kaynağı değiştir]
Belarusça | Rusça | Ukraynaca | Latin alfabesiyle [not 1] (sırasıyla Belarusça/ Rusça/Ukraynaca) | Köken | Notlar |
---|---|---|---|---|---|
Іван, Ян | Иван, Ян | Іван, Ян | İvan/Yan | İbranice | Türkçede Yahya, Batı dillerinde John isminin Doğu Slav eşdeğeri |
Якуб, Якаў | Иаков, Яков | Яків | Yakub, Yakaŭ/İakov, Yakov/Yakiv | İbranice | Türkçede Yakub/Yakup, Batı'da James/Jacob isminin eşdeğeri |
Ілля | Илья | Ілля | İllya/İlya/İllya | İbranice | Türkçede İlyas, Batı'da Elijah isminin eşdeğeri |
Мікалай, Мікола | Николай | Микола | Mikalay, Mikola/Nikolay/Mikola, Mikolay | Yunanca | "Halk(ın) Zaferi" anlamına gelen Nikolas isminin eşdeğeri |
Барыс | Борис | Борис | Barıs/Boris/Boris | İdil Bulgarcası | belirsiz, muhtemelen "kurt", "kısa" veya "kar leoparı" |
Уладзімір | Владимир | Володимир | Uladzimir/Vladimir/Volodimir | Slavca | "büyük/ünlü bey, lord" anlamına gelir. (-мир eki, мѣръ kelimesinden gelir ve міръ veya миръ ile alakalı değildir) İskandinav Valdemar ismine eşdeğerdir. |
Пётр, Пятро, Пятрусь | Пётр | Петро | Pyotr, Pyatro, Pyatrus/Petr, Pyotr/Petro | Yunanca | Petrus isminin eşdeğeridir. |
Андрэй | Андрей | Андрій | Andrey/Andrey/Andriy | Yunanca | Andreas isminin eşdeğeridir. |
Аляксандр | Александр | Олександр, Олекса | Alyaksandr/Aleksandr/Oleksandr, Oleksa | Yunanca | Türkçede İskender, Batı'da Alexander isminin eşdeğeridir. |
Піліп | Филипп | Пилип | Pilip/Filipp/Pilip | Yunanca | Kökeni Grekçe "at düşkünü" anlamına gelen Φίλιππος (Phílippos)'tur. |
Дзмітры, Зміцер | Дмитрий | Дмитро | Dzmitri, Zmitser/Dmitri/Dmitro | Yunanca | Kökeni Grekçe "Demeter'den" anlamına gelen Δημήτριος (Demétrios)'tur. |
Сяргей | Сергей | Сергій | Syarhey/Sergey/Serhiy | Latince | Kökeni bir Roma nomen'i (aristokrat soyadı) olan ve kendisi daha eski bir Etrüsk adından gelen Sergius'tur. |
Леанід, Лявон | Леонид | Леонід | Leanid, Lyavon/Leonid/Leonid | Yunanca | Kökeni Grekçe "aslanın oğlu" anlamına gelen Leonidas'tır. |
Віктар | Виктор | Віктор | Viktar/Viktor/Viktor | Latince | Latince "fatih" anlamına gelir. |
Георгій | Георгий | Георгiй | Heorhiy/Georgi/Heorhiy | Yunanca | Егор (Yegor), ve Юрий (Yuri)'ye benzerdir, Türkçede Yorgo, Batı'da George ismine eşdeğerdir. |
Павел, Павал, Паўло | Павел | Павло | Pavel, Paval, Paŭlo/Pavel/Pavlo | Latince | Pavlus ismine eşdeğerdir. |
Канстанцін, Кастусь | Константин | Костянтин | Kanstantsin, Kastus/Konstantin/Kostyantin | Latince | - |
Кірыл, Кірыла | Кирилл | Кирило | Kiril, Kirila/Kirill/Kirilo | Yunanca | Kiril ismine eşdeğerdir. |
Васіль, Базыль | Василий | Василь | Vasil, Bazil/Vasili/Vasil | Yunanca | Basil/Basileios ismine eşdeğerdir. |
Раман | Роман | Роман | Raman/Roman/Roman | Latince | - |
Уладзіслаў | Владислав | Владислав | Uladzislaŭ/Vladislav/Vladislav | Slavca | "Şöhret Efendisi" anlamına gelir. |
Вячаслаў | Вячеслав | В'ячеслав | Vyaçaslaŭ/Vyaçeslav/Viyaçeslav | Slavca | "Büyüyen Şöhret" anlamına gelir. |
Матвей, Мацвей | Матвей | Матвій | Matvey, Matsvey/Matvey/Matviy | İbranice | Türkçede Matta, Batı'da Matthew isminin eşdeğeridir. |
Міхал, Міхась | Михаил | Михайло | Mihal, Mihas/Mihail/Mihaylo | İbranice | Türkçede Mikail, Batı'da Michael isminin eşdeğeridir. |
Алег | Олег | Олег | Aleh/Oleg/Oleh | Eski Norsça | İskandinav Helgi isminden türemiştir. |
Ігар | Игорь | Ігор | İhar/İgor/İhor | Eski Norsça | İskandinav Ingvar isminden türemiştir |
Максім | Максим | Максим | Maksim | Latince | Latince "en büyük" anlamına gelir. |
Фёдар | Фёдор | Федiр | Fyodar/Fyodor, Fedor/Fedir | Yunanca | Theodor isminin eşdeğeridir |
Захар | Захар | Захар | Zahar | İbranice | İbranice "hatırlanan" anlamına gelir. |
Аляксей | Алексей | Олексій | Alyaksey/Aleksey/Oleksiy | Yunanca | Grekçe "savunucu" anlamına gelir. |
Макар | Макар | Макар | Makar | Yunanca | Grekçe "kutsanmış" anlamına gelir. |
Osmanlı'ya benzer şekilde geçmişte Rus isimleri de bir soyadına sahip değildi. Bir kişinin adı, babasının ismini de içeriyordu: örn. Иван Петров сын (İvan Petrov sın), "Petro'nun oğlu İvan" anlamına gelir. Rusya'daki çoğu -ov soyadının kökeni budur.
Günümüzde -oviç- içeren baba adları aslen kraliyet hanedanına özgüydü (Рюриковичи, Ryurikoviçi; Rurik Hanedanı), bu da Doğu Slav baba adlarını orijinal anlamında Almancadaki von'a benzer hale getirir. yüzyıldan itibaren -ович (-oviç) ekli baba adı, çar tarafından halka verilen bir ayrıcalık olmuştu. Örneğin, 'da Çar IV. Vasili, tüccar olan Stroganovlara baba adı kullanma ayrıcalığı verdi. Sibirya'da tuz endüstrisinin gelişmesine bir takdir olarak, Pyotr Stroganov ve tüm haleflerinin -oviç'li bir isme sahip olmasına izin verildi. Çar, 29 Mayıs tarihli çizelgede, "adının oviç ile yazılmasını, [onun] yalnızca Moskova'dayargılanmasını, başka ücretlerle [ondan] ücret alınmamasını, kendi başına bir haç öpmemesini [yani hiçbir tören sırasında yemin etmemesini]" yazmıştı.[3] yüzyılda, baba adlarına sahip olanlar tüccarların aileleriydi. yüzyılda, -oviç'li biçim sonunda bir baba adının varsayılan biçimi haline geldi.
Farklı dillerdeki bazı soyadlar yüzyıldan beri Ruslaştırılmıştır: Kazakistan cumhurbaşkanıNursultan Nazarbayev'in soyadı, bir Rusça ek olan "-yev" son ekine sahiptir, bu da soyadının "Nazar-bay'dan" anlamına gelmesini sağlar ("bay", Türkçedeki "bey", Özbekçedeki "boy", "bek" ve Kırgızcadaki "bek"in Kazakça karşılığıdır.). Bunun gibi bir Ruslaştırmanın sıklığı ülkeye göre büyük ölçüde değişir.
Azerbaycan'ın Sovyetler Birliği'ne katılmasından sonra soyadlarının tescil edilmesi ve erkeklerin soyadlarına -yev veya -ov, kadınlarınkilerine ise -yeva veya -ova gibi Rusça eklerin eklenmesi zorunlu hale geldi.[5] O sırada çoğu kişinin resmi bir soyadı olmadığı için soyadı olarak baba adının kullanılması ve bunlara söz konusu eklerin eklenmesiyle sorun çözülmüştür. (Aliyev, Hüseynov ve Memmedov gibi soyadları böyle oluşmuştur.)
'lardan ve 'lardan itibaren Özbekistan'da soyadları ve baba adları kullanılması zorunlu olmuştur.[6] Soyadı, babanın isminden, sesli harflerden veya yumuşak ünsüzlerden sonra -ev/-yev ve diğer tüm durumlarda -ov ekleri eklenerek türetilebilirdi. Örnek olarak Raşidov ve Abdullayev verilebilir. Bu zamanlarda doğan insanların çoğu, baba adıyla aynı soyadına sahipti.
Yasaya göre, Rus vatandaşlığını benimseyen yabancı kişilerin baba adına sahip olma zorunluluğu yoktur.[7] Bazıları Slav kökenli olmayan baba adlarını da benimser. Örneğin, Rus siyasetçi İrina Hakamada'nın baba adı Муцуовна'dır (Mutsuovna), çünkü bir Japon olan babasının adı Mutsuo'dur. Ruslaştırılmış isimlerde bir kişinin asıl uyruğu genelde hala tanınabilir. Örnek olarak Kazakçadaki ұлы (ulı) (Nursultan Abişulı Nazarbayev'de olduğu gibi) ve қызы (kızı) (Dariga Nursultankızı Nazarbayeva'da olduğu gibi), Türkmencedekiulu (Kurbankulu Berdimuhammedov'da olduğu gibi) ve Azericedeki оглы/оғлу (oglı/oğlu) (Haydar Alirıza oğlu Aliyev'de olduğu gibi) verilebilir.Bu tür Türk kökenli baba adlarına Sovyetler Birliği'nde resmi olarak izin verilmişti.
Sovyetler Birliği'ne göç ettikten sonra Bruno Pontecorvo, babasının isminin Massimo (Rusça Maksim'in karşılığı) olması nedeniyle, Rus bilim camiasında Бруно Максимович Понтекорво (Bruno Maksimoviç Pontekorvo) olarak biliniyordu. Oğulları Джиль Брунович Понтекорво (Gigl Brunoviç Pontecorvo), Антонио Брунович Понтекорво (Antonio Brunoviç Pontecorvo) ve Тито Брунович Понтекорво (Tito) isimleriyle biliniyordu.