Ramazan Orucunun Fazileti

seafoodplus.info ekibi olarak Türkiye’de ve dünyada yaşanan ve haber değeri taşıyan her türlü gelişmeyi sizlere en hızlı, en objektif ve en doyurucu şekilde ulaştırmak için çalışıyoruz. Yoğun gündem içerisinde sunduğumuz haberlerimizle ve olaylarla ilgili eleştiri, görüş, yorumlarınız bizler için çok önemli. Fakat karşılıklı saygı ve yasalara uygunluk çerçevesinde oluşturduğumuz yorum platformlarında daha sağlıklı bir tartışma ortamını temin etmek amacıyla ortaya koyduğumuz bazı yorum ve moderasyon kurallarımıza dikkatinizi çekmek istiyoruz.

Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (yorum yapan diğer okurlarımıza yönelik yorumlar da dahil olmak üzere) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık unsurları taşıması durumunda yorum editörlerimiz yorumları onaylamayacaktır ve yorumlar silinecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisinde aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemi içeren yorumlar da yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur. Bu nedenle bu tarz okur yorumları da doğal olarak seafoodplus.info yorum sayfalarında yer almayacaktır.

Ayrıca seafoodplus.info yorum sayfalarında Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu ispat edilemeyecek iddia, itham ve karalama içeren, halkın tamamını veya bir bölümünü kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.

Yorumlarda markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve herhangi bir şekilde ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmayacak ve silinecektir. Aynı şekilde bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Başka hiçbir siteden alınan linkler seafoodplus.info yorum sayfalarında paylaşılamaz.

seafoodplus.info yorum sayfalarında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan okura aittir ve seafoodplus.info bunlardan sorumlu tutulamaz.

seafoodplus.info yorum sayfalarında yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yayınlanan Kullanım Koşulları’nı ve Gizlilik Sözleşmesi’ni peşinen okumuş ve kabul etmiş sayılır.

Bizlerle ve diğer okurlarımızla yorum kurallarına uygun yorumlarınızı, görüşlerinizi yasalar, saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun şekilde paylaştığınız için teşekkür ederiz.

Ramazan Ay&#; Dinimizde En Do&#;ru Nas&#;l Ya&#;an&#;r?

&#;slam inanc&#;nda önemli bir yere sahip ramazan ay&#;, sosyal ya&#;ant&#;y&#; düzenleyen soyut kurallar&#; bar&#;nd&#;rmaktad&#;r. As&#;rlard&#;r devam eden bu soyut kurallar, bir çe&#;it davran&#;&#; kurallar&#;n&#; olu&#;turur. Birlik ve beraberli&#;in temsili olan bu mübarek günlerde, ramazan ay&#; içerisinde dikkat edilecek baz&#; hususlar bulunur.

Ramazan ay&#;n&#;n önemi k&#;saca nedir diye soruldu&#;unda: Nefsi terbiye etmek ve ho&#;görü kab&#;m&#;z&#; geni&#;letmeye vesile olmas&#;d&#;r diyebiliriz.

Ramazan ay&#;n&#;n önemi hakk&#;nda bilgi almak isteyenler için detayl&#; bir yaz&#; haz&#;rlad&#;k. &#;imdi dini kaynaklardan faydalanarak haz&#;rlanan bu yaz&#;m&#;zda, ramazan ay&#;n&#;n önemine de&#;inelim istiyoruz. Ramazan ay&#; y&#;l&#;nda ki&#;ilere neler kazand&#;racak, neleri hat&#;rlatacak hepsini ö&#;renelim!

Ramazan Ay&#;n&#;n Önemi ve Fazileti

12 ay içinde bir ba&#;ka ya&#;anan ramazan, &#;slam inanc&#; ile ya&#;ayan toplumlarda özenle geçirilir. Bu ay&#;n neden bu kadar önemli oldu&#;u ise bir merak konusudur. Müslümanlar elbette bu meraklar&#;n&#; ara&#;t&#;rarak, okuyarak giderirler. &#;badetlerle ilgili ana kaynak elbette Kur’an-&#; Kerim’dir. Ramazan ay&#;n&#;n önemi ile ilgili ayetler ve Ramazan ay&#;n&#;n önemi ile ilgili hadisler ba&#;l&#;ca kaynaklard&#;r.

&#;slam alimlerinin sözleri de ramazan ay&#;n&#;n önemi nedir sorusuna cevaben ayd&#;nlat&#;c&#; bilgiler içerir. Ramazan ay&#;n&#;n önemi Diyanet &#;&#;leri Ba&#;kanl&#;&#;&#; taraf&#;ndan da her sene vurgulanmakta ve dini maneviyata &#;&#;&#;k tutulmaktad&#;r. Ramazan ay&#; y&#;l&#;nda ve di&#;er tüm y&#;llarda &#;slam alemi için büyük bir fazilet ta&#;&#;r. Sabretmeyi, Allah’a ko&#;ulsuz &#;ükür edebilmeyi, aç insan&#;n, susuz insan&#;n halinden anlamay&#;, nimeti payla&#;may&#;, azla yetinmeyi ö&#;retir. Ramazan ay&#; dualar&#; da genellikle &#;ükrü merkeze alarak edilir.

Bu yaz&#;da sizler için ramazan ay&#;n&#;n önemi maddeler halinde oldukça aç&#;klay&#;c&#; bir biçimde bir araya getirildi. Ramazan ay&#; önemi k&#;saca anlatabilecek bir konu de&#;ildir; ancak aç&#;klay&#;c&#; olabilmek ve okunu&#;u kolayla&#;t&#;rmak ad&#;na liste yöntemini uygulad&#;k. Diyanet &#;&#;leri Ba&#;kanl&#;&#;&#; taraf&#;ndan verilen bilgilere göre; ramazan ay&#;n&#;n önemi &#;u &#;ekilde ifade edilebilir:

Duhân suresinde yer alan ifadelere göre Kur’an ramazan ay&#;nda indirilmeye ba&#;lanm&#;&#;t&#;r: “Hâ Mîm. Apaç&#;k olan kitaba yemin ederim ki, Biz onu (Kur’an’&#;) mübarek bir gecede indirdik. &#;üphesiz Biz, insanlar&#; uyar&#;c&#;y&#;z.” (Duhân, )

Ramazan ay&#;n&#;n önemi maddeler halinde belirtilecek olsa nas&#;l olurdu diyorsan&#;z k&#;sa k&#;sa aç&#;klamalar&#;m&#;za göz atabilirsiniz. Ramazan ay&#;n&#;n önemini belirten kelimeler nelerdir diyorsan&#;z önce bu ay&#;n direkt kendi ad&#;n&#;n anlam&#;na yönelmek gerekir.

Ramazan, Allah’&#;n isimlerinden biridir. Allah’&#;n rahmeti ve bereketi bu aya yans&#;m&#;&#;t&#;r.

Ramazan ay&#;n&#;n bizim için önemi nedir sorusuna verilecek en özet cevab&#; birini ramazan kelimesinin içerdi&#;i ar&#;nma manas&#;nda da bulabiliriz.

Ramazan kelimesi temizlenmek ve yanmak anlamlar&#;n&#; ta&#;&#;r. Oruç tutan ki&#;i kötü dü&#;üncelerden temizlenir, bedeni ve ruhu günahlardan ar&#;n&#;r. &#;man a&#;k&#; ile yanar ve daha olgun hale gelir.

Ramazan ay&#;, ba&#;&#;&#;lay&#;c&#; bir ayd&#;r. &#;slam dininin 5 temel esaslar&#;ndan biri olan oruç tutmak bu ay içinde gerçekle&#;ir. Oruç tutan ki&#;i, Allah taraf&#;ndan ba&#;&#;&#;lan&#;r ve günahlar&#;ndan ar&#;n&#;r.

Bu ay&#;n önemlerinden biri de birle&#;tirici ve bar&#;&#;t&#;r&#;c&#; olmas&#;d&#;r. Ramazan ay&#;nda kimse birbirine darg&#;n kalamaz. Kötü sözler insanlardan uzakla&#;&#;r, yemekler payla&#;&#;l&#;r ayn&#; sofrada bulu&#;ulur. Her insan ayn&#; ekme&#;in ba&#;&#;nda bulu&#;ur ve birlik duygusu peki&#;tirilir.

Her sene bir defa ya&#;anan ramazan ay&#;, gecesi ve gündüzü ile apayr&#; bir heyecana tan&#;k olur. Ramazan gecelerinde camide toplanan cemaat, bu ay&#;n önemini hep bir a&#;&#;zdan dile getirir. Ayn&#; dualarda bulu&#;turan mübarek bir dönemdir ramazan.

&#;lginizi çekebilir: Ramazan&#;n &#;lk Günü: &#;badetler, Okunacak Dualar

Ramazan Ay&#;nda Nelerden Uzak Durmal&#;, Nelere Yönelmeli?

Ramazan ay&#; ba&#;lang&#;c&#; 23 Mart Per&#;embe olarak takvimlerde yerini al&#;yor.

23 Mart tarihinden itibaren ramazan ay&#;n&#;n önemi ve görevlerinin verdi&#;i bir dini sorumluluk ba&#;l&#;yor. Peki, bu süreçte nelere dikkat edilmeli? Birçok ki&#;inin oruç tuttu&#;u bu dönemde özenilmesi gereken davran&#;&#;lar nelerdir?

Hepsine bir göz atal&#;m ve bu ay&#;n bizlere verdi&#;i manevi görevleri yerine getirmek için dualarda bulu&#;al&#;m!

• Oruç ay&#; olarak bilinen ramazan ay&#;nda oruç tutan ki&#;ilere kar&#;&#; sayg&#;l&#; olmak, bu ay&#;n en büyük görevlerinden biridir. Çe&#;itli nedenlerden dolay&#; oruç tutamayan ki&#;iler, oruç tutan ki&#;ilere kar&#;&#; anlay&#;&#;l&#; ve sayg&#;l&#; olmal&#;d&#;r.
• Tutulacak orucu ise en sa&#;l&#;kl&#; &#;ekilde tutmak gereklidir. Vücuda zarar veren, kronik hastal&#;&#;&#; olan ki&#;ilerin oruç tutma yükümlülü&#;ü bulunmamaktad&#;r.
• Bu ay içinde t&#;pk&#; di&#;er aylarda oldu&#;u gibi yoksul karde&#;leri doyurmak, g&#;da gibi önemli ihtiyaçlar&#;n&#; kar&#;&#;lamak büyük sevap kazand&#;racakt&#;r.
• Sahur vakti ve iftar saatleri geldi&#;inde orucun faydalar&#; üzerine k&#;sa da olsa dü&#;ünmek ve ramazan dualar&#; içerisine idrakle birlikte &#;ükrü eklemek maneviyat&#; güçlendirir.
• Hz. Muhammed’in (S.A.V) sünnetlerinden biri olan teravih namaz&#;n&#; ise kaç&#;rmamak gereklidir. Ramazan ay&#;n&#;n daha da bereketlenmesi için bu namazlar t&#;pk&#; oruç gibi önem ta&#;&#;r.
• Umre’ye gitme imkan&#; olan ki&#;ilerin ramazan umresini yapmas&#; da görev kabul edilmektedir.
• Ramazan ay&#;n&#;n önemi anlam&#; en çok da insani hatalar&#;n fark&#;na varmak, yaralar&#; sarmak ve tövbe etmekte sakl&#;d&#;r.
• Bu süre içinde uzak durman&#;z gereken davran&#;&#;lar ise öncelikle kalp k&#;rmak, kötü söz söylemek ve sinirli olmakt&#;r. Çünkü öfke ile ba&#;layan her i&#;in sonunda muhakkak kalp k&#;r&#;l&#;r. Kalp k&#;rmak ise orucun faziletini bozan soyut nedenlerdendir.
• Ramazan ay&#; bolca dua ve iyi niyet ister. Bu ayda semaya aç&#;lan eller geri çevrilmez. Edilen dualar kabul edilir.
• &#;sraf ve gösteri&#;ten uzak ramazan sofralar&#;n&#; en sa&#;l&#;kl&#; &#;ekilde geçirmek, yine üzerinize dü&#;en görevlerdendir.
• Kom&#;usu açken tok yatan bir nesil olmamak için israfa yer vermemeniz tavsiye edilir.
• Kalabal&#;k iftar sofralar&#;nda bulu&#;mak ise birli&#;i peki&#;tirmektedir. &#;mkan oldukça iftar sofran&#;za misafir kabul ediniz. Ayn&#; sofrada ve duada bulu&#;mak bu ay&#;n bereketini ço&#;altacakt&#;r.

&#;lginizi çekebilir: Faziletli Ramazan Dualar&#; Arapça, Türkçe

Ramazan Ay&#; ile &#;lgili Hadis ve Ayetler

Ramazan ay&#;n&#;n Müslümanlar için önemi nedir sorusu için özellikle ayet ve hadislere bakmak do&#;ru olur. Ramazan ay&#;n&#;n önemi ile ilgili ayetler ve hadisler bu mübarek zaman&#;n de&#;erini en iyi &#;ekilde anlatan arac&#;lard&#;r. 23 Mart ile ba&#;layan ramazan ay&#; takvimi, bol dual&#; ve huzurlu geçsin diye hadis ve ayetlerle peki&#;tirilebilir. Mübarek Ramazan ay&#; ile ilgili &#;u hadisler ve ayetler bilinmektedir:

• Ey iman edenler! Allah’a kar&#;&#; gelmekten sak&#;nman&#;z için oruç, sizden öncekilere farz k&#;l&#;nd&#;&#;&#; gibi size de farz k&#;l&#;nd&#;. (Bakara Suresi )
• “Oruç, say&#;l&#; günlerdedir. Sizden kim hasta, ya da yolculukta olursa, tutamad&#;&#;&#; günler say&#;s&#;nca ba&#;ka günlerde tutar. Oruca gücü yetmeyenler ise bir yoksul doyumu fidye verir. Bununla birlikte, gönülden kim bir iyilik yaparsa (mesela fidyeyi fazla verirse) o kendisi için daha hay&#;rl&#;d&#;r. E&#;er bilirseniz oruç tutman&#;z sizin için daha hay&#;rl&#;d&#;r.” (Bakara Suresi )
• “Oruç gecesinde kad&#;nlar&#;n&#;za yakla&#;mak size helâl k&#;l&#;nd&#;. Onlar, size örtüdürler, siz de onlara örtüsünüz. Allah, (Ramazan gecelerinde han&#;mlar&#;n&#;za yakla&#;arak) kendinize zulmetmekte oldu&#;unuzu bildi de tövbenizi kabul edip sizi affetti. Art&#;k e&#;lerinize yakla&#;&#;n ve Allah’&#;n sizin için yaz&#;p takdir etmi&#; oldu&#;u &#;eyi aray&#;n. &#;afa&#;&#;n ayd&#;nl&#;&#;&#; gecenin karanl&#;&#;&#;ndan ay&#;rt edilinceye (tan yeri a&#;ar&#;ncaya) kadar yiyin, için. Sonra da ak&#;ama kadar orucu tam tutun. Bununla birlikte siz mescitlerde itikâfta iken e&#;lerinize yakla&#;may&#;n. Bunlar, Allah’&#;n koydu&#;u s&#;n&#;rlard&#;r. Bu s&#;n&#;rlara yakla&#;may&#;n. Allah, kendine kar&#;&#; gelmekten sak&#;ns&#;nlar diye, âyetlerini insanlara böylece aç&#;klar.” (Bakara Suresi )
• “Bunlar, tövbe edenler, ibâdet edenler, hamdedenler, oruç tutanlar , rükû’ ve secde edenler, iyili&#;i emredip kötülükten al&#;koyanlar ve Allah’&#;n koydu&#;u s&#;n&#;rlar&#; hakk&#;yla koruyanlard&#;r. Mü’minleri müjdele”. (Tevbe Suresi )
• Oruçlu için iki sevinç vard&#;r: Biri, orucu açt&#;&#;&#; zamanki sevincidir; di&#;eri de Rabbine kavu&#;tu&#;u zamanki sevincidir. (Buhari, Savm, 2)
• “Oruçlu iken çirkin konu&#;may&#;n! Birisi size sata&#;&#;rsa, “Ben oruçluyum.” deyin. (Buhari, Savm, 9)
• “&#;uras&#; muhakkak ki, Oruçlunun iftar&#;n&#; açt&#;&#;&#; zaman reddedilmeyen makbul bir duas&#; vard&#;r” (Beyhaki)
• Kim Allah r&#;zas&#; için bir gün oruç tutarsa, Allah onu yetmi&#; sene Cehennem ate&#;inden uzakla&#;t&#;r&#;r. (Camiüs Sa&#;ir)

&#;lginizi çekebilir: Ramazan ve Oruçla &#;lgili Hadisler, Ayetler

Ramazan Ay&#;n&#;n Müslümanlar &#;çin Önemi Nedir?

Son peygamber Hz. Muhammed’e Kur’an ayetlerinin gelmeye ba&#;lad&#;&#;&#; ay olan ramazan, müminler için oruç tutulup, nefislerin terbiye edilmesine vesiledir.

Ramazan Ay&#;n&#;n Önemli K&#;lan Unsurlar

Ramazan ay&#; tarihi kökeni aç&#;s&#;ndan Kuran’&#;n inmeye ba&#;lad&#;&#;&#; zaman oldu&#;u için önemli olmas&#;n&#;n yan&#;nda kamil insan olma yolunda ilerlemek için asl&#;nda hat&#;rlat&#;c&#; bir dönemdir.

Oruç Tutman&#;n Ne Gibi Faydalar&#; Vard&#;r?

Oruç tutmak öncelikle sindirim sistemini ve sonras&#;nda tüm vücudu rahatlatan, yenileyen bir ibadettir. Sadece fiziksel de&#;il manevi olarak da insan&#;n güçlenmesini, nefsini köreltmesini sa&#;lar.

1 Gün Oruç Tutmak Ne Kadar Sevap?

Sevab&#;n mertebesini, yo&#;unlu&#;unu elbette ancak Allah bilir. Baz&#; rivayetlere göre 1 günlük orucun 70 y&#;ll&#;k cehennem cezas&#;ndan korudu&#;u söylenir. Sevap muhasebesi yapman&#;n ötesinde sevaba vesile olan eylemin, dü&#;üncenin hem ki&#;iye hem topluma katk&#;s&#;na odaklanmak daha uygundur.

Oruç Tutarken En Çok Yap&#;lan 8 Hata

Oruç Tutman&#;n 6 Kolay ve Sa&#;l&#;kl&#; Yolu

Ramazan Bayram&#; Ne Zaman Ba&#;l&#;yor?

Sahur Duas&#; Arapça Okunu&#;u, Türkçe Anlam&#;

En Güzel Ramazan Bayram&#; Mesajlar&#;, Sözleri

Soru: Oruç İbadetinin Hikmet ve Faydaları? Cevap: Allah’ın emir ve yasakları elbette ki kulların iyiliği içindir. İslam bilginleri, bütün hükümlerin insanların yararlarını gerçekleştirme amacına yönelik olduğu konusunda görüş birliği içindedirler. Allah’ın, yapılmasını istediği şeylerde kullar için çok büyük faydalar, yasakladığı şeylerde ise büyük zararlar bulunduğu inkar edilemez bir ger- çektir. İslamî öğretinin kendilerine yüklediği görev gereği İslam âlimleri çeşitli ibadetlerin yarar ve hikmetleri konusunda öteden beri kafa yormuş, bunların kişisel pratik yararlarından çok, insan nefsinin arındırılması ve yükseltilmesi yolunda fonksiyonel hâle getirilmesine çalışmışlardır. Bu bağlamda kulların yapmakla yükümlü tutulduğu ibadetlerin sağladığı bazı faydalar ya da hikmetler tespit edilebildiği gibi, bu faydaların veya gerçekleştirilmek istenen amaçların tamamının tespit edilemediği de bir hakikattir. Oruç ibadetinin temel hedefi insanları takva- ya eriştirmektir. Bu bizzat Kur’an-ı Kerim’de, “Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakınmanız için oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de farz kılındı” (Bakara, 2/) şeklinde ifade edilmektedir. Oruç ibadeti kanaatkârlığımızı güçlendirir. Açlık çeken insan yoksulun, muhtacın durumunu anlar ve kanaat etmenin önemini daha iyi kavrar. Artık israf edemez olur. Allah Resulü’nün “Kanaat bitmeyen bir hazinedir” (Beyhakî, “Zühd”,2/88) sözü, müminin kulaklarında yankılanır. Nimetin kadri- ni bilen insan, Allah’a olan şükrünü artırır. Hırsın mahrumiyete, kanaatin rahmete vesile olduğunu anlar. Allah Resulü’nün “iktisat eden geçim sıkıntısı çekmez” (İbn Ebî Şeybe, el-Musannef, 5/) müjdesi hayatında tezahür etmeye başlar. Oruç ibadeti, insana iftar ve sahur ile, kılınan teravih namazlarıyla, diğer ibadetlerle hayata çekidüzen verme imkânı tanır. Oruç ayı olan Ramazan, kulun Rabbine iltica ederek, günahlarının bağışlanması için hayat yoluna yerleştirilmiş fırsat ve hazinelerle doludur. Kişi, Kur’an üzerinde daha fazla düşünme imkânı yakalar. Ramazan’ın getirdiği bereketle insan, Kur’an’dan daha çok haz alır, onu daha derinden ve bilinçle dinleyip anlama imkânını elde eder. Oruç bedenin zekâtı olarak, vücutta birikmiş zararlı unsurların defi için metabolizmaya büyük bir imkân sağlar. İnsanın, vücudunu diğer canlı- lardan daha farklı olarak madde ve mananın sırlı ve ahenkli bir birleşimi olarak görmeye başladığı bu ayda vücutlar yenilenir, dimağlar parlar Al- lah Resulü’nün “Oruç tutunuz ki sıhhat bulasınız” (Taberani, Mu’cemu’l-Ev-sat, VIII, ) sözünü teyit edercesine bedenlerimiz sağlık bulur. Ramazan orucu, ümitsiz insanların bağışlanma ümitlerini yeşerttikleri bir zaman dilimidir. Oruç, ansızın gelecek sıkıntılara karşı insanlara dayanıklı olmayı öğreten bir öğretmendir. Çocuklarımıza dinlerini, havasını teneffüs ederek, yaşayarak öğrenme ve yaşama fırsatı veren bir aydır Ramazan. Allah Resulü, inanıp karşılığını Allah’tan bekleyerek Ramazan’ı değerlendirenlerin geçmiş günahlarının bağışlanacağını söylemiştir (Nesâî, “îman”, 21). Aynı şekilde Allah Resulü, Sahabi Ka’b b. Ucre’ye hitaben, “Ey Ka’b! Namaz kişinin Müslüman oluşuna delildir. Oruç ise sağlam bir kalkandır. Sadaka vermek, suyun ateşi söndürdüğü gibi günahları silip süpürür. Ey Ka’b! Haramla beslenerek teşekkül eden et ve kemiklere ancak ateşte olmak yaraşır.” (Tirmizî,“Cum’a”, 79) buyurmuştur. Orucun hikmetleri ile hükümlerini anlamak arasında sıkı bir bağ vardır. Oruç ibadetinin yerine getirilmesi ile ilgili kuralların bilinmesi, Allah Resulü’nün bize hikmet olarak bıraktığı sünnetine uygun oruçlar tutmamıza imkân tanıyacaktır.

Ramazan orucunun önemi ve faziletini haberimizde sizlerle paylaştık. İslâm dini ferdin toplum içinde uyumlu, güvenilir ve hoşgörülü olmasını sağlamaya yönelik düzenlemeler getirdiği gibi onun yaratıcı ile olan bağlantı- sını daha derinden hissetmesine, devam ettirmesine ve geliştirmesine hizmet edecek düzenlemeler de getirmiştir. Hukuka riayet bakımından halkı ve Hakk'ı birbirinden ayırmak isabetli olmadığı gibi, halk ile ilişkilerin Hakk'ı ilgilendirdi- ğini göz ardı etmek de mümkün değildir. Peygamberimiz'in "İnsanlara teşekkür etmeyen Allah'a şükretmez" (Ebû Dâvûd, “Edeb”, 11), "Merhamet etmeyene merhamet olunmaz" (Buhârî, “Edeb”, 18; Müslim, “Fezâil”, 65) ve "Hakkında üç komşusunun olumlu tanıklıkta bulunduğu kişiyi Allah affetmiştir" (Tirmizî, “Cenâiz”, 63) gibi ifadeleri bu bağlantıyı işaretlemektedir. Yûnus da her halde "Yaratılanı sevdik yaratandan ötürü" derken vurguyu aynı noktaya yapıyordu.

Bu itibarla İslâm, kişinin yaratanı ile gönül bağına, kendisiyle barı- şık olmasına önem verdiği gibi insanlarla "iyi geçim"ine de aynı önemi vermiştir. Gazzâlî orucun üç derecesinden bahsederken, bedende iştah ve şehvetin tatmin yeri ve aracı olan iki âzayı yani mide ve cinsel organı, iştah ve şehvet duyduğu şeylerden mahrum etmekten ibaret olan orucu, "sıradan insanların orucu" (avam orucu) olarak; buna ilâveten gözü, kulağı ve diğer âzaları günahtan korumayı "özel kişilerin orucu" (havas orucu) olarak ve tüm bunlara riayet ettikten başka, kalbini düşük emellerden, dünya düşüncelerinden kısaca, mâsivâdan arıtarak bütün varlığıyla Allah'a bağlanmayı ise "daha özel kişilerin orucu" (ehassü'l-havâs orucu) diye tanımlar. Orucun hangi derecesi alınırsa alınsın, ibadetin toplumsal ilişkilere, toplumsal hayata, kısaca "iyi geçim"e yönelik olumlu sonuçları açıkça görülecektir.

Farsça'daki rûze kelimesinin Türkçeleşmiş şeklidir. Arapça'sı savm ve sıyâmdır. Savm kelimesi Arapça'da "bir şeyden uzak durmak, bir şeye karşı kendini tutmak, engellemek" anlamında kullanılır. Fıkıh terimi olarak ise, imsak vaktinden iftar vaktine kadar, bir amaç uğ- runa ve bilinçli olarak, yeme içme ve cinsel ilişkiden uzak durmak demektir. İmsak, Arapça'da, "kendini tutmak, engellemek" anlamına gelir. Orucun temel unsuru da (rükün) bu anlamdır. İmsak vakti tabiri, dilimizde, oruç yasaklarından (yeme içme ve cinsel ilişki) uzak durma vaktinin başlangıcı anlamında kullanılır. İmsak vakti, tan yerinin ağarması (fecr-i sâdık; bk. Namaz Vakitleri bölümü) vakti olup, bu andan itibaren yatsı namazının vakti çıkmış, sabah namazının vakti girmiş olur; bu vakit aynı zamanda sahurun sona erip orucun başlaması vaktidir. İftar vakti ise, oruç yasaklarının sona erdiği vakit anlamında olup, güne- şin batma vaktidir. Bu vakitle birlikte akşam namazının vakti de girmiş olur. Gündüz ve gecenin teşekkül etmediği bölgelerde oruç süresi, buralara en yakın normal bölgelere göre belirlenir. İmsakin, ikinci fecirle başlayacağı konusunda fakihler arasında görüş birliği olmakla birlikte, kimi fakihler bu hususta, daha ihtiyatlı olduğu gerek- çesiyle fecr-i sâdıkın ilk doğuş anına, kimileri ise oruç tutanlar lehine olduğu gerekçesiyle ışığın biraz uzayıp dağılmaya başladığı zamana itibar edilmesini önermişlerdir. Âyette orucun başlangıç ve bitiş vakti, mecazi bir anlatımla şöyle belirtilir: "

Fecrin beyaz ipliği (aydınlığı) siyah ipliğinden (siyahlığından) ayırt edilecek hale gelinceye kadar yiyip içiniz; sonra, akşama kadar orucu tamamlayın" (el-Bakara 2/). İmsak vaktinden iftar vaktine kadar yeme, içme ve cinsel ilişkiden uzak durmanın bir amacı olmalı ve bu iş bilinçli olarak yapılmalıdır. Bu amaç ve bilinç, orucun Allah rızâsı için tutuluyor olmasıdır ki kısaca "niyet" tabiri ile anlatılır. Bu amaç ve bilinç olmadığı zaman, meselâ imkân bulamadığı için veya perhiz, rejim, zindelik gibi başka amaçlar için bu üç şeyden (yeme, içme, cinsel ilişki) uzak durmak oruç olarak değer kazanmaz. Oruç, Peygamberimiz'in hicretinden bir buçuk sene sonra şâban ayının onuncu günü farz kılınmış olup, İslâm'ın beş şartından biridir. Peygamberimiz bu hususu "İslâm beş şey üzerine kurulmuştur: Allah'tan başka Tanrı olmadığına ve Muhammed'in O'nun kulu ve elçisi olduğuna tanıklık etmek; namaz kılmak, zekât vermek, ramazan orucunu tutmak ve gücü yetenler için Beytullah'ı ziyaret etmektir (hac)" diyerek bildirmiştir (Buhârî, “Îmân”, 34, 40; “İlim”, 25; Müslim, “Îmân”, 8). Orucun farz kılındığını bildiren âyetler de şunlardır:

"Ey iman edenler! Sizden öncekilere olduğu gibi, size de oruç tutma yü- kümlülüğü getirilmiştir; bu sayede kendinizi koruyacaksınız. Oruç sayılı günlerdedir. İçinizden hasta veya yolculukta olanlar başka günlerde tutabilirler; hasta veya yolcu olmadığı halde oruç tutmakta zorlananlar ise bir fakir doyumluğu fidye vermelidir. Daha fazlasını veren, kendine daha fazla iyilik etmiş olur; fakat yine de, eğer bilirseniz, oruç tutmanız sizin için daha hayırlıdır" (el-Bakara 2/). Oruç tutmak, diğer ibadetlere nazaran biraz daha sıkıntılı olduğu için Allah, orucun farz kılındığını bildirirken, psikolojik rahatlatma sağlayacak ve emre muhatap olan müslümanların yüksünmesini engelleyecek bir üslûp kullanarak, oruç tutmanın önceki ümmetlere de farz kılındığını belirtmesi yanında, ayrıca orucu daha sıkıntılı hale getirmesi muhtemel iki durumu (hastalık ve yolculuk) oruç emrinin hemen peşinden geçerli mazeret olarak zikretmiştir. Bu üslûp, meselâ öteki ümmetlerde de bulunduğu anlaşılan namaz için kullanılmamıştır. Oruç riyânın en az karışacağı bir ibadet olduğu için sevabı en fazla olan ibadetlerden sayılmıştır. Peygamberimiz'den nakledildiğine göre, orucun bu yönüne ilişkin olarak Allah, "Oruç benim içindir; onun karşılığını ben verece- ğim" (Buhârî, “Savm”, 2, 9; Müslim, “Sıyâm”, 30) buyurmuştur. Bu bakımdan oruç tutmanın sevap olarak karşılığı oldukça yüksektir. Cennetin özel olarak oruç tutanların girmesi için ayrılmış bulunan "reyyân" adlı kapısından girme hakkı (Buhârî, “Savm”, 4) bu karşılığın mukaddimesi sayılmıştır. Oruç, nefsin isteklerinden iradî olarak uzak durma olması yönüyle bir irade eğitimine, açlık ve susuzluğun verdiği sıkıntıya dayanma yönüyle de bir sabır eğitimine dönüşmektedir. İnsanın hayatta başarılı olabilmesi için irade hâkimiyeti ve güçlükler karşısında dayanabilme gücü de önemli bir role sahiptir. Nefsin isteklerinin kontrol altına alınmasında, ruhun arındırılıp yüceltilmesinde oruç etkili bir yoldur. Bu orucun değişik biçimlerde de olsa hemen bütün din ve kültürlerde riyâzet ve mücâhede yolu olarak mevcut olmasını da açıklar.

Toplumsal hayatta huzursuzluklara yol açan taşkınlıklar, büyük ölçüde insanın hayvanî yönünü tatmin eden maddî zevklere düşkünlükten kaynaklanır. Maddî zevk deyince de akla, yeme içme ve cinsel ilişki gibi zevkler gelir. İşte oruç, insanı maddî zevk ve şehvetler peşinde koşturan, dolayısıyla da, Allah'ın haklarına riayet edemediği için kendisine zulmetmesine, insanların haklarına riayet edemediği için onlara zulmetmesine sebep olan nefs-i emmâreyi teskin etmenin de bir ilâcı, aşırılıkları törpülemenin bir çaresidir. Oruç, yoksulların durumunu daha iyi anlamaya, dolayısıyla onların sı- kıntılarını giderme yönünde çaba sarfetmeye de vesile olur. "Tok, açın halinden anlamaz" atasözü de bunu ifade eder. Orucun, dinimizde önemli bir yeri olan sabır konusuyla irtibatı da burada hatırlanmalıdır. "Namaz ve sabırla yardım isteyin" (el-Bakara 2/) ve "Sabredenlere ecirleri hesapsız olarak tastamam verilir" (ez-Zümer 39/10) gibi âyetler, "Oruç sabrın yarısıdır" (Tirmizî, “Da'avât”, 86) diyen ve orucun Allah için olup mükafâtını da kendisinin hesapsız olarak vereceğini bildiren hadislerin ortak anlamı, orucun sabır boyutunu ve bunun fazilet ve sevabı- nın yüksekliğini anlatır. Bütün bunlara ilâveten orucun sağlık açısından pek çok yararları bulunduğu da uzman hekimler tarafından ifade edilmektedir. Ramazan orucu zahiren bakıldığında, bir yıl boyunca çalışan vücut makinesinin dinlenmeye ve bakıma alınması gibidir. Oruç, özellikle mide ve sindirim organlarının dinlenmesi için iyi bir moladır. Oruçla ilgili olarak ilki kutsî hadis olmak üzere Peygamberimiz'in bazı sözleri şöyledir:

"Her bir iyilik için on mislinden yedi yüz misline kadar karşılık olabilir; fakat oruç başkadır. Çünkü oruç benim içindir ve onun ecrini ben verece- ğim" (Müslim, “Sıyâm”,; Nesaî, “Sıyâm”, 42). "Kim iman ederek ve sevabını Allah'tan umarak ramazan orucunu tutarsa önceki günahları affedilir" (Buhârî, “Savm”, 6). "Canımı elinde tutan Allah'a yemin ederim ki; oruçlunun ağız kokusu, Allah katında misk kokusundan daha hoştur; Allah der ki: Ağzı kokan şu kul şehvetini, yemesini, içmesini benim için terkediyor. Mademki sırf benim için oruç tutmuş, o orucun ecrini ben veririm" (Buhârî, “Savm”, 9; Müslim, “Sıyâm”, ). "Oruçlu için birisi iftar ettiği vakit, öteki Rabbi ile karşılaştığı vakit olmak üzere iki sevinç vardır" (Buhârî, “Savm”, 9). "Oruç bir kalkandır" (Buhârî, “Savm”, 9; Tirmizî, “Îmân”, 8). Rivayet edildiğine göre saçı başı dağınık bir adam Hz. Peygamber'e gelerek, -"Ey Allah'ın elçisi! Allah'ın beni yükümlü tuttuğu orucun miktarını söyle" demiş, Peygamberimiz "Ramazan ayını oruçlu geçir" buyurmuş, adam bu defa "Bunun dışında başka oruç tutmam gerekiyor mu?" diye sormuş, Peygamberimiz de "Hayır, yükümlü olduğun başka oruç yoktur. Fakat, nâfile olarak tutabilirsin" cevabını vermiştir. Adam aynı şekilde sorularına devam ederek zekât, namaz ve hac konusunda bilgiler aldıktan sonra "Sana ikramda bulunan Allah'a yemin olsun ki, bu söylenenlerden fazla bir şey de yapmam, eksik de bırakmam" diyerek çekip gitmiş, Peygamberimiz de arkasından şöyle söylemiştir: "Şayet dediğini yaparsa bu adam kurtulmuştur" (Buhârî, “Savm”, 1; Müslim, “Îmân”, 9).

İnsanların arasındaki çekişmenin, kavganın temel sebeplerinden biri insanların, iştah ve şehvetlerini ölçüsüzce tatmin etmeye çalışması ve belki bu amacı gerçekleştirmek üzere mal ihtiraslarıdır. Birinci kademedeki oruç bile bu ihtirası dizginlemenin, iştah ve şehveti kontrol altına almanın bizzat ger- çekleştirilen ve tecrübe edilen bir yolu olmaktadır. İştah ve şehveti alabildi- ğine ve ölçüsüzce tatmin peşinde koşmak şeytanî bir tutum olup oruç tutmak bu yönüyle şeytanı zincire vurmak anlamına gelir.

Hz. Peygamber sade ve mütevazi bir hayat yaşamış, hiçbir zaman dünya nimetlerinin cazibesine kapılmamış, ganimet malları sebebiyle müslü- manların elleri az çok genişlediği halde o eski yaşama biçimini sürdürmüş, öbür müslümanlar düzeyinde bir hayata kavuşmak isteyen hanımlarına küsmüş ve onlardan dünya ile kendisi arasında bir tercih yapmalarını istemişti (bk. el-Ahzâb 33/28; Buhârî, “Tefsîr”, 66; Müslim, “Talâk”, 5). Dünyayı âhiretle bir ve eşit tutmak veya ondan üstün tutmamak zühddür. Zühd ilkesine bağlı olarak yaşayan kişilere de zâhid denir. Kur'an ve hadislerde zühde büyük önem verilmiş, bunun zıddı olan dünyaya düşkün olma, tamah, ihtiras ve çıkarcılık şiddetle yerilmiştir. Zühd tasavvufun temelidir. Âhiretin dünyadan üstün, oradaki nimetlerin buradaki servetten daha önemli olduğuna inanan bir müslüman daha nitelikli ve daha çok ibadet eder, hak hukuk gözetir, ahlâk kurallarına bağlı kalır, haram ve helâli bilir. Böyle bir hayat yaşamayan bir kimsenin dünyadan çok âhirete önem ve değer verdiği söylenemez. İbadet zühdün tabii bir sonucudur. Yüce Allah namaz, oruç, hac ve zekât gibi ibadetleri farz kılmıştır. Hz. Peygamber ise farz olan ibadetlerle yetinilmemesini, nâfile ve sünnet olanların da yerine getirilmesini tavsiye etmiştir. Farz namazlardan önce ve sonra kılınan sünnetler, teheccüd, evvâbin ve tahiyyetü'l-mescid gibi diğer nâfile namazlar, receb ve şâban gibi aylarda belli miktarda tutulan oruçlar, umre ve sadaka böyledir. İbadetlerin amacı nefsi disiplin altına alarak Allah'a yaklaşmaktır.

Azîmetin karşıtı ruhsattır. Sözlükte "kolaylık, devamlı olan" ruhsat, fıkıh ilminde "meşakkat, zaruret, ihtiyaç gibi ârızî bir sebebe bağlı olarak azîmet hükmünü terketme imkânı veren ve yalnız söz konusu ârızî durumla sınırlı bulunan hafifletilmiş ve geçici hükmü" ifade eden bir terimdir. Meselâ mükelleflerin oruç tutması bir azîmet hükmüdür. Fakat hasta ve yolculara karşılaş- tıkları güçlük sebebiyle, oruç tutmama kolaylığı tanınmış ve bunlardan tutamadıkları oruçlarını normal hale dönünce kazâ etmeleri istenmiştir. Farz veya vâcip olan bir fiilin edasında mükellef için ek bir meşakkat bulunduğunda, bu vâcibi terketme ruhsatı tanı- nır. Ramazan orucu bütün mükelleflere farz olduğu halde hasta ve yolculara, sonradan kazâ etmek üzere oruç tutmama kolaylığı tanınmıştır. Mükellef bu ruhsattan yararlanıp yararlanmamakta serbesttir. Ölüm tehlikesi gibi ağır sonuçların söz konusu olmadığı durumlarda azî- mete göre mi, ruhsata göre mi davranmanın daha sevap olduğu hususunda İslâm âlimleri farklı görüşler ileri sürmüşlerdir. Meselâ Hanefîler'e göre, yolculuk esnasında dört rek'atlı farz namazların kısaltılarak ikişer rek'at kılınması esasen bir azîmet hükmüdür. Bu sebeple de yolcunun bu namazları ikişer rek'at kılması asıldır. Buna karşılık, yolcunun oruç tutmama ruhsatı bulunsa bile, ilgili âyetin dolaylı ifadesinden de hareketle (el-Bakara 2/), zorlanmayacaksa oruç tutmasının daha faziletli olduğu ileri sürülmüştür.