1
2 Sıcaklığı ölçmek için termometre adı verilen alet kullanılır
Sıcaklığı ölçmek için termometre adı verilen alet kullanılır. Termometre “derece” denilen eşit aralıklara bölünmüştür. Termometrede ölçülen sıcaklık, derece selsiyus olarak ifade edilir ve °C sembolü ile gösterilir. Termometre ile havanın, vücudun vb. maddelerin sıcaklığını ölçebiliriz. Sıcaklık ölçmede kullanılan çok çeşitli termometreler vardır. Isının madde olarak nitelendirilebilmesi için bir kütleye sahip olması gerekir.
3 Hal DeğişimiErimeDonmaBuharlaşmaKaynamaYoğunlaşma
4 ErimeKatı bir maddenin ısı enerjisi alarak sıvı haline geçmesi olayına erime seafoodplus.info erime sıcaklığı 0 C°.Her maddenin erime ve donma sıcaklığı ayrıdıseafoodplus.info ve donma olayları bitinceye kadar sıcaklık sabit kalır.
5 DonmaSıvı bir maddenin yeterince soğutularak katı hale geçmesine donma denir. Örneğin suyun buz olması gibi.
6 BuharlaşmaSıvı bir maddenin ısı enerjisi alarak gaz haline gelmesine buharlaşma denir. Sıcaklık artarsa buharlaşma hızlanır. Buharlaşma her sıcaklıkta olur.
7 YoğunlaşmaGaz maddenin sıvı hale geçmesi olayına yoğunlaşma denir. Su buharının, su damlacıklarına dönüşseafoodplus.infoğunlaşma da buharlaşma gibi her sıcaklıkta olur.
8 Katı eriyerek sıvıya, süblimleşerek gaza dönüşür
Katı eriyerek sıvıya, süblimleşerek gaza dönüşür. Sıvı buharlaşarak gaza, donarak katıya dönüşür. Gaz yoğunlaşarak sıvıya, depozisyon ile ise katıya dönüşür. Erime Noktası Bir maddenin katı haleden sıvı hale geçmesidir.Sıvılar için ayırt edicidir. Donma Noktası Bir maddenin sıvı halden katı hale geçmesidir. Sıvılar için ayırt edicidir.
9 Kaynama Noktası Bir maddenin sıvı halden gaz haline geçmesidir
Kaynama Noktası Bir maddenin sıvı halden gaz haline geçmesidir. Sıvılar için ayırt edicidir. Yoğunlaşma Noktası Bir maddenin gaz halinden sıvı hale geçseafoodplus.info için ayırt edicidir. Süblimleşme Bir maddenin katı halden gaz haline geçseafoodplus.infoılar için ayırt edici özelliktir.
10
11 BozunmaIsı, maddelerin hâl değişiminde önemli bir etkendir. Bazı katı maddelerin ısıtıldığında eriyerek sıvı hâle geçtiğini öğrenmiştik. Çay şekeri ve un gibi katı maddeler ısıtıldıklarında sıvı hâle geçmez, bozunur. Örneğin çay şekerini ısıttığımızda rengi ısının etkisiyle önce sarıya sonra da kahverengiye dönüşür. Isıtmaya devam ettiğinizde şeker kömürleşir ve kokuyayar. şekerin bu değişimi bozunma olarak adlandırılır.
Termometre sıcaklık ölçer maddelerin sıcaklıklarını ölçmemizi sağlayan cihazlardır. Sıcaklık ölçü birimlerinden en çok kullanılanları (°C) Santigrat, (°F)Fahrenhayt ve (K)Kelvin’dir. Günlük hayatta en çok kullanılanlar, civalı ve santigrat derece cinsinden gösterim sağlayan termometrelerdir.
Termometrelerin genel çalışma prensibi esnek maddelerin özellikle sıvıların ısı geçişi karşısında genleşmeleridir. Sıcaklıkları birbirinden farklı iki cisim birbirine temas ettiğinde sıcaklıkları aynı oluncaya kadar ısı alışverişi yaparlar. Termometrenin içindeki madde ölçmek istediğimiz maddeye temas ettiğinde o madde daha sıcaksa ondan enerji alarak genleşecek, madde daha soğuksa kendisi enerji kaybederek büzülecektir. Bu değişimi gözlemleyerek ölçüm yapmak istediğimiz maddenin kaç derece olduğunu belirlemiş oluruz.
Günlük kullanımda en çok sıvılı termometreler, bunların içindeyse cıvalı termometreler tercih edilir. Civanın donma sıcaklığı çok düşük olmadığından çok soğuk bölgelerde verimli kullanılamaz bu gibi yerlerde donma sıcaklığı daha düşük olan alkollü termometreler kullanılmaktadır.
Çok sık tercih edilmese de gazlı termometrelerin de kullanım alanları mevcuttur. Sıcaklığa göre gazın hacmindeki ya da basıncındaki değişiklik gözlemlenerek sıcaklığın kaç derece olduğu öğrenilir. Bu termometrelerin artısı en ufak sıcaklık değişime hızlı ve büyük miktarda tepki vermeleri ve az değişmeleri bile gözlemleme imkanı sunmasıdır.
Metal termometreler ise hassasiyeti düşük olmasına karşın endüstriyel alanlarda yüksek sıcaklıkları ölçmede kullanılır. Aynı şekilde azotlu termometreler de dereceye kadar yüksek sıcaklıkları ölçmede kullanılır. Bu derecelerden yüksek sıcaklıklarda pirometre denilen kızıl ötesi termometreler kullanılır. Bu termometreler sıcaklığı maddeye direkt temas etmeden sadece ışıma yoluyla hesaplarlar.
Termometre, sıcaklık ölçer cihaz çeşitlerimiz için aşağıdaki sayfamızı ziyaret edebilirsiniz;
seafoodplus.info
yüzyıldan önce standartlaştırılmış sıcaklık ölçümü girişimleri çok daha ilkel şekillerdeydi. Örneğin MS 'te doktor Claudius Galenus[3], "nötr" bir sıcaklık standardı oluşturmak için eşit miktarda buz ve kaynar suyu karıştırmıştır. Modern bilimsel alanın kökenleri, Galileo'nun sıcaklıktaki bağıl değişimi ölçebilen, ancak aynı zamanda atmosferik basınç değişiklikleriyle karıştırılmaya tabi olan cihazları inşa eden 'lü yıllarda Floransalı bilim adamlarının çalışmalarında bulunmaktadır. Bu ilk cihazlara termoskop adı verilmiştir. İlk mühürlü termometre yılında Toscani Büyük Dükü II. Ferdinand [3] tarafından yapılmıştır. Günümüz termometrelerinin ve sıcaklık skalalarının gelişimi, Gabriel Fahrenheit'in her ikisi de Ole Christensen Rømer tarafından geliştirilen bir cıva termometresi ve ölçeği ürettiği yüzyılın başlarında başlamıştır. Fahrenheit ölçeği, Celsius ve Kelvin ölçeklerinin yanı sıra hala kullanılmaktadır.