Çocuk sayısını tamamladıklarını düşünen çiftler doğum kontrol yöntemlerine başvurmaktadırlar. En etkili doğum kontrol yönteminin ne olduğu hakkında bilgi edinmek için internet ortamında ve çevrelerinden araştırma yoluna gitmektedirler. Doğum kontrol yöntemi olarak haplar, prezervatif, spiral ve tüp ligasyonu yolları sıklıkla kullanılmaktadır. Tüplerin bağlanması diğer geçici doğum kontrol yöntemlerinden ziyade tek sefer uygulandığında yeterli olmaktadır. Gebeliği önlemek isteyen kadınlar tüp bağlatma işlemi nasıl yapılır, normal doğum sonrası tüpler bağlanır mı, son doğumumda sezaryen olursam sonrasında tüplerin bağlatılması mümkün mü gibi sorulara cevap aramaktadır. Bu yazımızda doğum sonrası tüp bağlatma, normal doğum sonrası tüp bağlatma ve sezaryen doğum sonrası tüp bağlatma konuları hakkında bilgiler vereceğiz.
Gebelerin doğumu sonrası tüp bağlatma olanağı bulunmaktadır. Normal doğum sonrası tüplerini bağlatma kararı alan kişiler tüplerini bağlattırabilir ve kesin çözüme ulaşabilirler. Normal doğum sonrası tüplerin bağlanması için göbek altından açılan bir kesi ile tüpler bağlanmaktadır. Açılan kesi küçük olduğu için hastanın iyileşme süreci kısa sürmektedir. Sadece normal doğum sonrası mı tüpler bağlanmaktadır? Hayır, sezaryen doğum sonrası da tüplerin bağlanması mümkündür. Sezaryen için açılan kesiden girilerek tüpler bağlanır. Buna ek olarak yumurtalık kisti ve myom ameliyatı geçiren hastalar da tüplerini bağlatma olanağı bulabilirler.
Normal doğum sonrası tüp bağlatma kişilerin isteğine bağlı bir operasyondur. Gebeliğini önlemek isteyen kişiler normal doğum sonrası tüplerini bağlatma isteğinde bulunabilir. Doğum işlemi bittikten sonra göbek altından bir kesi açılır, açılan kesiden girilerek tüpler bağlanır. Normal doğum esnasında rahim ile birlikte tüpler aşağı sarkmaktadır. Bu nedenle göbek altından kesi açılmaktadır.
Sezaryen ameliyatı sonrası tüplerin bağlanması mümkündür. Bebeğin alınması için açılan kesiden girilerek tüpler bağlanabilir. Farklı bir kesi açılmasına gerek yoktur. Sezaryen operasyonu normal süresinden bir iki dakika daha uzun sürebilir.
İstediği sayıda çocuk sahibi olan çiftler doğum kontrol yöntemlerine başvurur. Tüplerin bağlanması işlemi geri dönüşümsüz olarak gerçekleştirilen bir operasyondur. Fakat tüplerini bağlatan kişiler tekrar çocuk sahibi olmak istediklerinde tüplerin geri açılması işlemi yapılmaktadır. Normal yoldan hamile kalmaları mümkün değildir, tüp bebek yöntemi ile tekrar çocuk sahibi olabilirler. Bir daha çocuk sahibi olmak istemeyen kişiler için tüplerin bağlatılması avantajlı bir yöntemdir.
İstanbul Bağcılar’daki hastanemizde alanında uzman doktorlar ile hijyenik hastane ortamında doğum sonrası tüp bağlatma imkanı sunmaktayız. Tüp bağlatma, doğum sonrası tüp bağlatma ve tüp bağlatma fiyatları hakkında ayrıntılı bilgiyi hastanemiz kadın hastalıkları ve doğum servisinde bulabilirsiniz. Tüp bağlatma hakkında merak ettiklerinizi telefon numaramız ve whatsapp bilgi hattımızdan bize ulaşarak sorabilirsiniz.
Spiral bir diğer adıyla rahim içi araç gebelik oluşmaması için kullanılan etkili doğum kontrol yöntemidir. Spiral, kullanım kolaylığı nedeniyle üreme çağındaki kadınların en sık kullandığı korunma yöntemlerinin başında gelmektedir. Hormonlu ve bakırlı spiral olmak üzere iki farklı spiral çeşidi bulunmaktadır. Spiral çeşitlerinin etki mekanizması, avantajları, dezavantajları farklılık göstermektedir.
Spiral (rahim içi araç); istenmeyen gebeliklerin oluşmasını engelleyen, kolay uygulanabilen, T şeklinde, rahim içine yerleştirilen, uzun etkili doğum kontrol yöntemidir.Spirallerin etki mekanizması;
Uzun süreli gebelik düşünmeyen kadınlar için uygun bir doğum kontrol yöntemidir. Kolay uygulanabilir olması, düşük maliyeti, gebelik oluşmasına karşı yüksek koruyuculuk oranlarının olması nedeniyle sık tercih edilmektedir.
Bakırlı spiral ve hormonlu (levonorgestrel içerikli) spiral olmak üzere başlıca iki çeşit spiral bulunmaktadır. Her iki spiral çeşidinin farklı avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Hangi spiralin (hormonlu spiral, bakırlı spiral) kullanılacağına kadınların adet düzeni, adet miktarı, adet döneminde ağrı veya mevcut ek hastalıkları olup olmadığına göre karar vermek gerekiyor.
Hormonlu spiral, levonorgestrel adlı hormon içermektedir. Levonorgestrel progesteron hormonudur. Hormonlu spiral, “T şeklindedir”ve hergün çok düşük miktarda hormonun rahim iç zarına salınmasını sağlar. Bu şekilde rahim iç zarını incelterek gebelik oluşumunu engeller.
Hormonlu spiral ayrıca yoğun adet kanaması olan kadınların tedavisinde kullanılmaktadır. Salgıladığı hormon sayesinde rahim iç zarını düzelterek yoğun adet kanamalarının düzene girmesini sağlar.
Adet döneminde ağrı şikayeti olan kadınların tedavisinde hormonlu spiral kullanılmaktadır. Sonuç olarak; hormonlu spiral, yoğun adet kanamaları olan veya adet döneminde ağrı şikayeti olan kadınlarda, doğum kontrol yöntemi dışında bu problemlerin tedavisinde de kullanılmaktadır.
Bakırlı spiral; T şeklinde, ucunda bakır bulunan bir rahim içi araçtır. Rahim iç kısmını salgıladığı bakır sayesinde;
Bu şekilde hamilelik oluşumunu engelleyen bir doğum kontrol yöntemidir. Bakırlı spiral; hormonlu spiralin aksine, adet kanamalarının artmasına veya adet dönemlerinde ağrı şikayetine neden olabilmektedir. Adet kanamaları ve adet ağrıları olan kadınlarda bakırlı spiral kullanımı önerilmemektedir.
Spiral temel olarak uzun etkili bir doğum kontrol yöntemidir. Bakırlı ve hormonlu spiraller, çocuk istemeyen çiftlerde kadınların hamile kalmasını engeller. Ancak hormonlu spiraller bazı kadın hastalıklarının tedavisinde de kullanılmaktadır. Bunlar;
Son yıllarda çocuk istemeyen çiftlerde sıklıkla tercih edilen bir doğum kontrol yöntemi olan spiralin kullanımı giderek artmaktadır. Kolay uygulanabilir olması, başarısızlık şansının düşük olması, kadınlar tarafından rahat tolere edilmesi sık tercih edilme nedenlerindendir.
Bakırlı spiraller tiplerine göre yılarasında koruma sağlamaktadır.Hormonlu spiraller yıl arasında gebeliğe karşı koruma sağlamaktadır. Hormonlu spiralin salgıladığı hormon zamanla azalmaktadır ve bu hormon bittiğinde koruyuculuk etkisi ortadan kalkmaktadır.
Ancak, spiraller rahim içinde aşağı doğru kayabilmektedir ve koruyuculuk etkisi bu duruma bağlı olarak ciddi şekilde azalmaktadır. Bu nedenle belirli aralıklarla rahim içindeki spiralin yerinde olup olmadığı ultrasonla kontrol edilmelidir.
Spiral takma işlemi; adet döneminde jinekolojik muayene masasında steril şartlarda takılmaktadır.
Rahim içine yerleştirilen spiral sırasıyla bu basamaklar izlenerek takılır ve yılda bir kez ultrasonla kontrol edilir.
Spiral hamile kalmak istemeyen, spiral takılması açısından bir engeli olmayan kadınlara takılır.Spiral taktırmak isteyen kadınların işlem öncesinde detaylı bir şekilde değerlendirilmesi gerekiyor. Özellikle hormon içerikli doğum kontrol hapları gibi ilaçların kullanımının riskli olduğu kadınlarda bakırlı spiral tercih edilir.
Ancak bazı durumlarda spiral takmak kadın sağlığı açısından riskli olabilmektedir.
Spiral açısından riskli durumlar;
Spiral kullanımının riskli olacağı kadınlarda başka bir doğum kontrol yöntemi tercih edilmelidir.
Spiral, kadınların adet döneminde takılmaktadır. Adet döneminde rahim ağzı açıldığı için spiral taktırmak için adet döneminin beklenmesi önerilmektedir. Spiralin adet döneminde takılmasının diğer nedeni, yanlışlıkla erken dönemdeki bir gebeliğin atlanıp gebelik varken spiral takılmasını önlemektir.
Spiral doğumdan hemen sonra takılabilir. Ancak rahim, gebeliğe bağlı olarak büyümüş olduğu için spiral rahim içinde tutunamaz ve düşebilir. Bu duruma dikkat etmek gerekir. Spiral takıldıktan sonra ilişki içineğer işleme bağlı bir rahatsızlık yoksa herhangi bir engel yoktur.
Rahim içi spiral;muayenehanesinde, hastanede, aile planlaması merkezlerinde takılabilir. Spiral takılması sırasında anestezi gerekmez; çünkü spiral takma işlemi ağrısız bir işlemdir. İşlem sırasında steriliteye ve hijyene çok dikkat edilmelidir.
Özellikle bakırlı spiral takıldıktan sonra bazı kadınlarda yan etki olarak kasık veya karın bölgesinde ağrı şikayeti olabilmektedir. Bu kasık veya karın ağrılarıspiral takma işleminden birkaç gün sonra kendiliğinden geçmektedir.
Uzun süren rahatsız edici ağrılar gelişirse mutlaka ultrasonla spiralin yeri değerlendirilmelidir, eğer spiral rahim içinde düzgün yerleşmemişse çıkarılmalı bir sonraki adet döneminde tekrar takılmalıdır.
Bakırlı spirallerin neden olduğu bir diğer yan etki adet kanamalarındaki artıştır. Hormonlu spiralde adet kanamaları azalırken, bakırlı spiral sonrasında adet kanamaları artabilmektedir.
Spiralin kullanım ömrü bittiğinde artık kadınları gebelikten koruyamayacağı için çıkarılır. Spiral zamanında çıkarılmazsa ne olur sorusuna verilecek ilk cevap “koruyuculuğu bittiği için gebelik oluşabilir”. Ancak spiralin çıkarılması gereken başka durumlar da vardır. Bunlar;
Spiral varlığında rahim içine yerleşmiş gebelik saptanırsa, spiral eğer gebelik kesesinin altında ise erken gebelik haftalarında çekilebilir. Gebelik kesesi spiralin üzerinde yerleşmişse spiral çekilirken gebelik düşükle sonuçlanabilir. Gebelik sırasında spiralin yerinde bırakılması durumunda enfeksiyon, su gelişi ve erken doğum riski artmaktadır.
Spiralin adet döneminde çıkarılması gerekmektedir. Spiralin acil olarak çıkarılması gerekiyorsa herhangi bir dönemde çıkarılabilir ancak aciliyet teşkil eden bir durum yoksa rahim ağzının açık olduğu adet döneminde çekilmesi tercih edilir. Spiral anestezi gerekmeden çıkarılır.
Spiral çıkarıldıktan sonra özellikle dikkat edilmesi gereken bir durum yoktur. İşlem sonrasında ağrı veya kanama olursa mutlaka muayene için doktora başvurulmalı. Ağrı veya kanama, spiral çıkarılırken rahim ağzının yaralanmasından veya spiralin tamamının çıkarılmamış olmasından kaynaklı olabilmektedir.
Spiral çıkarıldıktan sonra cinsel ilişkiye girilebilir; ancak gebelik istenmiyorsa başka bir doğum kontrol yöntemine hemen başlanmalıdır.
Spiral çeşitleri ve fiyatları değişiklik göstermektedir. Bakırlı spiral fiyatı, hormonlu spiral fiyatına göre ucuzdur.
Bakırlı spiral fiyatları yaklaşık olarak tl arasında değişmektedir. Hormonlu spiral fiyatı değişmekle beraber yaklaşık olarak tl’dir. bu fiyatlar sadece takılacak olan spirallerin fiyatlarıdır.
yılı bakırlı spiral taktırma fiyatı TL ile TL arasında değişmektedir. Hormonlu spiral taktırma fiyatı TL ile Tl arasında değişmektedir. Bu fiyatlar sahip olduğunuz sağlık sigortasının türüne göre farklılık gösterebilmektedir.
Bakırlıspiral taktıran kadınların yorumları ve şikayetleri genellikle adet döneminde kanama miktarının bir miktar artması ve kasık bölgelerinde ağrı şikayeti olmaktadır. Özellikle bakırlı spiralin ilk takıldığı dönemde bu şikayetler daha sık olmakla beraber zamanla azalmaktadır.
Hormonlu spiral kullananların yorumları ise daha çok spiralin ilk takıldığı dönemde ara kanamaların olması, uzun dönemde de adet görememek oluyor. Hormonlu spiral kullananlar adet ağrılarında azalma olduğunu, yoğun adet kanamalarının azaldığını belirtiyorlar.
Spiral ne zaman takılmalıdır sorusunun net bir cavabı yoktur. Spiral ya da bilimsel adı ile rahim içi araç (RİA) doğum sonrası, düşük/kürtaj sonrası ya da adet siklusunun herhangi bir döneminde güvenle takılabilir. En sık uygulanma zamanı adet kanaması sırasında ya da hemen bitimidir.
RİA uygulamasının adet siklusunun herhangi bir döneminde yapılmasının herhangi bir zararı yoktur. Ancak takan kişi, kadının hamile olmadığıdan emin olmalıdır. Geleneksel olarak hemen tüm jinekologlar adet kanamasının devam ettiği ya da kanamanın bitimini takip eden birkaç günlük dönemin spiral takılması için en uygun zaman olduğunu düşünürler. Bu düşüncenin temelinde kanama sırasında rahim ağzının bir miktar açıldığı ve bu nedenle takımın kolay olacağı inancı yatar. Oysa rahim ağzı adet kanaması sırasında açılmaz. Spirali kanamalıyken takmanın bir başka nedeni de adet gören kadının hamile olma şansının düşük olmasıdır.
Bu uygulamanın olumsuz yanı ise kadının istediği zaman spiral taktıramaması ve daha sonra bu yöntemi kullanmaktan vaz geçebilmesidir.
Eldeki veriler adet siklusunun günleri arasında yapılan uygulamalarda emnuniyet ve kullanımın daha uzun süreli olduğunu düşündürmektedir. Söz edilen dönemde spiral takılan kadının incelendiği bir araştırmada siklusun gününden sonra takılması durumunda takip eden iki aylık dönem içinde çeşitli rahatsızlıklar nedeni ile spiralin çıkartılmasını gerektiren durumlara daha az rastlanmıştır. Öte yandan günden sonra takıldığı durumlarda ise ağrı, kanama ya da istenmeyen hamilelik nedeni ile daha fazla kadında spiral çıkartılmak zorunda kalınmıştır.
Bu verilerin ışığında spiral takımını sadece adet kanaması olan günler ile sınırlandırmak doğru ve gerekli değildir.
Doğum sonrası spiral uygulaması
Doğumdan hemen sonra spiral takılması sağlık hizmetlerine ulaşmanın güç olduğu geri kalmış ya da gelişmekte olan ülkelerde daha sık yapılan bir uygulamadır. Doğum yapan bir kadının yetkili ve deneyimli bir sağlık personelinin gözetiminde olması hastaların tekrar sağlık kuruluşuna dönmelerine gerek kalmadan spiral takılması avantajını sağlar.
RİAların lohusalık döneminde bazı avantaları vardır. Örneğin kullanıcının herhangi bir müdahalesini gerektirmeden etkili bir koruma sağlar. Bu dönemde yaygın inanış emzirmenin gebelikten koruyacağıdır oysa bu koruma spiral kadar etkili değildir. Bir başka avantaj ise süt kalitesi ve emzirme üzerinde etkisi olmamasıdır.
Doğumdan hemen sonra RİA takmanın en büyük dezavantaji aracın rahim dışına atılma olasılığının diğer dönemlere göre daha fazla olmasıdır. Bu nedenle bilinçli ve sağlık hizmetlerine ulaşmakta bir sorunu olmayan kadınlarda çoğu jinekolog beklemeyi tercih eder.
Doğum sonrası spiral takılmasının yaygın olduğu üilkelerdeki çalışmalardan elde edilen sonuçlar bu uygulamanın doğum sonrası kanama, enfeksiyon ve rahim delinmesi riskini arttırmadığını ortaya koymaktadır. Bununla birlikte pelvik iltihabi hastalığı ya da genital enfeksiyonu olan ya da doğum öncesi zarların erken açıldığı kadınlar için uygun bir yöntem değildir.
Herhangi bir kontraendikasyonun olmadığı durumlarda RİA doğumu takip eden 48 saat içinde takılabilir. Eğer hemen takılması planlanıyorsa plasenta çıktıktan sonra 10 dakika içinde takılmalıdır. Bu şekilde atılma, enfeksiyon ve delinme riski en aza indirilmiş olur.
Rahim dışına atılma riski
Doğum sonrası RİA takılmasının en önemli dezavantajı rahim dışına atılma riskinin diğer dönemlere göre daha yüksek olmasıdır. Bu konuda yapılan 3 çalışma gözeden geçirildiğinde 6 ay sonunda spiralin rahim dışına atılma oranının %9 ile %38 arasında değiştiği görülmektedir. Bu oran 12 ay sonunda % olarak bulunmaktadır. Öte yandan adet kanaması sırasında ya da kanamanın bitiminden hemen sonra takıldığında ise % atılma oranlarına rastlanmaktadır. Çoğu zaman kadınlar spiralin düştüğünü fark etmemektedirler. Bu durum kadının farkında olmadan korunmasız kalmasına neden olmakatdır.
Birkaç faktör spiralin düşme riskini etkileyebilir. Bu faktörlerden en önemlisi doğum sonrası uygulama zamanıdır. Doğumdan hemen sonra, plasenta ayrılmasını takip eden ilk 10 dakika içinde takıldığında rahim dışına atılma riski en aza inmektedir. Üçbin sekizyüz uygulamanın incelendiği çok merkezli bir çalışmada ilk 10 dakika içinde takılması ile 10 dakika- 72 saat arasında takılması arasında atılma oranları arasında anlamlı fark olduğu bulunmuştur. Spiral doğumu takip eden ilk 48 saatten sonra takıldığında rahim delinmesi ve rahim dışına atılması riski artmaktadır ve bu artış doğum sonrası 6. haftaya kadar devam etmektedir.
Spiralin markası ve türü ile rahim dışına atılması arasında bir ilişki bulunamamıştır.
Perforasyon riski
İşlem sırasında ya da sonrasında rahimin delinmesi (perforasyon) riski spiralin takılma zamanıyla yakından ilgilidir. Eldeki veriler spiralin doğumdan hemen sonra takılmasının bu riski arttırmadığını göstermektedir. Öte yandan doğumudan sonra 48 saat- 6 hafta arasında takıldığında risk artmaktadır.
Daha önceleri emzirme döneminin perforasyon riskini arttırdığı ileri sürülürken son veriler bunun doğru olmadığını göstermektedir. Yapılan bir çalışmada emziren kadın ile emzirmeyen kadın karşılaştırıldığında bir risk artışına rastlanmamıştır.
Düşük ya da kürtaj sonrası takılması
Düşük ya da kürtaj sonrası hemen spiral takılmasının herhangi bir sakıncası yoktur. Bunun istisnası bir pelvik ya da vajinal enfeksiyon varlığıdır ya da riskidir. Aşırı kanama varlığında da hemen takılması önerilmez. 16 haftadan büyük düşüklerde spirali uygulamak için 6 hafta beklemek daha uygun olur.
Özet olarak halk arasındaki yaygın inanışın aksine spiral takılması için adetli olmak gerekli değildir. Hemen hemen her dönemde spiral güvenle takılabilir.
Kaynaklar
Gebelikten korunmak için en güvenli seçeneklerden biri olan spiral; 2 – 3 cm uzunluğunda, T şeklinde olan metal veya plastik araçlardır. Bu aracın üzeri, gebeliği önleyen özel bakır teller ile kaplıdır. Bazı spiral çeşitlerinde ise progesteron hormonu salgılayan parçalar bulunur. Bu spirallere de ‘hormonlu spiral’ adı verilmektedir. Spiraldeki hormon veya bakır teller, spermin yumurta ile buluşmasını önleyerek gebeliğin oluşmasını engeller. Aynı zamanda rahim ağzındaki sıvı yoğunluğunu arttırarak, spermlerin içeri geçişinin önüne geçer. Peki, Spiral Doğumdan Sonra Ne Zaman Takılabilir? Spiral nasıl takılır? Sezaryen doğumdan sonra hemen spiral takılır mı? Normal doğum sonrası spiral ne zaman takılır? Oldukça etkili ve güvenli bir doğum kontrol yöntemi olan spiral ile ilgili merak ettiklerinizi bu makalemizde bulabilirsiniz.
Sezaryen veya normal doğum sonrası spiralin ne zaman takılabileceği de fazlasıyla araştırılır. İster normal ister sezaryen olsun, doğumdan sonra spiral taktırmak için ortalama 6 hafta beklemek gerekmektedir. Bu süre rahminizi küçülüp eski boyutlarına ulaşması için gereklidir. Aksi halde, eğer daha erken bir sürede takılırsa spiralin kayma riski yükselir. Dolayısıyla vücudunuz gebeliğin fizyolojik yorgunluğunu atıp kendine geldikten sonra (ortalama 6 hafta), yapılan kontrollerde herhangi bir sorun görülmezse spiral taktırabilirsiniz. Sağlık hizmetlerine kolayca ulaşamayan kişilere doğumdan sonra takıldığı da görülmektedir.
Spiral nasıl takılır sorusu da kadınların merak ettiği soruların başında gelir. Spiral, jinekolojik muayene masasında dakika içinde takılabilir. Öncelikle, vajina içerisine spekulum adı verilen alet yerleştirilir. Daha sonra rahim ağzı ve vajina içi enfeksiyonları önlemek amacıyla antiseptik solüsyon ile temizlenir. Ardından rahim ağzı tenekulum adı verilen alet ile tutulur. Doktorunuz spirali hazırladıktan sonra rahim ağzından içeri sokar. Spiral takılmadan önce düz çubuk şekline getirilir, rahim ağzından soktuktan sonra yanlarındaki kanatları açılarak T şekli verilir. Bu şekilde durduğu için rahim içini iyi kaplar ve iyi bir koruma sağlar. Sonrasında tenekulum çıkartılır ve spiralin ucundaki ip, cm kalacak şekilde kesilir. cm uzunluğun bırakılma sebebi, ileride spirali çıkartmak için kolaylık sağlamasıdır. Spiral takıldıktan sonra hemen günlük yaşantınıza dönebilirsiniz. Hafif kasık ağrılarını yaşamanız normal değerlendirilir.
Spiral ile korunmak, en az doğum kontrol hapları, implantlar ve aylık iğneler kadar etkilidir. Ancak hiçbir doğum kontrol yönteminin % etkili olmadığı bilinmelidir. Spiral ile korunurken de çok nadir de olsa gebe kalınabilir. Ancak gebelikler çoğu zaman spiralin kayması ve kişinin bu kaymayı fark etmemesi sebebiyle gerçekleşir.
Spiral, rahim içine yerleştirilen bir alet olduğundan, rahim ile ilgili bir hastalığı bulunan kişilere takılması önerilmemektedir. Bunun dışında,
Editörün Seçtikleri
Popüler Yazılar
Gebe Sözlüğü