Artan kira fiyatları kiracıları mağdur etmeye devam ediyor. Ev sahiplerinin yasa dışı 'ara zam' talebi ile muhatap olmak zorunda kalan milyonlarca kiracı şimdi de 'evi satarım' tehdidi ile karşı karşıya
Fırsatçı bazı ev sahipleri, eski kiracılarını çıkarabilmek için evlerini hülle yöntemi ile bir yakınının üzerine devrediyor. Bu devirle birlikte kiracıya 'tahliye edileceğini' söyleyen ev sahipleri kiracının huzurunu kaçırarak, evi terk etmesini hedefliyor.
Hürriyet gazetesinden İsmail Sarı'nın konuştuğu İstanbul'da 3 bin lira kira ödeyen bir yurttaş, "Kontrat dönemi yaklaşınca ev sahibim kirayı 7 bin liraya çıkarmak istedi. Yüzde 'den fazla bu orana itiraz edince de evi satmakla tehdit etti. Ev satılınca tahliye etmek zorunda bırakılacağımı söyledi. Ne yapacağımı şaşırdım" dedi.
Yine Sarı'ya konuşan ve İstanbul'un Küçükçekmece ilçesinde yaşayan S.Ç. ise kendisinden bin lira ara zam talep edildiğini anlattı. S. Ç., "Sene bitmeden zam istedi. Veremeyeceğimi söylediğimde ise evi satacağını beyan etti. Satarsa satsın. Evden çıkmayacağım. Yasal haklarımı sonuna kadar kullanacağım" diye konuştu.
Peki ev sahiplerinin 'kiracısını çıkarabilmek için evi satması' yeterli mi? Uzmanlar bunun mümkün olmadığı görüşünde. Ev satılsa dahi en az altı ay oturum hakkı olduğunu hatırlatan İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa şunları anlattı:
- Son zamanlarda artan kira fiyatları nedeniyle bazı ev sahiplerinin bu şekilde davrandıklarını duyduk ama burada da zaten yasa çok net. Kiracı içindeyken mal sahibinin evi satması ya da başka birine devretmesinde evin yeni sahibi ile kiracı, eski kontrat çerçevesinde yasal olan ‘kira ilişkisini’ korumaya devam eder
- Yeni ev sahibiyle tekrardan bir kontrat yapılmasına ihtiyaç duyulmaz. Fakat yeni ev sahibinin hesap numarası ile tapunun onda olduğuna dair belgeyi bildirmesi gerekiyor. Özetle ev satıldı diye kiracının evi hemen boşaltma zorunluluğu bulunmuyor.
- Zaten kiracı içinde evi satın alan yeni mal sahibi, tapu devir tarihinden itibaren bir ay içinde kiracının eline geçecek şekilde ihtarname göndermek zorunda. Hatta burası çok önemli… İhtar, tapu devir tarihinden itibaren de bir ay içinde yine kiracıya tebliğ edilmek zorunda. Bu ihtarda altı ay içinde ya da daha önce yapılan kira sözleşmesinin bitimi tarihi neyse o zamanda evin tahliye edilmesi istenir.
- Ama diyelim altı ay geçti sözleşme süresi bitti ve kiracı evi tahliye etmek istemedi. O zaman da mal sahibinin tahliye davası açma hakkı doğar. Bu dava bir yılı aşan bir süre devam edebilir. Fakat dava oldu diye kiracının sorumlulukları değişmez. Kiracı yasal artış oranlarını yaparak düzenli kira ödemek zorundadır.
Kontratınız belli bir dönemi kapsıyorsa, kira yenileme dönemi geldiğinde, o yılın TÜFE oranlarına göre gerekli artışı yaparak, kira sürenizi 1 yıl daha uzatmış olursunuz. Örneğin, ’de kiracılar için bu zam oranı, %15,82 oldu. Eğer, kiracının evden çıkmak arzusu varsa, kiracı 15 gün önceden, evden ayrılmak istediğini bildirmekle yükümlüdür. Kiraya verenin, “sözleşme süresinin bitmesi” gibi bir argümanla kiracıyı evden çıkarması mümkün değildir. Ancak kiraya veren; kendisinin, eşinin, alt soyu, üst soyu ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin konut ihtiyacı için, kira sözleşmesinin sonundan itibaren 1 ay içinde tahliye davası açabilir.
Kira kontratınız belli bir dönemi kapsamıyorsa, tarafların herhangi bir bildirimde bulunmaması halinde, kontrat otomatik olarak yenilenir. Aksi bir durumda kiraya veren ya da kiracının, kontrat süresine 1 ay kala kira kontratının yenilenmeyeceğini bildirmesi gerekir. Bu bildirim yapılmadığı takdirde, tarafların söz hakkı bulunmaz. Kira kontratı otomatik olarak yenilenir ve belirlenen şartlarda devam etmesi beklenir. Eğer kiracı buna rağmen evi boşaltırsa, ev sahibinin kira talep etme hakkı doğar. Ev sahibinin, evin tahliyesini isteyebilmesi içinse, kendisi, eşi, alt soyu, üst soyu ve bakmakla yülümlü olduğu kişilere ait konut ihtiyacını öne sürmesi gerekir. Bu ihtiyaç sabitse, fesih kanundaki sürelere uyarak, belirlenen tarihten itibaren 1 ay içinde tahliye davası açabilir.
Kiracıları ilgilendiren bir başka konu da, ev sahibinden beklenmedik bir biçimde gelen “evden çıkın” talebinin bağlayıcılığıdır. Sizin için bu durumların en belirgin olanlarını inceledik:
Kiracı bulunan ya da gayrimenkul sahibinin eşyalarının bulunduğu bir evi satın almaya karar verilmişse, tahliye süresi taraflar arasında anlaşmazlık olmadan hemen netleştirilmelidir. Tapu devri gerçekleştiğinde, ev tahliyesi tamamlanmalı ve satıcı tarafından teslim edilmeye hazır hale getirilmelidir. Eğer kiracı bulunuyorsa sayılı Türk Borçlar Kanunu’na göre açıkça belirtilen adımlar izlenerek evin tahliyesi gerçekleştirmek için yasal haklara itibar edilmesi gereklidir.
Kiracının, kira sözleşmesinin bitiminden evvel evi boşaltması gerekmez. Ancak yeni ev sahibi, konut ya da iş yeri olarak bu gayrimenkule ihtiyacı olduğunu belirten bir talepte bulunarak kiracıyı tahliye etmeye başvurabilir. Yeni ev sahibinin kiracıyı tahliye etmesi için ise konut satışı gerçekleştikten sonraki 1 aylık süre zarfında kiracıya bunu yazılı olarak bildirmesi gerekmektedir. Devam etmekte olan kira sözleşmesini sona erdirmek isteyenler 6 ay sonra dava açabilmekte veya bitim tarihinden 1 ay sonra dava açarak da hakların caydırılmasını sağlayabilmektedir.
Evin kiralandığı tarih ve sözleşmenin ne kadar süre için geçerli olduğuna dair tüm bilgiler kira sözleşmesi içeriğinde yer almalıdır. Her ne kadar bahse konu gayrimenkulün el değiştirmesi sözleşmenin geçerliliğini sonlandırmazsa da evi boşaltma süresi özel kanunlar ile belirlenmiştir. Öte yandan, yeni tapu sahibi evde oturmaya devam etmek üzere anlaşma yapabilecektir.
Ev satışı yapıldıktan sonra, tapu devrini tamamladıktan sonra, tüm kullanım hakkının alıcıya devredilmesiyle birlikte tahliye süresi başlar. Borçlar Kanununa göre, satış işlemi tamamlanmakta ve konutun tüm kulanım hakları yeni sahibine geçmiş olmaktadır. Tapu devrini tamamlandıktan sonra, ev sahibinin evi boşaltıp yeni sahibine teslim etmesi gerekir. Alıcı ve satıcı arasında gayrimenkulün teslim edilme süresiyle ilgili yazılı bir anlaşma yapılabilir. Anlaşmanın içerisinde belirtilen süre zarfında satıcı oturma hakkına sahip olacaktır ve belirtilen süre sonunda evin yeni sahibi satıcıyı evden çıkartabilecektir.
numaralı Borçlar Kanunu’nun maddesi gereği, kiracının ödediği düşük tutar nedeniyle onu çıkarmak veya yüksek fiyatla başka bir kiracı bulmak için tahliyeye kanunlar izin vermemektedir. Kiracı, ihtiyaç amacıyla mahkeme aracılığıyla tahliye edilirse, ev sahibi bu gayrimenkulü üç yıl boyunca kiraya veremez. Bu süre zarfında ancak kendisi oturabilir. Eğer bu şarta uymaz ise, çıkaracağı kiracıya bir yıllık kira tutarın da tazminat olarak ödenmesi durumunda kalabilir.
Barınma ihtiyacı her daim oldukça önem arz etmektedir ve bu talepleri yerine getirmek için kanunların belirlediği sınırlar bulunmaktadır. Hedef; alıcı, satıcı ve kiracının hakların pozitif şekilde korunmasıdır. Ev sahibine verilen haklar, evin kiraya verilip verilmediğine bağlantılı olarak değişkenlik göstermektedir. Kiralama işleminde ise her iki tarafın da hakları muhafaza edilmektedir. Günümüzde anlaşmalarda kişiler mağdur duruma düşebilmekte ve sonuç olarak birçok anlaşmazlık yaşanmaktadır. Kiracılar tarafından mağdur edilen ev sahipleri, fiyat artışına maruz kalan kiracılar ile ortaya çıkabilecek problemlerin öncelikli çözümü evin boşaltılmasıdır. Bu durumda yeniden kiralama ya da farklı bir kişiye satma seklindeki süreçlerde kanunlar devreye girmektedir.
BDDK Lisanslı Katılımevim ile bütçenizi zorlamadan kiradan kurtulabilir, kendi evinizin keyfini çıkarabilirsiniz. Hemen şimdi 11 00 numarasından bizimle iletişime geçebilirsiniz veya dilerseniz aşağıdaki formu doldurun, biz sizi arayalım.