Sürücü Yönetmeliği
İçişleri Bakanlığından:
SÜRÜCÜ ADAYLARI VE SÜRÜCÜLERDE ARANACAK SAĞLIK ŞARTLARI İLE
MUAYENELERİNE DAİR YÖNETMELİKTE DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
MADDE 1 –26/9/ tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmeliğin 3 üncü maddesinde yer alan “birinci fıkrasının (c) bendine” ibaresi “ikinci fıkrasına” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 4 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 4 – (1) Sürücü ve sürücü adaylarının muayeneleri; Sağlık Bakanlığına ve üniversitelere bağlı sağlık tesisleri, aile sağlığı merkezleri ve Sağlık Bakanlığınca ruhsatlandırılan özel sağlık kuruluşlarında görevli tabip veya uzman tabip tarafından bu Yönetmelik hükümlerine göre yapılır ve sağlık raporu düzenlenir. Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığınca verilen eğitim sonrasında sürücü belgesi alacak personelin sağlık raporları kendi kurum tabipliklerince de verilebilir. Tabiplerce verilen sağlık raporlarında tabibin kaşe ve imzasının bulunması gerekir. Tabiplerce verilen raporların gerçeğe uygun olmadığının tespiti halinde bu raporlar geçersiz sayılır ve sorumlular hakkında Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur. Bu tabipler bir daha sürücü adayları ve sürücüler için sağlık raporu veremez. Bu husus Emniyet Genel Müdürlüğüne bildirilir.
(2) Tabip tarafından, sürücü veya sürücü adayının yapılan genel muayenesinde;
a) İşitme kaybı,
b) Günlük hayatı kısıtlayan denge problemi, baş dönmesi nedeni olabilecek bir hastalık,
c) Uyku bozukluğu (Obstrüktif uyku apnesisendromu, gündüz aşırı uyuklama hali),
ç) Malign tümör hikâyesi,
d) Eklem hareketlerinde kısıtlama,
e) Ekstremite noksanlığı,
f) Kas, tendon ve bağ lezyonları,
g) Hipoglisemiye yol açabilecek ilaç kullanılan diabetesmellitus hastalığı,
ğ) Kalp-damar hastalığı (anjinal yakınma, akut koroner sendrom tanısı, angioplasti, kalp yetmezliği, hipertansiyon, bilinç bozukluğuna yol açabilecek ritim bozukluğu, kalıcı pil implantasyonu),
h) Organ yetmezliği (organ nakli geçirilmiş olması, kronik böbrek yetmezliği ve diğer hayati önemi haiz organlarda dekompanse yetmezlik),
ı) Santral sinir sistemi hastalıkları,
i) Periferik sinir sistemi hastalıkları,
j) Epilepsi,
k) Kas hastalıkları (myopati, progresifmuskulerdistrofi, kas-sinir kavşak hastalıkları),
l) Ruh hastalığı (ağır akıl hastalığı, zeka geriliği, demans, kişilik bozukluğu, ağır davranış bozukluğu),
m) Alkol bağımlılığı,
n) Psikotrop madde bağımlılığı,
o) Görme derecelerinin 5 inci maddenin ikinci fıkrasına uygun,
ö) Görme alanının uygun,
p) Renk körlüğü (Herhangi bir koşul aranmadan sürücü olabilirler.),
r) Gece körlüğü (tavuk karası), gün içinde yapılan yolculuklar ile sınırlı (gün doğumundan bir saat sonra, gün batımından bir saat önce),
s) Derinlik duyusunun normal,
ş) Pitozis-hemipitozis,
t) Diplopi ve şaşılığı,
u) Blefarospazm, katarakt, afaki, progresif göz hastalığı,
ü) Monoküler görme (snellen eşeli ile görme derecelerinin 5 inci maddenin ikinci fıkrasına uygun)
olup olmadığı yönünde değerlendirme yapılır.
(3) Pratisyen tabip tarafından, sürücü/sürücü adayının genel sağlık durumuna ilişkin yazılı beyanı alınarak ikinci fıkrada tanımlanan durumlarının olup olmadığı yönünde ilk muayenesi yapılır. Bu Yönetmeliğe göre sürücülüğe engel hali olmayanlara muayeneyi yapan tabip tarafından uygun rapor verilir. Yapılan muayene sonucunda, sürücülüğe engel hali tespit edilen veya ikinci fıkrada tanımlanan durumlardan bir veya birkaçının olması veya hakkında karar verilemeyen sürücü/sürücü adayının muayene bulguları ve sevke neden olan uzmanlık muayenesi hariç sürücü belgesi alabileceği sağlık raporunda belirtilir ve ilgili uzman tabip/tabiplere gönderilir. İlgili uzman tabip/tabipler tarafından sürücü/sürücü adayının muayenesi yapılarak sağlık raporu verilir. Bu durumda, ilk muayene sonucunu gösteren sağlık raporu ve uzman tabip/tabipler tarafından düzenlenecek sağlık raporu birlikte geçerlidir. Ancak kişinin özel tertibatlı araç kullanması gerektiği durumlarda ilgili uzman tabip/tabipler tarafından sekizinci fıkraya göre işlem yapılır.
(4) sayılı Kanunun 45 inci maddesi kapsamında il sağlık müdürlüğüne sevk edilen sürücüler il sağlık müdürlüğü tarafından; sürücünün bedensel değişikliğinin ortopedik olması halinde; ortopedi ve travmatoloji uzmanı, diğer durumların tespiti halinde ise ilgili branşta uzmanın bulunduğu hastaneye sevk edilir. İlgili uzman tabip/tabipler tarafından yapılan muayene sonucunda sağlık raporu düzenlenir. Bu sağlık raporu, gerek görülmesi halinde ilgili diğer uzman tabip/tabiplerle birlikte muayene ve değerlendirme yapılarak düzenlenir.
(5) Kişinin, adına düzenlenen rapora itiraz hakkı vardır. Rapora itiraz, raporun verildiği ilin il sağlık müdürlüğüne yapılır. İl sağlık müdürlüğü raporun olumsuz olmasına neden olan tanıya göre kişiyi, ilgili branş/branşlarda üçer uzmanın bulunduğu hastaneye sevk eder. Kurul tarafından düzenlenen raporda belirtilen karara göre işlem yapılır. Kişinin bu rapora da itirazının olması durumunda; kişinin Sağlık Bakanlığınca belirlenecek bir kurul tarafından sürücünün veya sürücü adayının muayene ve değerlendirmesi yapılır ve karar verilir. Verilen karar kesin olup itiraz hakkı yoktur.
(6) Bütün branşlarda yapılacak muayene açısından sürücü belgesi sınıfları aşağıda belirtildiği şekilde iki gruba ayrılır:
a) Birinci grup: M, A1, A2, A, B1, B, BE ve F sınıfları,
b) İkinci grup: C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D, DE ve G sınıfları.
(7) Sürücü adayı veya sürücünün sağlık şartları nedeniyle araç kullanması belirli şartlara bağlanmış ise bu şart kod numarası ile birlikte sağlık raporuna yazılır.
(8) Özel tertibatlı motorlu araç kullanılması gereken durumlarda düzenlenen sağlık raporuna; tanı, sürücü belgesi alabileceği ve özel tertibatlı araç kullanabileceği belirtilerek kod ve sürücü belgesi sınıfı yazılmadan il sağlık müdürlüğü bünyesinde oluşturulacak komisyona sevk edilir. İl sağlık müdür yardımcısı veya görevlendireceği il sağlık müdürlüğü görevlisinin başkanlığında kişinin sağlık raporunda belirtilen tanı ile ilgili branş uzmanı/uzmanları ve valilikçe kamu kurum/kuruluşlarından veya ilgili meslek odalarından görevlendirilecek bir makine mühendisinden oluşan komisyon tarafından belirlenecek özel tertibat kod numarası ile hangi sınıf sürücü belgesi alabileceği aynı sağlık raporunun ilgili bölümüne yazılır. Bu komisyon il sağlık müdürlüğünce uygun görülen ilçelerde de oluşturulabilir. İl sağlık müdürlüğü tarafından ihtiyaç duyulması halinde bu Komisyona elektrik mühendisi dâhil edilebilir. Komisyon tarafından, aracın tadil edilmesini müteakip sürücünün aracı kullanıp kullanamadığı kontrol edilebilir.
(9) Sürücü ve araçlara ilişkin kod tablosu İçişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca belirlenerek bu kurumların internet sitesinde yayımlanır. Sürücü adayları ve sürücüler için düzenlenecek Sağlık Raporunun şekli ve içeriği Sağlık Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığınca (Emniyet Genel Müdürlüğü) belirlenir.
(10) Sürücünün sağlık şartları ile araçta bulunması gereken özel tertibatlara ilişkin kod numaraları, sürücü ve araçlara ilişkin kod tablosuna uygun olarak sürücü belgesi ve araç tescil belgesinin ilgili bölümüne yazılır.
(11) Bu Yönetmelik kapsamında Sağlık Bakanlığınca Emniyet Genel Müdürlüğüne yapılacak bildirimler alt yapının uygun olması halinde elektronik sistem üzerinden yapılır. Bu durumda ayrıca yazılı olarak bildirimde bulunulmaz. Elektronik sistem üzerinden bildirimin mümkün olmadığı durumlarda bildirimler yazılı olarak sağlık kuruluşları tarafından en yakın trafik tescil kuruluşuna yapılır.”
MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 5 – (1)Sürücü/sürücü adayının motorlu bir aracı kullanmak için gerekli olan yeterli görme keskinliğine sahip olduklarından emin olunması için uygun değerlendirilme yapılır. Kişilerin görme keskinliğinin yetersiz olduğuna ve/veya göze ait bir hastalığa dair bir şüphe söz konusu olduğunda, uzman tabip tarafından muayene edilir.
(2) Görme derecesi snellen eşeli ile ölçülmelidir.
a) Birinci grup sürücülerde düzeltmeli veya düzeltmesiz olarak bir gözün görmesi 0,1 den aşağı olmamak şartıyla her iki gözün görme derecesi toplamı 1,0 (tam) olmalıdır.
b) İkinci grup sürücülerde düzeltmeli veya düzeltmesiz olarak az gören gözün görmesi 0,6 ve iyi gören gözün görmesi 0,8 den aşağı olmamalı veya sağ göz 0,7 ve sol göz 0,7 olmalıdır.
c) Monoküler sürücülerde görme gücü gören gözde 1,0 (tam) olmalıdır.
(3) Görme düzeltmesi;
a) Gözlükle düzeltme kabul edilir. Ancak araç kullanırken sürücü gözlüğünü takmak zorundadır.
b) Kontakt lens ile düzeltme kabul edilir. Ancak araç kullanırken kontakt lenslerin takılması zorunludur.
(4) Görme alanı;
a) Santral 20 derece içerisinde skotom olmamalıdır. Her iki gözde santral skotom olanlar, hiçbir sınıf sürücü belgesi alamaz. Tek gözde santral skotom olanlar ve ikinci fıkranın (c) bendindeki görme derecesine sahip olanlar monoküler sürücü belgesi alabilir.
b) Periferik görme alanı; yatay düzlemde her iki gözde ayrı ayrı görme alanı dereceden daha az olamaz. dereceden daha az görme alanına sahip olanlar sürücü belgesi alamaz. İki gözden herhangi birinde dereceden az görme alanı olanlara monoküler sürücü belgesi verilir.
c) Periferik görme alanı kayıpları; yatay düzlemde uzanan 3 veya daha fazla kayıp kümesi ya da herhangi bir uzunlukta ancak tek nokta genişliğinde, başkaca kayıp alana dokunmayan, yatay hattı kesen ya da yatay hatta dokunan, dik uzanımlı görme alanı kayıplarıdır.
ç) Kabul edilmeyen santral görme kayıpları;
1) Santral 20 dereceye kadar olan alanda küme şeklinde veya tek nokta tarzında kayıp olmamalıdır.
2) Hemianopsi ya da kadranopsi uzantısı olan santral görme alanı kayıplarından, gece körlüğü, glokom, retinopati gibi organik ve ilerleyici tabiatta olan hastalıklarda görme alanı defektlerinde normal binoküler görme alanı şartı aranır. (Dördüncü fıkranın (a) bendi uygulanır.) Binokülerhomonium ya da bitemporaldefektler-hemianopik ya da kadranopikdefektler sürüş için güvenli kabul edilmez ve bu şahıslar sürücü olamaz.
(5) Derinlik duyusu: İki gözü olanlarda derinlik duyusu olmalıdır. Monoküler olanlarda en az üzerinden bir yıl geçmiş olmalıdır.
(6) Gece körlüğü olanlar gün doğumunun bir saat sonrasından itibaren gün batımından bir saat öncesine kadar araç kullanabilirler.
(7) Renk körlüğü olanlar, herhangi bir koşul aranmadan sürücü olabilir.
(8) Pitozis-Hemipitozis;
a) Görme derecesi ne olursa olsun iki gözünde tam pitozisi olanlara sürücü belgesi verilmez. Tek taraflı pitozisi olup pupili kapalı kişiler monoküler gibi işlem görür.
b) Monoküler veya binoküler kişilerde, ameliyatla düzeltilmiş veya ameliyatsız olarak hemipitozisi olanlarda, üst kapak kenarı primer pozisyonda iken pupillanın üst kenarına kadar iniyor, fakat pupilla alanını engellemiyorsa ve görme dereceleri ikinci fıkraya uygun ise sürücü belgesi verilir.
(9) Diplopi (monokülerlerdahil)ve paralitik şaşılığı olanlara görme dereceleri ne olursa olsun sürücü belgesi verilmez. Diplopi tanısı konulduğu anda sürücünün sürücü belgesine el konulmak üzere Emniyet Genel Müdürlüğüne bildirilir. Tedavi ile diplopi ve paralitik şaşılığın düzelmesi durumunda uzman tabibin kanaati ile sürücü belgesi verilebilir.
(10) Şaşılığı mevcut olup da binoküler görmesi olan ve görme dereceleri ikinci fıkradaki şartlara uygun olanlara sürücü belgesi verilebilir.
(11) Blefarospazm;
a) Hafif (1 dakikada 5 kez oluşan) olduğu durumlarda sürücü belgesi verilir.
b) Orta derecede (1 dakikada kez oluşan) ise, botulinum toksini kullanımı ile (a) bendindeki tanıma uyuyorsa sürücü belgesi verilir.
c) Ciddi (1 dakikada 10’dan fazla oluşan) blefarospazmda ara ara tedavi edilebiliyor olsa dahi sürücü belgesi verilmez.
(12) Katarakt hastalığında, her bir grup için asgari standartlar mevcut olmak koşuluyla, tıbbi görüş doğrultusunda ve tıbbi kanaatte öngörülen aralıkta muayene ve kontrolleri yapılmak üzere bu maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarındaki şartları taşımak kaydıyla sürücü belgesi verilir.
(13) Afaki;
a) Tek veya iki taraflı afak olanlara ikinci grup sürücü belgesi verilmez.
b) Tek veya iki taraflı afak olanlar ameliyattan 6 ay sonra bu maddenin ikinci fıkrasının (a) bendindeki görme şartlarına sahip iseler birinci grup sürücü belgesi verilir.
c) Psödofaklar; görme dereceleri bu maddenin ikinci fıkrasındaki şartlara uygun ise sürücü belgesi alabilir.
(14) Progresif hastalıklar;
a) Görmeyi zamanla azaltabilecek hastalıklarda (katarakt, makuladejenerasyonu, retinopatiler gibi) görme durumu ikinci fıkradaki şartlara uysa dahi, bu sürücülerin muayeneleri yılda 1 kez tekrarlanır.
(15) Şahsın tek gözü var, diğer gözü yok ise veya sadece bir gözünü kullanabiliyor diğer gözde görme yeterli değilse (İkinci fıkranın (a) bendi); (Monokülervizyon var ise)
a) Görme gücü kriteri, gören gözün en az görme keskinliği olmalıdır.
b) Görme alanı, şahsın yatay görüş alanı dereceden daha az olmamalıdır.
c) Eğer şahıs herhangi bir nedenle hayatının herhangi bir döneminde tek gözlü (monoküler) olma durumuna gelmiş ise; olayın üzerinden en az 1 yıllık adaptasyon süreci geçmeli ve sonunda şahsın dereceden daha az olmamak koşuluyla görüş alanına sahip olduğu saptanmış olmalıdır.
ç) Monoküler kişiler;
1) Birinci grup sürücü belgesi sınıflarından alabilir.
2) Ambulans, resmi veya ticari araç kullanamaz.
3) Kendileri açısından konulan kurallara uyup uymadıklarının denetlenebilmesi için sürücü belgelerine monoküler kodu yazılır.
4) Kullanacakları araçların içinde, sağında ve solunda olmak üzere en az 3 adet ayna bulunması zorunludur.
5) Sürücü belgesi aldıktan sonra her yıl bir göz tabibinden sağlık raporu almaları zorunludur.
6) Kullanacakları araçların azami hız sınırları; yerleşim yeri içinde 50, yerleşim yeri dışında 18/7/ tarihli ve sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğinin üncü maddesinde belirtilen hız sınırlarından 10 km daha az olmalıdır.”
MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 6 – (1) İç hastalıklarından diabetesmellitusda;
a) Ağır diabetesmellitus vakalarında; kişinin araç kullanmasını olumsuz etkileyecek ölçüde kronik komplikasyonları olan (ağır retinopati ve/veya ağır nefropati ve/veya ağır nöropati gibi) ve/veya insülin ve/veya oral antidiyabetik kullanmak zorunda olup sık hipoglisemiler nedeni ile kan şekeri regulasyonu sağlanamayan labil kan şekerine sahip olanlara, kalıcı hipoglisemi duyarsızlığı olanlara ve durumu sağlık raporu ile tespit edilenlere sürücü belgesi verilmez.
b) Tam bir hipoglisemi bilincine ve risk anlayışına sahip, ancak (a) bendi dışında kalan diyabetlilere, birinci grup sürücüler için en fazla beş yıl, ikinci grup sürücüler için en fazla üç yıl aralıklarla muayene ve tetkik edilmek suretiyle sürücü belgesi verilebilir.
c) Duyarsız hipogliseminin tespit edilmesi halinde; tespiti yapan tabip/kuruluş tarafından 4 üncü maddenin onbirinci fıkrası kapsamında bildirimde bulunulur.
ç) Diyabet tanısı konulmuş kişiler ilk muayenede ve kontrollerde diyabetli olduklarını bildirmekle yükümlüdür.
(2) Kalp-Damar Hastalıkları;
a) Anjinal yakınması olanlara; akut koroner sendrom (Stabil olmayan anginapektoris, ST yükselmeli miyokardinfarktüsü ve ST yükselmesiz miyokardinfarktüsü) tanısı almış olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi uygulanan sürücü/sürücü adaylarına gerekli medikal tedavi ve/veya invaziv girişimleri tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan uzman tabip kanaatine göre sürücü belgesi verilir.
b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış ikinci grup sürücü/sürücü adaylarına işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan uzman tabip kanaatine göre sürücü belgesi verilir.
c) Kalp atım sayısı çok düşük (dakikada 40’ın altı), atrioventriküler bloklu ve hasta sinüs sendromu olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara kardiyoloji uzmanı kanaatinegöre sürücü belgesi verilir.
ç) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateterablasyonu yapılan ikinci grup sürücü/sürücü adaylarına işlemden 6 hafta sonra kardiyoloji uzmanı kanaatine göre sürücü belgesi verilir.
d) İmplante edilebilir kardiyoverterdefibrilatörimplantasyonu yapılmış olan sürücü/sürücü adaylarına kardiyoloji uzmanı kanaatine göre sürücü belgesi verilir.
e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye rağmen istirahat TA: / mmHgnin üzerinde olan sürücü/sürücü adaylarına ikinci grup sürücü belgesi verilmez.
f) Hipertrofikkardiyomiyopati ve dilatekardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan sürücü/sürücü adaylarına kardiyoloji uzmanı kanaatinegöre sürücü belgesi verilir.
g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti Sınıf ) olan sürücü/sürücü adaylarına kardiyoloji uzmanı kanaatinegöre sürücü belgesi verilir.
ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş olanlardan kompleks veya ciddi kardiyak problemi olanlara sürücü belgesi verilmez. Diğer konjenital hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış olanlara belirli aralıklarla kontrolden geçmek kaydıyla kardiyoloji veya kardiyovasküler cerrahi uzmanı kanaatinegöre sürücü belgesi verilir.
(3) Organ yetmezliğinde;
a) Hayati önemi haiz organlarında dekompanse yetmezliği olanlara sürücü belgesi verilmez.
b) Büyük organ nakli geçirmiş olanlara veya kronik böbrek yetmezliği olup diyaliz tedavisi görenlere, ilgili uzmanın görüşü alınmak suretiyle sürücü belgesi verilir.
(4) Sürücü adaylarında yapılacak laboratuvar testleri tabibin takdirine bağlıdır.”
MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 7 – (1) İşitme ile ilgili olarak; tabip tarafından, işitmenin normal kabul edilmesi için kişinin gürültüsüz ortamda dudak okumasına imkan vermeyecek şekilde normal konuşma sesi veya güçlü fısıltı ile değerlendirmesi yapılır. İşitme kaybı şüphesi olması durumunda kişi uzman tabibe yönlendirilir.
a) İlgili uzman tabip tarafından gerek görülmesi halinde kişinin; Sağlık Bakanlığı veya Üniversitelere bağlı kurumlarda bir odyolog veya odyometrist tarafından saf ses ve konuşma odyometrisi yapılır. Saf ses ortalaması; , ve Hz frekanslarda elde edilen hava yolu işitme eşiklerinin aritmetik ortalaması ile her iki kulak için ayrı ayrı belirlenir. İşitme kaybı olanlarda gerektiğinde işitme cihazı ile işitme testi tekrar edilip işitme cihazlı eşikler belirlenir.
b) Birinci grup sürücü belgeleri için;
1) En az bir kulakta işitme cihazsız veya cihazlı saf ses ortalaması 35 dB veya daha iyi ise yeterli kabul edilir. Bu kriteri işitme cihazı ilesağlayanların sağlık raporlarında işitme cihazı kullanma kodu belirtilir. İşitsel implant kullanan sürücü/sürücü adaylarına da bu bendde belirtilen şartları sağlamaları halinde birinci grup sürücü belgesi sınıfları verilebilir.
2) (1) numaralı alt bentte belirtilen kriteri sağlayamayanlar ve tam işitme-konuşma engelli olanlar aynı kategoride değerlendirilir. Bu kişilerin kullanacakları araçta kişinin görüş açısını artırmaya yönelik ayna tertibatı ve ek-2’ deki işaret kullanılmalıdır.
3) Bu bende göre sürücü belgesi verilebilen kişiler ambulans, resmi veya ticari araç kullanamazlar.
c) İkinci grup sürücü belgeleri için; her iki kulakta işitme cihazsız veya işitme cihazı ile saf ses ortalaması 35 dB veya daha iyi ise yeterli kabul edilir. Bu kriteri işitme cihazı ile sağlayanların sürücü belgelerine işitme cihazı kullanma kodu belirtilir. İşitsel implant kullanan sürücü/sürücü adaylarına bu bendde belirtilen şartları sağlamaları halinde ikinci grup sürücü belgesi sınıfları verilebilir.
(2) İleri derecede ses kısıklığı, solunum bozukluğu ve ileri derecede konuşma bozukluğu olanlar ambulans, resmi veya ticari araç kullanamazlar, bu kişilere ikinci grup sürücü belgesi sınıfları verilemez.
(3) Kalıcı trakeostoması olanlara ambulans, resmi veya ticari amaçlı yolcu taşıyan araçları kullanmamak kaydıyla her iki gruptaki sürücü belgesi sınıfları verilebilir.
(4) Günlük hayatı kısıtlayan denge problemleri ile ilgili;
a) Tedavi edilemeyen veya kontrol edilemeyen baş dönmesi rahatsızlığı olan kişilere sürücü belgesi verilmez.
b) Sürücü/sürücü adaylarında baş dönmesine neden olabilecek hastalıklardan herhangi birinin teşhis edilmesi durumunda, sürücü belgesi alması için gereken medikal ve/veya cerrahi müdahalelerden en erken 2 ay sonra sağlık kurulu raporu düzenlenir. Bu raporda ikinci grup sürücü belgesi sınıflarından alıp alamayacağı ile ambulans, resmi veya ticari araç kullanıp kullanamayacağı belirtilir.
(5) Obstrüktif Uyku Apnesi Sendromu ile ilgili olarak;
a) Ağır derecede apnesi olanlar (AHI>30/saat) veya orta derecede apne (15<AHI<30) ile birlikte gündüz uyuklama hali tespit edilenler tedavi görmeden sürücü belgesi alamazlar.
b) Uyku apnesinin kontrol altına alındığıveya tedavi edildiği; en az bir uyku sertifikalı doktor (göğüs hastalıkları, psikiyatri, nöroloji, KBB uzmanı) ve bir KBB uzmanı olan üçlü heyet tarafından tespit edilen kişilere sürücü belgesi verilebilir. Hastalığın şiddeti, tedaviden alınan cevap, hasta PAP tedavisi uyumu gibi faktörler dikkate alınarak; ikinci grup sürücü belgesi sınıflarından alıp alamayacağı ile ambulans, resmi veya ticari araç kullanıp kullanamayacağı raporda belirtilir.
c) Vücut kitle endeksi (VKE) 33 ve üzerinde olan kişilerden şikayetine bakılmaksızın tüm gece polisomnografi testi istenir.
ç) Tanıklı apnesi ve gündüz uyuklama hali olan kişilerden vücut kitle endeksine bakılmaksızın tüm gece polisomnografi testi istenir.
(6) Malign (Kötü huylu) tümörler ile ilgili olarak;
a) Malign hastalığı ve santral sinir sistemi metastazı olanlar ile malign hastalığın kontrol dışına çıkması nedeniyle genel durum bozukluğu ve düşkünlüğü olan kişilere sürücü belgesi verilmez.”
MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Kas iskelet sistemi muayenesine ilişkin esaslar
MADDE 8 – (1) Eklem hareketlerinden;
a) Vertebra (boyun ve bel) hareketleri, kişinin baş ve boynunu arkaya döndürmesini ve bakmasını %50’den fazla engelleyen boyun vertebra ve boyun bölgesi hastalıklarında sürücü belgesi verilmez. Lumbalvertebra eğilme ve dönme hareketlerini %75’den fazla engelleyen durumlarda da sürücü belgesi verilmez.
b) Diğer eklem hareketleri, her iki omuz ve/veya dirsek artrodezinde veya fonksiyonel olmayan ankilozlarında sürücü belgesi verilmez. Simetriği sağlam olan tek büyük eklem ankiloz veya atrodezinde, ortopedi ve travmatoloji ve/veya fizik tedavi rehabilitasyon uzmanının raporu ile birinci grup sürücü belgesi sınıfları verilebilir. Ancak bu belgelerle iki tekerlekli motorlu araçlar kullanılamaz.
c) El eklemleri, her iki elin baş ve işaret parmaklarının hareketlerinin % 75’ten fazla kaybında ortopedi ve travmatoloji ve/veya fizik tedavi rehabilitasyon uzmanı raporu ile birinci grup sürücü belgesi sınıfları verilebilir. Ancak bu belgelerle iki tekerlekli motorlu araçlar kullanılamaz. Bundan daha az hareket sınırlılığı yapan el parmaklarında fonksiyonel durumdaki ankiloz ve artrodezlerde ortopedi uzmanı ve/veya fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanının raporu ile birinci grup sürücü belgesi sınıfları verilebilir. Bir eldeki baş ve işaret parmağı dışındaki iki parmaktaki ankilozlarda ikinci grup sürücü belgesi sınıfları verilemez.
(2) Ekstremite noksanlığında;
a) Bir elin başparmak veya başparmak dışında iki parmak noksanlığı veya noksan sayılacak şekilde fonksiyon kaybı olanlarda, ortopedi uzmanının ve/veya fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanının görüşleri doğrultusunda birinci grup sürücü belgesi sınıfları seafoodplus.info iki el başparmak noksanlığında ve/veya ileri derece fonksiyon kaybı olanlara sadece F sınıfı sürücü belgesi verilebilir.
b) Üst ekstremitenin dışında ekstremite noksanlığının (doğuştan veya sonradan) olması halinde ortopedi ve travmatoloji ve/veya fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanının raporu uyarınca birinci grup sürücü belgesi sınıfları verilir. Üst ekstremitenin tek taraflı noksanlığında da ortopedi ve travmatoloji ve/veya fizik tedavi rehabilitasyon uzmanının kanaatiyle, birinci grup sürücü belgesi sınıfları verilebilir. Ancak bu bentte belirtilen sürücü belgesi sınıfları ile iki tekerlekli motorlu araçlar kullanılamaz.
c) Alt ekstremite diz altı amputasyonlarında protezle fonksiyon kazananlar ile protezle fonksiyon uyumu iyi olmayanlardan, özel tertibatlı araç kullanabilecek durumda olanlara ortopedi ve/veya fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı kanaatine göre birinci grup sürücü belgesi sınıfları verilir. Bunun dışındaki alt ekstremite noksanlık veya amputasyonlarında, ortopedi ve travmatoloji uzmanı ve/veya fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı kanaatine göre birinci grup sürücü belgesi sınıfları verilir. Ancak bu bentte belirtilen sürücü belgesi sınıfları ile iki tekerlekli motorlu araçlar kullanılamaz.
(3) Kas, tendon ve bağ lezyonlarının kalça, diz ve ayak bileği eklemlerini veya bu eklemleri oluşturan kemik hareketlerini % 50’den az bozduğu ortopedi ve travmatoloji veya fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanınca belirlenenlere birinci grup sürücü belgesi sınıfları verilir. Ancak bu bentte belirtilen sürücü belgeleri ile iki tekerlekli motorlu araçlar kullanılamaz. Bunun dışındaki durumlarda, ortopedi ve travmatoloji ve/veya fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanının vereceği rapora göre işlem yapılır.
(4) Sürücü/sürücü adayının sağlık şartları nedeniyle araç kullanması belirli şartlara (ortez-protez)bağlanmış ise tanı, gerekli ise kontrolün süresi, sürücü belgesi sınıfı ve özel tertibatlı araç kullanabileceği belirtilerek kod yazılmadan 4 üncü maddenin sekizinci fıkrası kapsamında oluşturulan komisyona sevk edilir.”
MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 9 – (1) Ruh sağlığı hastalıklarından; ister doğumsal isterse hastalığa, travma veya beyin sinir ameliyatına bağlı oluşmuş ağır akıl hastalığı olanlar, zeka geriliği olanlar, demans (bunama) ve/veya yaşlılığa bağlı davranış bozukluğu olanlar, muhakeme, davranış ve uyumu belirgin ölçüde bozacak düzeyde kişilik bozukluğu, dürtü kontrol bozukluğu ve ağır davranış bozukluğu olanlar ruh sağlığı ve hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilir. Buna göre.
a) Sürücü belgesi verilemeyecek durumlar şunlardır;
1) Zekâ geriliği (IQ düzeyi 79 ve altı),
2) Bunama,
3) Dikkat bilinci, duygu ve heyecanı düşünceyi bozan sürekli bir hastalığın ya da ilaç kullanımının olması,
4) Alkol bağımlılığı olanlar veya alkollü araç kullanmaktan vazgeçmeyenler,
5) Uyuşturucu veya uyarıcı maddelere bağımlı olanlar veya bağımlı olmasa da düzenli olarak kullananlar.
b) Sürücü belgesinin geçici olarak verilemeyeceği durumlar şunlardır;
1) Psikotik bozukluk, akut alevlenme dönemlerinde kişinin sürücü belgesi geri alınır. Patolojinin düzelmesi ya da tedaviye yanıtın oluşması için geçecek en az 3 aylık süre sonunda yeniden muayene şartı aranır. Bu sürenin sonunda durumu sürücü olmaya uygunsa 6 ayda bir kontrol şartıyla sürücü belgesi geri verilebilir. Ancak şizofreninin tedavi yanıtı düşüklüğü ve kronikleşme eğilimi göstermesi ya da kullanılan ilaçların giderilemeyen yan etkilerinin varlığı gibi durumlarda sürücü belgesinin kalıcı olarak alınması kararı da verilebilir.
2) Kanıtlanmış, uzun süreli bir alkol almama döneminden sonra, uzman tabiplerin görüşlerine ve düzenli tıbbi kontrollere başvurularak, geçmişte alkol bağımlısı olan kimselere sürücü belgesi verilebilir. Sürücü belgesinin yenilenmesi de aynı şartlara tabidir.
3) Alkol, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanım bozukluğu ya da bağımlılığı olan kişilerde remisyon ölçütleri karşılanana kadar sürücü belgesinin en az 6 ay süreyle geri alınmasına karar verilir. Remisyon sonrası hastalığın gidişatı, yeti yitimi ve kullanılan ilaçların özelliklerine göre kontrol süresi belirlenir. Tedavi yanıtı düşük ve kronikleşme eğilimi göstermesi ya da kullanılan ilaçların giderilemeyen yan etkilerinin varlığı gibi durumlarda kalıcı olarak sürücü belgesinin alınması kararı verilebilir.
4) Bipolar duygu durum bozukluğu, psikotik özellikli depresyon durumlarında:kişinin durumuna göre akut dönemlerde sürücü belgesinin geri alınmasına karar verilir. Subakut ve remisyon durumlarında sürücü belgesi kontrol muayeneleri koşuluyla geri verilir. Kontrol muayenelerinin süre ve aralıklarının raporda belirtilmesi gerekir.
5) Dürtü denetimi bozukluğu, patlayıcı dürtü bozukluğu, sınır kişilik (dürtüsellik yüksekse), antisosyal kişilik (dürtüsellik yüksekse) bozukluklarında kalıcı olarak sürücü belgesinin geri alınmasına karar verilebilir.
6) Bu bentte tanımlanan durumlara sahip sürücülere ikinci grup sürücü belgesi sınıfları verilemez, ambulans, resmi veya ticari araç kullanamazlar.
7) Bu bent kapsamında sürücü belgesinin geri alınmasına ilişkin verilen kararlar hakkında 4 üncü maddesinin onbirinci fıkrası kapsamında bildirimde bulunulur.
(2) Sinir Hastalıklarından;
a) Santral sinir sistemi ile ilgili doğuştan veya sonradan geçirilmiş veya cerrahi girişime bağlı hastalıklarla ortaya çıkan uzuvların parezi ve paralizileri (duyusal, motor, koordinasyon ve denge açısından), araç kullanmasını ve trafik güvenliğini engelleyecek şekilde olanlara sürücü belgesi verilmez.
b) Periferik sinir sisteminin etkilenmesi sonucu ortaya çıkan uzuvlarda parezi ve paraliziler araç kullanmayı ve trafik güvenliğini engelleyecek şekilde olanlara sürücü belgesi verilmez. İki ayağı felçli (parapleji), diğer vücut fonksiyonları normal olan şahıslara birinci grup sürücü belgesi sınıfları verilebilir. Ayrıca ambulans, resmi veya ticari araç kullanamazlar.
c) Epilepsi hastalarına aşağıda sayılan hallerde sadece birinci grup sürücü belgesi sınıfları verilebilir. Bu sürücüler ambulans, resmi veya ticari araç kullanamazlar.
1) Şuur kaybının olduğu epilepsi hastalarının altı aylık periyodlarla kontrol muayenesini yaptırdıklarını, beş yıl boyunca nöbet geçirmediklerini ve antiepileptik ilaçları kullanmadıklarını belgelemeleri halinde durumları nöroloji sağlık kurulunda değerlendirilir. Sürücü belgesi alabileceğine dair rapor düzenlenmesi halinde kontrol süresi raporda belirtilir.
2) Direksiyon başında tekrarlanma olasılığı olmayan, fark edilir bir uyarıcı nedeniyle uyarılmış epilepsi nöbeti geçiren kişilere nöroloji uzmanının kanaatine göre sürücü belgesi verilebilir.
3) İlk veya tek uyarılmamış epilepsi nöbeti geçiren kişilerin altı aylık periyodlarla kontrol muayenesini yaptırdıklarını, üç yıl boyunca nöbet geçirmediklerini ve antiepilepsi ilaçları kullanmadıklarını belgelemeleri halinde durumları nöroloji sağlık kurulunda değerlendirilebilir.
4) Sadece uykuda geçirilen epilepsi nöbeti olan kişiler altı aylık periyodlarla kontrol muayenesini yaptırdıklarını, beş yıl boyunca nöbet geçirmediklerini ve antiepileptik ilaçları kullanmadıklarını belgelemeleri halinde durumları nöroloji sağlık kurulunda değerlendirilebilir.
5) Bilinci veya hareket etme yetisini etkilemeyen nöbet geçiren kişilerde 6 aylık periyodlarla kontrol muayenesini yaptırdıklarını, beş yıl boyunca nöbet geçirmediklerini ve antiepileptik ilaçları kullanmadıklarını belgelemeleri halinde durumları nöroloji sağlık kurulunda değerlendirilebilir.
6) Tedavi edici epilepsi cerrahisi uygulanan kişiler (1) numaralı alt bende göre değerlendirilir.
7) Bu bent kapsamında nöroloji sağlık kurulunca yapılacak tıbbi değerlendirmede, ayrıntılı nörolojik inceleme, elektroensefalografi ve nörogörüntüleme yapılır.
8) Epilepsi tanısı konulan ve araç kullanmalarında sakınca bulunan ya da araç kullanmaları belirli şartlara bağlanan kişiler hakkında 4 üncü maddenin onbirinci fıkrası kapsamında bildirimde bulunulur.
ç) Progresif seyirli, fonksiyon kaybına neden olan parkinson hastalığı, multipl skleroz, motor nöron hastalığı gibi nörodejeneratif hastalıkları bulunan kişilere yılda bir kez nöroloji uzmanı muayenesinden geçmek kaydıyla hastalıklarındaki fonksiyon kayıplarına göre değerlendirme yapılarak sürücü belgesi verilebilir.
(3) Kas hastalıklarından myopati ve progresifmuskulerdistrofisi, myotonisi ve kas-sinir kavşak hastalıkları olan şahıslardan trafik güvenliğini engelleyecek şekilde olanlara sürücü belgesi verilmez. Trafik güvenliğini engelleyecek şekilde olmayanlara yılda bir kez muayene olmak kaydıyla birinci grup sürücü belgesi sınıflarından verilebilir. Ancak bu fıkrada belirtilen sürücü belgeleri ile iki tekerlekli motorlu araçlar, ambulans, resmi veya ticari araçlar kullanılamaz.
(4) Kişide bilinç kaybının yaşandığı ancak epilepsi tanısı konulmayan diğer durumlarda nöroloji uzmanınca bilinç kaybının sürüş esnasında tekrarlama riskine göre değerlendirilir.”
MADDE 8 – Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-1 yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 9 – Bu Yönetmelik 1/1/ tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 10 – Bu Yönetmelik hükümlerini Sağlık ve İçişleri Bakanları birlikte yürütür.
PSİKO - TEKNİK DEĞERLENDİRME NEDİR?
Çalışma psikolojisinin bir dalı olan psiko-teknik değerlendirme, bireyin belirli bir işteki yeterliliğinin ortaya konması amacıyla, gerekli bedensel ve zihinsel özelliklerinin testler aracılığıyla ölçülmesidir. Başka bir deyişle psiko-teknik değerlendirme, bireyin belirli bir işe uygun olup olmadığını anlamaya yönelik olarak tasarlanmış bir inceleme-değerlendirme yöntemidir.
SÜRÜCÜLERDE PSİKO - TEKNİK DEĞERLENDİRME:
Sürücülerin güvenli araç kullanmalarını sağlayan zihinsel özelliklerinin (algı, dikkat, hafıza, muhakeme vb.); psiko-motor yetenek ve becerilerinin (tepki hızı, göz, el, ayak koordinasyonu vb.); tutum-davranış, alışkanlık ve kişilik özelliklerinin (risk alma, saldırganlık, sorumluluk, öz kontrol vb.) ölçülmesi ve sürücülük açısından uygunluğu-yeterliliği hakkında bir sonuca varılmasıdır.
ÜLKEMİZDEKİ UYGULAMA:
Ülkemizde psiko-teknik değerlendirmenin esasları ve uygulama biçimi Karayolları Trafik Yönetmeliği'nin Maddesi ve aynı yönetmelikte yer alan 4 Sayılı Cetvel'le belirlenmiştir. Söz konusu cetvelde de belirtildiği üzere, psiko-teknik değerlendirme:
". . . sürücülerin sahip oldukları güvenli araç kullanmalarını sağlayan zihinsel ve psiko-motor yetenek düzeylerinin; bu yetenek alanlarında tanımlanan bilgisayar destekli testler aracılığıyla ölçülmesi"
olarak tanımlanmıştır. Buna göre psiko-teknik değerlendirme,
· 4 sayılı cetvelde belirtilen usul ve esaslara göre,
· psikolog unvanına sahip kişilerce,
· Türkiye toplumu özelliklerine göre hazırlanmış norm (1) çalışmasına sahip olan ve normları ilgili meslek kuruluşunca (2) (Türk Psikologlar Derneği) onaylanmış olan testler kullanılarak,
· yine bu cetvelde tanımlanmış altyapı özelliklerine sahip, resmi ve özel kuruluşlar bünyesinde oluşturulan ve İl Sağlık Müdürlüğü (3) tarafından yetkilendirilmiş merkezlerde (4) yapılır.
TÜRKİYE'DE PSİKO - TEKNİK DEĞERLENDİRMEYE ALINMA NEDENLERİ:
Ülkemizdeki uygulama amaçları kısaca şunlardır:
1. Ehliyetin yasal nedenlerle geri alınması halinde, tespit edilen kural ihlallerinin sürücülük için gerekli yetenek ve becerilerin eksikliğinden kaynaklanıp kaynaklanmadığına ilişkin bir sonuca varılması amacıyla:
Ülkemizde bu amaç doğrultusunda Karayolları Trafik Kanunu'nun alkolle ilgili 48; hızla ilgili 51; ceza puanı ile ilgili Maddeleri gereğince (5) ehliyeti geri alınan kişiler için yasal zorunluluk bulunmaktadır. (EGM Trafik Araştırma Merkezi Müdürlüğü'nce halen Türkiye genelinde psiko-teknik değerlendirme yapan merkezlerden derlenen verilere göre, ilgili yasanın yürürlüğe girmesinden bu yana değerlendirmeye alınan sürücü sayısı ve değerlendirmeye alınma nedenleri hakkında hazırlanan rapor için bkz. III Rapor.)
2. Sürücü olması uygun olmayan kişilerin belirlenmesi amacıyla: Ülkemizde bu amaç doğrultusunda, Karayolları Trafik Yönetmeliği'nin, Sürücü Belgesi Alacaklar'ın Sağlık Muayeneleri'ne Ait Esasları düzenleyen Maddesi gereğince, gerekli görülen hallerde sürücü adayları, psiko-teknik değerlendirmeye tabi tutulabilmektedir.
3. Mesleği sürücülük olan kişilerin çalışmaya devam ettikleri sürücülük açısından uygun olup olmadıklarının belirlenmesi amacıyla: Ülkemizde Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin sürücülerde aranacak şartları düzenleyen bölümünde Madde 60 gereği “Sürücülerin yolcu ve eşya taşımacılığına ait taşıtlarda çalışabilmesi için”, ”bedeni ve psiko-teknik açıdan sağlıklı olduklarını gösteren bir sağlık raporunu yetkili sağlık kuruluşlarından her beş yılda bir almaları” gerekmektedir.
4. Yüksek sürücülük performansı gerektiren alanlar için sürücü seçimi amacıyla (ağır vasıta sürücülüğü, uzun yol sürücülüğü, yolcu taşımacılığı gibi): Ülkemizde yasal bir zorunluluk olmadığı halde, bazı kamu kurumları ve özel şirketler psiko-teknik değerlendirme sonuçlarını dikkate alarak sürücü seçme uygulaması yapmaktadırlar.
AÇIKLAMALAR:
(1) Norm çalışması: Norm çalışmasında, söz konusu testin ülkemizde değişik yaş, cinsiyet, ehliyet tipi, eğitim, meslek gibi değişik gruplardan oluşan yeterli sayıda sürücü üzerinde çalışılmasıyla elde edilecek ortalama değerler belirlenir. Böylelikle testlerde alınan sonuçların yorumlanmasında karşılaştırma yapılacak kriterlerin Türkiye toplumu özelliklerine uygunluğunun sağlanması amaçlanır. Norm çalışması söz konusu Psiko-teknik Değerlendirme Sistemi'ni geliştiren kuruluş tarafından gerçekleştirilir.
(2) Sağlık Bakanlığı'nca ülkemizde bu kuruluş Türk Psikologlar Derneği olarak belirlenmiştir. Türk Psikologlar Derneği bu norm çalışmasının bilimsel standartlara uygun olarak yapılıp yapılmadığını, oluşturacağı Bilimsel Kurul (Test Kalibrasyon Komisyonu) aracılığıyla inceler ve uygun bulunan test sistemlerine onay verir.
(3) İl Sağlık Müdürlükleri, kurulan merkezleri 4 sayılı cetvele uygunluğu açısından inceleyerek, gerekli özelliklere sahip olan ve Türkiye toplumu için uygun normlara sahip testleri kullanan merkezleri yetkilendirir ve aynı cetvelde belirtilen usul ve esaslara göre denetler.
(4) Sağlık Bakanlığı’nın tarih ve BTSH / sayılı yazısına göre İl Sağlık Müdürlükleri'nden yetki belgesi almış olan toplam 30 merkez bulunmaktadır. Bu merkezlerin illere göre dağılımı şu şekildedir: ADANA 1, AFYON 1, ANKARA 5, ANTALYA 1, BOLU 1, BURSA 3, DİYARBAKIR 1, ELAZIĞ 1, ESKİŞEHİR 1, GAZİANTEP 1, İSTANBUL 6, İZMİR 3, KAYSERİ 1, MANİSA–ALAŞEHİR 1, MERSİN 1, MUĞLA 1, SAMSUN 1 (Türkiye genelinde, sürücülere psiko-teknik değerlendirme yapma yetkisine sahip merkezlerin ad ve adresleri için bkz.).
(5) Alkollü içki, uyuşturucu veya keyif verici maddelerin etkisi altında araç sürme yasağı
MADDE Uyuşturucu veya keyif verici maddeleri almış olanlar ile alkollü içki almış olması nedeniyle güvenli sürme yeteneklerini kaybetmiş kişilerin karayolunda araç sürmeleri yasaktır.
Uyuşturucu veya keyif verici maddelerin cinsleri ile alkollü içkilerin etki dereceleri ve kandaki miktarlarını tespit amacıyla, trafik zabıtasınca teknik cihazlar kullanılır. Tespit usulleri ve muayene şartları, Sağlık Bakanlığı’nın görüşüne uygun olarak hazırlanacak yönetmelikte düzenlenir. (Değişik: /3 md.)
Bu madde hükmüne uymayan sürücüler derhal araç kullanmaktan men olunur.
Toplu taşım araçlarında sigara içilemez. Sigara içenler hakkında sayılı Tütün Mamulleri'nin Zararları'nın Önlenmesi'ne Dair Kanun hükümleri uygulanır (Değişik: /4 md.).
Yönetmelik ile belirtilen miktarların üzerinde alkollü araç kullandığı tespit edilen sürücülerin, suçun işlendiği tarihten itibaren geriye doğru beş yıl içinde; birinci defasında sürücü belgeleri altı ay süreyle geri alınır ve haklarında lira para cezası uygulanır. İkinci defasında sürücü belgeleri iki yıl süreyle geri alınır ve haklarında lira para cezası uygulanır. Ayrıca bu sürücüler Sağlık Bakanlığı'nca, esas ve usulleri Sağlık ve İçişleri Bakanlıkları'nca çıkarılacak Yönetmelik'te gösterilen sürücü davranışlarını geliştirme eğitimine tabi tutulurlar, eğitimi başarıyla tamamlayanların belgeleri süresi sonunda iade edilir. Üç veya üçten fazlasında ise, sürücü belgeleri beş yıl süreyle geri alınır ve altı aydan aşağı olmamak üzere hafif hapis cezası ile birlikte lira hafif para cezası uygulanır. Ayrıca, psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesine tabi tutulurlar. Bu değerlendirme ve muayene sonrasında uygun görülenlere, geri alma süresi sonunda sürücü belgeleri iade edilir. Psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesinin yapılmasına dair esas ve usuller yönetmelikte gösterilir. (Değişik: /3 md.)
Uyuşturucu veya keyif verici maddeleri alarak araç kullananlara, eylemi başka bir suç oluştursa bile ayrıca, altı ay hafif hapis cezası ile birlikte lira hafif para cezası uygulanır ve sürücü belgeleri süresiz olarak geri alınır. (Değişik: /3 md.)
Hız sınırlarına uyma
MADDE Sürücüler aksine bir karar alınıp işaretlenmemişse yönetmelikte belirtilen hız sınırlarını aşmamak zorundadırlar.
Hız ölçen teknik cihaz veya çeşitli teknik usullerle yapılan tespit sonucu hız sınırlarını; yüzde ondan yüzde otuza (otuz dahil) kadar aşan sürücülere lira, yüzde otuzdan fazla aşan sürücülere lira para cezası uygulanır. (Değişik: /4 md.)
Hız sınırlarını yüzde otuzdan fazla aşmak suretiyle ihlal suçunun işlendiği tarihten geriye doğru bir yıl içerisinde aynı kuralı beş defa ihlal ettiği tespit edilenlerin sürücü belgeleri bir yıl süreyle geri alınır. Süresi sonunda psiko-teknik değerlendirmeden ve psikiyatri uzmanının muayenesinden geçirilerek sürücü belgesi almasına mani hali olmadığı anlaşılanların belgeleri iade edilir. (Değişik: /4 md.)
Hız sınırlarının aşılıp aşılmadığını, tespit etmekte kullanılan cihazların yerini tespit veya sürücüyü ikaz eden her türlü cihazın imali, ithali ve araçlarda bulundurulması yasaktır.
Bu cihazları imal veya ithal edenler, fiil başka bir suç oluştursa bile ayrıca liradan liraya kadar hafif para cezası ve altı aydan sekiz aya kadar hafif hapis cezası ile, araçlarında bulunduran işletenler ise liradan liraya kadar hafif para cezası ve dört aydan altı aya kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılırlar ve bu cihazların müsaderesine de hükmolunur. (Değişik: /4 md.)
Ceza puanı uygulaması, puanlama ve trafik kazası nedeniyle sürücü belgelerinin geri alınması
MADDE Bu Kanun'un suç saydığı bir fiilden dolayı haklarında ceza uygulanan sürücülere, aldıkları her ceza için esasları yönetmelikte belirlenen ceza puanları verilir.
Trafik suçunun işlendiği tarihten geriye doğru bir yıl içinde toplam ceza puanını dolduran sürücülerin sürücü belgeleri (2) ay süre ile geri alınır ve eğitime tabi tutulurlar (Değişik: /37 md.).
Aynı yıl içinde ikinci defa () puanı dolduran sürücülerin sürücü belgeleri (4) ay süre ile geri alınarak psiko-teknik değerlendirmeye ve psikiyatri uzmanının muayenesine tabi tutulurlar. Muayene sonucunda sürücülük yapmasına engel hali bulunmayanların belgeleri, süresi sonunda iade edilir (Değişik: /37 md.).
Bir yıl içinde üç defa () ceza puanını dolduran sürücülerin sürücü belgeleri süresiz olarak iptal edilir (Değişik: /37 md.).
Ölümle sonuçlanan trafik kazalarına asli kusurlu olarak sebebiyet veren sürücülerin sürücü belgeleri ise (1) yıl süre ile geri alınır (Değişik: /37 md.).
Ceza puanlarının tespit ve uygulanmasına ait usul ve esaslar yönetmelikte gösterilir.
Bu madde ve diğer ilgili maddelerdeki hükümlere göre sürücü belgeleri geri alınanlardan, geri alma süresi içinde araç kullandığı tespit edilenler, bu Kanun'un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasına göre cezalandırılırlar (Değişik: /4 md.).
EHLİYET RAPORLARI KONUSUNDAKİ UYGULAMALAR
Bu konuda 3 önemli kanun,yönetmelik bulunmaktadır.
seafoodplus.infolları Trafik Kanunu (KTK), ( tarih ve sayılı resmi gazetede kanun numarasıyla yayınlanmıştır.) Bu kanun Bakanlar Kurulu tarafından yürütülür.
KTK maddesi motorlu araç kullananların sürücü belgesi alma zorunluluğu olduğunu belirtmektedir. KTK maddesi ise sürücü belgesi alacak olanlardan istenen şartları açıklamıştır.
Karayolları Trafik Kanununun Maddesi nin c bendi tarafından sağlık şartları düzenlenmişseafoodplus.info maddede Sağlık şartları bakımından kimlere hangi tür sürücü belgesi verilebileceği hususu yönetmelikle düzenlenir. Sürücü belgesi alacakların ilgili yönetmelikte belirtilen hekimden sürücü olur raporu almaları zorunludur. Bu maddede sözü edilen yönetmelik İçişleri ve Sağlık bakanlıklarınca müştereken hazırlanarak yürürlüğe konulur denmektedir.
2. Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği (MTŞKY), ( tarih ve sayılı resmi gazetede yayınlanmıştır.) Değişiklik Yapılmasına dair Yönetmelik ise tarih ve sayılı resmi gazetede yayınlanmıştır. Bu yönetmeliği Milli Eğitim Bakanlığı Yürütür.
3. Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmelik( tarih ve sayılı resmi gazetede yayınlanmıştır.) Bu yönetmeliği Sağlık ve İçişleri Bakanlığı yürütür.
Madde 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, sürücü adayları ve sürücülerde aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair usul ve esasları belirlemektir.
Madde 4 – (1) Sürücü adaylarının genel sağlık muayeneleri pratisyen tabip veya uzman tabip tarafından bu Yönetmelik hükümlerine göre yapılır. Aile hekimliği uygulamasına geçilmiş illerde bu raporlar Toplum Sağlığı Merkezi tarafından da verilebilir. (değişik tarih ve sayılı Resmi Gazete)
SÜRÜCÜ BELGESİ SINIFLARI
Karayolları Trafik Kanununun maddesi sürücü belgeleri, kullanılacak araçların cinslerine ve gruplarına göre aşağıdaki sınıflara ayırmıştır.
■"A1" Sınıfı Sürücü Belgesi, Motorlu bisiklet kullanacaklara,
■"A2" Sınıfı Sürücü Belgesi, Motosiklet kullanacaklara,
■"B" Sınıfı Sürücü Belgesi, Otomobil, minibüs veya kamyonet kullanacaklara,
■"C" Sınıfı Sürücü Belgesi, Kamyon kullanacaklara,
■"D" Sınıfı Sürücü Belgesi, Çekici kullanacaklara,
■"E" Sınıfı Sürücü Belgesi, Otobüs kullanacaklara,
■"F" Sınıfı Sürücü Belgesi, Lastik tekerlekli traktör kullanacaklara,
■"G" Sınıfı Sürücü Belgesi, İş makinesi türünden motorlu araçları kullanacaklara,
■"H" Sınıfı Sürücü Belgesi, Özel tertibatlı olarak, imal, tadil veya teçhiz edilmiş motosiklet veya otomobil türünden araçları kullanacak hasta veya sakatlara,
■"K" Sınıfı Sürücü Aday Belgesi, Yönetmelikte belirtilen şartlar ve esaslara göre, sürmeyi öğrenmek isteyen sürücü adaylarına verilen sürücü belgeleridir.
BU SINIFLAR KENDİ İÇİNDE 2 GRUBA AYRILIR
seafoodplus.info: A1, A2 , B ,F ,G
seafoodplus.info: C ,D , E ,G
ARAÇLARI KULLANMA YETKİSİ (SÜRÜCÜ BELGELERİNE AİT ESASLAR )
Karayolları Trafik Kanununun Maddesi tarafından düzenlenmiştir.
1.A 1, F,G ve H sürücü belgeleri ile yalnız kendi sınıflarındaki araçlar,
2.A 2 sınıfı sürücü belgesi ile A 1,
3.B sınıfı sürücü belgesi ile F,
4.C sınıfı sürücü belgesi ile B ve F,
5.D sınıfı sürücü belgesi ile C, B, ve F,
6.E sınıfı sürücü belgesi ile B,C ve F, Sınıfı sürücü belgeleri ile kullanılan araçlar da sürülebilir.
Sürücü belgesi sahiplerinin sürücü belgesinin sınıfına göre sürmeye yetkili oldukları araçların dışındaki araçları sürmeleri yasaktır.
SÜRÜCÜ BELGESİ ALACAKLARDA YAŞ ŞARTI
Karayolları Trafik Kanununun Maddesi nin a bendi tarafından düzenlenmiştir
1.A1, A2, F ve H sınıfı sürücü belgesi alacakların on yedi,
2.B ve G sınıfı sürücü belgesi alacakların on sekiz,
3.C,D ve E sınıfı sürücü belgesi alacakların yirmi iki, (Üniversitelerin sürücü eğitimi veren yüksekokulları ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin askeri ihtisas görevleri için subay ve astsubay sınıf okullarında ve uzman jandarma okullarında açılan sürücü eğitimi kurslarından mezun olanlarda bu şart aranmaz.) yaşını bitirmiş olmaları zorunludur.
GÖZ MUAYENESİNE İLİŞKİN ESASLAR
Snellen Eşelinde ; (EŞEL ÜZERİNDEKİ RAKAMLARIN TOPLAMI İLE)
5 metre mesafeden her göz ayrı ayrı kapatılarak yapılan muayenede ,
1 grup için (A1, A2, B, F, H) görme oranı her 2 gözde toplamda EN AZ olmalıdır . ( Tek bir gözün görmesi 0,2 den aşağı olamaz .)
2 grup için( C, D, E, G )görme oranı her 2 gözde toplamda EN AZ 1,4 olmalıdır . (Tek bir gözde bu oran 0,6 dan aşağı olamaz.)
3 -Monooküler olanların o gözde % görme oranı olmalı
4 -Monookülerler , A1,A2,B ve F sınıfı sürücü belgesi alabilirler. TİCARİ araç seafoodplus.info araç kullanamazlar. Raporunuzda bu durumunu belirtmeniz gerekir,her yıl belge yenilenir.
5 -Gözlükle ve lens ile düzeltme kabul edilir. Ancak araç kullanırken sürücü gözlüğünü takmak zorundadır ve bunun sürücü belgesinde belirtilmesi gerekir.
6 -Santral Skotom’u olanlar sürücü belgesi alamaz ( muayenelerinde ; görmelerinde %90 bozukluk vardır.Eşelde % 90 okuyamazlar , saate bakıp saati söyleyemez , kişiye bakıp sadece gövdeyi görebilirler)
7 - Renk körlüğü olanlar, herhangi bir koşul aranmadan sürücü olabilir.
8 -Gece körlüğü olanlar için gece araç kullanamaz belgede belirtilmelidir.
9 -Her iki gözde tam pitozisi olanlara ,Diplopi ve paralitik şaşılığı görme derecesi ne olursa olsun SÜRÜCÜ BELGESİ VERİLMEZ.
10 -Tek taraflı pitozisi olanlar ise monooküler gibi değerlendirilir.(Bakınız fıkralar)
İÇ HASTALIKLARI MUAYENESİNE İLİŞKİN ESASLAR
1 -Ağır diabetes mellitus vakalarına, retinopati , nefropati , nöropati gelişmiş olanlara,insulin kullanp kan şekeri regülasyonu sağlanamayan ve bu durumu sağlık kurulu raporu ile tespit edilenlere sürücü belgesi verilmez.
2 - Kalp damar hastalığı , Kalp atım sayısı çok düşük (dakikada 40'ın altı) ,Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konanlara ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş olanlara , dekompanse organ yetmezliğinde sürücü belgesi verilmez
İstirahat TA: / mmHg nin üzerinde olanlara sadece A ve B sınıfı ,
Organ nakli geçirmiş olanlara veya diyaliz tedavisi görenlere, ilgili uzmanın görüşü alınmak suretiyle sürücü belgesi verilir.
KULAK-BURUN-BOĞAZ MUAYENESİNE İLİŞKİN ESASLAR
İŞİTME NORMAL OLMALIDIR
Sesin şiddet birimi desibel (db)'dir. İnsan kulağının duyabildiği en küçük ses 0 db olarak kabul edilir. Bu oran logaritmik olarak artar. Yani 20 db, 10 db'den 10 kat daha şiddetli, 40 db, 10 db'den kat daha şiddetlidir. İnsanın 0 ila db arasındaki sesleri duyduğu kabul edilir. Bazı seslerin şiddeti şöyledir. 0 db İnsanın duyabildiği en düşük ses şiddeti , 30 db Fısıltı ile konuşma , 60 db Normal konuşma veya daktilo sesi , 90 db Kamyon sesi veya çim biçme makinesi sesi , dbAsfalt delme makinesi , db Konser veya barlarda yüksek sesli müzik , db Jet uçağı sesi .Genel olarak 85 db üzerindeki sesin kulağa zararlı olacağı kabul edilir.
İşitme cihazı kullananlar A1, A2, C, D, E, G Sınıfı Sürücü Belgesi alamaz. İşitme cihazı kullandıkları halde B Sınıfı Sürücü Belgesi alanların ticari araç kullanmayacakları belgelerine işlenir.
Bedenen ve ruhen sağlam, görme derecesi sürücü belgesi almaya elverişli olan işitme ve konuşma engellilere, ticari olmamak koşuluyla sadece otomobil kullanmak üzere H Sınıfı Sürücü Belgesi verilebilir.
E Sınıfı Sürücü Belgesi alacak olanlar ile B Sınıfı Sürücü Belgesi alacaklardan ticari taşıt kullanacak olanlarda, doğuştan veya sonradan meydana gelen ileri derecede şekil bozukluğu ve harabiyet olmamalıdır. B Sınıfı Sürücü Belgesi alıp da bu durumda olanların ticari araç kullanamayacakları belgelerine işlenir.
Bedenen ve ruhen sağlam, görme derecesi sürücü belgesi almaya elverişli olan işitme ve konuşma engellilere, ticari olmamak koşuluyla sadece otomobil kullanmak üzere H Sınıfı Sürücü Belgesi verilebilir.
Günlük hayatı kısıtlayan denge problemleri ile ilgili Labirent fonksiyonunu bozacak kulak-burun-boğaz hastalığı bulunanlara, sürücü belgesi verilmez.
Uyku bozuklukları ( Obstrüktif Uyku Apnesi Sendromu , gündüz aşırı uyuklama hali) ile ilgili; Her sürücü adayına uygulanacak anketin incelenmesi sonucunda horlama, tanıklı uyku apnesi ve/veya yoğun gün boyu uyuklama hali olup ilgili uzman hekim tarafından Obstrüktif Uyku Apnesi Sendromu olduğu düşünülen adaylardan polisomnografi raporu istenir. Profesyonel ehliyet talep eden 45 yaşından büyük ve vücut kitle indeksi 25 ve üzerinde olanlardan ise mutlaka polisomnografi raporu istenir (Bu kişiler çalıştıkları sürece her sene bu testi tekrarlamak ile yükümlüdürler.)
Uyku apne / hipopne si olanlara hiçbir sürücü belgesi verilmez veya verilmiş olan sürücü belgesi geri alınır.
Kalıcı trakeostoması olanlar sadece A1, A2, C, D, E, G sınıfı sürücü belgesi alabilirler.
ORTOPEDİ MUAYENEYE İLİŞKİN ESASLAR
Kişinin baş ve boynunu arkaya döndürmesini ve bakmasını %50'den fazla engelleyen boyun vertebra ve boyun bölgesi hastalıklarında sürücü belgesi verilmez.
Her iki elin baş ve işaret parmaklarının hareketlerinin %75'ten fazla kaybında
Bir elin başparmak veya başparmak dışında iki parmak noksanlığı
Üst extremitenin dışında extremite noksanlığı
Kas, tendon ve bağ lezyonları , Anklizon spondilitlerde
Protezlerde Ortopedi uzmanı ve/veya Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı , gerektiğinde Nöroloji uzmanı sevki yapılır.
RUH VE SİNİR HASTALIKLARI MUAYENESİNE İLİŞKİN ESASLAR
Alkol bağımlılığı olanlar,
Psikotrop maddelere bağımlı olanlar
Alkollü araç kullanmaktan vazgeçmeyenlere sürücü belgesi verilmez.
EPİLEPSİ TESPİTİNDE SÜRÜCÜ BELGESİ VERİLMEZ
Santral sinir sistemi veya Periferik sinir sisteminin etkilenmesi sonucunda ortaya çıkan uzuvlarda parezi ve paraliziler durumunda , Kas Hastalıklarından myopati ve progresif muskuler distrofisi , myotonisi ve kas-sinir kavşak hastalıkları olan şahısları Nöroloji uzmanına sevki yapılır.
SONUÇ OLARAK
1-Görme kusuru açısından her yaş grubu Göz hastalıkları uzmanına sevk edilmeli
2- Ağır diabetes mellitus vakaları özellikle her türlü organ tutulumu olan , insülin kullananlar sevk edilmelidir.
Sağlık kurulu raporu ile GABAPENTİN kullananların sürücü belgesi alamayacakları unutulmamalıdır.
Malign Hipertansiyon , Kalp damar ve kapak hastaları sevk edilmelidir.
3- Sürücü belgesi alacak kişinin işitmesi normal olmalı bu nedenle tüm başvuranlar KBB uzmanına sevk edilmelidir.
4- Sinir sistemini etkileyen boyun ve bel fıtıkları , parmak ve ekstremite noksanlıkları ,protez kullananlar Ortopedi , FTR uzmanına sevk edilmelidirler.
5- Epilepsi hastaları sürücü belgesi seafoodplus.infoatrik hastalık şüpsesi varsa ,alkol ve madde bağımlıları , kas ve sinir hastaları ,nöroloji ve /veya psikiyatri uzmanına sevk edilmelidir.
BİRİNCİ KISIM
Genel Esaslar
Amaç
MADDE 1- (1) Bu talimatın amacı; sürücü belgesinin tasarımı, temini, dağıtımı, teslimi
ile üretim ve kişiselleştirilmesine ilişkin işlemler ile sürücü belgesinde yer alacak bilgiler ve
bunlara dair usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Talimat; Sürücü belgesinin verilmesi ve düzenlenmesine ilişkin
yapılacak iş ve işlemlere ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu talimat, 13/10/ tarihli ve sayılı Karayolları Trafik Kanunu,
18/07/ tarihli ve mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Karayolları Trafik
Yönetmeliği ve 14/2/ tarihli ve sayılı İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanunun 10 uncu ve Geçici 11 inci maddeleri hükümlerine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4-(1) Bu Talimatın uygulanmasında;
a) Adli sicil kaydı belgesi: Başvuru sahibinin sayılı Kanunun 41 inci maddesi
birinci fıkrasının (e) bendine göre hükümlü olup olmadığına dair, Adalet Bakanlığı
sisteminden elektronik ortamda alınan/kontrol edilen belgeyi,
b) Bakanlık: İçişleri Bakanlığını,
c) Başvuru sahibi: Sürücü belgesi işlemleri için başvuru yapan ve adına sürücü belgesi
düzenlenecek kişiyi,
ç) Başvuru memuru: Nüfus müdürlüklerinde sürücü belgesi işlemleri için başvuru
evraklarını fiziki veya elektronik ortamda kontrol eden ve sürücü belgesine ait diğer işlemleri
yapan personeli,
d) Biyometrik veri: Elektronik sistemler aracılığı ile kimlik tespiti ve kimlik doğrulama
işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla alınan Uluslararası Sivil Havacılık
Örgütü tarafından belirlenen standartlara uygun fotoğraf, parmak izi, damar izi veya el
ayasından Bakanlıkça belirlenecek biri veya birkaçından elde edilen kişiye özgü verileri,
e) Çağrı merkezi: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü İletişim Merkezini,
f) Değerli kâğıt bedeli: sayılı Değerli Kâğıtlar Kanununda sürücü belgesi kartı için
belirlenen bedeli,
g) Değerli kâğıtlar defteri: Kişiselleştirilmiş ve kişiselleştirilmemiş sürücü belgelerinin
adedi, seri numarası, günlük basım sayısı ve parasal değerinin gösterildiği elektronik ortamda
tutulan kayıtları,
ğ) Dış ülkelerden alınan sürücü belgesi değiştirme işlemi: Dış ülkelerden alınan sürücü
belgesinin, ülkemiz sürücü belgesi ile değiştirme işlemini,
h) Dış temsilcilik: Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçilikleri, Başkonsoloslukları ve
Konsolosluklarını,
ı) Dosya: Sürücü belgesi işlemleri için alınmış olan veya alınacak olan belgelerin
konulduğu sürücü belgesi tescil dosyasını,
i) Eski tip sürücü belgesi: 01/01/ tarihinden önce düzenlenen sürücü belgesini,
j) Genel müdür: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürünü,
k) Genel müdürlük: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünü,
l) Harç bedeli: 02/7/ tarih ve sayılı Harçlar Kanununda belirlenen sürücü
belgesi sınıflarına uygun olarak ödenen tutarı,
m)İş sürekliliği merkezi: Genel Müdürlük tarafından verilen hizmetlerin iş sürekliliğini
sağlamak amacıyla Konya İlinde kurulmuş merkezi,
n) Kimlik belgesi: T.C. Nüfus Cüzdanı, T.C. Kimlik Kartı, Uluslararası Aile Cüzdanı,
Pasaport, Avukatlık Kimliği, Milletvekili Kimliği, Hakim/Savcı Kurum Kimliği, Geçici
Koruma Kimliği ve Sonrası Alınan Sürücü Belgesini,
o) Kişiselleştirilmemiş sürücü belgesi: Üzerinde sürücüye ilişkin bilgilerin yer almadığı
ham kartı,
ö) Kişiselleştirilmiş sürücü belgesi: Üzerinde sürücüye ilişkin bilgilerin yer aldığı
belgeyi,
p) Kontrol/Onay Amiri: Başvuru memuru tarafından yapılan işlemleri sistem ekranı ve
başvuru formu üzerinden kontrol eden, “Sürücü Belgesi Yerine Geçen Geçici Belgeyi”
düzenleyip ve onaylayan kişiyi,
r) MERNİS: Merkezî Nüfus İdaresi Sistemini,
s) Nüfus müdürlüğü: İlçe nüfus müdürlüklerini,
ş) Parmak izi: Başvuruda bulunan her bireyden; başvuru merkezlerinde düz basım ve tek
tek çevrilerek alınan on parmak izini,
t) Sınıflar: Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 75 inci maddesiyle belirlenen sürücü
belgesi sınıflarını,
u) Sürücü sertifikası: Teorik ve uygulamalı sınavlarda başarı gösteren sürücü adaylarına
verilen Motorlu Taşıt Sürücü Sertifikasını,
ü) Sürücü Belgesi: sayılı Kanunda belirtilen motorlu araçların sürülmesine yetki
veren belgeyi,
v) Sürücü belgesi sistemi (SBS): Sürücü belgelerine ilişkin bilgilerin kaydedildiği ve
saklandığı veri tabanını,
y) Sürücü belgesi başvuru formu: Başvuru memuru tarafından elektronik ortamda
doldurulan ve Kontrol/Onay amiri tarafından onaylanan formu,
z) Sürücü sağlık raporu (Ek-6): Sürücü adayları ve Sürücülerin, sürücü belgesi
başvurusu sırasında ibraz edilecek veya elektronik ortamda kontrol edilecek sürücü sağlık
raporunu,
aa) Sürücü belgesi kişiselleştirme merkezi: Sürücü belgesinin kişiselleştirilmesi
amacıyla Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Pasaport ve Sürücü Belgeleri Daire
Başkanlığı bünyesinde kurulmuş birimi,
bb) Sürücü belgesi yerine geçen geçici belge(Ek-5): Başvuru işlemleri tamamlanan ve
sürücü belgeleri teslim edilinceye kadar araç kullanabilmeleri için nüfus müdürlüklerince 15
gün süreyle geçerli olmak üzere verilen belgeyi,
cc) Tahdit: Adli veya idari makamlar tarafından sürücü belgesinin geri alma veya iptaline
ilişkin verilen kararlar doğrultusunda sürücü belgesi sistemine işlenen kısıt kaydını,
çç) Talimat: Sürücü Belgesi İşlemlerine Dair Talimatı,
dd) Vakıf payı: sayılı Kanunun ’inci maddesi 5’inci fıkrası kapsamında alınan
ücreti,
ee) Yeni tip sürücü belgesi(Ek-1): 01/01/ tarihinden sonra düzenlenen sürücü
belgesini,
ifade eder.
İKİNCİ KISIM
Temel Esaslar
Görev ve yükümlülük
MADDE 5- (1) Bakanlık, sürücü belgesinin tasarımı, temini, basımı, dağıtımı, teslimi
ile üretim ve kişiselleştirilmesine ilişkin işlemleri yürütmeye yetkilidir.
Temin ve muhafaza
MADDE 6- (1) Kişiselleştirilmemiş sürücü belgeleri Genel Müdürlük tarafından temin
ve muhafaza edilir.
Bedel alınmaması
MADDE 7- (1) Hatalı düzenlenme ve baskı hatası tespit edilen kartlar bedel alınmadan
yenilenir.
Değerli kâğıtlar defteri
MADDE 8- (1) Değerli kâğıtlar defteri tarihli ve (3.Mükerrer) sayılı
Resmi Gazetede yayımlanan Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliğinde öngörülen usul ve
esaslara göre Genel Müdürlük tarafından elektronik ortamda tutulur.
Seri numarası
MADDE 9- (1) Kişiselleştirilen sürücü belgelerine ait Darphaneden basılı gelen seri
numaraları Genel Müdürlük tarafından elektronik ortamda tutulur.
Belge numarası
MADDE Sürücü belgesinin verildiği il ve ilçe esas alınarak Genel Müdürlük
tarafından oluşturulacak elektronik ortamdaki teselsül eden sıraya göre sürücü belgesi belge
numarası verilir ve bu numara sürücü belgesine de yazılır.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Sürücü Belgeleri İşlem, Başvuru ve Kontrol Süreçleri
Değerli kâğıt bedeli, harç bedeli ve vakıf payı
MADDE 11 – (1) Değerli kâğıt ve harç bedelleri Maliye Bakanlığı vezneleri ile anlaşmalı
bankalara,
(2) Vakıf payı ise Türk Polis Teşkilatını Güçlendirme Vakfının anlaşma yaptığı
bankalara yatırılır.
a) Sürücü belgelerinin bedeli dışında kalan hizmet ve malzemenin karşılığı olan ücretler
(vakıf payı) İçişleri Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Türkiye Şoförler ve
Otomobilciler Federasyonu ile birlikte tespit edilir.
b) Vakıf payının tahsil yöntemi, sayılı Kanunun inci maddesi beşinci fıkrası
kapsamında İçişleri Bakanlığınca düzenlenen usul ve esaslarla belirlenir.
c) Eski tip sürücü belgesi değiştirilmek üzere tarihine kadar yapılan
başvurularda değerli kâğıt bedeli 13 TL, vakıf payı bedeli ise 2 TL olarak ödenir. Karayolları
Trafik Yönetmeliği geçici 10 uncu maddesine göre bu süre İçişleri Bakanlığınca uzatılabilir.
ç) Kayıp/çalıntı, yıpranma gibi nedenlerle eski tip sürücü belgelerinin yenilenmesi
işlemlerinde (c) bendi hükümleri uygulanır.
d) Kayıp/çalıntı, yıpranma gibi nedenlerle yeni tip sürücü belgelerinin yenilenmesi
işlemlerinde değerli kâğıt ve vakıf payı indirimsiz bedel olarak alınır.
e) Karayolları Trafik Yönetmeliği geçici madde 10; 31/12/ tarihinden sonra eski tip
sürücü belgesini değiştirmek için başvuru yapanlardan; sürücü belgesi alma şartlarını (sağlık
raporu, sabıka kaydı v.s.) taşımaları, sayılı Harçlar Kanunu kapsamında sürücü belgesi
sınıfına uygun harcı ve indirimsiz değerli kâğıt bedeli ile hizmet bedeli ödendikten sonra
kendilerine geçersiz sayılan sürücü belgesinin karşılığı olan yeni sürücü belgeleri verilir.
Ancak çeşitli nedenlerle sürücü belgeleri geri alınmış olanlar ile kendisinden kaynaklanmayan
mücbir sebeplerle 31/12/ tarihine kadar sürücü belgelerini değiştirmeyenlerden, sürücü
belge değişimi esnasında harç alınmaz.
Sürücü belgesi başvuru yerleri
MADDE 12 – (1) Sürücü belgesi başvuruları sürücü sertifikasının alındığı yere
bakılmaksızın yetkilendirilen herhangi bir nüfus müdürlüğüne şahsen yapılacaktır.
Sürücü belgesi işlem türleri
MADDE 13 – (1) Sürücü belgesi başvuru işlem türleri aşağıdaki şekildedir.
a) İlk Kayıt
b) Yenileme/Sınıf Ekleme
c) Dış ülkelerden alınan sürücü belgesi değiştirme (Tebdil)
Başvuruda istenilen veya elektronik sistemden kontrol edilmesi gereken belgeler
MADDE (1) İlk kayıt işlemlerinde ibraz edilecek ve/veya elektronik ortamda kontrol
edilecek bilgiler/belgeler.
a) Kimlik Belgesi
b) Sürücü Sertifikası
c) Öğrenim Belgesi, yurtdışından alınan öğrenim belgelerinin noter tasdikli tercümesi
ç) Sürücü Sağlık Raporu
d) Sürücü belgesi değerli kâğıt ve harç bedeli, vakıf payı
e) 1 adet biyometrik fotoğraf
f) Kan grubunu belirtir belge veya sözlü\yazılı beyanı
g) Adli Sicil Kaydı Belgesi
(2) Sürücü belgesine yeni bir sınıf ekleme işlemlerinde ibraz edilecek ve/veya elektronik
ortamda kontrol edilecek bilgiler/ belgeler.
a) Kimlik belgesi
b) Sürücü sertifikası
c) Öğrenim belgesi, yurtdışından alınan öğrenim belgelerinin noter tasdikli tercümesi
ç) Kayıp/Çalıntı değilse mevcut sürücü belgesi
e) Sürücü sağlık raporu
f) Sürücü belgesi değerli kâğıt ve harç bedeli, vakıf payı
g) 1 adet biyometrik fotoğraf
ğ) Kan gurubunu belirtir belge veya sözlü\yazılı beyan
h) Adli Sicil Kaydı Belgesi
(3) Sürücü belgesinin kayıp/çalıntı, yıpranma, kimlik bilgilerinde değişiklik vb.
nedenlerle yenilenmesi işleminde ibraz edilecek ve/veya elektronik ortamda kontrol
edilecek bilgiler/belgeler.
a) Kimlik belgesi
b) Kayıp/çalıntı değilse mevcut sürücü belgesi
c) Sürücü sağlık raporu
ç) Sürücü belgesi değerli kâğıt bedeli ve vakıf payı
d) 1 adet biyometrik fotoğraf
e) Kan gurubunu belirtir belge veya sözlü\yazılı beyan
f) Adli Sicil Kaydı Belgesi
(4) Dış ülkelerden alınan sürücü belgesi değiştirme işlemlerinde ibraz edilecek ve/veya
elektronik ortamda kontrol edilecek bilgiler/belgeler.
a) Yabancı sürücü belgesinin aslı ve renkli fotokopisi
b) Yabancı sürücü belgesinin, noter veya konsolosluk onaylı Türkçe tercümesi
c) Kimlik belgesi
ç) Sürücü sağlık raporu
d) Sürücü belgesi değerli kâğıt ve harç bedeli, vakıf payı
e) 1 adet biyometrik fotoğraf
f) Kan grubunu belirtir belge veya sözlü\yazılı beyan
g) Öğrenim belgesi, yurtdışından alınan öğrenim belgelerinin noter tasdikli tercümesi
ğ) Adli Sicil Kaydı Belgesi
Başvuru sırasında istenilen belgelerin kontrol işlemi
MADDE 15 - (1) Sürücü Belgesi başvurusunda parmak izi alınması veya teyidinin
yapılması sonrasında, sürücü sertifikası, öğrenim belgesi, sürücü sağlık raporu, adli sicil kaydı
belgesi elektronik ortamdan kontrol edilecek. Elektronik ortamda kontrolü sağlanan
belgelerden herhangi birisine ait bilgilerin doğrulanmaması durumunda işleme devam
edilmeyecektir.
(2) Sağlık raporu elektronik ortamda alınıncaya kadar fiziki olarak elden alınacak,
taranarak sisteme kaydedilecek ve başvuru formu ile birlikte muhafaza edilecektir.
(3) Değerli kâğıt, harç bedeli ve vakıf payı elektronik ortamda kontrol edilir. Kontrolün
sağlanamadığı durumda makbuzun aslı talep edilecek ve makbuzun üzerindeki bilgiler
sisteme kaydedilir. Sisteme kaydedilen makbuz üzerine “Kullanıldı” ibaresi yazılacak ve
başvuru formu ile birlikte muhafaza edilecektir.
a) Fotoğraf ve özellikleri:
1) Sürücü belgelerinde kullanılacak fotoğrafın kişinin son halini göstermesi bakımından
son altı ay içinde ICAO standartlarında çekilmiş ve biyometrik olmasına dikkat edilecek,
kişinin başvurusunda ibraz ettiği fotoğraf taranarak sisteme kaydedilecektir. Fotokopi veya
bilgisayarda çoğaltılan ve biyometrik olmayan fotoğraflar kabul edilmeyecektir.
Biyometrik fotoğraf kontrolünde aşağıdaki görsellere göre değerlendirme yapılacak,
kabul veya reddedilecektir.
| a. Yüz ve saç modeli fotoğraf üzerinde ortalanmış olarak tamamen görünür olmalıdır. Kontrast iyi ayarlanmalı, ayrıntılar yeterince keskin ve net olmalıdır. Yüz kısmının yüksekliği 32 mm ile 36 mm arasında olmalı ve fotoğrafın %70 ile %80’ini kapsamalıdır. |
| b. Fotoğrafta lekeler ve bükülmeler olmamalı, renkler nötr olmalı ve fotoğraf yüzün doğal renklerini yansıtmalıdır. |
| c. Fotoğraf çekilirken doğrudan kameraya bakılmalı, gözler net ve açık olarak görünmeli, saçlar gözleri kapatmamalıdır. |
| ç. Baş dik konumda olmalı ve herhangi bir yöne dönük olmamalı, yüzde gülme vb. ifadeler yer almamalı, ağız kapalı olarak görünmelidir. Çene ucundan saçların başladığı bölgeye kadar sağ ve sol yüz hatları tamamen görünür olmalıdır. |
| d. Fotoğrafın fonu desensiz ve gölgesiz olmalı, koyu renk saçlarda beyaz fon, açık renk saçlarda ise orta tonda bir gri tercih edilmelidir. |
| e. Işık yüze eşit ölçüde yansıtılmalı, fotoğrafta yansıma, gölge ve "kırmızı-göz" bulunmamalıdır. |
| f. Gözler net bir şekilde görünmeli, gözlük camı üzerinde yansımalar bulunmamalı, renkli cam veya güneş gözlüğü kullanılmamalı, gözlük camı çerçevesi gözleri kapatmamalıdır. |
| g. Kişinin zorunlu olarak kullandığı gözlük vb. aksesuarlar dışında fotoğrafta şapka, başlık, pipo, vb. nesneler bulunmamalıdır. |
| ğ. Başörtülü fotoğraflarda yüz çene ucundan alına kadar görünür olmalı, yüzün üzerinde gölgeler oluşmamalı, başörtüsü rengi fon renginden farklı olmalıdır. |
| h. Küçük çocukların fotoğraflarında başka kişi veya nesneler bulunmamalı ayrıca yukarıdaki diğer hususlar geçerlidir. |
imzası alınacaktır.
c) Belgenin teslim edileceği kişinin, adres ve telefon bilgileri: Sürücü belgesi
başvurusu alınanların; telefon numarası alınır, sürücü belgelerinin teslimat adresi MERNİS
veri tabanında yer alan yerleşim yeri adresidir. Belgenin farklı bir adrese tesliminin talep
edilmesi halinde başvuru esnasında bildirilen adres bilgileri alınacaktır.
d) Kan grubu: Sürücü sağlık raporunda belirtilen kan grubu bilgisi alınacak. Sürücü
sağlık raporunda belirtilmemiş ise kan grubunu belirtir belge veya başvuru sahibinin sözlü
beyanı ile başvuru formunda ilgili alana yazılacaktır.
Sürücü belgesi sınıfları ile belge sahiplerine sürme yetkisi verilen motorlu araçlar
ve özellikleri
MADDE 16 – (1) Sürücü belgesi sınıflarına göre sürme yetkisi verilen araçlar;
M sınıfı sürücü belgesi, iki, üç ve dört tekerlekli motorlu bisikletleri (moped)
kullanacaklara verilir.
A1 sınıfı sürücü belgesi, silindir hacmi santimetreküpü, gücü 11 kilovatı ve gücünün
ağırlığına oranı 0,1’i geçmeyen, sepetli veya sepetsiz iki tekerlekli motosikletler ile gücü
15 kilovatı geçmeyen üç tekerlekli motosikletleri kullanacaklara verilir.
A2 sınıfı sürücü belgesi, gücü 35 kilovatı ve gücünün ağırlığına oranı 0,2’yi geçmeyen,
sepetli veya sepetsiz iki tekerlekli motosikletler ile gücü 15 kilovatı geçmeyen üç tekerlekli
motosikletleri kullanacaklara verilir.
A sınıfı sürücü belgesi, sepetli veya sepetsiz iki tekerlekli motosikletler ile gücü 15
kilovatı geçen üç tekerlekli motosikletleri kullanacaklara verilir.
B1 sınıfı sürücü belgesi, net motor gücü 15 kilovatı, net ağırlığı kilogramı, yük
taşımacılığında kullanılanlar için ise net ağırlığı kilogramı geçmeyen dört tekerlekli
motosikletleri kullanacaklara verilir. Elektrik ile çalışan araçların net ağırlıklarının
hesaplanmasında batarya ağırlıkları dikkate alınmaz.
B sınıfı sürücü belgesi, otomobil ve kamyonet kullanacaklara verilir. Belge sahibi, ilgili
tip onayı yönetmeliklerine aykırı olmamak ve 29/5/ tarihli ve sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu
Yönetmeliğinde belirtilen; eğitimi tamamlamak ya da yetenek ve davranış sınavını geçmiş
olmak kaydıyla azami yüklü ağırlığı kilograma kadar olan birleşik araçları da
kullanabilir.
BE sınıfı sürücü belgesi, B sınıfı sürücü belgesiyle kullanılan araçlara takılan ve azami
yüklü ağırlığı kilogramı geçmeyen römork veya yarı römork içeren birleşik araçları
kullanacaklara verilir.
C1 sınıfı sürücü belgesi, azami yüklü ağırlığı kilogramın üzerinde olan ve
kilogramı geçmeyen kamyon ve çekicileri kullanacaklara verilir.
C1E sınıfı sürücü belgesi, C1 sınıfı sürücü belgesiyle kullanılan araçlara takılan ve azami
yüklü ağırlığı kilogramı geçen römork veya yarı römorktan oluşan ve katar ağırlığı
kilogramı geçmeyen birleşik araçlar ile B sınıfı sürücü belgesiyle kullanılan araçlara
takılan ve azami yüklü ağırlığı kilogramı geçen römork veya yarı römorktan oluşan
ve katar ağırlığı kilogramı geçmeyen birleşik araçları kullanacaklara verilir.
C sınıfı sürücü belgesi, kamyon ve çekici kullanacaklara verilir.
CE sınıfı sürücü belgesi, C sınıfı sürücü belgesiyle kullanılan araçlara takılan ve azami
yüklü ağırlığı kilogramı geçen römork veya yarı römorktan oluşan birleşik araçları
kullanacaklara verilir.
D1 sınıfı sürücü belgesi, minibüs kullanacaklara verilir.
D1E sınıfı sürücü belgesi D1 sınıfı sürücü belgesiyle kullanılan araçlara takılan ve azami
yüklü ağırlığı kilogramı geçen römorktan oluşan birleşik araçları kullanacaklara verilir.
D sınıfı sürücü belgesi, minibüs ve otobüs kullanacaklara verilir.
DE sınıfı sürücü belgesi, D sınıfı sürücü belgesiyle kullanılan araçlara takılan ve azami
yüklü ağırlığı kilogramı geçen römorktan oluşan birleşik araçları kullanacaklara verilir.
F sınıfı sürücü belgesi, lastik tekerlekli traktör kullanacaklara verilir.
G sınıfı sürücü belgesi, iş makinesi türündeki motorlu araçları kullanacaklara verilir.
K sınıfı sürücü aday belgesi, Kara Yolları Trafik Yönetmeliğinde belirtilen şartlar ve
esaslara göre araç sürmeyi öğrenen sürücü adaylarına eğitim ve sınavda kullanmak üzere
verilir. K sınıfı sürücü belgesini düzenlemeye sürücü kursları yetkilidir.
(2) Araçların Sürülmesinde Yetki Durumu;
a) B1 sınıfı sürücü belgesi ile M,
b) F sınıfı sürücü belgesi ile M,
c) G sınıfı sürücü belgesi ile M,
d) A1 sınıfı sürücü belgesi ile M,
e) A2 sınıfı sürücü belgesi ile M ve A1,
f) A sınıfı sürücü belgesi ile M, A1 ve A2,
g) B sınıfı sürücü belgesi ile M, B1 ve F,
h) BE sınıfı sürücü belgesi ile M, B, B1 ve F,
i) C sınıfı sürücü belgesi ile M, B, B1, C1 ve F,
j) CE sınıfı sürücü belgesi ile M, B, BE, B1, C, C1, C1E, F; CE sınıfı ile birlikte D sınıfı
sürücü belgesine de sahip olduğu takdirde ayrıca DE, D1 ve D1E,
k) C1 sınıfı sürücü belgesi ile M, B, B1 ve F,
l) C1E sınıfı sürücü belgesi ile M, B, BE, B1, C1 ve F,
m) D sınıfı sürücü belgesi ile M, B, B1, D1 ve F,
n) DE sınıfı sürücü belgesi ile M, B, BE, B1, D, D1, D1E, F; DE sınıfı ile birlikte C sınıfı
sürücü belgesine de sahip olduğu takdirde ayrıca CE, C1 ve C1E,
o) D1 sınıfı sürücü belgesi ile M, B, B1 ve F,
p) D1E sınıfı sürücü belgesi ile M, B, BE, B1, D1 ve F
Sınıfı sürücü belgeleri ile kullanılan araçlar da sürülebilir.
(3) Eski tip sürücü belgelerinin yeni sürücü belgelerine göre karşılığı;
a) A1 sınıfı sürücü belgeleri M ve A1 sınıfı sürücü belgesi,
b) A2 sınıfı sürücü belgeleri M, A1, A2, A ve B1 sınıfı sürücü belgesi,
c) B sınıfı sürücü belgeleri M, B1, B, D1 ve F sınıfı sürücü belgesi,
d) C sınıfı sürücü belgeleri M, B1, B, D1, C1, C ve F sınıfı sürücü belgesi,
e) D sınıfı sürücü belgeleri M, B1, B, BE, C1, C1E, C, CE, D1, D1E ve F sınıfı sürücü
belgesi,
f) E sınıfı sürücü belgeleri;
g) (28/4/ tarihinden önce alınanlar) M, B1, B, BE, C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D, DE
ve F,
h) (28/4/ tarihinden sonra alınanlar) M, B1, B, C1, C, D1, D ve F sınıfı sürücü belgesi,
i) F sınıfı sürücü belgeleri M ve F sınıfı sürücü belgesi,
j) G sınıfı sürücü belgeleri M ve G sınıfı sürücü belgesi,
Karşılıklarını ifade eder.
(4) Sürücü belgesi alacak adaylarda aşağıdaki şartlar aranır.
a) Yaş bakımından;
1) M, A1 ve B1 sınıfı sürücü belgesi alacakların 16,
2) A2, B, BE, C1, C1E, F ve G sınıfı sürücü belgesi alacakların 18,
3) A sınıfı sürücü belgesi alacakların 20, gücü 15 kilovatı aşan üç tekerlekli motosikletler
için 21,
4) C, CE, D1 ve D1E sınıfı sürücü belgesi alacakların 21,
5) D, DE sınıfı sürücü belgesi alacakların 24 yaşını bitirmiş olmaları,
b) Deneyim bakımından;
1) A sınıfı sürücü belgesi alacakların en az iki yıllık A2 sınıfı, (24 yaşını doldurmuş
adaylarda öngörülen deneyim şartı aranmaz).
2) C1, C, D1 ve D sınıfı sürücü belgesi alacakların en az B sınıfı,
3) BE sınıfı sürücü belgesi alacakların B sınıfı,
4) CE sınıfı sürücü belgesi alacakların C sınıfı,
5) C1E sınıfı sürücü belgesi alacakların C1 sınıfı,
6) DE sınıfı sürücü belgesi alacakların D sınıfı,
7) D1E sınıfı sürücü belgesi alacakların D1 sınıfı,
sürücü belgesine sahip olmaları,
c) Öğrenim durumu itibarıyla; En az ilkokul düzeyinde eğitim almış olmaları,
4 üncü sınıfı bitirmiş veya 5 inci sınıftan ayrılmış olanlar ile Halk Eğitim Müdürlükleri
tarafından düzenlenen Yetişkinler II. Kademe Başarı belgesi bulunanlar ilkokul mezunu
sayılır.
İlçe nüfus müdürlüklerinde çalışan ve sürücü belgesi başvurusu alan görevlilerce,
okuma yazma bilmedikleri tespit edilen şahısların sürücü sertifikaları sürücü belgesine
dönüştürülmeyecek, mevcut sürücü belgesi bulunanların ise belge yenileme işlemi
yapılmadan haklarında tutanak tutularak ilgili Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bildirilecek.
d) Sağlık şartları durumu itibarıyla; 26/9/ tarihli ve sayılı Resmî Gazete’
de yayımlanan Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine
Dair Yönetmelikte belirtilen şartları taşımaları,
Sürücü ve sürücü adaylarının muayeneleri; Sağlık Bakanlığına ve üniversitelere bağlı
sağlık tesisleri, aile sağlığı merkezleri ve Sağlık Bakanlığınca ruhsatlandırılan özel sağlık
kuruluşlarında görevli tabip veya uzman tabip tarafından yapılır ve sağlık raporu düzenlenir.
Belediyelere ait poliklinik ve tıp merkezlerinin Sağlık Bakanlığınca düzenlenmiş ruhsat
belgelerinin olması halinde bu kuruluşlar tarafından sürücü adayları ve sürücüler için
düzenlenecek sağlık raporları kabul edilir. Bu kuruluşlar tarafından düzenlenen sağlık
raporlarının kabul edilebilmesi için ruhsat belgesinin olup olmadığının İl Sağlık Müdürlüğü ile
yapılacak yazışma ile netleştirilmesi ve ruhsat belgesinin olması halinde bu kuruluşlarca
düzenlenen sağlık raporları kabul edilecektir.
Sağlık hizmeti sunulan askeri hastanelerce sürücü/sürücü adaylarına yönelik düzenlenen
sağlık raporları kabul edilecektir.
Sağlık raporlarının 3 ay, 6 ay, 1 yıl, 3 yıl gibi belirli sürelerde verilmesi halinde sürücülerin
geçerli sağlık raporlarını yanlarında bulundurmaları gerekmektedir.
Sürücü belgesine esas olmak üzere düzenlenen sağlık raporunda, kişinin 2 yıldan az bir
sürede sağlık raporunu yenilemesi öngörülmemişse, sağlık raporu düzenlendiği tarihinden
itibaren 2 yıl süreyle geçerli kabul edilecektir.
Sürücü adaylarının genel sağlık muayeneleri pratisyen tabip veya uzman tabip tarafından
Yönetmelik hükümlerine göre yapılır. Tabiplerce verilen sağlık raporlarında hekimin kaşe ve
imzasının bulunması gerekir. Tabiplerce verilen raporların gerçeğe uygun olmamasının tespiti
halinde bu raporlar geçersiz sayılır ve sorumlular hakkında Cumhuriyet Başsavcılığına suç
duyurusunda bulunulur. Bu tabipler bir daha sürücü adayı sağlık raporu veremez. Bu husus
Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne bildirilir.
Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair
Yönetmelik hükümleri dışında düzenlenen sürücü sağlık raporları sürücü belgesi işlemlerinde
kabul edilmez. Sağlık raporunun formatı, İçişleri ve Sağlık Bakanlıklarınca belirlenir.
Sürücü sağlık raporları elektronik ortamda alınıncaya kadar başvuru sırasında fiziki olarak
alınır ve taranarak sisteme kaydedilecek.
e) Sürücü sınavlarını başararak, motorlu taşıt sürücüsü sertifikası almış olmaları,
Sürücü Sertifikası düzenlendiği tarihten itibaren 2 yıl içerisinde sürücü belgesine
dönüştürülür. Bu süre sonunda sürücü belgesine dönüştürülmeyen sertifikaların geçerliliği
sona erer.
Sürücü sertifikalarının son geçerlilik tarihinin hafta sonuna veya resmi tatile denk gelmesi
durumunda ilk iş günü mesai bitimine kadar başvuruları kabul edilerek sürücü belgesine
dönüştürülecek.
Sürücü sertifikası bilgileri, elektronik ortamda kontrol edilir, ayrıca ibrazı istenilmeyecek
Başvuru sahibinin daha önce verilmiş aynı sınıf bir başka sürücü belgesi bulunması
halinde, yeni aldığı sürücü sertifikası sürücü belgesine dönüştürülmeyecek.
f) Adli sicil kaydı bakımından; 26/09/ tarihli ve sayılı Türk Ceza Kanununun
, ve inci maddeleri, 21/3/ tarihli ve sayılı Kaçakçılıkla Mücadele
Kanununun 4 üncü maddesinin yedinci fıkrası, 10/7/ tarihli ve sayılı Ateşli Silahlar
ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunun 12 nci maddesinin ikinci ve takip eden
fıkralarında belirtilen suçlardan hüküm giydiğine dair kayıt bulunmaması.
Sürücü belgesi başvurusunda sayılı Kanunun 41/e maddesinde belirtilen suçlardan
kaydı bulunduğu tespit edilenlerin sürücü sertifikası sürücü belgesine dönüştürülmez. Bu
madde kapsamında kaydı olduğu halde sürücü sertifikası alanların sürücü sertifikalarının iptali
için ilgili milli eğitim müdürlüğüne yazılacak.
Başvuru sahibinin belirtilen Türk Ceza Kanunu maddelerinden 15 yasından küçük yasta
hüküm giydiklerini belgelendirenlerin sürücü belgesi almalarında sakınca bulunmamaktadır.
sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 41/e maddesinde belirtilen ve adli sicil
kaydında görünen suçları işleyen kişilerin geri alınan sürücü belgelerinin iadesi veya ilk defe
sürücü belgesi almak üzere başvuruda bulunanların, saydı Adli Sicil Kanunu’nun 13/A
maddesi gereğince ilgili mahkemeden alınacak “yasaklanmış hakların iadesine” dair bir karar
bulunması halinde başvurular kabul edilecek.
tarihinde yürürlüğe giren sayılı TCK ile sayılı TCK,
tarihinde yürürlüğe giren sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ile sayılı
Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun yürürlükten kalkmıştır.
Sürücü belgesi başvuru işlemleri sırasında yapılan adli sicil sorgulamalarında,
yürürlükten kaldırılmış olmalarına rağmen eski kanun maddelerinin bulunduğu adli sicil
kayıtları görülebilmektedir. Bu durumda sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun eski
halinde bulunan, 41/e maddesinde belirtilen hükümlerin karşılığı olan ceza maddelerinin
bulunduğu şahısların başvurusu kabul edilmeyecektir.
Yurt dışında hüküm giymiş olanların ülkemizde Türk Ceza Kanununa göre yargılanıp
hüküm giymiş olmalarının tespit edilmesi halinde, hükmün sürücü belgesi almaya engel teşkil
etmesi durumunda, sürücü belgesi almak için yapacakları başvurular kabul edilmeyecektir.
g) Önceden verilmiş aynı sınıf bir başka sürücü belgesinin bulunmaması,
h) Başka sınıf sürücü belgesi alacaklar için; Daha önce verilmiş ancak geri alınmış
olan sürücü belgesinin sayılı Kanunda öngörülen şartlar yerine getirildiği takdirde
sahibine iade edilmiş olması zorunludur.
Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği’nin 11 inci
maddesi kapsamında, 07/03/ tarihinden önce sürücü sertifikasına istinaden farklı bir sınıf
sürücü sertifikası almak üzere motorlu taşıt sürücülerin kursuna müracaat ederek alınan birden
fazla sürücü sertifikasının sürücü belgesine dönüştürülmesi, 07/03/ tarihinden sonra
sürücü sertifikasına istinaden motorlu taşıt sürücüleri kursuna kayıt yaptırarak alınan sürücü
sertifikaları sürücü belgesine dönüştürülmez.
i) Emniyet Genel Müdürlüğüne bağlı eğitim ve öğretim kurumları ile Türk Silahlı
Kuvvetlerinin askeri ihtisas görevleri için subay ve astsubay sınıf okulu, astsubay meslek
yüksekokulu ve astsubay temel kursunda eğitim gören veya buralardan mezun olanlar ile
üniversitelerin sürücü eğitimi veren yüksekokullarından mezun olanlar bakımından A, C, D
ve D1 sınıfı sürücü belgesi için birinci fıkranın (a) bendinde öngörülen yaş şartı 20 olarak
uygulanır ve bu maddede öngörülen deneyim şartı aranmaz.
j) Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik
Komutanlığı motorlu araç sürücüsü ihtiyacını karşılamak üzere kendilerinin belirleyeceği
eğitim programları çerçevesinde yapılacak sınavlarda başarılı olan, personellerine ve
kurumların bünyesinde bulunan akademilerde öğrenim gören öğrencilere sürücü belgesine
dönüştürülmek üzere motorlu taşıt sürücüsü sertifikası verilir.
k) Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli subay, astsubay ve uzman erbaş sınıfı personel,
Emniyet Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatlarında görevli Emniyet Hizmetleri Sınıfı
personel ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı merkez ve taşra
teşkilatlarında görevli, subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlardan, en az B sınıfı
sürücü belgesine sahip ve birimlerince düzenlenecek olan Zırhlı Taşıt Sürücü Eğitimini
başarıyla tamamlayarak zırhlı taşıt kullanıcı yeterlilik (sertifika) belgesini almaya hak kazanan
personel, yeterlilik (sertifika) belgesi ile zırhlı araçları kullanmaya yetkilidir.
Emniyet ve Jandarma Teşkilatının sürücü ihtiyacını karşılamak amacıyla düzenlenen
sürücü kursu, eğitim ve sınavına katılıp sürücü sertifikasını almaya hak kazanmış personelden
ihraç edilenlerin sürücü sertifikaları sürücü belgesine dönüştürülmeyecektir.
Açığa alınmış olan personelin göreve iade edilmesi halinde, sürücü sertifikaları sürücü
belgesine dönüştürülecektir.
İlk kayıtta yapılacak işlemler (Ek-2):
MADDE 17 – (1) Başvuru sahibinin parmak izi alınacak. Daha önce parmak izi alınmış
ise parmak izi doğrulaması yapılacak. Doğrulama yapılamaz ise tekrar kaydı alınacaktır.
(2) Sürücü Belgesi Başvuru Sistemi üzerinden “İlk Kayıt” seçeneği seçilerek işlem
başlatılacak. Başvuru sahibinin fotoğraf ve imzası başvuru formunda kullanılmak üzere,
taranarak sisteme kaydedilecektir.
(3) Kimlik belgesi bilgileri üzerinden MERNİS sorgulaması yapılacaktır.
(4) Geçerli sürücü sertifika bilgisi, öğrenim durumu, adli sicil kaydı, tahdit bilgisi,
sürücü belgesi harç ve değerli kağıt bedeli, vakıf payı bilgileri sistem üzerinden otomatik
olarak kontrol edilecektir. Ayrıca sürücü sağlık raporu elektronik ortamda alınıncaya kadar
fiziki olarak elden alınacak ve başvuru formu ile birlikte muhafaza edilecektir.
(5) Sistemden yapılacak olan kontrollerden herhangi birinin, sistem üzerinden
alınamaması durumunda ya da ibraz edilen belgelerden sürücü belgesi almaya engel bir
durumun tespiti halinde işlem sistem tarafından sonlandırılacaktır.
(6) Sürücü Sağlık raporuna göre “Sürücü Olur, 1. Grup, 2. Grup, Engelli A, Engelli B,
Engelli A ve B” sistem üzerinden ilgili kod veya kodları seçilecektir.
(7) Sağlık raporunda bulunan tüm kısıtlar kontrol edilecek kısıt bulunması durumunda
ilgili kısıt kodları kod tablosundan seçilecek. Sürücü belgesi sınıflarına göre geçerlilik süresi
sistem tarafından 5 veya 10 yıl olarak belirlenecektir.
(8) Başvuru sahibi tarafından sürücü belgesine dönüştürülmesi talep edilen sürücü
sertifikası sistem üzerinden seçilecektir.
(9) Sürücü belgesi sınıfları ve geçerlilik tarihleri, öğrenim durumu, adli sicil kaydı,
sürücü belgesi harç ve değerli kâğıt bedelleri, vakıf payı bilgilerinden herhangi bir hata olması
durumumda sistem tarafından hata mesajı görüntülenecek ve işlem sonlandırılacaktır.
(10) “İletişim Bilgileri” ekranında başvuru sahibinin kişi bilgileri ve yerleşim yeri adresi
sistem tarafından eklenecek, başvuru sahibinin ev, iş, cep telefonu, e-posta ve iletişim tercihi
bilgileri alınacaktır.
a) Başvuru sahibinin talebi halinde; Yerleşim yeri adresi dışında kalan, diğer adresini
veya beyan adresini teslim adresi olarak belirleyebilecektir.
b) Başvuru sahibi teslim adresinden teslim alacak kişi/kişilerin Kimlik numarasını, adını
ve soyadını belirleyecektir. Bu durumda talepte bulunan ile sürücü belgesini teslim alabilecek
kişi arasında soy bağı bulunması şartı aranmaz.
(11) Sistem üzerinden otomatik olarak oluşturulan başvuru formunun dökümü
alınacaktır.
a) Başvuru sahibi sürücü belgesine ait bilgileri başvuru formu üzerinde kontrol edecek,
bilgilerde farklılık olması durumunda başvuru memuru, mevcut başvuruyu iptal nedeni
girilerek iptal edilecek ve yeni başvuruyu oluşturacak, başvuru formunun dökümü alınacaktır.
b) Başvuru sahibi tarafından kontrol edilen başvuru formu üzerine mm siyah kalem
ile imzası alınacaktır.
(12) Kontrol/Onay amirinin onayına gönderilen başvuru bir hatadan dolayı onaylanmaz
ise Kontrol/onay amiri tarafından başvuru iptal nedeni belirtilerek reddedilecektir.
a) Başvuru memuru tarafından yeniden başvuru alınarak kontrol/onay amirinin onayına
gönderilecektir.
b) Kontrol/Onay amiri, yeni alınan başvuru formundaki bilgileri kontrol edecek ve
başvuruyu onaylayacaktır.
c) Kontrol/onay amiri tarafından onaylanan başvurular sistem üzerinden tescil edilecek
ve kişiselleştirme merkezine gönderilecektir.
(13) Kontrol/onay amiri tarafından dökümü alınan ‘Sürücü Belgesi Yerine Geçen Geçici
Belge’yi onaylayacak ve başvuru sahibine teslim edecektir.
(14) “Sürücü Belgesi Yerine Geçen Geçici Belge”nin kaybedilmesi durumunda; sürücü
belgesi başvurusu alınan nüfus müdürlüklerine geçerlilik süresi içerisinde başvurularak,
yeniden çıktısı alınacak ve onaylanarak ilgilisine verilecektir.
Sınıf eklemede yapılacak işlemler (Ek-3):
MADDE 18– (1) Sınıf ekleme işleminde, ilk kayıtta belirtilen hususlar aynen
uygulanacaktır.
Belge yenilemede yapılacak işlemler (Ek-3):
MADDE (1) 01/01/ tarihinden önce alınmış olan sürücü belgesinin yenilenmesi;
a) Sürücü belgesi başvurusunda bulunanların parmak izi kayıtları alınacak. Daha önce
parmak izi kaydı bulunanların ise parmak izi doğrulaması yapılacaktır.
b) Kimlik belgesi bilgileri üzerinden MERNİS sorgulaması yapılacaktır.
c) Sürücü belgesinin uygun olup olmadığı durumu sorgulanacak, sürücü belgesini almaya
veya değiştirmeye herhangi bir sakınca veya engelin bulunmaması halinde, başvuru sahibinin
fotoğraf ve imzası başvuru formunda kullanılmak üzere, taranarak sisteme kaydedilecek ve
işleme devam edilecektir.
d) Adli sicil kaydı, sürücü belgesi değerli kâğıt bedeli, vakıf payı bilgileri elektronik
ortamda kontrol edilecek. Elektronik ortamda alınıncaya kadar sağlık raporu başvuru sahibi
tarafından ibraz edilecek ve “İlk Kayıt” ta belirtilen hususlara göre işlemler yapılacaktır. 17
inci maddenin 4 üncü fıkrasında belirtilen bilgilerden herhangi birinin sistem üzerinden
alınamaması durumunda veya yapılan kontrollerde sürücü belgesi almaya engel bir durumun
tespiti halinde işleme devam edilmeyecektir.
(2) 01/01/ tarihinden itibaren alınmış sürücü belgesinin yenilenmesi:
a) 01/01/ tarihinden itibaren alınan sürücü belgesi yenileme işlemleri sırasında bu
maddenin birinci fıkrasında belirtilen işlemler aynı şekilde yapılmakla birlikte, sürücü belgesi
değerli kâğıt bedeli ve vakıf payı bedelinin indirimsiz olarak tam bedel üzerinden yatırılmış
olması gerekmektedir.
b) Sürücü belgesi başvurusunda bulunanların parmak izi kayıtları alınacak. Daha önce
parmak izi kaydı bulunanların ise parmak izi doğrulaması yapılacaktır.
c) Ayrıca başvuru sırasında sürücü belgesi dosyasında veya sistem üzerinde geçerli sağlık
raporunun bulunması halinde ve sürücü belgesinin geçerlilik süresinin aynı olarak kalmasının
talep edilmesi durumunda yeni sürücü sağlık raporu istenilmeyecektir.
d) Sadece otomatik vitesli araç kullanmak üzere sürücü belgesi alanların, aynı sınıf
manuel vitesli araç kullanmak üzere sürücü sertifikası getirmesi halinde, harç alınmayacak.
İndirimsiz değerli kâğıt bedeli ve vakıf payı tam olarak alınacaktır. Sürücü belgesi sınıf kısıt
kodu () kaldırılarak yeni sürücü belgesi verilecektir.
(3) Yenileme başvurusu sırasında eski sürücü belgesi, fotoğraf üzerinden delgeç
kullanılarak geçersiz hale getirilerek sahibine iade edilecektir. Sürücü belgesi üzerinde çip
bulunması halinde, çipe zarar verilmeden geçersiz hale getirilecek.
Dış ülkelerden alınan sürücü belgelerinin ülkemiz sürücü belgeleriyle değiştirilmesi
(Tebdil) işlemi (Ek-4):
MADDE 20 – (1) Dış ülkelerden alınan sürücü belgelerinin ülkemiz sürücü belgeleriyle
değiştirilmesi işlemlerine ilişkin ortak hususlardan;
a) Karayolu Trafiği Konvansiyonuna taraf olmayan ve sürücü belgelerinin karşılıklı
olarak tanınması ve değişimine ilişkin ikili anlaşmamız bulunmayan ülkelerden alınan yabancı
sürücü belgeleri ülkemiz sürücü belgesi ile değiştirilmeyecektir.
b) Geçici olarak verilen yabancı sürücü belgeleri ile uluslararası sürücü belgeleri
değiştirilmeyecektir.
c) Yabancı sürücü belgesinin renkli fotokopisi alınacak. Belgenin aslı başvuru sahibine
iade edilecek. Sürücü belgesinin verildiği ülkedeki dış temsilciliğimiz aracılığı ile belgenin
doğruluğu teyit edildikten sonra işlem yapılacaktır.
d) Yabancı sürücü belgesinin değiştirilmesi işlemlerinde sürücü belgesinin sahte
olduğunun tespit edilmesi durumunda adli birimlere bildirilecektir.
e) Süreli olarak verilmiş olan yabancı sürücü belgeleri süreleri dolmuş olsa bile ülkemiz
sürücü belgesiyle değiştirilecektir.
f) Yabancı sürücü belgesinin aslını ibraz edemeyenlerden, sahibi olduğu sürücü belgesi
ile ilgili yazılı beyanları ve kimlik bilgilerine göre başvuruları alınacaktır.
g) Yabancı sürücü belgesinin ülkemiz sürücü belgesine dönüştürülmesi durumunda,
“Sürücü ve Araçlara İlişkin Kod Tablosu’ nun” 70 ve 71 inci maddelerine uygun olarak
sürücü belgesinin yatay 12 numaralı bölümüne gelecek şekilde ilgili ülkenin işareti ve
yabancı sürücü belgesinin numarası yazılacak. Kod yer almıyor ise ilgili ülke temsilciliğimiz
ile yapılacak olan yazışmada yabancı sürücü belgesinin üçüncü bir ülke sürücü belgesine
göre düzenlenip düzenlenmediği açık olarak sorulacaktır.
Örnek: NL
“ sürücü ve araçlara ilişkin kod tablosundan seçilen bölümü”,
“ yabancı sürücü belgesi numarası bölümü”,
“NL: ilgili ülkenin rumuz bölümü”
ifade etmektedir.
h) Ülkemiz sürücü belgesi ile değiştirilen dış ülkelerden alınmış sürücü belgesi
düzenlendiği ülkeye gönderilecektir. Diplomatik muafiyeti bulunan kişiler, eşleri ve
çocuklarına ait yabancı sürücü belgeleri tutanak tutularak sahibine iade edilir.
(2) Yabancıların dış ülkelerden alınan sürücü belgelerinin ülkemiz sürücü belgeleriyle
değiştirilmesi (tebdil) işlemi;
a) Yabancıların sürücü belgelerinin karşılıklı olarak tanınması ve değişimine ilişkin ikili
anlaşmamız bulunan ülkelerden aldıkları yabancı sürücü belgeleri, anlaşma hükümleri
karşılıklılık tablosuna göre ülkemiz sürücü belgesi ile değiştirilecektir.
b) Yabancıların motorlu bisiklet (moped-M), motosiklet (A1,A2), lastik tekerlekli traktör
(F), iş makinesi (G) veya otomobil (B1,B) cinsi araçları kullanmak üzere verilen yabancı
sürücü belgeleri karşılığı olan ülkemiz sürücü belgeleriyle, diğer araç cinslerini kullanmak
üzere verilen sürücü belgeleri ise ülkemiz (B) sınıfı sürücü belgesi ile değiştirilecek. Ancak,
bu araçları römork takarak kullanma yetkisi olanların belgeleri ülkemiz (BE) sınıfı sürücü
belgesi ile değiştirilecektir.
c) Yabancılara verilen ülkemiz sürücü belgeleri üzerine kod tablosundan “Ticari Araç
Kullanamaz” kodu işlenecektir. Türk vatandaşları ile sayılı Kanun kapsamında
düzenlenen “Mavi Kart” sahiplerine “Ticari Araç Kullanamaz” kodu işlenmeyecektir.
(3) Türk vatandaşlarının dış ülkelerden aldıkları sürücü belgelerinin değişim (tebdil)
işlemi;
a) Türk vatandaşları ve Türk vatandaşlığından çıkmasına izin verilenlerin Karayolu
Trafiği Konvansiyonuna taraf olan veya sürücü belgelerinin karşılıklı olarak tanınması ve
değişimine ilişkin ikili anlaşmamız bulunan ülkelerden alınan yabancı sürücü belgeleri
ülkemiz sürücü belgesi karşılığı ile değiştirilecektir.
b) Dış ülkelerden sürücü belgesi almış kişilerin ülkemizde farklı bir sınıf sürücü belgesi
alabilmeleri için dış ülkelerden almış oldukları sürücü belgesini ülkemiz sürücü belgesine
dönüştürmüş olmaları zorunludur.
(4) Ülkemiz sürücü belgesinin başka bir ülke sürücü belgesiyle değiştirilmesinden sonra
yeniden ülkemiz sürücü belgesine dönüştürülmesi sırasında aşağıdaki işlemler yapılacaktır;
a) Ülkemizden alınan sürücü belgesi, ilgili nüfus müdürlüğünde mevcut ise başvuru
sahibine iade edilecek, mevcut değil ise ülkemiz sürücü belgesi kayıtlarına göre yeniden belge
düzenlenecektir.
b) İlgili nüfus müdürlüğünde mevcut sürücü belgesi eski tip ise yeni tip sürücü belgesi
düzenlenecektir.
c) Türk vatandaşları yurt dışında farklı bir sınıf sürücü belgesi almış ise ülkemizden
aldıkları sürücü belgelerine farklı olan sınıf ekleme işlemleri, bu maddenin 1inci fıkra
hükümlerine göre yapıldıktan sonra 18 inci madde de belirtilen hususlara göre işlem
yapılacaktır.
(5) Ülkemiz sürücü belgesinin başka bir ülke sürücü belgesiyle değiştirilmesinden sonra
yeniden ülkemiz sürücü belgesine dönüştürülmesi için yapılan başvurularda aşağıdaki
işlemler yapılır;
a) Dosyada ülkemizden alınan sürücü belgesi mevcut ise başvuru sahibine iade edilir.
Mevcut değil ise ülkemiz sürücü belgesi kayıtlarına göre yeniden belge düzenlenir.
b) Dosyadaki sürücü belgesi eski tip ise yeni tip sürücü belgesi düzenlenir.
c) Türk vatandaşları yurt dışında farklı bir sınıf sürücü belgesi almış ise sürücü belgesi
ile ilgili gerekli araştırmalar yapılarak, araştırma sonucuna göre işlem yapılır.
Sürücü belgesi yerine geçen geçici belge (Ek-5)
MADDE 21 – (1) Başvurusu tamamlanan kişilere ait sürücü belgeleri teslim edilinceye
kadar araç kullanabilmeleri için nüfus müdürlüklerince 15 gün süreyle geçerli olmak üzere
“Sürücü belgesi yerine geçen geçici belge” verilecektir.
Sürücü Belgesi Yerine Geçen Geçici Belge’nin kaybedildiği beyan edilerek sürücü belgesi
başvurusu alınan nüfus müdürlüğüne başvurulması halinde, sistemden kontrol edilerek
geçerlilik süresi içerisinde çıktısı alınarak onaylanıp ilgilisine verilir. Sürücü belgesinin
sahibine teslim edilmesi üzerine “sürücü belgesi yerine geçen geçici belgesinin geçerliliği sona
erer.
Aday sürücülük
MADDE (1) 01/01/ tarihinden sonra ilk defa sürücü belgesi alanlar ile herhangi
bir sebeple sürücü belgesi iptal edilmiş olup da yeniden sürücü belgesi alanlar, belgenin
alındığı tarihten itibaren iki (2) yıl süreyle aday sürücü olarak kabul edilecektir.
(2) Aday sürücü olarak kabul edilen kişiye verilen sürücü belgesinin üzerinde ‘aday
sürücü’ olduğuna dair herhangi bir ibare yer almayacak. Ancak sistemden aday sürücü olduğu
görülecektir.
(3) İki (2) yıllık aday sürücülük süresinin bitiminde sürücü belgesi yenilenmeyecektir.
(4) Sürücü belgesi iptal edilenlerin tekrar sürücü belgesi alabilmeleri için; sürücü
kurslarına devam etmeleri ve yapılan sınavlarda başarılı olarak motorlu taşıt sürücü sertifikası
almaları gerekecektir. Bu kişilerin sürücü kurslarında eğitime başlayabilmeleri için tabi
tutulacakları psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesi sonucunda
sürücülüğe engel hali bulunmadığını gösterir belgenin sürücü kursuna ibrazı ve varsa iptal
nedenlerinde yer alan geri alma süreleri kadar zamanın geçmiş olması zorunludur.
(5) Aday sürücülük kapsamında sürücü belgesinin iptal edileceği durumlar;
Aday sürücülük süresi içerisinde sayılı Kanunun;
a) 47 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (kırmızı ışık) üç kez ihlal edilmesi,
b) 48 inci (Alkol, uyuşturucu) veya inci (ceza puanı) maddelerine istinaden sürücü
belgelerinin geri alınması,
c) 51 inci maddesinin (hız sınırı) üç kez ihlal edilmesi,
d) 53 üncü maddesinin (dönüş kuralları) ikinci fıkrasının üç kez ihlal edilmesi,
e) 74 üncü maddesinin (okul geçiti ihlali) üç kez ihlal edilmesi,
f) Koruyucu tertibatın kullanılması ile ilgili 78 inci maddesinin (emniyet kemeri, kask) üç
kez ihlal edilmesi hallerinden herhangi birinin gerçekleşmesi veya araç cinsine bakılmaksızın
0,20 promilin üzerinde alkollü olarak araç kullanıldığının tespit edilmesi veya toplam 75 ceza
puanının aşılması durumunda sürücü belgesi iptal edilir.
Belgesi iptal edilenlerin tekrar sürücü belgesi alabilmeleri için; sürücü kurslarına devam
etmeleri ve yapılan sınavlarda başarılı olarak motorlu taşıt sürücüsü sertifikası almaları gerekir.
Bu kişilerin sürücü kurslarında eğitime başlayabilmeleri için tabi tutulacakları psiko-teknik
değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesi sonucunda sürücülüğe engel hali bulunmadığını
gösterir belgenin sürücü kursuna ibrazı ve varsa iptal nedenlerinde yer alan geri alma süreleri
kadar zamanın geçmiş olması zorunludur.
Sürücü belgesinin geçerlilik süresi
MADDE 23 - (1) C1,C1E,C,CE,D1,D1E,D ve DE sınıfı sürücü belgeleri 5 yıl, M,
A1,A2,A,B1,B,BE, F ve G sınıfı sürücü belgeleri 10 yıl geçerlidir. Sürücü belgesi, sürenin
bitimini izleyen tarihten itibaren geçersiz sayılır.
tarihinden önce alınan sürücü belgelerinin tarihine kadar yeni tip
sürücü belgesiyle değiştirilmesi gerekmektedir. Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin Geçici 10
uncu maddesi kapsamında bu süre İçişleri Bakanlığınca uzatılabilir.
Sürücü belgesi sahipleri sürücü belgelerinin geçerlilik süresinin sona erdiği tarihten
itibaren belgelerini değiştirinceye kadar araç kullanılamazlar.
Operatörlük belgeleri (G sınıfı operatör belgesi)
MADDE 24 – (1) Sürücü belgesi başvurularında istenen veya kontrol edilecek bilgi ve
belgelere ek olarak G sınıfı operatörlük belgesi başvurularında;
a) Başvuru sahibinin, Milli Eğitim Bakanlığı’nda Operatör sertifika bilgisi olması
durumunda, “G Sınıfı İş Makinası Seçiniz” düğmesi otomatik olarak görünür hale gelecektir.
İlk Kayıt veya Yenileme işlemleri esnasında, düzenlenecek yeni tip sürücü belgesine G Sınıfı
eklemek için,
1) İlk defa G sınıfı operatör belgesi alınması işlemlerinde başvuru memuru tarafından “G
Sınıfı İş Makinası Seçiniz” düğmesi kullanılarak açılan pencereden, operatörlük belgesinde
belirtilen iş makinesi türüne göre kod tablosundan kod seçilecektir.
2) Daha önce G sınıfı operatör belgesine ait yenileme işlemlerinde, başvuru memuru
tarafından “G Sınıfı İş Makinası Seçiniz” düğmesi kullanılarak açılan pencereden, daha önce
sahip olduğu operatörlük bilgileri seçili halde ekrana gelecek, yeni operatörlük sertifikası
bulunması halinde, operatörlük belgesinde belirtilen iş makinesi türüne göre kod tablosundan
kod seçilecektir.
3) 01/01/ tarihinden önce düzenlenen operatörlük belgeleri, Milli Eğitim
Bakanlığından elektronik ortamda alınmadığından bu sertifikaların ibrazı halinde, başvuru
sahibi milli eğitim müdürlüğüne yönlendirilerek belgenin sisteme girişinin yapılması
istenecektir.
b) Başvuru sahibinin kullanmaya yetkili olduğu tüm iş makinelerinin veri girişi yapılır,
4’ten fazla iş makinesini kullanmaya yetkisi bulunması halinde, başvuru sahibinden, iş
makinelerinden öncelikli istediği 4 tanesinin ismi bu Talimatın ekinde yer alan tabloya göre
yazılı olarak alınacak. Yazılı olarak bildirilen bu iş makinelerine ait kodlar “sürücü belgesinin
yatay 12 numaralı” bölümüne yazdırılmak üzere kaydedilecek ve 4 iş makinesi dışında kalan
iş makinesi kodları ise sürücü belgesi sisteminde sorgulandığında görülecektir.
c) Operatörlük belgelerinin geçerliliğinde süre sınırlaması bulunmamaktadır.
Dosya bilgi (sakınca) sorgulama ve sistem kayıtlarına ilişkin işlemler
MADDE 25– (1) Başvuru sahibinin;
a) Başvurunun yapıldığı nüfus müdürlüğünce sürücü belgesi ile ilgili bilgilerin kontrolü
bilgisayar kayıtlarından yapılacak.
b) Sistemde yer alan bilgiler ile ibraz edilen sürücü belgesi bilgileri arasında farklılık
olması durumunda, sürücü belgesi dosyasının bulunduğu nüfus müdürlüğünden gerekli
araştırma yapılacak ve alınacak cevaba göre işlem gerçekleştirilecektir.
c) Sürücü belgesinin sistemde kaydının bulunmadığı durumlarda; başvuruyu alan nüfus
müdürlüğünce, sürücü belgesi dosyasının bulunduğu nüfus müdürlüğünden dosya ve arşiv
incelemesi yapılacak sürücü belgesinin sisteme kaydedilmesi talep edilecektir.
d) İbraz edilen sürücü belgesine ilişkin dosya ve sistem kaydının bulunmaması
durumunda; sürücü belgesi sicil kayıt defteri incelenerek, tespit edilecek bilgilere göre sisteme
veri girişi yapılacaktır. Defter kayıtlarının bulunmaması halinde, sürücü belgesi üzerinde yer
alan seri numarasından belgenin ilgili birim tarafından verilip verilmediği, belgeyi düzenleyen
personelin sürücü belgesinin verildiği tarihte ilgili birimde çalışıp çalışmadığı, ilgili milli
eğitim müdürlüğünden motorlu taşıt sürücü sertifikası kaydı araştırılacak bilgilerin örtüşmesi
halinde ilgili nüfus müdürlüğü tarafından sisteme veri girişi yapılacaktır.
e) Sürücü belgesi dosyası bulunmasına rağmen ibraz edilen sürücü belgesinde yer alan
sınıf/sınıflara ilişkin dosya ve sistem kaydının bulunmaması durumunda; bu maddenin (d)
bendinde belirtilen işlemlere göre hareket edilecektir.
f) Yapılan sorgulamalara en kısa süre (24 saat) içerisinde cevap verilecektir.
Hatalı basılan sürücü belgeleri ve bedel tespiti
MADDE 26 - (1) Hatalı düzenlenen, sürücü belgesinde hata oranına bakılmaksızın hatalı
başvurunun onaylandığı nüfus müdürlüğünce sürücü belgesi sahibinin başvurusu üzerine
sürücü belgesi başvurusu alınacak ve bedelsiz olarak yenisi ile değiştirilecektir.
(a) Genel Müdürlük tarafından kişiselleştirilen sürücü belgelerinin donanım, yazılım,
baskı hatasından kaynaklanan ve kalite kontrolünde hatalı düzenlendiği tespit edilen sürücü
belgeleri bedelsiz olarak tekrar düzenlenecektir.
(2) Hatanın personelden kaynaklandığının tespiti durumlarında, % 0,5 (binde beş)
oranında bedelsiz değişim yapılacak, bu oranın aşıldığı durumlarda ise belge bedeli ilgili
personelden alınacaktır.
(3) Hatanın başvuru sahibinin ihmali veya beyan etmiş olduğu bilgi ve belgelerden
kaynaklandığı durumlarda belge bedeli başvuru sahibinden tekrar alınacaktır.
(4) Hatalı basıldığı için geri alınan sürücü belgesi kartları imha edilecek ve hatalı basım
sayısını gösteren listeler ilçe nüfus müdürlüğünde muhafaza edilecektir.
(5) Bu işlemler iptal ekranından, hatalı işlem nedeni “Sistem Hatası” veya “Kullanıcı
Hatası” seçilerek yapılacak ve buna ilişkin tutanak düzenlenerek hatalı basılan sürücü belgesi
kartı imha edilecektir. Tutanak ise, ilgili nüfus müdürlüğünde muhafaza edilecektir.
(6) Hatalı belge yenileme işlemleri “Yenileme” ekranından yapılacak, hata başvuru
sahibinden kaynaklanmıyor ise değerli kâğıt ve vakıf payı hizmet bedeli sistem tarafından
“ödendi” olarak kaydedilecektir.
Sürücü belgelerinin geri alınması ve iptal edilmesi
MADDE 27 - (1) Cumhuriyet Savcılığı, Mahkeme veya Denetimli Serbestlik Şube
Müdürlüklerince verilen kararlar doğrultusunda ve sayılı Karayolları Trafik Kanunu
( ve ilgili diğer maddeleri) gereğince sürücü belgeleri kolluk kuvvetlerince geri alınacak
ya da iptal edilecektir.
Mahkeme/savcılık tarafından nüfus müdürlüklerine gönderilen sürücü belgesinin geri
alınması veya iptal edilmesine dair kararın ekinde, sürücü belgesinin bulunmaması
durumunda, tahdit bilgisi girilecek. Denetimler sırasında bu sürücülerin kolluk kuvvetlerince
tespiti halinde sürücü belgesi teslim alınacak geri alma veya iptal bilgisi kaydedilmek üzere
nüfus müdürlüğüne gönderilecektir.
Mahkeme/savcılık tarafından nüfus müdürlüklerine gönderilen sürücü belgesinin geri
alınması veya iptal edilmesine dair kararın ekinde, sürücü belgesinin bulunması durumunda,
geri alma veya iptal işlemi nüfus müdürlükleri tarafından yapılacaktır.
Mahkeme/savcılık tarafından nüfus müdürlüklerine gönderilen sürücü belgesinin geri
alınması veya iptal edilmesine dair kararın kolluk birimlerine gönderilmesi halinde, tahdit
bilgisi kolluk birimleri tarafından girilecek ve belgeler nüfus müdürlüklerine gönderilecek,
geri alma veya iptal işlemi nüfus müdürlükleri tarafından yapılacaktır.
Sağlık Bakanlığı, SGK vb. kurumlarca sürücü sağlık raporu aldırılmasına ilişkin
gönderilen yazılara istinaden, “sürücü sağlık raporu aldırılacak” şeklinde sisteme tahdit kaydı
girilecek ve sürücü sağlık raporunun sonucuna göre işlem yapılacaktır.
Nüfus müdürlükleri veya kolluk birimleri tarafından sisteme kaydedilen tahdit bilgisi,
geri alma ve iptal bilgileri, karşılıklı ve anlık olarak paylaşılacaktır.
Ölüm, gaiplik veya ölümüne kesin gözle bakılmayı gerektiren hallerden birisinin nüfus
kütüklerine tescil edilmesi, tahrifat veya başkası adına sürücü belgesi düzenlendiğinin
mahkeme veya cumhuriyet savcılığı tarafından tespit edilmesi veya sahte belgelerle usulsüz
olarak alınan sürücü belgesi nüfus müdürlüklerince iptal edilecektir.
(a) İptal edilen ya da geri alınan sürücü belgeleri için geri alma veya iptal süreleri
içerisinde başvuru alınmayacaktır.
(b) Talimatın 16 ncı maddesi ikinci fıkrasında belirtilen şartlardan herhangi biri mevcut
olmadan veya usulsüz olarak alındığı tespit edilen sürücü belgeleri nüfus müdürlüklerince
iptal edilecek. Sürücü belgesi iptal edilenlerin belirtilen hükümlere uygun olarak yeniden
sürücü sertifikası almaları hâlinde yeniden sürücü belgesi düzenlenecektir.
(c) Belge sahiplerinin nüfus müdürlüklerine başvurusu sırasında bu Talimatın 16 ncı
maddesi ikinci fıkrası (f) bendinde belirtilen suçlardan biri ile mahkûmiyet kaydının tespiti
halinde bu kişilerin sürücü belgeleri bu Talimatın 16 ncı maddesi ikinci fıkrası (f) bendinde
belirtilen şartlar sağlanıncaya kadar nüfus müdürlüklerince geri alınacak ve belge iade
edilmeden araç kullanıldığının tespiti halinde, sürücü ve aracın kullanılmasına izin veren
sahibi hakkında sayılı Kanunun 36 ncı maddesine istinaden cezai işlem yapılacağı
yönünde tebligat yapılacak. Sürücü belgesi iptal edilenlerin belirtilen hükümleri taşımaları
halinde sürücü belgeleri iade edilecektir. sayılı Kanun’un 6 ncı maddesinde sayılan
görevlilerin bu fıkra kapsamındaki görev ve yetkileri saklıdır.
(2) Kişiselleştirilen ancak başvuru sahibine teslim edilemeyen sürücü belgeleri;
a) Başvuru sahibine teslim edilemeyen sürücü belgeleri, başvuru sahibinin belirlemiş
olduğu nüfus müdürlüğüne iade edilecektir.
b) İlgili nüfus müdürlüğünce teslim alınan sürücü belgeleri, geçerlilik sürelerince
muhafaza edilecek. Nüfus müdürlüğünde geçerlilik süresi devam eden sürücü belgesini,
başvuru sahibinin kendisi, başvuruda belirlediği ikinci kişi veya noter onaylı yasal temsilcisi
başvurarak teslim alabilecektir.
c) Sürücü belgelerinin geçerlilik süresinin bitimine müteakip, sürücü belgesi kartı iptal
edilerek imha edilecektir.
ç) İptal edilen sürücü belgelerine, İçişleri Bakanlığı Merkez ve Taşra Teşkilatı Arşiv
Hizmetleri ve Saklama Sürelerine İlişkin Yönerge hükümlerine göre işlem yapılacaktır.
(3) Kayıp, buluntu ve çalıntı nedeniyle sürücü belgesi kartlarının geçersiz hale
getirilmesi aşağıdaki durumlardan birisinde yapılır;
a) Kişiselleştirilen sürücü belgelerinin dağıtım sürecinde kaybolması durumunda
dağıtımla görevlendirilmiş olan kurum/kuruluş tarafından zarfın barkodu Genel Müdürlüğe
bildirilerek sürücü belgesi kartı iptal edilecektir.
b) Başvuru merkezlerine sürücü belgesinin kayıp veya çalıntı nedeniyle bildirim
yapılması halinde, sürücü belgesi kartı geçersiz hale getirilecektir.
c) Bulunarak veya resmi bildirim üzerine başvuru merkezine teslim edilen sürücü
belgelerinin geçerlilik süresi boyunca “muhafazada iptal” seçeneği kullanılarak fiziki iptal
yapılmadan sadece sistem üzerinde iptal edilecek. Geçerlilik süresi bitiminde ilgilisine teslim
edilemeyen sürücü belgesi kartı imha edilecektir.
ç) Kayıp nedeniyle “Kayıp İptal” seçeneğiyle kart iptali yapılan sürücü belgesinin
bulunduğunun beyan edilmesi durumunda yeni sürücü belgesi kartı düzenlenmemiş ise eski
sürücü belgesi kartı “Kayıp iptal” bilgisi kaldırılarak ilgilisine teslim edilecektir.
(4) Sürücü belgeleri Başvuru Sisteminde yapılacak iptal işlemleri;
a) Sistem tarafından yapılacak iptal işlemleri;
1) Ölüm: Ölümün nüfus kütüklerine tescil edilmesi durumunda bu seçenek
kullanılacaktır.
2) Gaiplik: Gaiplik durumunun nüfus kütüklerine tescil edilmesi durumunda bu seçenek
kullanılacaktır.
3) Ölüm karinesi: Ölümüne kesin gözle bakılmayı gerektiren durumun nüfus
kütüklerine tescil edilmesi durumunda bu seçenek kullanılacaktır.
4) Kişiselleştirmeden dönen: Kişiselleştirme ya da kalite kontrol aşamasında yeniden
başvuru alımını gerektiren hallerden birisinin tespit edilmesi durumunda bu seçenek
kullanılacaktır.
5) Teslim sürecinde kayıp: Teslim sürecinde sürücü belgelerinin kaybedildiğine dair
teslim işlemini yürüten birim tarafından bildirim yapılması durumunda bu seçenek
kullanılacaktır.
b) Başvuru memuru tarafından yapılacak iptal işlemleri;
1) Kayıp: Sürücü belgesinin kaybedildiğine dair şahsın şahsen bildirimi üzerine bu
seçenek kullanılacaktır.
2) Çalıntı: Sürücü belgesinin çalındığına dair şahsın ya da emniyet birimlerince
düzenlenmiş tutanağın ibraz edilmesi üzerine bu seçenek kullanılacaktır.
3) Adli Karar: Adli soruşturma yürüten birimlerce bildirim yapılması durumunda bu
seçenek kullanılacaktır.
4) İdari Karar: İdari soruşturma yürüten birimlerce bildirim yapılması durumunda bu
seçenek kullanılacaktır.
5) Muhafazada İptal: Başvuru merkezinde muhafaza altına alınacak ve sadece sistem
üzerinde geçici iptal edilecek sürücü belgesi kartı için bu seçenek kullanılacaktır.
6) Yenileme: Yeni sürücü belgeleri başvurusunda bulunulması durumunda bu seçenek
kullanılacaktır.
7) Hatalı üretim: Teslim alınan sürücü belgesi üzerinde hata olduğunun başvuru
sahibince bildirilmesi ve bu durumun başvuru merkezince teyit edilmesi durumunda bu seçenek
kullanılacaktır.
Mükerrer sürücü belgesi kayıtlarının birleştirilmesi işlemleri (Ek):
MADDE (1) Yapılan dosya bilgi (sakınca) sorgulamaları sonucunda;
a) Mükerrer sürücü belgelerinden, ilk olarak verilen sürücü belgesi sınıfının “H” daha
sonra alınan sürücü belgesi sınıfının “B”, “C”, “D” vb. olması durumunda öncelikle sürücü
sağlık raporu aldırılacak rapora göre ilk düzenlenen sürücü belgesi belge numarasında
birleştirilecektir.
b) Mükerrer olarak düzenlenen sürücü belgelerinden, sürücü belgesi sınıfı “F” veya “G”
olan sürücü belgeleri son olarak düzenlenen sürücü belgesi belge numarasında
birleştirilecektir.
c) Mükerrer sürücü belgelerinden, ilk olarak düzenlenen sürücü belgesi sınıfı “F”, “H” ve
“G” dışında olan belgeler için ilk belge tarihi esas alınarak ilk düzenlenen sürücü belgesinde
kayıt birleştirme işlemi yapılacak -, birleştirme sonucu her iki dosya kayıtlarına göre tüm sınıf
bilgileri güncellenecektir.
d) Mükerrer sürücü belgelerinden, herhangi birinde “İptal” bilgisinin bulunması
durumunda, sürücü belgesi dosya kayıtlarından iptalin gerekçesi tespit edilir, sürücü belgesi
almaya engel durumun bulunmaması halinde düzenlendiği tarih itibariyle geçerli olan sürücü
belgesi belge numarasında birleştirme işlemi yapılacaktır.
(2) Mükerrer sürücü belgelerinin dosya ve bilgisayar kayıtlarının birleştirme işlemleri
yukarıdaki açıklamalar dikkate alınarak, talimat ekinde yer alan (Ek) çizelge
doğrultusunda işlem yapılacaktır.
(3) Mükerrer sürücü belge dosyalarının farklı illerde olması durumunda; fiziki
dosyaların kontrolü yapılır ve sistemden başvuru formu doldurularak sisteme kaydı
yapılmadan, çıktısı alınan başvuru formu işlem yapılmak üzere genel müdürlüğe gönderilir.
Genel müdürlük tarafından sistem üzerinde mükerrer dosya birleştirme yapılır ve dosya ilgili
birime gönderilir.
(4) Mükerrer sürücü belge dosyalarının aynı ilin farklı ilçelerde olması durumunda;
fiziki dosyaların kontrolü yapılır ve sistemden başvuru formu doldurularak sisteme kaydı
yapılmadan başvuru formu işleminin yapılacağı nüfus müdürlüğüne gönderilerek sistem
üzerinde mükerrer birleştirme yapılır. Dosyalar ilgili birime gönderilir.
Tahdit işlemleri
MADDE 29– (1)Sürücü belgesi tahdit ekleme ve kaldırma işlemleri kolluk birimleri veya nüfus
müdürlükleri tarafından yapılacak, tahdit bilgisi başvuru esnasında nüfus müdürlükleri
tarafından sorgulanacaktır.
Adli veya idari makamlar tarafından sürücü belgesinin geri alma veya iptaline ilişkin
verilen kararlar doğrultusunda, sürücü belgesinin el koyulup kararın işlenmesi amacıyla, sürücü
belgesi sistemine işlenen kısıt kaydını ifade eder.
Tahdit “Sürücü Belgesi İşlemleri” ekranında “Tahdit İşlemleri” butonu seçilerek tahdit
ekleme, tahdit düzenleme/kaldırma seçenekleri kullanılarak yapılacaktır.
(2) Tahdit türleri;
a) Sürücü Olamaz Sağlık Kurulu Raporu
b) Sürücü Olamaz Mahkeme Kararı
c) Sürücü Olamaz Savcılık Kararı
d) Sürücü Olamaz Eğitim Durumu Yetersiz
e) Sahte Yabancı Sürücü Belgesi
f) Sahte Sürücü Sertifikası
g) Denetimli Serbestlik Kararı
h) Adli Kontrol Kararı
i) Sürücü Belgesi Geri Alınacak (Mahkeme)
j) Sürücü Belgesi Geri Alınacak (Diğer)
Tahdit bilgisi sistemden kaldırılıncaya kadar sürücü belgeleri için başvuru alınmayacaktır.
Tahdit bilgisinin bulunduğu sürücü belgesine tutanak ile el konularak işlem yapılacaktır.
Gerçeğe aykırı beyanlar hakkında yapılacak işlemler
MADDE (1) Sürücü belgesi başvurusunda başvuru birimlerince gerçeğe aykırı
beyanda bulunulduğunun veya tahrifat yapıldığının tespit edilmesi halinde durum Cumhuriyet
Başsavcılığına bildirilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Genel Müdürlük Tarafından Yapılacak İşlemler
Kişiselleştirilmemiş sürücü belgelerinin sayımı ve kontrolü
MADDE (1) Genel Müdürlüğe teslim edilen kişiselleştirilmemiş sürücü belgelerinin
kalite kontrolleri gözle ve cihazlarla yapılacak. Kalite kontrolü yapılmasına ilişkin usul ve
esaslar Genel Müdürlük tarafından belirlenecektir.
(2) Kalite kontrolü veya kişiselleştirme sırasında hatalı olduğu tespit edilen sürücü
belgeleri matbu form düzenlenerek değiştirilmek üzere iade edilecektir.
Sürücü belgelerinin kişiselleştirilmesi
MADDE 32– (1) Sürücü belgeleri, sürücü belgesi Kişiselleştirme Merkezinde
kişiselleştirilecek olup, başvuru sahibi veya belirlediği kişiye posta yoluyla bu Talimatta
belirtilen şekilde gönderilerek teslim edilecektir.
Posta İşlemleri
MADDE (1) Posta işlemleri sürecinde gönderinin;
a) Kabulü anında,
| b) Alıcının bırakıldığında, | teslimat | adresinde | bulunamayıp | ihbarlı | olarak | dağıtım | merkezine |
teslim edildiğinde,
Cep telefonu numarasının bulunması halinde alıcıya PTT tarafından SMS ile bilgi
verilecektir.
(2) Sürücü belgesi, alıcının başvurusu esnasında MERNİS veri tabanında yer alan
veya beyan ettiği adreslerinde, gönderiyi teslim alacak kişiye kimlik tespitinden sonra imza
karşılığı teslim edilecektir.
(3) PTT teslimat için gönderi adresine 2 (iki) defa gidilecek, kişiye ulaşamazsa
telefonla irtibat kurulacaktır. Teslim edilemeyen gönderi, PTT işyerinde 10 (on) gün süre ile
bekletilecektir. Bu sürenin sonunda teslim edilemeyen sürücü belgesi, başvuru sahibinin
belirlediği nüfus müdürlüğüne kapalı zarfta iade edilecektir.
(4) Nüfus müdürlüğüne iade edilen sürücü belgesinin, başvuru sahibine teslim
aşamasında, zarf açılıp kişi kontrolü yapılır ve “Sürücü Belgesi Teslim Tutanağı” imzalatılarak
teslim edilir. (Ek)
(5) Düzenlenen sürücü belgelerinin kişiselleştirme ve posta dağıtım süreci, “Başvuru
Durum Sorgula” ekranından takip edilecektir.
Zarflama ve dağıtım
MADDE 34 – (1) Sürücü belgeleri zarfının, üzerinde yer alacak bilgilerin tespiti ve
sürücü belgelerinin dağıtımı Genel Müdürlük tarafından yapılacaktır.
(2) Kişiselleştirilen ancak ilgilisine teslim edilemeyen sürücü belgeleri, nüfus
müdürlüklerinde dosyasında muhafaza edilecektir.
(3) Sürücü belgelerinin dağıtım aşamasında kayıp edilmesi durumunda;
a) Posta aşamasında kaybedilmesi durumunda, dağıtımla görevlendirilmiş olan
kurum/kuruluş tarafından kayıp bilgisi girilerek, zarfın barkodu Genel Müdürlüğe
bildirilecektir.
b) Nüfus müdürlüğünde kaybolması durumunda nüfus müdürlüğü tarafından kayıp
bilgisi girilerek yeni sürücü belgesi düzenlenecektir.
Sürücü belgesi başvuru takip işlemleri
MADDE (1) Sürücü belgelerinin teslim süreci web, çağrı merkezi, kısa mesaj veya
e-posta yolu ile takip edilebilecektir.
Yedekleme
Madde (1) Biyometrik veriler, Genel Müdürlüğün “Biyometrik veri yönetim sistemi”
ne aktarılacaktır.
(2) Sürücü belgelerine ait bilgiler ve belgeler İş Sürekliliği Merkezi ile yedeklemesi
yapılacaktır.
BEŞİNCİ KISIM
Çeşitli Hükümler
Sürücü belgesi işlemlerinde başvuru
MADDE 37 – (1) Sürücü belgesi başvurusu Genel Müdürlük web portalı üzerinden ya
da Çağrı Merkezi aracılığıyla randevu alınacak veya randevusuz olarak nüfus müdürlüklerine
yapılacaktır. Sürücü belgesi talebinde parmak izi ve imzası alınacak kişinin şahsen başvurusu
esas alınacaktır.
Form ve belgelerin tasarımı
Madde (1) Sürücü belgeleri uygulamasında kullanılacak olan form ve belgeleri
hazırlamaya, gerekli düzenlemeleri yapmaya Genel Müdürlük yetkilidir.
Ekler:
1- Ek-1 Yeni Tip Sürücü Belgesi Kod Açıklaması
2- Ek-2 Sürücü Belgesi İlk Başvuru Formu
3- Ek-3 Sürücü Belgesi Yenileme Başvuru Formu
4- Ek-4 Dış Ülkelerden Alınan Sürücü Belgesi Değiştirme Başvuru Formu
5- Ek-5 Sürücü Belgesi Yerine Geçen Geçici Belge Formu
6- Ek-6 Sürücü Adayları ve Sürücüler için Sağlık Raporu Örneği
7- Ek-7 Sürücü/Sürücü Adayı ve Araçlara İlişkin Kod Tablosu
8- Ek-8 Sürücü Belgesi Sınıflarına Göre Sürme Yetkisi Verilen Araçlar Tablosu
9- Ek-9 Karayolu Trafiği Konvansiyonuna Taraf Ülkeler
Ek Örnek Sürücü Belgesi Kartı
Ek Yeni Tip Sürücü Belgesi Sınıf Karşılıkları
Ek Mükerrer sürücü belgesi kayıt birleştirme çizelgesi
Ek Sürücü Belgesi Teslim Tutanağı