İshal Neden Olur?
İshal, tıpta diyare adıyla bilinen bir bağırsak sorunudur. İshalin fazla uzun sürmesi ve tedavi edilmemesi insan vücudunda ciddi sorunlar meydana getirebilir. İshal, bakteriyel enfeksiyonlara ve bağırsak sorunlarına bağlı olarak gelişen bir durumdur. Hava sıcaklıkların artmasıyla bakteri üretiminin hızlanması, tüketilen besinler kısa sürede bozulmasına ve bakteriler için uygun ortamlar haline gelmesine neden olur. Bu besinlerin tüketilmesi vücutta ishal sorununun oluşmasına yol açar. Soğuk algınlığı, mide sorunları ve bağırsak rahatsızlıkları da ishale yol açan diğer etmenler arasında yer alır.
İshal Nasıl Geçer?
İshalden korunmak için yapılabilecek bir takım şeyler vardır.
Ellerin sık sık sabunlu suyla yıkanması, ishale yol açan viral enfeksiyonlardan korunmayı sağlar.
Çiğ ete dokunduktan sonra ellerin yıkanması gerekir.
Alkol bazlı temizleyicilerle ellerin sık sık temizlenmesi ishalin oluşma riskini engeller.
İyi pişirilmiş besinler tüketmek ishal oluşmasının önüne geçer.
Musluk suyundan su içmek ishal riskini arttır.
Az pişmiş veya çiğ et tüketmek ishal oluşumuna yol açar.
Fazla alkol ve kafein kullanımı ishal riskini arttırır.
İshale Ne İyi Gelir?
İshal, genellikle gün içinde etkisini kaybeden bir rahatsızlıktır. İshalin 1 haftadan fazla sürmesi vücuttaki sıvı kaybını arttıracağından vücut için çok tehlikeli bir boyut kazanabilir. Bu gibi durumlarda vakit kaybetmeden doktora başvurmak gereklidir.
İshal tedavisi için:
Doktorunuzun önerdiği ilaçları kullanabilirsiniz.
Damardan serum tedavisi uygulamak ishali geçirmek için uygulanan bir yöntemdir.
Antibiyotikler ishal tedavisinde etkilidir.
Bağırsak düzenleyici ilaç kullanımı ishalin geçmesini sağlar.
Anti-diyare ilaçları ishal rahatsızlığını tedavi etmeye yönelik kullanılan ilaçlar arasında yer alır.
Mineral takviyelerinin alımı vücut bağışıklığını arttıracağından ishalin kısa sürede geçmesinde etkili olur.
İshali Ne Keser? İshali En Çabuk Kesen Öneriler
İshal, oldukça sıkıntılı bir rahatsızlıktır ve uzun süre devam etmesi vücutta çok daha ciddi sorunlara yol açabilir. Dışkılama alışkanlıklarının normalin dışına çıkması herkesi fazlasıyla rahatsız eden istenmeyen bir durumdur. Bu tip durumların en kısa sürede tedavisi için başvurulması gereken ilk yöntemler doğal tedavi yöntemleridir. Doğal tedavi yöntemlerinin işe yaramadığı ve rahatsızlıkların birkaç gün içinde geçmediği durumlarda ise mutlaka bir uzmana başvurarak tedavi olmak gereklidir.
Doğal ishal tedavisi için aşağıda sıralanan yöntemler uygulanabilir:
Bol sıvı tüketimi, ishalin yol açtığı sıvı kaybının olumsuz etkilerinden korunmak için oldukça önemlidir.
Temiz içme suyu, et suyu ve maden suyu ishalin oluşturduğu sıvı kaybını engellemek için sıklıkla tüketilebilir.
Meyve suları potasyum bakımından zengin olduklarından ishal sürecinde vücuda faydalı olurlar.
Muz ishal kesmede en etkili meyvelerden birisidir. Lif ve potasyum bakımından zengin olan muzun her şekilde tüketimi ishalin geçmesinde etkili olur.
Yemeklerde pilav tüketimi ishali geçirmekte etkilidir.
Kraker ve kızarmış ekmek gibi besinler ishal tedavisinde önemli bir yer kaplar.
Yoğurt ve nişasta bakımından zengin probiyotiklerin tüketimi ishalin etkisini kısa sürede kaybetmesine neden olur.
Tavuk ve et yemekleri ishalin kısa sürede geçmesini sağlar.
Medikal çaylar ve Türk kahvesi ishal tedavisinde önemli bir rol oynar.
Gazoz ve şekerli çay tüketimi hem vücudun sıvı alımına katkı sağlar hem de ishalin kısa sürede geçmesinde etkili olur.
Sarı leblebi ishal tedavisinde tüketilebilir.
Gün içerisinde normal zamandan biraz daha sk, sulu ve gevek dknn çkarld barsak hareketi olan ishal, genellikle ksa süreli oluyor. Hafif seyreden bu rahatszlk tbbi tedavi gerektirmeden birkaç gün içerisinde geçebiliyor. Buna karlk bazlar daha uzun süreli veya kalc olabiliyor. Rahatszlk, bakteriyel ya da viral bir enfeksiyon neticesinde veya gda zehirlenmesinden dolay ortaya çkabiliyor. Uzun süreli rahatszlklarn altnda yatan farkl bir neden olabilecei için bir hekime bavurmak ve tbbi tedaviye balamak gerekiyor. Özellikle çocuklarda ishal görüldüünde rahatszla ate ve kusma gibi belirtiler de elik ediyorsa bir salk kuruluuna bavurmak önem tayor. Baka bir belirtinin olmad durumlarda ise doal yöntemler ile sv kaybn gidererek evde tedavi edilebiliyor. Bu yüzden çok sayda insan i shale ne iyi gelir sorusunun yantn merak ediyor. Yetikinlerde ve çocuklarda görülen ishal için kesin çözüm nedir?
Farkl rahatszlklar ve çeitli durumlar ishale yol açabiliyor. lk akla gelen nedenler arasnda ise virüsler yer alyor. Rahatszla yol açan virüsler arasnda;
Ayn zamanda rotavirüs de çocuklarda akut ishale sebep olabiliyor. Bir dier neden ise bakteriler ve parazitler olarak kaydediliyor. Özellikle kirlenmi, bozulmu veya üstüne bakteri ya da parazit bulam gdalar ve sular; bu bakterilerle parazitlerin vücuda girmesine neden oluyor. Bakteriler arasnda bulunan clostridium difficile bu rahatszla yol açarken ayn zamanda ciddi enfeksiyonlara da zemin hazrlayabiliyor.
Kimi antibiyotikler ve baz ilaçlar da yan etki olarak ishale yol açabiliyor. Buna ek olarak sindirim sisteminin dengesini de bozabiliyor.
Bu rahatszla neden olabilen bir dier faktör ise laktoz intolerans. Süt ve süt ürünlerinde yer alan bir eker türü olan laktoz, kimi insanlarda zor sindirildii için bu tarz gdalarn tüketiminin ardndan ishal oluturabiliyor. Benzer ekilde fruktozu sindirmekte zorlanan kiilerde de bu rahatszla rastlanabiliyor.
Sakzlarn da içeriinden yapay tatlandrclar nedeniyle baz kiilerde bu rahatszla sebep olduu görülebiliyor.
Bunlarn yan sra çölyak hastal, Crohn hastal, mikroskopik kolit, ülseratif kolit ve irritabl barsak sendromu gibi hastalklar da rahatszln belirtileri arasnda yer alabiliyor.
Rahatszln yaygn görülen belirtileri arasnda sulu ve gevek dk ilk srada yer alyor. Bunun yan sra;
Özellikle çocuklarda ve bebeklerde bu rahatszlk hzl bir ekilde dehidrasyona (susuzlua) yol açabiliyor. Bu yüzden rahatszln 24 saat içerisinde düzelmemesi durumunda ve dehidrasyon, yüksek ate, kanl dk ya da siyah dk durumlar görüldüünde hiç vakit kaybetmeden doktora bavurmak gerekiyor.
Rahatszln en belirgin belirtisi dehidrasyon olurken dehidrasyonu anlamann da çeitli yollar bulunuyor. Dehidrasyonu anlamak için takip edilebilecek belirtiler öyle listeleniyor:
Çocuklarda ve bebeklerde dehidrasyonun anlalmas için de baz noktalara dikkat etmek gerekiyor. Örnein, bebekler;
Yetikinlerde ise dehidrasyon böbrek yetmezliine, diyabete ve baz baklk sistemi sorunlarna yol açabilecei için özellikle dikkat edilmesi gereken konulardan bir tanesi olarak öne çkyor.
Basit vakalar, genellikle özel bir tedaviye ihtiyaç duyulmadan birkaç günde geçebiliyor. Bu süreçte de vücuda yeteri kadar sv almak büyük önem tayor. Ancak birkaç günden daha uzun süre devam eden vakalarda doktorlar ilaç kullanlmasn önerebiliyor. Uzmanlar, ishal srasnda vücut bol miktarda su ve mineral kaybettii için bunlarn mutlaka yerine konulmasn tavsiye ediyor. Dolaysyla su, meyve suyu ya da et suyu tüketimini bir miktar artrmak gerekebiliyor.
Bunun yan sra elektrolit seviyesini korumak için çeitli çorba türlerinin tüketimi de öneriliyor. Buna karlk meyve suyu tüketirken meyve suyunun çeidine de dikkat etmek gerekiyor. Örnein; elma gibi meyveler ishalin arlamasna neden olabiliyor.
shal tamamen ortadan kaybolduunda da beslenme düzenini bir süre daha yar kat ve düük lifli gdalarla salamak gerekiyor. Bir süre daha süt ürünlerinden, yüksek lifli gdalardan, yal besinlerden ve terbiyeli yiyeceklerden uzak durulmas tavsiye ediliyor. Bunlarn yerine yumurta, tavuk, kzarm ekmek ve pilav gibi yiyecekler tercih edilebiliyor. Besinleri de az ama sk sk tüketmenin faydas oluyor.
shale iyi gelen yiyecekler arasnda ilk sralarda; çorba, püre, pirinç, halama ve makarna bulunuyor. Tedavi sürecinde asl amaç, sv ve elektrolit kaybnn önlenmesini salamak oluyor. Bebeklerde ishal tedavisi esnasnda da anne sütü veya mamaya devam etmek gerekiyor.
Yetikinlerde beslenme düzeninin arasna alnmas önerilen besinler öyle:
Özellikle probiyotik içerikli olan yourt ve kefir gibi yiyecekler antibiyotik tedavisinin ardndan barsaklardaki yararl bakterileri destekliyor. Beyaz pirinç halandktan sonra yasz bir ekilde, pirinç lapas olarak tüketilebiliyor. Potasyum içerii sayesinde muz, yulaf ezmesi ve tavuk çorbas da önerilen yiyecekler arasnda bulunuyor. Probiyotikler, rahatszln çok daha hzl iyilemesine yardmc oluyor. Probiyotik olarak tüketilebilecek gdalar ise u ekilde:
Rahatszlk süresince genel durum iyi olduu zaman ve bulantyla kusma elik etmedii zamanlarda 1 litre kadar kaynadktan sonra soutulmu suyun içerisine 1 yemek ka kadar toz eker, 1 tatl ka kadar sofra tuzu ve 1 çay ka kadar karbonat ilave edilerek bir karm hazrlanabiliyor. Bu karm, sk aralklar ile tüketilebiliyor. Karm günlük olarak hazrlanyor ve her dklamann ardndan yaklak yarm su barda kadar içiliyor. Evde çözüm yollar denenirken eker ve tuz içeren svlar tercih edilebiliyor.
Çocuklarda ve bebeklerde özellikle ya arasnda ishale sk sk rastlanyor. Bu ya grubundaki çocuklarda rahatszlk, genellikle enfeksiyon ve bakteriler nedeniyle ortaya çkyor. Bu noktada temiz içme suyuna ve mama hazrlama aamasnda hijyene çok dikkat etmek gerekiyor. Buna ek olarak rota virüs de 2 ya altndaki çocuklarda yaygn görülen ishal nedeni olabiliyor. Bebeklerde tedavi amaçl en önemli ve en doal yöntemler arasnda anne sütü bulunuyor. Baklk sistemini güçlendiren anne sütü, barsak florasn korumaya da yardmc oluyor.
Bebeklerde 6. ayn ardndan ise patates püresi, muz püresi, ev yourdu ve pirinç lapas gibi yiyecekler tercih edilebiliyor. Uzun süreli olan rahatszlk durumlarnda ise mutlaka bir hekime bavurmak gerekiyor. Bu süreçte sv kaybn önlemek adna sv takviyesine de dikkat etmek önem tayor. Ayn zamanda çocuklarn saatte bir beslenmesine dikkat etmek gerekiyor. 6 aydan büyük olan ve kat gda ile beslenebilen çocuklara, sütün yan sra sebze ve hububat da verilebiliyor.
Rahatszlk sürecinde insanlar tarafndan muzun ishale iyi gelip gelmedii de merak ediliyor. Rahatszlk devam ederken beslenmeye her zamankinden daha çok dikkat etmek gerekiyor. Yal ve lifli gdalardan uzak durulurken patates ve muz gibi gdalara arlk vermek önem tayor. Özellikle muz, vücudun potasyum kaybn engellemek için önemli bir yiyecek olarak öne çkyor. Bu lezzetli meyve, çocuklara muz püresi eklinde de verilebiliyor.
nsanlar arasnda kahvenin ishale iyi gelebileceine dair bir inan bulunuyor. Ancak kafein ve alkollü içecekler, bu rahatszlk durumunda uzak durulmas gereken yiyeceklerden oluyor. Uzmanlar da kahvenin bir ehir efsanesi olduunu belirtiyor. Uzmanlar; kahve ve çayn vücutta sv kaybna yol açtn dile getiriyor. Çay ve kahvenin ishali iyiletirdiine dair bilimsel bir kantn da olmadn aktaryorlar. Bu dönemde içilebilecek en deerli ve önemli içecein su olduu belirtiliyor ve sk sk su tüketilmesi öneriliyor.
Tpk kahve gibi kola da insanlar arasnda ishale iyi geldiine inanlan içecekler arasnda yer alyor. Buna karlk uzmanlar, bu düüncenin yanl olduunu belirtiyor. Bu tarz içeceklerin su kaybn artrdn dile getiren uzmanlar yeterli miktarda su tüketimini tavsiye ediyor. Asitli içeceklerle birlikte yal besinler de uzak durulmas gereken gdalar arasnda. Dolaysyla bu süreçte beslenmeye her zamankinden daha fazla dikkat etmek, bolca su tüketmek ve ek belirtilerle birlikte beklenmeyen veya uzun süreli bir durum yaandnda vakit kaybetmeden doktora bavurmak önem tayor.
shal ikayetinin ardndan baz kiiler kabzlk yaamaktan da ikayet edebiliyor. Bu gibi durumlarn nedenleri de sk sk aratrlyor. Bu noktada huzursuz barsak sendromu da aratrlan konulardan bir tanesi. Toplumda %15 orannda görülebilen bu rahatszln belirtilerinde ar, kramp, gaz, ikinlik, ishal ya da kabzlk olabiliyor. Baz durumlarda kabzlk ve ishal bir arada geliebiliyor. Özellikle kimi hastalarda birbirini takip eden kabzlk ve ishal nöbetleri görülebiliyor. Bu nedenle böyle bir durum yaandnda hastaln tehisi ve tedavisi için bir hekime görünmek gerekiyor.
ANASAYFAYA DÖNMEK ÇN TIKLAYINIZ