Mesothelioma Nedir

Kaynak

Federal Sağlık Bakanlığı (BMG) adına "Was hab&#; ich?" gemeinnützige GmbH tarafından sağlanmıştır.

Ek kodlar

Tıbbi belgelerde, ICD koduna genellikle teşhisin güvenilirliği veya vücudun etkilenen tarafını tanımlayan harfler eklenir.

• G: Güvenilir teşhis
• V: Şüphe
• Z: Durum kriteri
• A: Hariç tutma
• L: Sol
• R: Sağ
• B: İki taraflı

Mezotelyoma Nedir?

Agresif bir tümör çeşidi olan mezotelyoma; akciğeri saran zarda oluşmaktadır. Özellikle asbeste (taş pamuğu, kaya lifi) sıkça maruz kalan kişilerde ortaya çıkan bu hastalık; Türkiye’de yılda , dünyada ise toplamda 30 bin kişide görülebilmektedir. Ağırlıkla Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu bölgesinde rastlanan bu hastalık, asbestin bilinçsiz kullanımından kaynaklanmaktadır. Köy bölgelerinde kimi zaman badanada kimi zaman da bebeklerde pudra yerine kullanılan asbest, solunum yollarında tahribata sebep olmakta ve ileriki dönemlerde mezotelyoma hastalığına yol açmaktadır. Asbestin yanı sıra nadir olarak radyasyona maruz kalan, izolasyon ve fren balatası üretimi yapan ya da tersanede çalışan kişilerde de akciğer zarı kanseri görülebilmektedir.

Mezotelyoma Nasıl Tedavi Edilir?

Mezotelyoma, tedaviye direnç gösteren bir rahatsızlıktır. Genellikle yaşlarında ortaya çıkan bu hastalığın teşhis zamanı da tedaviyi etkilemektedir. “Mezotelyoma tedavisi var mı?” sorusu bu hastalığa yakalananların ilk merak ettiği konudur. Cerrahi, kemoterapi ve radyoterapi mezotelyoma tedavisi olarak kullanılan tedavi yöntemleridir.

Hastalık, 1. ve 2. evrede teşhis edilirse açık veya kapalı ameliyat ile tedavi mümkün olabilmektedir. Akciğer zarının soyulmasının yanı sıra sadece tümörün olduğu bölüm de cerrahi müdahale ile alınabilmektedir. Bu da akciğer zarı kanseri kurtulma yöntemlerinden biri olabilmektedir.

Hasta, 3. veya 4. evrede bir mezotelyoma hastası ise cerrahi müdahale yerine kemoterapi ya da radyoterapi kullanılabilmektedir. Bu terapiler hastanın durumuna göre cerrahi müdahaleler sonrasında da verilebilmektedir. Ancak kemoterapi ve radyoterapi diğer kanser türlerine nazaran akciğer zarı kanserinde kimi zaman başarılı sonuç almayı etkilemektedir. Tümörlü bölgenin diğer yaşamsal organlara yakın olması ya da kanserin yayılması verilecek ışında azalmaya gitmeyi sağlamaktadır. Bu yüzden de ışın tedavisi gösteren hastaların dikkatlice takip edilmesi gerekmektedir.

Bu yöntemlerin yanı sıra kimi hastalara ise sadece sıvı boşaltma işlemi yapılmaktadır. Göğüs tüpü ile akciğerdeki sıvıyı boşaltmak hastanın nefes alma sorunlarını düzelterek yaşam kalitesini daha üst seviyelere taşımak amacıyla yapılmaktadır.

Akciğer Zarı Kanseri (Mezotelyoma) Belirtileri

Akciğer zarı kanseri belirtileri arasında en sık karşılaşılan şikâyet nefes darlığı ve göğüs ağrısıdır. Göğüs boşluğunda sıvı toplanması ile başlayan bu hastalık ilerledikçe hastada görülen şikâyetler de ağırlaşmaktadır. Eğer hastalık akciğer zarı dışında vücudun başka bölgelerine de yayılmışsa mezotelyoma belirtileri arasında yüzde ve boyunda şişlik, yutkunma güçlüğü, ağızdan kan gelmesi, şiddetli öksürük, halsizlik, yorgunluk, kilo kaybı da görülebilmektedir. Bu belirtilere sahip olan kişinin geç kalmadan uzman doktorlar tarafından kontrol edilmesi gerekmektedir.

Hastanın şikâyetleri doğrultusunda gerekli tahliller, akciğer grafitisi ya da tomografi yapılır ve hastanın değerleri kontrol edilir. Akciğer rahatsızlıklarında bazı hastalıklar da bu belirtileri gösterebileceği için biyopsi, tanı yöntemi arasında bulunmaktadır. Akciğere dolan sıvıdan örnek alınabileceği gibi bir sonraki aşama olan akciğer zarı biyopsisi ile teşhisi kesin olarak koymak mümkündür.

Mezotelyoma Yaşam Süresi Ne Kadar?

Akciğer zarı kanseri akciğer kanserine oranla daha az belirti gösterdiği ve erken tanının az olmasından kaynaklı olarak diğer kanser türlerinden daha fazla etki yaratmaktadır. Hastanın dayanılmaz göğüs ağrıları kişinin hayatını daha çok zorlaştırırken yaşam süresini de azaltmaktadır. “Akciğer zarı kanseri ne kadar yaşar?” sorusu hastalığın ilk aşamalarında gerek cerrahi gerekse de ışın yöntemleri ile daha uzun süreler ile cevaplansa da geç kalınmış teşhislerde akciğer zarı kanseri yaşam süresi 6 ila 10 ay arasında değişebilmektedir.

Mezotelyoma kurtulan hastalar arasında ise genellikle erken teşhis ile tedaviye başlanılan hastalar bulunmaktadır. Bu hastalarda kanser daha fazla ilerlemediği gibi cerrahi yöntemler ile kanserli bölgeye müdahale etmek de tedaviyi kolaylaştırmaktadır. Erken teşhisin yanı sıra ise öncelikle hastanın, bu risk faktörüne karşı kendisini koruması gerekmektedir. Ayrıca bazı hastalarda hastalığın tekrarı da söz konusu olabilmektedir. Bu yüzden de tedavi sırasında ve sonrasında hastanın kendini çok iyi koruması ve riskli ortamlardan uzak durması gerekmektedir.

Akciğer Zarı Kanseri Evreleri

Kurtulma ve tedavi için mezotelyoma evreleri oldukça önemlidir. Bu evrelere göre doktorlar tedavi yöntemini belirler.

Evre 1: Tümör sadece akciğer zarı ile sınırlıdır.

Evre 2: Tümör göğüs duvarı, kalp, yemek borusu ve mediastene yayılmıştır.

Evre 3: Tümör, diyaframı geçmiş ve karın zarına yayılmıştır. Toraksın yanı sıra lenf bezlerine de tutulmuştur.

Evre 4: Tümör artık diğer organlara da yayılmıştır.

Soru: Mezotelyoma (Akciğer zarı kanseri) nedir ve neden oluşur?

Cevap: Mezotelyoma, ülkemizde çok yaygın görülen bir hastalıktır, dünyada görülme sıklığı 1 milyon kişide iken ülkemizde yılda ortalama kişiye yeni tanı konmaktadır. Hastalığın nedeni halk arasında beyaz toprak, çorak toprak, gök toprak, çelpek, höllük veya ceren toprağı gibi isimlerle bilinen asbesttin bilinçsizce kullanımıdır. Asbest köylerde evleri badana yapmak için veya küçük çocuklarda pudra yerine kullanırlar, kimi bölgelerde ise bebekler höllük toprağı olarak bilinen ısıtılmış asbestle sarılmaktadır. Bu da bu bebeklerin mezotelyoma ve solunum rahatsızlıklarına yakalanmalarına yol açmaktadır. Asbest maruziyeti çeşitli meslek dallarında da görülmektedir. İlginç olan bir nokta ise mezotelyomaya ait belirti ve bulguların asbest maruziyetinden sonra 20 ila 50 yıl içinde sonra ortaya çıkabilmesidir.

Soru: Mezotelyoma belirtileri nelerdir ve tanısı nasıl koyulur?

Cevap: Mezotelyoma genellikle göğüs boşluğuna su birikmesi ile bulgu veren bir hastalık olup en sık rastlanan yakınmalar, ağrı ve ilerleyici nefes darlığıdır. Bunun yanı sıra hastalarda öksürük, ağızdan kan gelmesi, kilo kaybı, iştahsızlık, yorgunluk, halsizlik gibi bulgular da görülür.

Hastaya öncelikli olarak akciğer filmi ve tomografi çekilir, bunlarda birtakım tipik bulgular saptanabilse de kesin tanı için başvurulan standart yöntem biyopsidir. Öncelikle akciğerde biriken sıvıdan örnekler alınır ve inceleme için patolojiye gönderilir. Gelen sonuç ile tanı koyulamazsa akciğer zarı biyopsisi yapılır. Biyopsi iğne ile veya cerrahi yöntem ile yapılabilir. Hastaya aynı zamanda kanser yayılımını araştırmak amaçlı PET-CT, ultrasonografi, MR gibi tetkiklerde uygulanır.

Soru: Mezotelyoma nasıl tedavi edilir?

Cevap: Tedavinin yönlendiricisi biyopsi sonucu ve hastalığın evresidir. Mezotelyomada 3 tip vardır. Sadece epitelyal olan tipte cerrahi şansı vardır. Sarkomatoid ve miks olan tiplerde hasta kemoterapi ve radyoterapiye yönlendirilir. Evreleme yaptığımız zaman mezotelyomalar 4 evreye ayrılır, sadece evre 1 veya 2 olan çok erken evre hastalarda cerrahi tedavi şansı vardır. Ne yazık ki hastalık yıllar içinde sinsice geliştiğinden ve bulgu vermeye geç başladığından dolayı tanı koyulduğu zaman genellikle hastalık çok ileri aşamalara geçmiş olur.

Çeşitli açık ve kapalı ameliyat yöntemleri mevcuttur. Burada ameliyatın şekline hastanın bulgularına göre cerrah karar verir. O taraf akciğerin, diyaframın ve kalp zarının tamamen çıkarılmasından, sadece akciğer zarlarının soyulmasına veya sınırlı bir alandaysa sadece o tümörlü kısmı çıkarmaya kadar değişen çeşitli cerrahi teknikler vardır.

Cerrahiye uygun olmayan hastalarda, cerrahi sonrası tekrar tümör gelişen hastalarda veya tümörün başka organlara yayılım gösterdiği hastalarda kemoradyoterapi uygulanır.  Bu tarz tümörlerde kanlanma biraz zayıf olduğu için kemoterapi diğer tümörler kadar başarılı değildir, ancak sürekli yenilenen protokoller ile daha başarılı sonuçlar alınmaya başlamıştır. Radyoterapinin başarısı ise gene sınırlı kalmaktadır, çünkü hastalık çok geniş bir alandadır ve zarar görebilecek hayati organlar vardır, bundan dolayı verilebilecek ışın miktarı sınırlıdır, bu da tedavinin başarısını kısıtlar.

Bazen hastaya sadece nefes darlığını ve ağrısını azaltmaya yönelik işlemler yapılır. Bu hastaların akciğerinde sıkça sıvı toplanır, göğüs tüpü takarak bu sıvılar boşaltılır, tekrar sıvı toplanmasını önlemek için yapıştırma işlemi (plörodez) yapılır. Düşük doz kemoradyoterapiler verilir. Bunlarda amaç hastanın yaşam süresini uzatmak ve mümkün mertebe kaliteli bir hayat sürmesini sağlamaktır. Ancak her hastalıkta olduğu gibi burada da esas hedefimiz öncelikli olarak korunma, sonrasında ise erken tanı ve tedavidir.

Doç. Dr. Makbule Ergin