Photoshop Ile Araba Basma

"Araba tasarımıyla ilgilenen arkadaşlardan bana yıllardır sıkça sorulan soruları 40 soruda derleyip kendi tecrübelerime göre cevaplayarak Türkçe bir kaynak oluşturmak istedim. Umarım buradaki bilgileri faydalı bulup uygularsınız ve paylaşırsınız..."
-EH

-SSS-

S-1: Otomobil tasarımcısı olmak için hangi bölümde / üniversitede okumalıyım?

C: Bunun için "Endüstriyel Tasarım" veya "Araç Tasarımı" bölümlerini tercih etmelisiniz. Alakasız bir bölümde okumuş olsanız bile bu bölümlerde yüksek lisans yaparak ve çok çalışarak aynı hedefe ulaşabilirsiniz. Almanya'da Pforzheim, İngiltere'de Royal College of Art ve Coventry, İsveç'te Umeå, İtalya'da IED Torino, SPD ve IAAD, Fransa'da ISD ve Strate College, Amerika'da ACCD ve CCS dünyadaki en iyi araç tasarım okullarıdır. Türkiye'de de Mimar Sinan, ODTÜ, ITÜ, Marmara üniversiteleri bu konuda en iyileri. Ancak tabii ki başka üniversitelerin ilgili bölümlerinde de okuyabilirsiniz, çünkü iyi bir tasarımcı olmak için diploma tek başına yeterli değil. Bu işi ne kadar çok sevdiğiniz, istediğiniz ve bu yolda ne kadar sıkı çalıştığınızla alakalı daha çok. Bu sektör gerçekten çok dar ve rekabet aşırı fazla, fakat durmadan çalışırsanız herşeyi başarabilirsiniz, hiçbir şey imkansız değil...  

______________________________________________________________

S-2: Sen nerelerde okudun? Hangi süreçlerden geçerek araç tasarımcısı oldun?

C: İlkokulu Eskişehir, ortaokul ve liseyi Bursa'da okuduktan sonra 2004 yılında ailecek taşındığımız Toronto, Kanada'da endüstriyel tasarım üzerine lisans eğitimime başladım. Ancak küçüklüğümden beri hep otomobil tasarımcısı olmak istediğim için Torino, İtalya'daki (IED) Avrupa Tasarım Enstitüsü'ne geçiş yaparak Araç Tasarımı (Transportation Design) üzerine lisans ve yüksek lisans diplomalarımı aldım. Bu arada 2008 yılında Pininfarina'da 3 aylık staj deneyimim oldu, orada tasarım estetiği konusunda çok şeyler öğrendim. 2011 yılında master tez projem "ABARTH scorpION" 1:1 ölçekte maketi üretilerek aynı yıl Cenevre otomobil fuarında sergilendi. Sonrasında zorunlu stajımı Bursa'da Tofaş FIAT'ta tamamlayarak Hexagon Studio'da profesyonel kariyerime başladım. Oradaki 1,5 senemde mühendislerle bire bir çalışarak araç paketlemesi, aerodinami ve seri üretime uygun parça tasarımı konularında çok değerli bilgiler edindim. Daha sonra Ford OTOSAN'da 2,5 sene F-Max gibi global projelerde çok değerli bir tasarım ekibiyle çalışma fırsatım oldu. Bu sırada Avusturya'daki KISKA firmasından iyi bir teklif alınca Avrupa'da çalışma olanağı yakaladım ve bunu değerlendirmek istedim. KISKA'da da 2,5 sene kadar araç tasarım ekibinde önemli projelerde görevler aldım. Ardından 2019 başından itibaren kendi ismimi markalaştırarak (emrEHusmen®) İstanbul'daki stüdyomda bağımsız tasarımcı olarak çeşitli firmalara araç tasarım projeleri ve danışmanlığı yapmaktayım.

______________________________________________________________

S-3: Her endüstriyel tasarımcı otomobil tasarımcısı olabilir mi?

C: Araç tasarımı konusu Endüstriyel Tasarım içinde çok uzmanlık gerektiren konulardan sadece biridir. Araç tasarımının içinde de otomobil (dış/iç/renk&desen/ux), motosiklet, yat tasarımı gibi çok özelleşmiş uzmanlık alanları vardır. Benim düşünceme göre bu alt konularda uzmanlaşanların çoğu çeşitli ürün tasarım projelerini kolaylıkla yapabilir ancak her endüstriyel tasarımcı otomobil tasarımını o kadar kolay yapamıyor. Öncelikle bu alt konulara yıllardır çok ilgili ve meraklı olmanız lazım, çünkü aynı moda gibi sürekli yeni trendler ve teknolojiler geliyor; gelişime ayak uydurup orijinal fikirleri önceden bulup uygulayabilmek asıl zor kısım.

______________________________________________________________

S-4: Tasarımcı ve mühendislerin farkları nelerdir?

C: Bu ünvanların çok yanlış kullanıldığını görüyorum kimi zaman. Bazı makina mühendisleri kendilerini ısrarla tasarımcı olarak adlandırıyor ancak sadece 3d paketleme ve yüzey yapmak tasarımcı olmak demek değildir. Tasarımcılık bu işin gerçek sanatsal tarafıdır. Mesela bir otomobil projesinde tasarımcılar kendilerine mühendisler tarafından verilen mekanik paketin ölçülerine uygun estetik yüzeyler tasarlayıp görselleştirir. Bazen aracın oran/orantılarına ve mekaniğin yerleşimine tasarımcılar ve mühendisler birlikte karar verir. Bu sayede en doğru ve mantıklı kararlar ortak olarak alınır. Tek bir tarafın her dediği olamaz yani. Her araç projesi büyük bir ekip işidir ve herkesin uzmanlık alanları bellidir. 

______________________________________________________________

S-5: Tasarımcılar için yabancı dil bilmenin önemi nedir?

C: Bu devirde artık yabancı dil bilmenin öneminin herkes farkındadır sanırım. Dünyanın ortak dili İngilizce'yi biliyor olmak artık zorunluluktur, iyi bilmemek çok büyük eksikliktir bence. Türkçe ve İngilizce dışında üçüncü bir dil bilmek çok faydalı olur. Dünyadaki gelişmeleri, trendleri ve farklı kültürleri takip etmek yabancı dillerle mümkündür. Maalesef Türkçe'mize çoğu haber doğru ve yeterli bir şekilde çevrilmiyor ya da ancak bize çevrildiği kadarını biliyoruz. Bu yüzden geriden gelmek durumunda kalıyoruz; ciddi ekonomik ve sosyolojik sıkıntılar yaşayabiliyoruz. Yabancı dil bilmek tasarımcıların en son teknolojik gelişmeleri takibi açısından çok önemli. İngilizce dilindeki kadar çok bilginin başka hiçbir dilde olduğunu düşünmüyorum. Bu bilgi hazinesinin başkaları tarafından bize çevrildiği kadarıyla yetinmeyip, herhangi bir konuyu farklı kaynaklardan defalarca sorgulayarak felsefi olarak irdelersek bizim için en doğru ve yararlı bilgilere kendimiz rahatlıkla ulaşabiliriz. 

______________________________________________________________

S-6: Otomobil tasarlarken nasıl bir yöntem izlemeliyim? Süreçler nelerdir?

C:  İlk başta yeniden tasarlamak istediğiniz modeli belirleyin, ya da sıfırdan bir model de yaratabilirsiniz fakat belli bir segmenti kafanızda iyice oturtun. Markaların o segmentteki ürünlerini güzelce inceleyin. Sonra en çok beğendiğiniz 1-2 modelin ortografik (blueprint) teknik çizimlerini bulun. Bu aşamada serbest olarak skece başlayın, tabi yapacağınız aracın oranlarını dikkate alarak. Farklı tasarımlarda birçok skeç yapın, aralarından grafikleri gözünüze hoş gelenleri geliştirmeye devam edin. En beğendiğiniz tasarımı bu aşamada ister 2 boyutlu olarak manuel/dijital olarak renklendirin, isterseniz de tasarımınızın hatlarını ortografik açılara uygun şekilde yerleştirin ve 3d programlarda referans olarak kullanın. Ben daha çok sadece yan görünüşten ortografik skeç yapıp onu referans alarak 3d model yapıyorum.

______________________________________________________________

S-7: Perspektifi doğru yapmakta çok zorlanıyorum. Çizimlerimi nasıl geliştiririm? 

C: Hiçbir referans olmadan başladığınız skecin perspektifini mükemmel yapmak neredeyse imkansızdır. İnsan gözü perspektif hatalarını otomatik olarak hemen algılar ve ilk başta eserinizi o noktadan eleştirirler. Bu yüzden çizmek istediğiniz aracın ölçülerine en yakın bir araba markasının modelinin gerçek resimlerini referans alarak üzerine skeçlerinizi yapın. Tekerleklerin açısını doğru konumlandırırsanız işiniz büyük oranda kolaylaşır. Ben referans resimlerdeki jantları biraz bütüyüp aracın tavanını çok az alçaltıyorum, bu sayede 2 boyutta artistik skeçler daha etkileyici duruyor. Bu perspektifi referans alma taktiği gerçekten çok zaman kazandıran bir yöntemdir. Profesyonel hayatta da çoğu tasarımcının fazla vakit kaybetmemek için uyguladığı bir yöntemdir. Çizimlerin zamanla gelişip güzelleşmesi ise tamamen pratikle alakalıdır. Her gün bol bol skeç yapın. Ben post-it'lere tükenmez kalemle ufak ufak skeçler yapmayı tercih ediyorum, sayfaları çıkarıp eski skeçler üzerinden referans almak işi kolaylaştırıyor.

______________________________________________________________

S-8: Tasarımlarımı görselleştirmek için hangi donanım/yazılımları kullanmalıyım?  

C: Adobe Photoshop bu işin temel taşıdır, bilmeniz şart olan bir program. Skeç ve render için Sketchbook ve Procreate programlarını da tercih edebilirsiniz. Ben şahsen iPad Pro'da Apple Pencil ile Procreate programında skeç yapmayı çok pratik buluyorum, mutlaka öğrenmeye çalışın. 3d modelleme içinse "Autodesk 3dsMax" programını kullanıyorum, "polygon" mantığıyla modelliyorum tasarımlarımı. Fakat otomotiv sektöründe çok daha matematiksel ve kusursuz yüzeyler oluşturabilmek için "Autodesk Alias" programı yaygın olarak kullanılmakta; tasarımlar "nurbs" mantığıyla 3d modellenmektedir. Bu 3d modeller bittikten sonra "Autodesk VRED, Keyshot ve VRAY" gibi programlarla fotorealistik olarak görselleştirilmektedir. Modeliniz ne kadar detaylıysa o kadar gerçekçi olacaktır; mesela lastikler, anten, aynalar, silecek ve far içi detaylar görsellere gerçeklik katacaktır. Donanım konusunda ise çok detaylı 3d modeller oluşturabilmek ve yüksek çözünürlüklü görsel çıktılar alabilmek için sağlam bir bilgisayar sistemine ihtiyacınız olacaktır. Çizim yapmak içinse "WACOM" tablet edinmenizi kesinlikle tavsiye ederim...

______________________________________________________________

S-9: Skeç, render ve 3d modelleme konularından hangisine ağırlık vermeliyim?

C: Gerçek tasarımcılar için skeç yapmak vazgeçilmezdir. Fikirleri en kolay şekilde kağıda dökmemizi sağlar. Her fırsatta bol bol skeç yapmayı unutmayın. Marker kalemleri kullanmaya hakim olmanızı tavsiye ederim ancak zorunlu değil; artık her türlü çizim efekti Photoshop'taki fırçalarla verilebiliyor. 3d modellemeyi bilmenin de çok önemli olduğunu düşünüyorum, çünkü 2 boyutta çizip beğendiğiniz her grafik 3. boyutta o kadar da güzel durmayabiliyor. Bu sebeple en azından 3d modellemenin mantığını öğrenmenin doğru tasarımlar yapmakta çok faydası olduğunu düşünüyorum... Kısacası hepsine ağırlık vermenizi tavsiye ederim. 

______________________________________________________________

S-10: Portfolyo nasıl ve hangi formatta hazırlanır?

C: Üniversite ve kişisel projelerinizden en iyilerini seçin, ardından sayfa formatını 1:2 oranında yatay ve uzunlamasına olacak şekilde ayarlayın. Projelerinizdeki en iyi görselleri diğerlerine göre daha büyük ölçüde yerleştirin, dikkat çekmesi için önemli bir püf noktası bu. İlk sayfayı kapak olarak ayarlayın. İkinci sayfada özgeçmişinizi basit ve kolay okunacak şekilde yazın. Sonraki sayfaları proje, proje ayırarak birbirine uyumlu sayfa düzenlerinde görselleri konumlayın. Her projede mümkünse bol bol skeçlerinizi gösterin, tasarımın son haline nasıl ulaştığınızı görmek isteyecektir iş verenler. Tamamen 3d model sunmayın, çünkü asıl önemli olan orijinal fikirlerinizi hangi yollardan bulduğunuzdur. Porfolyonuzun sayfalarını .pdf formatına dönüştürün ve istenilen maksimum boyuta göre kalitesini ayarlayın. 

______________________________________________________________

S-11: İnternette tasarımlarımın dikkat çekmesi için neler yapmalıyım?

C: Bu yazıyı hangi yılda okuyorsanız o zamanın popüler sosyal medyasında aktif olarak çizimlerinizi etiketleyerek paylaşın. Gerçekten iyi tasarımcıların hesaplarını takip edin, çizim tarzlarını ve yeni fikirlerini örnek alın, benzer hedefteki insanlarla etkileşimlerde bulunun. Bu sayede işleriniz yavaş yavaş popülerleşerek zamanla daha çok ilgi çekecektir. Siz de farkında olmadan hep bir öncekinden daha iyi projeler yapmaya çalışırken tarzınızı ve seviyenizi çok geliştireceksiniz... 

______________________________________________________________

S-12: Profesyonel hayatta otomobil tasarım süreçleri üretim aşamasına kadar nasıl ilerliyor?

C: Öncelikle markanın ihtiyacına göre genellikle pazarlama ekibinin direktifleri doğrultusunda üretilmesi gereken araç için bütçe sağlanarak iş planı hazırlanır ve teknik ekibe görev dağılımı yapılır. Süreç için baştan sona kadar birkaç yıllık takvim yapılır, fakat bu takvimde sarkmalar olabilir. Bundan sonraki aşamada mühendislerle tasarımcılar bir araya gelir ve üretilecek aracın temel teknik konseptiyle ölçüleri belirlenir. Bu ölçülere ve pakete uyacak şekilde konsept tasarım süreci başlamış olur. Bu temel tasarım süreci birkaç aydan bir yıla kadar sürebilir. Alternatif tasarımlar arasından seçilen birkaç konsept tasarım 3d ve kil modeller üzerinden geliştirilmeye devam eder. En sonunda birinci seçilen konsept tasarım üretime hazırlanmaya başlar. Diğer alternatif tasarımlar üzerindeki değerli fikirlerle harmanlanıp eksiklikleri giderilerek 1:1 ölçekte dış ve iç fiziki modelleri üretilir. Tasarımları her zaman gerçek ölçekte görüp hissedebilmek kullanışlılık için çok önemlidir. Böylece dış ve iç tasarım yüzeyleri dondurularak alt yapıyla uyum sağlanması için mühendislik ekibine iletilir ve birçok detaylı çalışmadan sonra yan sanayi firmalarının da desteğiyle üretime hazır hale getirilir. 

______________________________________________________________

S-13: Araç paketlemesi ve oran orantı konularında tavsiyelerin nelerdir?

C: Bu konu orijinal araç tasarımları yapabilmek için çok önemlidir. Örneğin yere sağlam basan bir duruş için tekerlek ve çamurlukların uyumlu olması gerekir. Aracın uzunluğu, genişliği ve tavan yüksekliğiyle de biraz oynayarak çok güzel sonuçlar ortaya çıkabilir, birkaç cm bile aracın tüm duruşunu değiştirebilir. Araç tasarlamaya öncelikle tekerleklerin yeri ve çamurluk şekilleriyle başlarım, onlara uyumlu şekilde ana yüzeyleri oturturum. Bu taktiği uygularsanız tasarladığınız araçlar çok daha oturaklı duracaktır. 

______________________________________________________________

S-14: Bir otomobil tasarlarken nelere dikkat etmeliyim?

C:  Öncelikle çizgilerin uyumu ve devamlılığı çok önemli. Yüzeylerde her zaman az da olsa pozitif (konveks) eğimler olmalı, tamamen düz yüzey mecbur kalmadıkça kullanmayın (LCD ekranlar mesela)... Negatif (konkav) yüzeyleri genellikle iki pozitif eğimli yüzey arasında kullanmaya çalışın, yani "fillet" olarak; ve bu yüzeyleri kesen kapı çizgileri varsa o kesim çizgilerindeki dönüşleri bu filletlar üzerinden yönlerini değiştirin. Araçlar yandan bakılınca arkadan öne doğru hafifçe alçalan eğimle tasarlanır, bu sayede daha dinamik durur, arkası basık gözükmez. A sütununun çok kalın ya da çok ince olmamasına dikkat edin. Ergonomik olarak sorun yaşanmaması için her zaman görüş açıları ve iniş/biniş ölçüleri yeterli olmalıdır. Aerodinamik olarak sıkıntı yaşamamak içinse ön yüzeylerde rüzgara direnç gösterecek dik yüzeyler azaltılmalı ya da yuvarlatılmalıdır. Damla formunu referans alın, yani en mükemmel aerodinamik şekli. Aracın arka köşeleri de mümkün olduğunca keskin bitirilerek rüzgarın bir an önce kopması hedeflenir, bu sayede uzun vadede yakıt tüketimine birçok katkılar sağlanabilir. İç tasarımda da direksiyon simidinin çok ince ya da çok kalın olmamasına dikkat edin. Mercedes'lerdeki yuvarlak üfleçler de mesela maliyetleri çok düşüren bir unsurdur. Genellikle simetrik konsollar da düşük maliyetli olur, sağdan direksiyonlu versiyonu da hesaba katıldığı için. Ama mesela BMW'lerde sürücüye dönük tasarlanan konsoldaki elektronik kumandalar, tuşlar falan hepsi yine kendi ekseninde simetrik üretilir. Aynı marka içindeki farklı modellerde hep benzer kumanda ve tuşların kullanılması maliyetleri düşürmek için yapılır. 

______________________________________________________________

S-15: Polygon ve Nurbs modelleme yöntemlerinin özellikleri nelerdir?

C: Geometrik düzlemde nokta bulutu örerek modelleme yapmanın iki farklı yöntemi vardır, bunlar polygon ve nurbs mantığıdır. Polygon modellemede bütün yüzeyler 4 kenarlı ufak ufak birçok kareden oluşturulur. Bu karelerin kenarları birbirine ne kadar yakın ve sık ise o kadar keskin yüzeyler elde edilir, kenarlar birbirine ne kadar uzak ve az ise yüzeyler o kadar yumuşak olur. Ben bütün 3d modellerimi 3dsMax'te polygon mantığıyla modelliyorum, her ne kadar matematiksel olarak mükemmel olmasa da görsel olarak işimi fazlasıyla görüyor. Zaten film ve oyun endüstrilerinde 3dsMax ya da Maya'da hazırlanan polygon modeller kullanılıyor. Nurbs'de ise yüzeyler çizilen en az iki eğimli doğruyla oluşturulur, çok daha hassas ve matematiksel olarak doğru yüzeyler elde edilir. Kalıplar hazırlanırken bu A-Class kalitesindeki yüzeylere ihtiyaç vardır. Bu sebeple Alias ile hazırlanan 3d modeller için tasarımın daha önceden bitip doğrulanması vakit kazandırır. Skeç ve kil ile hazırlanan modele destek olarak Alias programı kullanılır, bu üçü arasında gidip gelerek tasarımlar son haline gelir. Ben de aslında 3dsMax'te bir nevi dijital kil model yapıyorum. Çok kolay ve hızlı şekilde kaba hacmi oluşturabiliyorum. Sonrası o modelin detaylarına ne kadar emek ve zaman harcadığımla alakalı.

______________________________________________________________

S-16: Otomobillerin konsept ve üretim versiyonlarının temel farkları nelerdir?

C: Konsept araçlar markaların gelecekte çıkaracağı modellere öncülük ederler. Üzerlerindeki değerli fikirlerin izleri üretim modellerinde kullanıcılara ulaşır. Ancak size bir sır vereyim; bu konsept araçlar aslında tamamen şov amaçlı yapılır. Genelde üretim versiyonundan 1 sene önce tanıtılır ve güya insanlar üzerindeki etkisine bakılarak üretimine karar verilir ya da iptal edilir. Tahmin edebileceğiniz gibi bir araç projesini sadece 1 sene içerisinde üretime hazırlamak mümkün değildir. Bunun için en az 3 sene gerekli. Binlerce parçanın tasarlanıp kalıplarının hazırlanması kolay iş değil. O yüzden aslında bu konsept araçlar zaten halihazırda tasarımı net olarak belirlenmiş üretim versiyonunun abartılı bir versiyonudur. Mesela jantları çok daha büyüktür, renk ve desenleri çok daha pahalı göz alıcı malzemelerden seçilir. Konsept arabalar tamamen reklam ve şov amaçlıdır yani... 

______________________________________________________________

S-17: Okul okumadan da iyi tasarımlar yapmak mümkün mü? Yaptığım tasarımlarımı firmalara satmak istesem ilgilenirler mi?

C: Araba tasarlamak için okul okumaya gerek yok tabi ancak bu iş için gereken teknik bilgiler ilgili bölümlerde okuyarak elde edilir. Her zaman profesyonel birilerinin bilgi birikiminden faydalanmak çok önemlidir, işinizi çok kolaylaştırır ve zaman kazandırır. Okul okumadan, tasarım kurallarının çoğu bilinmeden yapılan çizimlerde birçok teknik ve estetik eksiklikler ortaya çıkacaktır. Doğal olarak bu çizimlerin sektörde çok da bir değeri olmayacaktır. Bütün otomobil firmalarının halihazırda onlarca hatta yüzlerce tasarımcıları varken dışarıdan gelecek fikirlere çok da ihtiyaçları olmaz, çünkü zaten ekipler gelecek modellerdeki her türlü senaryoyu düşünmüştür. Kısacası şirketler tasarımlarınızı satın almakla asla ilgilenmezler, ancak iş başvurusu yaptığınızda portfolyonuzdaki projeler dikkatlerini çeker, böylece potansiyeliniz konusunda net fikirleri olur. 

______________________________________________________________

S-18: Tasarımlarının çalınmasından korkmuyor musun?

C: Böyle birşeyin başıma gelmesini istemem tabii ki ancak bazı fırsatçılar olabiliyor. Ben yaptığım projeleri aynı anda birkaç farklı sosyal medya hesabımda yayınlıyorum. Ekleme tarihi ileride sıkıntı olursa yasal yollarda işe yarar belki diye umuyorum sadece. Tasarım tescil ve fikri hakların korunması için daha başka resmi yollar mevcuttur ancak bunları daha çok şirketler ürünlerini korumak için kullanmaktadır. Patent ofislerinden bu konuyla ilgili detaylı bilgiler alabilirsiniz. 

______________________________________________________________

S-19:  Yurtiçinde mi yoksa yurtdışında mı okumalıyım?

C: Şartlara göre değişir, aslında çok fazla bu konuya takılmamak gerek. Türkiye'de de okusanız gerçekten çok çalışırsanız yurtdışında rahatlıkla iş bulabilirsiniz. En az bir yabancı dili çok iyi bilmek şartıyla tabi. Yurtdışında okumanın da çok avantajları vardır, çok farklı kültürlerde arkadaşlarınız olur, dünyaya farklı bir gözle bakarsınız. Bu bakımdan yurtdışı tecrübesi her zaman çok faydalıdır. İmkanınız varsa mutlaka gidin derim, Erasmus fırsatını da mutlaka zorlayın. 

______________________________________________________________

S-20: Yurtiçi ve yurtdışında iş imkanları nelerdir?

C: Türkiye'de otomotiv tasarımında iş imkanları gerçekten çok kısıtlı. Bu işi profesyonel anlamda iyi seviyede yapabilen şirket sayısı bir elin parmaklarını geçmez. Maalesef durum bu. Araba tasarımında dünyanın merkezi Almanya'dır. İmkanınız varsa orada okuyun ve çalışın. Almanca öğrenmenizi bu yüzden çok şiddetle tavsiye ederim. Alman disipliniyle çalışma tarzını özümserseniz başka alanlarda da çok faydalarını görürsünüz. Planlı, programlı aynı zamanda kaliteli ve özgür şekilde çalışmaktan bahsediyorum. Çok sayıda anlamsız iş yaparak vakit kaybetmektense, az ve çok sağlam fikirleriniz, işleriniz olsun. Ancak yurtdışında da bu sektörde rekabet çok fazla. Şirketlerin kendi vatandaşları dururken sizi seçmeleri için geçerli ve mantıklı sebepleriniz olmalı. İşinizde çok iyi olmalısınız, vasat olursanız çok uzun bir kariyeriniz olmaz. Tabi dünyanın her yerinde geçerli olan bir alternatif daha var; o da Alias modelci olmak. Eğer tasarımda yeterince iyi değilim diyorsanız kendinizi Alias programını çok iyi öğrenmeye adayın, dijital modelci olun. Bu sayede dünyanın her yerinde rahatlıkla iş bulabilirsiniz, çok iyi paralar kazanabilirsiniz. Öyle ki, üniversite okumamış olsanız bile, eğer ki çok iyi bir Alias modelciyseniz bu alternatif geçerli olabiliyor. Kurumsal şirketlerde örneklerini bizzat gördüm.   

______________________________________________________________

S-21: Türkiye'de otomotiv tasarımının geldiği noktayı ve geleceğini nasıl değerlendiriyorsun?

C: Bu kadar imkansızlıklar içinden yine iyi işler başardık diyebilirim. Tamamen fason üretimle başlayan hikayemizde en son geçen sene Levent Tuna arkadaşımın tasarladığı Ford F-Vision projesi ile ilk konsept aracımızı da yapar olduk. Otosan'daki ekip sayesinde bu proje 1:1 ölçekte üretilerek Hannover fuarında tanıtıldı ve tüm dünyadan çok olumlu tepkiler aldı. Bu ülkemiz için gerçek bir dönüm noktasıydı bence. İleride çok daha iyi projeler yapabileceğimizin, potansiyelimizin kanıtıdır. Türk milleti olarak, gerekli maddi imkanlar sağlanırsa ve biraz cesur olursak her türlü projenin en iyisini yapabileceğimize inancım tam. Bunun için asıl gerekli olan nitelikli iş gücümüz ve yeteneğimiz zaten mecvuttur.

______________________________________________________________

S-22: Yerli otomobil markalarımızın olmaması konusunda neler düşünüyorsun?

C: Bu konuya gerçekten çok üzülüyorum. Zamanında "Devrim" ve "Anadol" gibi güzelim markalarımız varken şimdi hiçbir yerli otomobil markamızın olmaması utanç verici bir durum. Eğer bu iki marka bir şekilde devam etseydi eminim şuan üretim yapan çok daha fazla markalarımız olurdu. Ülke olarak otomotiv sanayimiz sayesinde refahımız çok daha üst düzeyde olurdu, eminim. Dünyanın ekonomisi en güçlü ülkelerine bakın, hepsinde otomotiv ilk sıradadır. Geç kalmış olabiliriz ancak ümitsiz değilim. Sıfırdan bir marka yaratıp seri üreterek kâra geçmek kısa zamanda neredeyse imkansızdır, bunun için en az 10 yıl gerekli. Tesla'ya bakın mesela, firma kurulduktan yaklaşık 12-13 sene sonra kâra geçebildi. Kolay bir sektör değil. Yeni birçok otomotiv start-up firmaları mevcut, çoğu türlü türlü zorluklarla karşılaşıyor, ancak %1'i işlerine devam edebiliyor. Bu konuda ısrarcı olmak çok önemli. Devlet desteği olmadan bu işi başarmamız çok zor. İnsanların huyları değişiyor; artık araç satın almıyorlar, kiralama/paylaşma yoluna gidiyorlar. Bu sebeple bu sıralar otomotiv sektörü zor bir dönemden geçiyor, eskisi kadar satış yapamıyorlar. Çok esnek davranıp yeni stratejiler geliştirmeleri hayati önem taşıyor.

______________________________________________________________

S-23: Otomobil tasarımında en iyi ülkeler ve markalar hangileridir?

C: Kendi şahsi görüşüme göre Almanya bu işin zirvesidir. Doğal olarak üç büyükler; BMW, Mercedes-Benz ve Volkswagen firmaları sahip oldukları diğer markalarla otomotiv tasarımının liderleridir. Tabi bu tamamen yeni projelere yaptıkları yatırımlarla alakalı, örneğin BMW'nin 3 serisi markanın en çok satan modeldir ve bu projeye yaptıkları yatırımlar inanılmaz boyuttadır. Bu gibi temel modellerin satışının çok olması da o modellerin kalitesini çok arttırmaktadır. Volkswagen'in Golf'ü, Porsche'nin 911'i de bu markalar için benzer önemdedir. İtalyan'lara gelirsek tasarımlarındaki akıcı hatları ve estetik duruşları gerçekten çok etkileyicidir, ancak kaliteleri Almanlara göre biraz daha düşüktür. Japon markalar teknik olarak çok sağlamdır, fakat tasarım olarak yeni yeni kendi marka kimliklerini oturtmaya başladılar, önceden her model ayrı telden oynuyordu. Amerikan markalarının tasarımlarını da hala biraz kaba buluyorum açıkçası, fakat onlar da son dönemde kalitelerini baya yükselttiler. 

______________________________________________________________

S-24: Hangi otomobil markalarını daha çok seviyorsun ve örnek alıyorsun?

C: En sevdiğim marka Porsche, ikincisi de BMW. Bu ikisinin tarzlarını çok beğeniyorum ve aslında hiçbir segmentte birbirlerine rakip olduklarını düşünmüyorum. Konseptleri tamamen ayrı çünkü. 911'in ikonik streamline silüeti ve yumuşak hatları çok hoşuma gidiyor. BMW'ninse uzun kaput, arkadan itiş konsepti çok hoşuma gidiyor; sportif ve agresif tasarımlarını da kendi tarzıma yakın görüyorum. Bir de sanırım orada staj yaptığım için Pininfarina'nın tarzını benimsediğimi ve kendi projelerimde istemsizce o tarz akıcı tasarımlar yaptığımı düşünüyorum. Hatta bu durum Kiska'daki eski şefim tarafından çok hoş karşılanmıyordu :) Tasarımlarımı fazla "Pininfarinaesque" olduğunu söylüyordu, haksız sayılmazdı yani, ancak Kiska'nın tarzı daha çok product design gibi olduğu için karmaşık ve geometrik tasarımları daha çok seviyorlardı. 

______________________________________________________________

S-25: Profesyonel otomobil tasarımcısı olmayı çok istiyorum, bu süreçte karşılaşacağım zorluklar nelerdir?

C: En başta rekabet. Sektör çok küçük, iş imkanları çok kısıtlı ve rekabet her yıl daha da artıyor. Her sene birçok aşırı yetenekli genç tasarımcı mezun olup sektöre katılıyor. Yaşlandıkça tarzlarımız da bizimle beraber eskidiği için fresh tasarımlar ve konseptler yapmamız daha da zorlaşıyor. Vasat bir tasarımcı olursanız şansınıza iş bulabilirsiniz belki ama uzun vadede bu meslekte tutunmanız pek kolay olmayacaktır. Hep en iyisi olmaya çalışın, bu işte en iyilerini örnek alın ancak başkalarıyla değil kendinizle yarışırın her gün. 

______________________________________________________________

S-26: Otomobil firmalarına tasarımcı olarak iş basvurusu nasıl yapılır? 

C: Şirketlerin kendi kariyer sayfalarındaki iş ilanlarını takip edin, oradaki süreçleri takip ederek resmî başvurularınızı yapın. Ancak çoğu zaman içeriden kontaklar aracılığıyla daha kolay ve hızlı sonuç alınabiliyor. Size referans olabilecek kontaklar edinmeye çalışın, bunun için LinkedIn sitesi çok faydalı. Oradan direkt olarak kişilerle bağlantı kurup mesaj atabilirsiniz.  

______________________________________________________________

S-27: Bir firmada tam süreli bir otomobil tasarımcısı olmanın avantajları ve zorlukları nelerdir?

C: Hobinizi meslek olarak yapmak dünyanın belki de hem en güzel, hem de en kötü şeyidir. Bilirsiniz, işinizi severek yaparsanız bir gün bile çalışmamış olursunuz diye bir laf vardır. Eğer size gerçekten değer veren bir firmada çalışıyorsanız çok şanslısınız demektir. O zaman zevkle işe gider gelirsiniz, iş arkadaşlarınız aileniz gibi olur. Ancak sektörde türlü zorluklarla, haksızlıklarla karşılaşacaksınız, buna hazır olun. Kendinizi asla ezdirmeyin, hakkınızı isteyin. Şirketlerden ayrılırken de gemileri yakmayın, kötü şekilde ayrılmayın. "Hayır" demeyi bilin, bazen gururunuzu ve kendinize olan saygınızı korumak için hayır demeniz gerekecek, yılmayın. Bir de sivil hayatta başka hobileriniz de olsun. Tek hobiniz araba tasarımıysa ve bunu tam zamanlı olarak yapıyorsanız işiniz işkence olup mesleğinizden nefret edebilirsiniz. Düzenli sporunuz yapın ve en az bir müzik enstrümanı çalın...

______________________________________________________________

S-28: Markalaşmak neden önemlidir? 

C: Marka, bir şirketin yaptığı projelere onay damgası gibidir. Belli bir kalite standardı tutturulması gerekir marka isim ve logosunun kullanılabilmesi için. Yani şirketin bir nevi yaptıklarının ve yapacaklarının garantisidir. Doğal olarak bir ülkenin ekonomik gelişimi için hayati önem taşır markalaşmak. Döviz girdisi ve ihracat açısından son derece önemlidir. Doğru pazarlamayla markanın imajı çok üst seviyelere çıkabilir. Bir markanın yabancı dillerde de telaffuzu kolay ve anlaşılır olması çok önemlidir bence fakat artık orijinal bir isim bulmak çok zor, çünkü aklınıza gelebilecek çoğu markanın patenti alınmış durumdadır. Marka patenti alınırken diğerleriyle benzerlik oranları, hatta telaffuzu bile karşılaştırılır. Benim de ilk başta aklımda başka markanın patentini almak vardı ancak %100'ünü içeren başka bir marka olduğu için onun yerine kendi ismimi "emrEHusmen" olarak markalaştırdım. O da bir nevi gelecekte yapacağım projelere imzam niteliğinde olacak.

______________________________________________________________

S-29: Tasarım ve teknolojinin insan psikolojisi üzerindeki etkileri nelerdir?

C: Bunun tersi de sorulabilirdi, yani insan psikolojisinin tasarım ve teknoloji üzerindeki etkisi... İki türlü de bu olgular birbiriyle çok alakalıdır. İnsanlar görsel olarak çok duyarlı olduğu için güzel ürünler görmek duygularını çok hızlı etkileyebilir. Bu etkiyi iyi bilen kapitalist düzen, sürekli reklamlarla ve subliminal mesajlarla bizleri tüketime yönlendirir ihtiyacımız olmamasına rağmen. Otomobiller de sonuçta bir üründür, ancak hayat için olmazsa olmaz değillerdir. Fakat hayatlarımıza o kadar girdi ki, artık büyük bir şehirde otomobilsiz yaşamak çok zorlaştı. Düzenli gelişmiş şehirlerde bisiklet trafikte en az otomobiller kadar önemlidir ve ona göre çevre düzenlemesi yapılmıştır. Bisikletliye saygı duyan ülkelerde refah ve insani gelişmişlik doğal olarak en üst seviyede oluyor, bu faktörler de insan psikolojisini olumlu etkiliyor. Psikolojisi çevresel koşullardan dolayı zaten iyi olamayan toplumların teknolojik ve sanatsal gelişmişlik seviyeleri ortadadır. 

______________________________________________________________

S-30: Bir ürün tasarım projesine başlamadan önce sosyolojik araştırma yapmak neden önemlidir?

C: Tasarlayacağınız ürünün hedef kitlesi çok önemli. Geliştirilen projelerde öncelikle insanların temel ergonomik ihtiyaçları, talepleri karşılanır. Bunun üzerine estetik ve teknolojik olarak yapılan eklemeler ürünün müşteriler tarafından benimsenmesini sağlar, yani iyi tasarım satışları patlatıp şirketlere büyük kazançlar sağlayabilir. Kötü tasarımlar da bir o kadar zarara sebep olabilir. Bana göre ürünleri sattıran şey tasarımdır. Bu iyi tasarımları yapabilmek için de insanların değişen huylarını bile önceden çok iyi analiz edip hızlıca aksiyon almak şirketler için çok önemlidir. Trendlere geç kalan şirketlerin düştüğü durumlar ortadadır. 10 yıllık firmalar, 100 yıllık firmaları sollayıp değer olarak katlayabiliyorlar. (TESLA vs. Ford)

______________________________________________________________

S-31: Araba tasarımında aerodinaminin etkisi nedir?

C: Araba tasarımını sevmemin nedenlerinden biri de rüzgarla şekillenmiş heykeller gibi durmalarıdır. Hava direnci araba tasarımının en büyük etmenlerinden biridir. Damla formunu bildiğiniz gibi en aerodinamik şekildir; yani aracın ön kısmı olabildiğince yuvarlak, arka kısmı da keskin şekilde bitmelidir ki bu hava direnci en aza indirilip yakıt ekonomisi sağlanabilsin. Otomobillerin arka cam ve çamurluk kenarlarında görülen keskin plastik parçalar bu sebeple kullanılmaktadır. Bu kurallar normal binek araçlarda geçerlidir ama mesela bazen daha fazla rüzgar direnci istenir. Formula1 araçlarında bu aerodinamik etki daha fazla yere basma olarak kullanılmaktadır. Yarış araçlarının önündeki ve arkasındaki spoilerlar sayesinde çok daha iyi bir yol tutuş sağlanır. Hareketli kanatlar sayesinde de yüksek hızlarda daha az, virajlarda ve frenlemede daha çok yere basma elde edilebilir. Binek araçların da gücü ve performansı ne kadar artarsa aerodinamik etki de o derece artacaktır. Bu yüzden ekstra ön splitter, yan marşpiyeller ve arka kanat büyük faydalar sağlayabilir. Arka tampon altında kullanılan difüzör de çok etkili yere basma sağlayabilir, hatta bu sayede bazı araçlarda arka kanata gerek bile kalmaz. Taban kısmının komple kapalı olması da aerodinamiyi çok olumlu etkiler. 

______________________________________________________________

Üzerinde oynama yapacağınız fotoğrafı Photoshop'ta açın ve alttaki ekran görüntüsünde daire içine aldığımız düğmeye basarak Quick Mask moduna geçin. Daha sonra fırçayı elinize alıp rengini değiştirmek istediğiniz bölgeyi alabildiğince boyayın.

İşiniz bittikten sonra Normal mod'a geçtiğinizde fotoğrafın üzerinde seçilmiş bir alan görüntülenecektir. Önce menüden Select tuşuna daha sonra da Inverse seçeneğine basın böylece seçim alanı sadece sizin boyadığınız alanlarla sınırlanacaktır.

Hue/Saturation renk kontrollerini görüntülemek için Ctrl+U kısayol tuşlarına basın. Colerize seçeneğinin işaretli olmasına dikkat ederek beğendiğiniz rengi görene kadar kaydırma çubuklarını hareket ettirin.

Ok tuşuna basın ve yeni boyanmış arabanız kullanıma hazır hale gelsin.

Farklı renkleri deneyin ve en çok hangisini beğendiğinize kendiniz karar verin...