Mesai Tdk

Birlikte Çalışma ve İş Birliği Anlamındaki İfadenin Doğru Yazımı Teşvik-i Mesai Değil, Teşrîk-i Mesâî Şeklindedir

Teşrîk-i Mesâî Tamlamasının Anlamı Nedir?

Türk Dil Kurumu (TDK), &#;teşrîk-i mesâî&#; ifadesini &#;bir gaye uğruna kurulan çalışma ortaklığı, birlikte çalışma, iş birliği&#; olarak tanımlamaktadır. Dil Derneği ise teşrîk-i mesâî için &#;işbirliği&#; tanımını sunmaktadır.

TDK ve Dil Derneği, bu kelimeyi &#;teşrikimesai&#; şeklinde birleşik biçimde aktarmaktadır.

Teşrîk-i mesâî tanımı, Arapça kökenli teşrik ile mesai sözcüklerinin Farsça dil kurallarına göre birleştirilmesiyle oluşmuştur.

Teşrîk-i mesâî yerine sıklıkla yanlış bir biçimde teşvik-i mesai ifadesi kullanılmaktadır. Teşrîk-i mesâî, birlikte çalışma, iş birliği anlamına gelirken, teşvik-i mesai, çalışmanın teşviki anlamını taşımaktadır.

İki tamlama arasındaki anlam farkını teşrik ve teşvik kelimeleri sağlamaktadır. Arapça &#;teşvik&#; kelimesi, &#;isteklendirme, özendirme&#; anlamına sahipken, &#;teşrik&#; (تشريك) &#;ortak etme, paylaşma&#; anlamını taşımaktadır.

İştirak, şirk, müşterek, müşrik, şerik, şürekâ, şirket gibi ortaklık anlamı taşıyan kelimeler &#;yaptığı bir işe bir kimseyi ortak etme&#; anlamındaki teşrikle aynı kökten gelmektedir. Büyük günahlar arasında sayılan şirk (شِرْك) de Allah&#;a ortak koşmak anlamına sahiptir.

Teşrîk-i mesâî ifadesinin kullanımlarından örnekler sunacak olursak:

&#;Tarihin hayli uzun devirlerinde birçok sahalarda teşrik-i mukadderat eylemiş olan iki millet arasındaki dostluk revabatını (bağlar, münasebetler, bağlılıklar) teşdit suretiyle iki memleket menfaatine hizmet ve iki dost millet arasında hakiki bir teşrik-i mesai devresi küşat etmek hususunda vaki olacak mesainizin benim ve Hükûmeti cumhuriyetin muavenetine mazhar olacağına emin olabilirsiniz.&#;

(Mustafa Kemal Atatürk&#;ün Arnavutluk sefiri Rauf Bey&#;in konuşmasına cevap nutkundan. 14 Mart )

&#;Mareşal&#;le Saraçoğlu&#;nun, Naziler&#;le teşrik-i mesai halinde olduğunu söyledi; doğru olabilir mi bu?&#;

(Attilâ İlhan (). O Karanlıkta Biz. Bilgi Yayınevi)

&#;Mustafa Kemal Paşa , daha İstanbul&#;dayken , bütün memlekete şamil bir teşkilatı düşünmüş , hareket ve faaliyet programını ona göre kurmuş , hattâ kendisi ile teşrik-i mesaiyi kabul eden arkadaşlarıyla o yolda anlaşmıştı&#;

(Kâzım Karabekir. Bir Düzello ve Bir Suikast)

Teşrîk-i mesâî yerine hatalı şekilde teşvik-i mesai kullanımına değinen bazı yazarların yorumları şu şekilde:

&#;Teşrik-i mesai, bir diyalog, buluşma, ortak çalışma alanı belirleme, beraberce yeni bir iş/mesai/program başarma niyet ve gayretidir. &#; Teşrik-i mesai,  teşvik-i mesai ile ancak başarılabilir. Şevki eksik bir mesaiden, beraber ve toplu işbirlikleri zor çıkar.&#;

(İsmail Berk (). &#;Haccın hikmetlerinden Teşrik-i Mesai&#;. Yeni Asya, 16 Aralık )

&#;Arapça &#;şirk&#; (ortak) ile &#;mesai&#; (çalışma) sözcüklerinden oluşan tamlama, bilindiği gibi &#;teşrikimesai&#;dir (birlikte çalışma). Buradaki yanlış tamlamanın (teşvikimesai) kullanılma amacı (!) ise dilimize duyarlı bir avuç insana karşı her gün biraz daha dayanılmaz hâl alan çıldırtmaya teşvik için ortak çalışma sanki!..&#;

(Kerim Evren (). &#;Beyazperdede de Kararan Türkçe!&#;. Yenigün. 31 Temmuz )

“Ne lisanımız, ne de lisanımızın belağatı kaldı… Canım Türkçemiz gün geçtikçe solan, kuruyan bir gül gibi boynunu bükmüş bir halde… “Teşrik-i mesai” yerine “teşvik-i mesai”, “malumu ilam” yerine “malumu ilan” diyen düşünürler mi istersiniz, “şunu ya da bunu haiz” yerine “şuna ya da buna haiz” deyû “haiz” ile “dair” sözcükleri arasındaki farkı bile bilmeyen edebiyatçılar mı, yoksa “Selatin camileri”ni “Selahattin Camileri” sanan gazeteciler mi? Erbabında hassasiyet kalmayınca, gençler ne yapsın!?”

(Dücane Cündioğlu (). &#;Dili dillendirmeli!&#;. Yeni Şafak. 15 Şubat )

&#;Teşrîk-i Mesâî&#; Yerine &#;Teşvik-i Mesai&#; Yapan Köşe Yazarları

Hürriyet&#;teki &#;Haftanın notları&#; başlıklı yazısıyla (18 Haziran ) Cengiz Semercioğlu:

"Birgün Gazetesi’nin Sorumlu Yazıişleri Müdürü’ydü. Geçmişte teşviki mesaimiz de oldu."

T24&#;teki &#;WOMAdelaide&#;de Roman Havası&#; başlıklı yazısıyla (13 Mart ) Candan Yıldız:

"Geldiği noktayı “çok çalıştım” diyerek özetliyor. Günde 6 saat darbuka ile teşvik-i mesai de bulunmuş."

24 Kasım tarihli paylaşımıyla Murat Kelkitlioğlu:

"Yani milat kabul edilen o tarihten sonra da şu an firarda olan çok sayıda üst düzey FETÖ'cüyle teşvik-i mesai yaptı"

Diğer yazarlardan tespit edebildiklerimizi şu şekilde listeleyebiliriz:

Dilimizde en sık yapılan hatalardan biri de birleşik yazılması gereken kelimelerin ayrı, ayrı yazılması gereken kelimelerin birleşik yazılmasıdır.

Bu temel sorunu ortadan kaldırmak amacıyla bol bol kitap okumalı, kelimelerin nasıl yazıldığı konusunda arada kaldığımız zamanlarda da Türk Dil Kurumu’nun sitesinden sorgulama yaparak doğrusunu öğrenip ona göre kullanmalıyız.

Türk Dil Kurumu'na göre yazımı en çok karıştırılan kelimelerden biri de "mesai"dir.

Sosyal medyada paylaşım yaparken veya mesajlaşırken "mesai" kelimesi çok sık olarak yanlış yazılmaktadır.

Türk Dil Kurumu (TDK) sitesinde bulunan sözlükten arama yapıldığında kelimenin, "mesai" olarak yazıldığı ortaya çıkıyor.

Bazı örneklerde görülen "mesayi" yazımı imla hatasıdır. Türk Dil Kurumu'na göre kelimenin doğru yazımı "mesai"dir.

TDK SÖZLÜK ANLAMI

Mesainin TDK sözlük anlamı şöyledir:

- Çalışma, emek.

ÖRNEK CÜMLELER

- "İki üç günlük mesaiyle bir sürü karanlık noktayı çözümledin." - Osman Aysu

- Mesaiye kalan işçinin parası verilmediği anlaşıldıktan sonra bütün işçiler büyük bir grev düzenledi.

Türk Dil Kurumu resmî internet sitesinde yer alan Türkçe Sözlük sayfas&#;nda mesai kelimesi için isim türünde tek bir tan&#;m yapm&#;&#;t&#;r. Bu tan&#;ma göre bu kelime çal&#;&#;ma ya da emek kelimesinin kar&#;&#;l&#;&#;&#; olarak kullan&#;l&#;r. Emek ve çal&#;&#;ma kelimeleri ayn&#; zamanda mesai kelimesinin e&#; anlaml&#; kelimeleridir ve cümle içinde mesai kelimesi yerine kullan&#;labilir. Arapça kökenli olan mesai kelimesi birle&#;ik kelimelerde, atasözlerinde ya da deyimlerde de yer al&#;r.

Mesai nas&#;l yaz&#;l&#;r?

Mesai yaz&#;m&#; en çok kar&#;&#;t&#;r&#;lan ve yazarken en çok hataya dü&#;ülen kelimelerden biridir. Baz&#; ki&#;iler bu kelimeyi "mesayi" olarak da yazmaktad&#;r. Bu hataya dü&#;ülmesinin nedeni kelimenin farkl&#; bir dilden dilimize gelip yerle&#;mi&#; olmas&#;d&#;r. Farkl&#; dillerden dilimize yerle&#;en ve zamanla ald&#;&#;&#; eklerle ya da söyleni&#; biçimleri ile de&#;i&#;ikli&#;e u&#;rayarak Türkçele&#;en birçok kelime gibi bu kelime de s&#;k s&#;k yanl&#;&#; yaz&#;l&#;r. Ancak bu kelimenin do&#;ru yaz&#;m&#; mesai &#;eklinde olmal&#;d&#;r.

Mesai mi mesaiyi mi?

Mesai TDK’ye göre de "mesai" &#;ekilde yaz&#;lmal&#;d&#;r. Bu kelime bazen mesai bazen mesayi bazen de mesahi olarak da yaz&#;l&#;r. Ancak mesai d&#;&#;&#;ndaki tüm yaz&#;mlar&#; hatal&#;d&#;r. Mesai do&#;ru yaz&#;l&#;&#;&#; bu &#;ekilde olan bir kelimedir. Arapça kökenine göre bu kelime "mes&#;&#;&#;" olarak yaz&#;l&#;r ama dilimizdeki yaz&#;m&#; mesai &#;eklindedir. Bu kelime farkl&#; kelimeler ile bir araya gelerek birle&#;ik türde ve yeni anlamlara gelen kelimeler de üretebilir. Mesai saati, te&#;riki mesai, yar&#;m mesai, tam mesai gibi kullan&#;mlar bu duruma örnek olarak gösterilebilir. Ayr&#;ca mesaiye kalmak, mesai yapmak gibi kal&#;p sözlerde de kullan&#;lan bir kelimedir. Mesai do&#;ru yaz&#;l&#;&#;&#; ile kurulan baz&#; örnek cümleler &#;unlard&#;r:

• Müdürün gözüne girebilmek için haftalard&#;r ak&#;amlar&#; mesaiye kal&#;yor.
• Bizim mesailer ödenecek mi?
• Sen beni mesainin bitmesine yar&#;m saat kala ara.

ANASAYFAYA DÖNMEK &#;Ç&#;N TIKLAYINIZ