Dünya genelinde COVIDun yayılmasını önlemek amacıyla son bir yılda, yazılı ve görsel medyada en sık karşılaştığımız cümle Ellerinizi en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla sık sık yıkayın olmuştur. Çünkü sabunda bulunan yüzey aktif maddeler mikropları deriden çekerek, onları uzaklaştırır. Ayrıca sabun, ülke genelinde her evde bulunan bir kozmetik ürünüdür.
Sabun ilk olarak Eski Mezopotamyalılar tarafından, kirleri temizleyen, yağlı ve kokulu, yapışkan formda bir ürün olarak üretilirdi. Kesmiş oldukları inek, koyun veya keçi gibi hayvanlardan elde ettikleri don yağlarını, su ve odun külleriyle pişirerek sabun yaparlardı. Orta Çağa gelindiğinde ise, yumuşaklığı ve saflığıyla bilinen, ayrıca oldukça güzel kokan yeni bitkisel yağ bazlı sabunlar, Avrupanın en ayrıcalıklı sınıfları arasında lüks ürünler olarak tercih edildi. Hatta bunlardan ilki, aromatik defne yağıyla yapılan Halep sabunudur. Görüldüğü gibi geçmişten günümüze sabun, bitkisel ve hayvansal yağlar kullanılarak üretilmektedir.
Sabun üretimi üç yöntemle yapılabilmektedir.
Bu yazımda sizlere, sıcak ve soğuk yöntem sabun üretimini karşılaştırılmalı olarak aktaracağım.
Sıcak Yöntem Sabun Yapımı
Ülkemizde özellikle zeytinyağı üretiminin olduğu bölgelerde, yöre halkı geleneksel kaynatma yöntemi ile sabun üretimi yapmaktadır. Ancak; burada sizlere, yağların kaynatılmadığı (en yüksek 70◦C), düşük ve bir süre ısıtma yolu ile sabunlaşma reaksiyonunun tamamlandığı bir yöntem olan “Sıcak Yöntem”den bahsedeceğim. Bu yöntemle sabun üretiminde, seçmiş olduğumuz bitkisel ya da hayvansal yağlarla hazırlanan sabun hamurumuzun, çeşitli ısıtıcılar kullanılarak sabunlaşma reaksiyonunu tamamlanması sağlanır. Bu ısıtıcılar yavaş pişirme özelliğine sahip bir elektrikli tencere, mikrodalga fırın ya da elektrikli ocak olabilir.
Sırasıyla sabunlaşma basamakları;
Ardından sabun hamuru kalıba alınır.
Soğuk Yöntemle Sabun Yapımı
Bitkisel ve hayvansal yağların, kostikle (en yüksek 40◦C) karıştırılması ve kısmen sabunlaşma reaksiyonunun gerçekleşmesi esasına dayanan bir yöntemdir. Sabun hamurunun kıvamı akışkan olduğundan değişik şekillerde silikon kalıplar kullanılabilir. Her iki yöntemde de emülsiyonu sağlamak amacıyla blender kullanmak gerekmektedir. Böylece yağlarla kostik çözeltisini homojen olarak karıştırmak mümkün olur.
Özetle Yöntemlerin Karşılaştırılması
Her iki yöntemde de yağların içerdiği faydalı etken maddeler kaybolmayıp, sabunlarda kondüsyonu arttırmaktadır. Yöntemler arasındaki avantaj ya da dezavantaj olarak sayılabilecek en önemli husus sabunların kullanıma hazır olma zamanıdır. Soğuk yöntemle hazırlanan sabunların kurumaları için zamana ihtiyaç vardır. Ancak soğuk yöntemle hazırlanan sabunların değişik renk ve şekillerde hazırlanması mümkündür. Sıcak yöntemle hazırlanan sabunlar daha geleneksel ve otantik bir görünüme sahiptir. Bu noktada sabun üretimi için seçilecek yöntem, üreticinin alışkanlıklarına hatta bazen aceleci olup olmamasına, hitap ettiği müşteri profili ve müşterilerinin beklentilerine göre olmalıdır. Unutulmamalıdır ki yöntemler arasında üretilen sabunların etkinliği bakımından doğru ya da yanlış yoktur.
Bu yazı Biyolog Dr. Aslıhan İNCİ taraftan hazırlanmıştır. Aslıhan hanıma tekrar çok teşekkür etmek istedim.
Aslıhan hanım instagram’dan ve facebook’tan takip edebilirsiniz.
Yazdığım bu makalenin başlığına hızlıca karar verdim ve hiç bir done toparlamadan taslak olarak yazmaya başladım. Sabun hakkında hemen hemen her şeyi bulabileceğimiz şekilde düzenleyip derleyeceğim bir makale olacaktır. Yüzde yüz bitkisel zeytinyağlı soğuk proses doğal sabun yapımı anlatacağım. Son kullanıcının nelere dikkat etmesi gerekir, doğru bilinen yanlışlar nelerdir. Bitkisel zeytinyağlı soğuk proses doğal sabun yapımını daha çok ele alacağız.
Sabun bilinen en eski temizlik maddelerinden bir tanesidir. Günümüzde de bir çok şekilde üretimi ve farklı amaçlar için tüketimi vardır.
Kabaca sabunun tanımını yapmak gerekirse sabun;
Yağ asitlerinin, suda çözünen sodyum veya potasyum tuzlarıdır, diğer bir ifadeyle yağ asitlerinin alkali tuzlarıdır. Sodyum tuzları ile yapılanlar genelde katı sabunlardır, potasyum tuzları ile yapılanlar genelde sıvı sabunlardır (arap sabunu).
Katı sabunlar için; NaOH (Sodyum hidroksit) veya piyasa ismi ile kostik kullanılır.
Sıvı sabunlar için: KOH (Potasyum hidroksit) (potas kostikte denir) kullanılır.
Sabun yapımında kullanılan yağlar nelerdir ?
Doğal Sabun Nedir ?
Doğal sabun dediğimizde, bitkisel veya hayvansal yağların sodyum hidroksit (NaOH) veya potasyum hidroksit (KOH) ile tepkimeye sokulma işlemini anlayabiliriz. Doğal sabunların pHları aralığındadır. Nötr doğal sabun teoride yapılabilir ama henüz belirli bir yönteme rastlamadım.
Piyasada bu yöntemle yapılan bir çok sabun bulunmaktadır. Bu sabunların ortak noktası; şekilleri 44 lük değildir, kokuları her zaman albenili değildir, renkleri değişkenlik gösterebilir.
Piyasada doğal denilerek satılan ve doğal olmayan bir çok sabun çeşidi de satılmaktadır. Bunların ortak noktaları; pürüzsüz şekilleri vardır, renk ve kokuları çok güzeldir.
Bu sabunları kesinlikle tercih etmeyin derim, bir çoğu sabun bazı denilen bazlarla veya sabun granüllerinden yapılmaktadır. Sabunun bazı, eğer Türkiye içinden tedarik ediliyorsa sorun yoktur. Türkiye dışından ise içeriğini bilemezsiniz. Muhtemelen hayvansal kökenli yağlardan elde edilmiştir.
El yapımı olan bu tür sabunlarda vardır, bunlar eriyebilen sabun bazlarından yapılmaktadır. Eriyebilen sabun bazlarının genel olarak menşei ÇİNdir.
Sonuç olarak görseli, kokusu, rengi ne kadar güzelse o kadar doğallıktan uzaktır. Örnek kapalıçarşıda gördüğümüz rengarenk sabunlar buna bir örnektir.
Doğal Sabunlarda Doğru Bilinen Yanlışlar
Doğal sabunların faydaları nelerdir?
Gözlemlerin sonucu elde ettiğim sonuçlara değinmek istiyorum.
Kül suyu ile sabun nasıl yapılır
Dahada doğal ve tamamen doğadan ede edebileceklerimiz ile yapalım dersek, kül suyu ile sabun yapmayı deneyebiliriz. Oldukça zor ve zaman alıcı bir işlemdir.
Kabaca; topladığımız odun küllerinin üzerine külü geçecek kadar su koyuyoruz, gün dinlendiriyoruz. Sonra suyu süzüp bir kaba alıyoruz. Örneğin; 10 litre su elde ettik, bunu kaynatarak 1 litrelere kadar hacmini düşürüyoruz. elimizde kalan 1 litre su ile normal sabun yapımına geçebiliriz. burada önemli olan suyun bazikliğinin mümkün olduğunca yükseltilmesidir. Yani sabun tepkimesini yapacak kadar derişik hale gelmesi gerekiyor.
Doğal sabun yapım yöntemleri nelerdir ?
Kaynatma yönteminde genel olarak kostiğin fazlası kullanılır, fazla kostik tuzlu su ile atılır. Soğuk proses yöntemlerinde kullanılacak yağlara göre bir NaOH (sodyum hidroksit) miktarı belirlenir. Amaç kostiğin tamamen bitmesidir, bunu sağlamak içinde %5 oranlarında hesaplanan NaOH miktarından daha fazla yağ koyulur. Böylece sabunlaşma bittikten sonra yağ kalacağı için vücuda zararlı kostik kalıntısı kalmaz.
Her yağın kendine göre bir sabunlaşma derecesi vardır, buna SAP denir. Her yağda kendi içinde ayrılabilir, aldığımız bir parti zeytinyağı ile ikinci kere aldığımız zeytinyağının sabunlaşma dereceleri farklı olacaktır. En iyi çözüm her aldığımız yağın sabunlaşma derecesini tayin etmektir. Evde yapacaklar için bu zor olacağından, genel olarak belirlenmiş yağların sabunlaşma dereceleri vardır. Bunlardan yararlanılır. İnternet üzerinde kullanılacak SU-NaOH miktarını hesaplayan hesap makinaları mevcut. Hesaplarımızı buna uygun olarak yapabiliriz. Hesaplarda % 5 fazla olacağı için ufak tefek sorunları tolera etmiş oluyoruz.
Kullanılacak yağların asitlik dereceleri yapacağımız sabunların kalitesine etki eder. Zeytinyağı için benim kullandığım yağ 5,5 asitlikte bir yağdır. Eğer yağınızı zeytinyağı satan yörelerden alırsanız, sorduğunuzda onlar asitlik derecelerini söylerler. Marketlerden alınan yağların asitlik dereceleri düşük olduğundan sabunlaşma reaksiyonu hızı yavaşlayacaktır.
Her yağın sabuna kattığı özellikler vardır, kimi köpürmeyi sağlar, kimi kremsi bir doku elde ettirir, kimisi sert sabun yapmaya elverişlidir. Bunları bir tablo halinde ileride vereceğim.
Yazının devamı niteliğinde olacak yazılarda, bitkisel zeytinyağlı soğuk proses doğal sabun yapımını daha detaylı adım adım anlatacağım. Örnek çalışmalar ve adım adım yapılışı, dikkat etmeniz gereken şeyleri ele alacağım.
DEVAM EDECEK
Here is a collection of places you can buy bitcoin online right now.
BeğenYükleniyor
Kurumsal Fatura
Satıcı : 4 Element Natural
Koleksiyona Ekle
Tahmini Kargoya Teslim: 9 gün içinde
ÜRÜNÜN TÜM ÖZELLİKLERİ
Henüz Yorum Yazılmamış.