Toki Ödeme Planı Nasıl Olacak

Toplu Konut İdaresi Başkanlığı (TOKİ) tarafından Bin Sosyal Konut Projesi kapsamında inşa ettirilecek konutlar için başvurular alınmaya devam ediyor. TOKİ’den yapılan açıklama göre; toplam borç ve buna bağlı olarak aylık taksitlere her yılın ocak ve temmuz aylarında Memur Maaş Artış Oranı dikkate alınarak zam yapılacak. Taksit ödemelerinin sabit olmaması eleştirilere yol açtı. 

Buna göre başlangıç fiyatı bin TL olan 2+1 konut için yıllık enflasyonun yüzde 10 olması durumunda toplam ödeme miktarı 1,71 milyon liraya yükselecek. Bu miktar enflasyon yüzde 15 olursa 3,17 milyona; enflasyon yüzde 20 olursa 6,12 milyona ve yüzde 30 olursa 24,4 milyona kadar çıkacak. 

Eylül ’de konut kredisi kullanılsa toplam ödeme miktarı 1,17 milyon lira oluyor ancak vade 20 sene değil; 10 yıl. Peki, TOKİ’nin sosyal konut projesinde aylık taksit ödemeleri nasıl değişecek? Farklı enflasyon senaryolarına göre aylık taksit ödemesini ve toplam miktarı hesapladık.

TOKİ’nin duyurusuna göre hak sahiplerine konutlar yüzde 10 peşinat ve ay vade ile satılacak. Artış oranı konusunda ise açıklamada şu bilgi yer alıyor: “Hak sahiplerinin konutlarına ait kalan borç bakiyesi ve aylık taksitler her yılın Ocak ve Temmuz aylarında olmak üzere yılda iki kez, bir önceki 6 aylık dönemdeki Memur Maaş Artış Oranı dikkate alınarak İdarece tespit edilen oranda artırılacaktır.”

Taksit artış oranı ne olacak?

Taksit ödemeleri, sözleşme tarihini takip eden ay itibariyle başlayacak. İlk dönemsel artış ise sözleşme tarihine göre İdarece belirlenecek. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı “10 Doğru 10 Yanlış ile Sosyal Konut Projesi Gerçekleri” açıklaması yaparak “Yapılacak artışlarla taksitleri ödemek zorlaşacak” iddiasının yanlış olduğunu duyurdu.

Bakanlık açıklamasına göre “TOKİ taksitlerinde memur artış fiyatları tavan fiyattır. Bugüne kadar TOKİ taksitleri memur maaş artışlarını hiçbir zaman geçmedi, aksine memur maaş artışının altında tutuluyor. Bunun örnekleri geçmiş yıllarda mevcut. Son 4 yılda TOKİ taksit artışı, hep memur maaş artışının altında oldu.”

Sözleşmelerin ne zaman imzalanacağı ve ilk artışın ne zaman yüzde kaç olacağı henüz bilinmiyor. Hesaplamaları iyimser tahminle yaptık: Ödemeler Ocak ’te başlayacak ve ilk artış Temmuz ’te gerçekleşecek. Yıllık enflasyonun yarısı oranında her 6 ayda bir artış yaptık. Yani enflasyon yüzde 10 ise Ocak ve Temmuz aylarında ayrı ayrı yüzde 5 artış uyguladık. Bu durumda farklı enflasyon senaryolarına göre şu hesaplamalar ortaya çıkıyor.

2+1’de enflasyon yüzde 10 olursa toplam ödeme 1,71 milyon

2+1 konutun başlangıç fiyatı bin TL. Yüzde 10 peşinat ödeyince bu miktar bin TL’ye düşüyor. Bu miktar takside bölündüğünde aylık 2 bin TL taksit ortaya çıkıyor. Ocak-Haziran dönemindeki 6 ay boyunca hak sahibi bu miktarı ödüyor. Borcu ise bin liraya düşüyor. Ancak Temmuz ’te bu miktara yüzde 5 artış uygulayınca borç miktarı bin liraya yükseliyor. Yeni taksit miktarı ise 2 bin TL oluyor. Hak sahibi 6 ay boyunca ödeme yapmış olmasına rağmen yeni borç miktarı artıyor. Bu ancak taksitlerin sona ermesine 5 yıl kala değişiyor. Hak sahibi son ayın son 6 ayında ise yılının ikinci yarısında ise 15 bin TL taksit ödüyor. Peşinat dahil toplam ödeme 1 milyon bin lira oluyor.

Enflasyon yüzde 15 olursa son 6 aydaki taksit miktarı 38 bin lira; toplam ödeme ise 3 milyon bin liraya varıyor.

Enflasyonun yüzde 20 olması durumunda son taksit 93 bin TL olurken toplam ödenecek miktar 6 milyon bin liraya ulaşıyor.

Enflasyonun yüzde 30 olması durumunda toplam miktar 24 milyon bin; yüzde 40 gerçekleşmesi halinse ise milyon bin oluyor.

3+1’de durum ne?

TOKİ’nin 3+1 konutunda ise başlangıç fiyatı bin TL. Yüzde 10 enflasyon olması durumunda toplam ödeme 2 milyon bin liraya varıyor. Enflasyon yüzde 20 olursa 3+1 konutta toplam ödeme 8 milyon bin lira oluyor.

Konut kredisi çekilse ne olurdu?

Muhalefete göre TOKİ projesinde aylık taksitlerin sabit olmaması yüksek enflasyon durumunda halkı zor durumda bırakabilir. Konut kredisinin daha iyi bir seçenek olduğu yönünde yorumlar var. Peki, TOKİ sosyal konutunda memur zammı yerine en başta konut kredisi çekilse ne olur? 2+1 konut için bin liralık başlangıç fiyatında yüzde 10 peşinat sonrası kalan borç bin TL. 22 Eylül itibariyle Ziraat Bankası faiz hesaplama sisteminde konut kredisi oranı yüzde 1, 10 yıl vadeli bin TL konut kredisi çekilmesi durumunda aylık sabit ödeme 9 bin TL. Peşinat dahil toplam ödeme miktarı ise 1 milyon bin lira.

TOKİ indirim yapıyor

Öte yandan TOKİ’nin yıllık indirim kampanyaları vatandaşa ödeme kolaylığı sunuyor. Bu ise şöyle işliyor. Konutlar teslim olduktan bir veya 2 yıl sonra TOKİ peşin ödeme yapanlara yüzde indirim yapıyor. Bu indirimin şartları TOKİ tarafından belirleniyor. Oran ve zamanlama değişebilir.

Hak sahipleri çoğu zaman bankalardan konut kredisi çekerek peşin ödeme indirimden yararlanarak aylık taksit ödemelerini sabitliyor. Ancak bu durum en erken yaklaşık sene olabileceği için bu süre içinde toplam borç miktarı artmış oluyor.