Pjak Nasıl Bitti

GÜRKAN DEMİR / TAHRAN

Mahsa Emini’nin ölümü sonras&#; ba&#;layan gösteriler önemli ölçüde durma noktas&#;na geldi. Sokaklardaki &#;iddet olaylar&#; neredeyse bitti. Son olarak, derslerin ba&#;lamas&#;yla Tahran Üniversitesi ve &#;erif Teknoloji Üniversitesinde eylemler yap&#;lm&#;&#;t&#;. Cumhurba&#;kan&#; &#;brahim Reisi ve &#;ran Bilim, Ara&#;t&#;rma ve Teknoloji Bakan&#; Muhammed Ali Zulfi Gol, rejim kar&#;&#;tl&#;&#;&#;na yönelen bu eylemlerin bitmesi için araya girdi. &#;ran Bilim, Ara&#;t&#;rma ve Teknoloji Bakan&#;, &#;erif Üniversitesi’ne gelerek ö&#;rencilerle eylemlere son vermeleri için ikna görü&#;mesi yapt&#;. Onlar&#;n taleplerini dinledi. Daha bar&#;&#;ç&#;l yap&#;lan bu eylemler, kar&#;&#;l&#;kl&#; mutabakatla sona erdirildi.

Ö&#;RENC&#;LER&#;N BÜYÜK KISMI SERBEST

Mahsa Emini eylemlerinin ba&#;lad&#;&#;&#; tarihten itibaren gözalt&#;na al&#;nan ö&#;rencilerin tamam&#;na yak&#;n&#; neredeyse serbest b&#;rak&#;ld&#;. Yetkililer, bu konu üzerinden hassasiyetle durdu. Gözalt&#;na al&#;nan eylemcilerin ya&#; ortalamas&#;n&#;n 15 ile 20 oldu&#;u ilan edildi. &#;iddet eylemleri üzerinde Atlantik bas&#;n&#;n, sosyal medyan&#;n ve bilgisayar oyunlar&#;n&#;n etkili oldu&#;u yetkililerce dü&#;ünülüyor. Eylemlerden önce k&#;s&#;tl&#;l&#;&#;&#; olmayan Whatsap, Instagram gibi uygulamalara hala eri&#;im VPN ile sa&#;lanabiliyor. &#;ran bas&#;n&#;nda s&#;k s&#;k bundan sonra yerel haberle&#;me uygulamalar&#;n&#;n kullan&#;lmas&#;na yönelik haberler var.

Mahsa Emini’nin hayat&#;n&#; neden kaybetti&#;ine yönelik ara&#;t&#;rmalar ise geni&#; kapsaml&#; devam ederken, eylemlerde gözalt&#;na al&#;nanlar hakk&#;nda i&#;lem yapmak için kategoriler belirlendi. Soka&#;a ç&#;kanlar için dernek ve terör örgütlerine üyeli&#;i, &#;iddete ba&#;vurup ba&#;vurmad&#;klar&#; gibi hususlar göz önüne bulunduruldu. En son ki&#;i &#;ran &#;slam Devrimi Lideri Ayetullah Seyyid Ali Hamaney’in “galeyana gelenleri di&#;erlerinden ay&#;ral&#;m” aç&#;klamas&#; üzerine serbest b&#;rak&#;ld&#;.

&#;&#;DDET OLAYLARI NEDEN B&#;TT&#;?

&#;iddet gösterilerinin bast&#;r&#;lmas&#;nda;

• Eylemlere terör örgütlerinin öncülük etmesi,
• Eylemlerin &#;iddet gösterilerine dönü&#;mesi,
• Milyonlar&#;n ba&#;ta Tahran olmak üzere birçok kentte “devlete ve polise ba&#;l&#;l&#;k” mitingi düzenlemesi,
• Polisiye tedbirlerin art&#;r&#;lmas&#;,
• &#;nternetin zaman zaman s&#;n&#;rland&#;r&#;lmas&#;,
• Devlet yetkililerin Mahsa Emini’nin ölümüyle en üst düzeyde ilgilenmesi,
• Cumhurba&#;kan&#; Reisi düzeyinde &#;r&#;ad devriyelerinin uygulamalar&#; için reform mesaj&#; verilmesi,
• Emini ailesinin bu gösterileri desteklememesi,
• ABD ve Bat&#; taraf&#;ndan eylemlerin desteklenmesi,
• Halk&#;n geni&#; kat&#;l&#;m&#;n&#;n sa&#;lamamas&#;, gibi unsunlar etkili oldu.

Çok say&#;da polis, ambulans, itfaiye gibi kamu mallar&#;n&#;n kullan&#;lamaz hale getirildi&#;i eylemlerin &#;ran’a maliyetinin milyar tümen (yakla&#;&#;k milyon lira) oldu&#;u aç&#;kland&#;.

TÜRK&#;YE VE &#;RAN TERÖRE GÖZ AÇTIRMIYOR

Eylemlerdeki PJAK, Komele, &#;-KDP gibi örgütlerin rolünün aç&#;&#;a ç&#;kmas&#; sonras&#; &#;ran Devrim Muhaf&#;zlar&#; Ordusu, Irak’&#;n kuzeyindeki terör hedeflerini topçu at&#;&#;lar&#;, füzeler ve &#;HA’larla yo&#;un ate&#; alt&#;na ald&#;. &#;lk günler yo&#;un yap&#;lan bombard&#;manlar&#;n seyri azalmaya ba&#;lasa da kritik noktalar hedef al&#;nmaya devam ediyor. Bu operasyonlar sonucu terör örgütleri önemli bir etki alan&#;n&#; kaybetti. Çok say&#;da kamp yok edildi. Zaman zaman operasyonlar&#;n Türkiye’nin askeri operasyonlar&#;yla e&#; zamanl&#; ve birbirine yak&#;n mevzilerde oldu&#;u görülüyor. Özellikle TSK’n&#;n km derinlikte Asos’a yapt&#;&#;&#; hava harekat&#; &#;ran’&#;n vurdu&#;u hedeflerin tam ortas&#;nda kal&#;yor.

Devletin resmi aç&#;klamalar&#;nda PJAK hedeflerinin vuruldu&#;u ve eylemlerde bu terör örgütünün de rol oynad&#;&#;&#;n&#;n ifade edilmesi çok önemli. Zira bu, &#;ran’&#;n PJAK’&#; destekledi&#;ine dair yalan propaganday&#; çürüten önemli bir geli&#;medir. HDP, KCK ve PJAK’&#;n üst üste yay&#;nlad&#;klar&#; aç&#;klamalarla uluslararas&#; toplumun &#;ran’a kar&#;&#; harekete geçmesi ça&#;r&#;s&#; yap&#;ld&#;. &#;ran’&#;n Irak’&#;n kuzeyine yapt&#;&#;&#; operasyonlar sonras&#; PKK ve Bat&#; bas&#;n&#;, sivillerin katledildi&#;i yalan&#;n&#; ortaya att&#;. Benzer propaganda Türkiye için de s&#;k s&#;k yap&#;l&#;yor. &#;ki ülke ne zaman terörün kafas&#;n&#; ezse, hemen “Siviller öldürülüyor.” yalan&#;na ba&#;vuruluyor.

&#;K&#; FRANSIZ CASUSUN BELGESEL&#; HAZIRLANIYOR

May&#;s ay&#;nda &#;ran’a girdi&#;i tespit edilen 2 Frans&#;z’&#;n &#;slami yönetimi devirmek için zemin haz&#;rlamaya geldiklerini itiraf ettikleri görüntülerin bir k&#;sm&#; bas&#;nla payla&#;&#;ld&#;. Bu görüntülerde Frans&#;z çiftin, baz&#; eylemlerde slogan att&#;&#;&#;, kitleyi yönlendirdi&#;i ve ili&#;ki kurduklar&#; ki&#;ilere dair kay&#;tlar yer ald&#;. Önümüzdeki günlerde kendilerini “Frans&#;z d&#;&#; güvenlik servisine ba&#;l&#; istihbarat ve operasyon casusu” olarak tan&#;mlayan bu iki &#;ah&#;sla ilgili haz&#;rlanan belgeselin tamam&#; &#;ran’daki televizyon ekranlar&#;nda yay&#;nlanacak. Paris ise iki Frans&#;z’&#;n tutuklanmas&#;n&#; “rehine” ifadesiyle tan&#;mlad&#;. Daha &#;imdiden Tahran-Paris ili&#;kilerini geren bu belgeselin tamam&#; yay&#;nland&#;&#;&#;nda &#;ran’daki olaylar&#;n d&#;&#; müdahale boyutunun daha net bir &#;ekilde ortaya ç&#;kaca&#;&#; kaydediliyor.

EM&#;N&#;’N&#;N OTOPS&#; RAPORU AÇIKLANDI: DARP DE&#;&#;L, KRON&#;K ORGAN YETMEZL&#;&#;&#;

&#;ran'da protestolar&#;n ba&#;lama sebebi olan Mahsa Emini’nin ölüm nedeninin darp olmad&#;&#;&#; ortaya ç&#;kt&#;. Adli T&#;p Emini'nin çoklu organ yetmezli&#;i nedeniyle öldü&#;ünü aç&#;klad&#;.

Emini’nin ani kalp ritmi bozuklu&#;u, tansiyon dü&#;mesi ve bilinç kayb&#; ile beyne oksijenin az gitmesi nedeniyle olu&#;an beyin hipoksisi sonucu hayat&#;n&#; kaybetti&#;i belirtildi.

&#;ran Adli T&#;p Kurumu’ndan yap&#;lan aç&#;klamada Mahsa Emini’nin 8 ya&#;&#;nda beyin tümörü ameliyat&#; geçirdi&#;i ve buna ba&#;l&#; olarak beyinin hipotalamus ve hipofiz bezinde adrenalin ve tiroid bozuklu&#;u oldu&#;u ifade edildi. Kendisinin bu nedenle hidrokortizon, levotiroksin ve desmopresin ilaçlar&#; kulland&#;&#;&#; bildirildi.

Aç&#;klamada “Emini kronik rahats&#;zl&#;&#;&#; ve kar&#;&#; kar&#;&#;ya kald&#;&#;&#; durumla ba&#;a ç&#;kamamas&#; nedeniyle ani kalp ritmi bozuklu&#;u ve bilinç kayb&#; ya&#;&#;yor. Olay an&#;nda yeterli müdahalenin yap&#;lamamas&#; sonucu Emini beyin hipoksisi ya&#;&#;yor.” ifadeleri kullan&#;ld&#;. T&#;p kurumunun aç&#;klamas&#;nda “Söz konusu ölüm, vücudun fizik muayenesi, otopsi sonuçlar&#; ve patoloji testlerine göre, kafaya veya hayati organlara ve vücudun unsurlar&#;na çarpma sonucu meydana gelmemi&#;tir.” ifadelerine de yer verildi.

Do&#;u Kürdistan: PJAK ve &#;ran güçleri aras&#;nda ya&#;anan çat&#;&#;malar&#;n gerçe&#;i nedir?

Son bir ay içerisinde &#;ran Devrim Muhaf&#;z&#; güçlerinin Do&#;u Kürdistan s&#;n&#;r&#;na asker sevkiyat&#; yapt&#;&#;&#; yönünde bilgiler bas&#;na yans&#;yordu. Haberlerde bu y&#;&#;&#;na&#;&#;n “rutin bir k&#;&#;&#;n çekilen askerlerin baharda geri dönü&#;ü” biçiminde olmad&#;&#;&#; geçen y&#;llara oranla daha yüksek bir y&#;&#;&#;nak oldu&#;u belirtiliyordu.

Bu haberlerden birkaç gün sonra ise Kirman&#;ah s&#;n&#;r&#;nda yer alan Koselan ve &#;aho da&#;&#; çevresinde &#;ran ordusunun rast gele araziyi bombalad&#;&#;&#; ve dozerlerle yol açt&#;&#;&#; belirtildi. Hemen ertesi gün ise PJAK’a ba&#;l&#; askeri yap&#; YRK güçleri ile &#;ran ordusu aras&#;nda temas ya&#;and&#;&#;&#; belirtildi.

PJAK o günden bu yana düzenli olarak medyas&#;nda aç&#;klama yap&#;yor. Herkesin merak etti&#;i soru &#;u “PJAK ve &#;ran ordusu neden çat&#;&#;t&#;?”.

Çat&#;&#;man&#;n biçimi ve yeri &#;unu gösteriyor: Bu her iki tarafta ta lokal güçlerin planlanmam&#;&#; bir temas&#; var. Yani &#;ran ordusunun direk PJAK’&#; hedef alan bir operasyonu yok, planlanm&#;&#; bir çat&#;&#;ma yok, lokal güçlerin kontrol d&#;&#;&#; kar&#;&#;la&#;mas&#; ve kontrol d&#;&#;&#; tepki göstermesi var.  Zaten PJAK’&#;n alandaki güçleri de askeri bir mevzilenmeden çok halk çal&#;&#;mas&#; yapacak biçimde tasarland&#;&#;&#; da gelen bilgiler aras&#;nda.
Bu aç&#;dan PJAK ve &#;ran ordu güçleri aras&#;ndaki çat&#;&#;ma can kay&#;plar&#; ya&#;ansa da asl&#;nda münferit bir durumdur, siyasi çerçeveyi de&#;i&#;tirmeyecektir.

Tarihin en uzun ate&#;keslerinden biri mi, stratejik ortakl&#;k m&#;?

PJAK’&#;n 5 Ekim tarihinden beri ilan etti&#;i ate&#;kes hala devam etmektedir. 13 y&#;ll&#;k bu ate&#;kes tarihin en uzun ate&#;keslerinden biridir. Ortado&#;u co&#;rafyas&#;nda büyük çat&#;&#;malar&#;n ya&#;and&#;&#;&#;, Arap bahar&#; ve sonras&#; sürecin halklara f&#;rsatlar sundu&#;u bir dönemde PJAK ad&#;na yap&#;lan ate&#;kes sadece &#;ran’&#;n Ortado&#;u’da daha rahat hareket etmesini sa&#;lad&#;.

PJAK’&#;n bu 13 y&#;ll&#;k ate&#;kesi kar&#;&#;l&#;&#;&#;nda &#;ran devleti ne yapt&#;? &#;damlar durmad&#;, sivil halk öldürüldü, Kürt dili üzerindeki bask&#; kalkmad&#;, Kürt dili ö&#;retmenleri tutukland&#;, onlarca insana hapis cezas&#; verildi, ormanlar yak&#;ld&#;. Hatta PJAK’la çal&#;&#;an baz&#; Kürtler Süleymaniye ve Pencewin’de öldürüldü.  Yani &#;ran’&#;n Kürtler üzerinde bir yumu&#;amas&#; olmad&#;. Peki PJAK ate&#;kesi hangi gerekçe ile sürdürdü?

5 Ekim tarihinde ilan edilen PJAK ad&#;na ilan edilen bir ate&#;kes de&#;ildi. Bunu da yapan PJAK de&#;il PKK’idi.  O ate&#;kesin arkas&#;nda &#;ran’&#;n Ortado&#;u ve Kürdistan’daki siyasi çizgisine eklemlenme vard&#;. PKK’nin Rojava’da Suriye rejiminin y&#;k&#;lmas&#;n&#; engelleyen siyaseti, &#;engal’in Irak’a ba&#;lanmas&#; siyaseti, Süleymaniye merkezli Irakl&#;l&#;k siyaseti ve Hewler kar&#;&#;t&#; siyasi ve askeri faaliyetlerinin ard&#;nda yatan temel neden PKK’nin &#;ran’&#;n siyasi ajandas&#;na eklenme siyasetidir.
PKK ve &#;ran aras&#;ndaki bu grift ili&#;ki nedeni ile de Koselan bölgesinde ya&#;anan çat&#;&#;ma lokal olarak kalmaya devam edecektir.

Türkiye ile görü&#;meler ba&#;lay&#;nca, &#;ran sald&#;r&#;r

y&#;l&#;ndan bu yana &#;ran ile PKK aras&#;nda dikkat çeken bir husus vard&#;r. Ne zaman PKK ile Türkiye aras&#;nda çözüm ve ate&#;kes gibi konularda görü&#;meler olmu&#;sa &#;ran PKK kamplar&#;n&#; vurmu&#;tur.

y&#;l&#;ndaki ilk PKK ate&#;kesinde &#;ran 50’ye yak&#;n PKK gerillas&#;n&#; Dambat s&#;n&#;r&#;nda yakalayarak Türk devletine teslim etmi&#;tir.

y&#;l&#;nda Öcalan’&#;n Türkiye’ye gitmesinden sonra &#;ran durumu takip etti. PKK’nin Kandil’deki yöneticileri y&#;l&#;nda “Abdullah Öcalan çizgisinde yürüme” karar&#; ald&#;. &#;ran buna kar&#;&#;l&#;k PKK’nin Urmiye ve Tahran’daki hastane evlerini kapatt&#;, PKK temsilcisini &#;ran’dan ç&#;kard&#;. &#;ran s&#;n&#;r&#;nda yer alan X&#;rpape, Ay&#;e ve Bêdila gibi vadilerdeki gerilla kamplar&#;n&#; toplarla vurarak bo&#;altt&#;rd&#;.

y&#;l&#;nda &#;rak sava&#;&#;nda ABD ile görü&#;meler yap&#;nca yine PKK Kamplar&#;n&#; vurdu, &#;ran içindeki kadrolar&#; tutuklad&#;, baz&#;lar&#;n&#; Türk devletine teslim etti.

Casusan tepesi denen sava&#;ta yine benzer süreçte PKK yöneticileri ile MiT görevlilerinin Oslo’da yapt&#;&#;&#; görü&#;melere denk gelir. Ne zaman ki Eylül ay&#;nda Oslo görü&#;meleri bitti, Silvan’da 13 Askerin öldü&#;ü olay ya&#;and&#;. Erdo&#;an sald&#;racaklar&#;n&#; aç&#;klad&#; o zaman &#;ran devleti Kandil sald&#;r&#;s&#;n&#;, büyük tavizler ald&#;ktan sonra durdu.

Yani e&#;er gerçekten Koselan’daki çat&#;&#;ma biraz alan geni&#;letirse bu &#;u anlama gelecektir. PKK ile Türkiye aras&#;nda &#;ran’&#;n rahats&#;z olu&#;u bir görü&#;me trafi&#;i vard&#;r. Ve tabi ki bir de ABD var.

&#;ran PKK’nin Rojava’da ABD ile ili&#;kisinden rahats&#;z de&#;ildir. Çünkü HSD üzerinden bir anlamda ABD hareketini kontrol alt&#;nda tutmaktad&#;r. Fakat e&#;er çizme a&#;&#;l&#;rsa o zaman i&#;ler de&#;i&#;ecektir. Fakat &#;imdilik her &#;ey &#;ran’&#;n denetiminde devam etmektedir.

&#;ran asla PJAK’a zarar veren darbe vurmaz

PKK’nin &#;ran ile olan ili&#;kilerinden dolay&#; PJAK kendi iradesi ile hareket edemeyen, marjinal ve &#;ran ç&#;karlar&#; çizgisini a&#;mayan bir harekettir. &#;ran devleti PJAK çal&#;&#;malar&#;n&#; Do&#;u Kürdistanl&#;lar&#;n KDPI, gibi radikal Kürt hareketlerine kaymas&#;n&#; engellemek için kullanmaktad&#;r. PJAK bir anlamda &#;ran için bir emniyet supab&#; görevi görmektedir.  Bu nedenle &#;ran’dan PJAK’a büyük bir darbe vurmas&#;n&#; beklemek yanl&#;&#; olacakt&#;r.

PJAK’&#;n Anakaragah&#; olmak üzere tüm kamplar&#; Pencewin ve Asos hatt&#;ndad&#;r. &#;ran’&#;n tüm paygah denen karakollar&#;ndan dürbün ile izlenebilecek yak&#;nl&#;kta birimleri vard&#;r. Hiçbiri &#;u ana de&#;in hedeflenmemi&#;tir. Fakat ayn&#; &#;ran km içerdeki &#;KDP’nin ve PAK’&#;n sivillerle ya&#;ad&#;&#;&#; kamp&#; kamikaze ve füzelerle vurmakta, yöneticileri &#;ehirlerde katletmektedir.

PJAK’&#;n içinde ki baz&#; gerçek yurtsever Kürtler Süleymaniye’de bile olsa &#;ran devleti taraf&#;ndan hedeflenmekte yani zaman zaman törpüleme yap&#;lmaktad&#;r.

PKK’nin askeri çal&#;&#;malar&#; &#;ran’da serbest mi?

Hemen &#;unu da belirtmekte fayda var ki, PKK gerillalar&#; Do&#;u Kürdistan s&#;n&#;r&#;n&#;n &#;ran taraf&#;ndan kontrol edilen bölümünde silahl&#; biçimde gezmektedir. Örne&#;in Hakkari’nin Esendere ilçesi kar&#;&#;s&#;ndaki Mil Gever-Til Gever’de ki köylerde PKK gerillalar&#; rahat biçimde köylere gitmekte, yaylalara ç&#;kan halktan ve kaçakç&#;lardan gümrük ad&#; alt&#;nda komisyon almaktad&#;r. Hatta Kuzey’den gelen halk&#; örgütlemekte, milislere askeri e&#;itim vermektedir. Benzer biçimde HPG’nin birimleri A&#;r&#; kar&#;&#;s&#;na dü&#;en Dambat’ta da A&#;r&#; da&#;&#;na dönük eylemler ve çal&#;&#;malar yapmaktad&#;r. Yani PKK’nin askeri güçleri her yerde vard&#;r ve bugüne de&#;in bunlara dönük hiçbir &#;ran aksiyonu geli&#;memi&#;tir.

PKK ve &#;ran aras&#;ndaki bu ili&#;ki oldu&#;u müddetçe de PJAK &#;ran’&#;n kanatlar&#; alt&#;nda duracakt&#;r. Fakat ayn&#; &#;eyi di&#;er Rojh&#;lat hareketleri için söylemek zor.

&#;ran kimleri hedefleyecek?

&#;ran’&#;n Güney Kürdistan’da üslenen IKDP gibi hareketlere dönük sald&#;r&#;lar&#; biliniyor. Avrupa’n&#;n göbe&#;inde liderleri hedef al&#;nd&#;. 8 Eylül ’de ise Koye’de PDK-&#; ve HDK karargahlar&#;n&#; hedef ald&#;, 16 ki&#;iyi vurdu. y&#;l&#;nda Jina Amini isyan&#; döneminde de benzer bir sald&#;r&#; PAK ve &#;KDP kamplar&#;na yap&#;ld&#;. &#;çinde bebeklerin de oldu&#;u onlarca insan hayat&#;n&#; kaybetti. Bu nedenle &#;ran’&#;n as&#;l hedefi IKDP gibi hareketler olacakt&#;r. Bir yandan Kürdistan Bölgesi hükümetine bu güçlerin silahs&#;zland&#;rmas&#; bask&#;s&#; yap&#;lacak, öte yandan da fiziki olarak direk olarak hedeflenecektir. &#;ran Jina Amini isyan&#; döneminde ki Do&#;u Kürdistan halk&#;n&#;n ba&#;kald&#;r&#;s&#;n&#;n öfkesini bu biçimde almaya çal&#;&#;acakt&#;r.

PJAK son iki gündür her gün bir yandan siyasi hareketi ad&#;n öte yandan askeri hareketi YRK ad&#;na medyaya ç&#;karak sanki çat&#;&#;ma varm&#;&#; gibi aç&#;klama yapmakta ve &#;ran’a ça&#;r&#;da bulunmaktad&#;r. Denile bilir ki bu aç&#;klamalar yap&#;l&#;nca zaten çat&#;&#;malar durmu&#;tu. Zaten &#;ran ve PKK aras&#;nda bu konuda bir mutabakat var ve Süleymaniye’deki kaynaklar PKK ve &#;ran’&#;n düzenli bir ili&#;kisini oldu&#;u ve her iki taraf&#;nda Koselan’daki çat&#;&#;may&#; önemsemedi&#;i belirtiyorlar. PJAK’&#;n medyadaki aç&#;klamalar&#; sadece propaganda amaçl&#;d&#;r. PJAK Do&#;u Kürdistan halk&#;n&#;n kendisine &#;aibeli bakt&#;&#;&#;n&#; bildi&#;i için bu konu ile kendini aklamaya çal&#;&#;m&#;&#;t&#;r. Maalesef ki Do&#;u Kürdistan medyas&#; bu durumu yeteri kadar de&#;ifre edememi&#;tir.

Sonuç olarak PJAK ve &#;ran aras&#;nda bir çat&#;&#;ma yoktur, stratejik ittifak devam etmektedir.