir kokuya sahiptir. Akdeniz ikliminde kolaylkla yetiebilen bu bitki, baz yörelerde "kekik otu" ismiyle de adlandrlr. Fakat yine de bu iki bitki arasnda bir ekil benzerlii bulunmaz. Akdeniz ve Ege kylarnda can veren mercankök bitkisi serada, bahçede veya saksda yetitirilebilir. Yine de çou bitki gibi verimli toprak ihtiyacndan dolay tarla veya büyük bahçelerde yetitirilmesi öngörülür.
Pek çok kullanm alan bulunan mercankök bitkisinin en yaygn kullanm alan bu bitkinin kurutularak baharat eklini almasdr. Özellikle balk yemeklerinde yerini en üst sralarda alan bu bitkinin baharat da kendisi gibi birçok ifa barndrr. Mercankök bitkisinin faydalarndan yararlanabilmenin bir dier alternatifi ise mercankökü bitkisinin demlenerek çay eklini almasdr. Bu çay insan salna faydas oldukça fazla olan ifal çaylar arasnda yerini alr. Peki, mercankök çay neye iyi gelir?
Birçok kii farkl hastalk ve rahatszlklarn tedavisinde tbbi ilaç kullanmndan kaçnarak doal ifa kaynaklarna bavururlar. Bu kaynaklardan en yaygn kullanlan ise bitki çaylardr. Baz bitki ve meyvelerin demlenerek hazrland bu çaylar baz hastalklarn tedavisinde yardmc olabildii gibi baz hastalklarn önlenmesinde de büyük bir rol oynar. ifal bitkiler arasnda saylan mercankök bitkisinin de demlenerek çay hâline getirilmesiyle oluan mercankök çay, insan salna saysz yarar salar. Mercankök çay faydalar u ekildedir:
nsan salna birden çok faydas bulunan mercankök çaynn faydalarndan yararlanabilmenin en önemli noktas bu çayn doru hazrlanabilmesidir. Özellikle baz hastalklarn tedavi sürecinde yardmc rol olan bu çayn kullanm öncesi mutlaka doktora danlmas gerekir. Mercankök çay tarifi için gerekli malzemeler:
Mercankök çay nasl demlenir?
Baka bir ekilde ise mercankök çay demlemek için lk 1 bardak suya 1 çay ka kuru mercankök ekleyerek çaynz rengini alana kadar hazrlayabilirsiniz.
Beslenme düzeninin bozulmas, hormonal deiimler veya stres gibi pek çok sebep fazla kilolara fatura çkarr. Fazla kilolarndan kurtulmak veya salkl kilo kontrolünü salamak isteyenler ise tbbi ilaç yerinde doal yollara bavurur. Bunlardan biri sindirim sistemini düzenleyen, metabolizmay hzlandran ve anlk açlk krizlerini engelleyen çaylarn tüketimidir. Mercankök çay ise itah açc fonksiyonlar göstermesine ramen sindirim sisteminin ilevini düzenleyen çaylardan birisidir. Doru bir beslenme düzeyinin yannda mercankök çay zayflamaya yardmc olabilir.
Ortalama 28 günde tekrar eden adet döneminde bazen farkl sebeplerle düzensizleebilir. Bu düzenin salanabilmesi ve adet döneminin balanabilmesi için kadnlar tbbi ilaçlar yerine doal yollara bavururlar. Kadnlar sadece bu dönem öncesinde deil adet dönemlerinde yaadklar ar ve spazmlarn giderilmesinde de bitki çaylarna bavururlar.
Mercankök çay adet söktürücü özellie sahip olmasa da regl arsn en aza indiren çaylar arasnda önemli bir yere sahiptir. Sakinletirici fonksiyonlar da gelitiren bu çay, kadnlarn adet sökmesi amacyla deil, adet dönemlerinde tükettii çaylar arasndadr.
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ
Latince adı ‘Origanum majorona’ olan Mercanköşk, ballıbabagiller familyasındandır. Akdeniz havzası bitkisidir. Çeşitli türleri ülkemizde de Trakya, Ege, Marmara ve Akdeniz bölgelerinde yabani olarak yetişir. Kurak yerlerde, kayalık bölgelerde sıkça rastlanan, çalı görünümlü, hoş kokulu çokyıllık bir bitkidir.
Bazı yörelerde Güveyotu, Keklikotu ya da Mercan Köşkü isimleriyle de bilinir. Koyu yeşil yaprakları kekik gibi aromalı kokar. Haziran ve Ekim ayları arasında beyaz ya da pembe çiçeklerle doğayı şenlendirir. Farsçada ‘dağın keyfi’, ‘dağın neşesi’ anlamına gelen sözcükten dolayı Türkçeye ‘Mercanköşk’ olarak geçmiştir. Romalılar döneminden beri özellilikle Orta Avrupa’da kekiğe yakın bir tatta oluşuyla ün salmıştır. Hemen her türlü et yemeğinde, sebzelerde, salatalarda kendine has aromasını özgürce sergiler. Afrodit, Mercanköşk’ün müthiş kokusunu ‘mutluluk’ simgesi olarak kabul etmiştir. Bir mezarın üzerinde ‘Mercanköşk’ çıkarsa ölen kişinin ruhunun sonsuza kadar mutlu olacağına inanmıştır.
Mercanköşk bitkisinden; mercanköşk çayı, mercanköşk yağı, mercanköşk tentürü, mercanköşk merhemi ve mercanköşk kolonyası gibi esanslar, parfümler de üretilir.
[1] Türkiye’de Bitkiler İle Tedavi_seafoodplus.info Turhan Baytop_(s)
Akdeniz Bölgesi'nin kendine özgü bitki türü olması ile beraber, mercanköşkü bitkisel ilaçlar ya da baharat olarak da kullanılabilmektedir. Özellikle günümüzde mercanköşkünün yağı farklı alanlarda yaygın şekilde değerlendirilmektedir.
Mercanköşkün Faydaları Nelerdir?
Mercanköşkü son dönemlerde özellikle sağladığı faydalar ile ilgi çekmeye başladı. Farklı yöntemler üzerinden bu doğal bitki kaynağını değerlendirebilir ve faydalarından yararlanabilirsiniz.
- Üst solunum yolu hastalıklarında oldukça etkilidir.
- Antienflamatuar özelliği vardır ve karın ağrılarına karşı iyi gelir.
- Antifungal ve antiseptik özellikleri ile bakteri, virüs ve benzeri zararları karşı koruma sağlar.
- Kalp hastalıklarını önler ve kalp basıncı ile kolesterolü dengeler.
- Kalp damar hastalıklarına karşı oldukça etkilidir.
- Yatıştırıcı ve sakinleştirici bir etki ile stresin önüne geçer.
- Cinsel gücü, yani libidoyu arttırıcı bir etkisi vardır.
- Halsizliği ile yorgunluğu giderici olarak kullanılır.
- Adet ağrılarını giderme konusunda yardımcıdır.
Mercanköşk Yağı Nasıl Kullanılır?
Hem taze hem de kurutulmuş olan yapraklarının damıtılması üzerinden hazırlanan mercanköşk yağı, yemeklerde güvenli şekilde kullanım imkanı tanımaktadır. Uzun yıllardır alternatif tıp için kullanılan ve Akdeniz bölgesine özgü bir bitki olarak öne çıkan mercanköşk, yağı üzerinden günümüzde mutfaklarda yaygın değerlendiriliyor. Birçok farklı yemekte birkaç damla kullanarak hem faydaları değerlendirilir hem de yemekleri ayrı bir lezzet katılabilir. Özellikle antiseptik ve antibakteriyel özellikleri sayesinde, birçok farklı hastalığa karşı koruma imkanı vermektedir. Aynı zamanda kalp ve böbrek ile beraber üst solunum yolu rahatsızlıklarına karşı da önemli bir potansiyel teşkil etmektedir.
Mercanköşkün Zararları Var mı?
Mercanköşkün zararlarından ziyade bazı yan etkilerinin olduğunu söylemek mümkün. Özellikle hamile ve emziren kadınlar için mercanköşkü kullanımı pek tercih edilmez. Çünkü üreme hormonları ve menstrüasyon üzerinde olumsuz etki oluşturur.
Çok fazla kullanıldığı zaman kan pıhtılaşma sorunu yaratabilir. Özellikle yapılan araştırmalarda trombosit oluşumunu engellediği ortaya çıkarıldı. Aynı zamanda bazı ilaçlar ile etkileşime geçerek kanama riskini artırdığı biliniyor. Bu sebepten dolayı ciddi hastalıklar kapsamında İlaç kullananlar, mutlaka bir doktora başvurmak suretiyle bilgi alarak buna göre değerlendirmelidir. Böylece sağlıklı ve güvenli biçimde kullanmak mümkündür.