Kolesterol yüksekliği aslında herhangi bir belirtiye neden olmaz. Sadece kan tetkikiyle tanısı konur. Yalnız yüksek kolesterolün neden olduğu plaklar yani damar sertliğinin vücutta oluşturduğu hasarlara göre belirti gözlenebilir. Bunlardan da en sık görüleni kalp hastalıkları ve felçtir. Bu hastalıkların seyri sırasındaki belirtiler, yüksek kolesterolüne kısmen habercisi olabilir.
Kolesterol sonucu oluşan plaklar damarları tıkar. Tabii plak oluşumunda tek başına kolesterol rol oynamaz, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, genetik risk, stres, sigara kullanımı gibi risk faktörleri de plak oluşumuna katkıda bulunurlar. Ancak plak oluşumu birdenbire olmaz, yavaş yavaş gelişir. Atardamarlar plaklara bağlı olarak daraldığı zaman, kan akışı engellenir. Bu damarın beslediği organ ve dokularda beslenme bozukluğu olur, infarktüs dediğimiz dokunun ölmesine kadar gidebilir. Bu durum kalpte olursa kalp krizi, beyinde olursa felç gelişir. Görülen belirtilerde bu hasatlıklara bağlıdır. Ayrıca bu plaklardan kopan parçalar emboli dediğimiz bir tabloya yol açar. Plaktan kopan parça ileriye giderek dar bir damarı tıkar ve beslediği organa bağlı olarak belirtiler oldukça ani bir şekilde görülür.
Kalp hastalıklarında göğüs ağrısı, nefes darlığı, yorgunluk ve çarpıntı gözlenebilir. Bu hastaların rengi biraz soluk olabilir. Beyindeki damar tıkanıklarında ise gelip geçici felçler olduğu gibi kalıcı felçlerde gözlenebilir. Ayrıca vücudun bir tarafında uyuşma, kuvvet kaybı, konuşma bozuklukları, çift görme, şiddetli baş dönmeleri, geçici şuur kayıpları beyindeki damar tıkanıklığının habercisi olabilir. Bu konularda dikkatli olunmalı, belirtiler görüldüğü zaman beklenmeden acile başvurulmalıdır. Bacak damarlarındaki tıkanıklıklarda ise kişi yürüdüğü zaman baldırlarında ağrı hisseder, bacaklarında yorgunluk olur. Bunların hepsi yüksek kolesterolün oluşturduğu damar tıkanıklıklarına bağlıdır.
Yalnız bazı insanların göz çevresinde sarı renkli yağ bezeleri görülebilir. Bunların bir kısmı yüksek kolesterolün ve kalp krizi riskini işaret edebilir. Bu nedenle doktorlar muayene ederken bu lekeleri fark ederse, hastayı araştırmalıdır.
Kolesterolünüzün yüksek olup olmadığını anlamanın tek yolu kan testidir. Şu anda sınır mg/dl olarak kabul edilmektedir. Yirmi yaşın üstündeki yetişkinlerde bu değerin üstü artmış kolesterol olarak kabul edilir.
Eğer yüksek kolesterolünüze diğer risk faktörleri de eşlik ediyorsa doktora başvurup tedavi edilmesini sağlamanız gerekir.
Kolesterol, vücuttaki bütün canlı hücrelerde mevcut olan lipid yapılı bir maddedir. Vücudumuzdaki çeşitli hormonların, vitamin D’nin ve yiyeceklerin sindirilmesinde rol oynayan maddeleri sentezlemek için belirli düzeyde kolesterole ihtiyaç duyulmaktadır. Vücudumuz gereksinim duyduğu total kolesterolü kendisi üretebileceği gibi çeşitli besinlerden temin edilebilmektedir. Kolesterol bakımından zengin gıdalar ile beslenen bireyler kolesterolünün yükseleceğinden endişe edebilmekte ve kolesterol yüksekliği belirtileri nelerdir diye merak etmektedir. Kanınızda yüksek düzeyde kolesterol var olması durumunda fazla düzeydeki kolesterol kanımızdaki diğer maddelerle birleşerek bir çeşit plak oluşturabilir. Bu plakların kronik olarak birikimi ateroskleroz olarak bilinen ve halk arasında damar sertliği olarak tabir edilen hastalık ile neticelenir. Bu durum kolesterol yüksekliği belirtileri arasında en iyi bilinendir. Koroner arterlerindeki daralmalar ve hatta tıkanmalar elbette çok çeşitli koroner arter hastalıklarına davetiye çıkarabilir.
Kolesterol nedir ve kolesterol türleri nelerdir sorusu sıklıkla gündeme gelmektedir. Temel kolesterol türlerimiz HDL, LDL ve VLDL lipoproteinleri olarak sayılabilir. Bu bileşikler yağın ve proteinlerin birleşmesi ile ortaya çıkmaktadır. Lipidlerin kan içerisinde taşınması için çeşitli proteinlere bağlanması gerekmektedir. Vücudunuzda mevcut olan farklı türdeki lipoprotein çok farklı amaçları olabilir.
Kolesterol türlerinin çeşitliliği akıllara kolesterol kaç olmalı sorusunu getirmektedir. Genel kabul gören değerler şu şekildedir;
Kolesterolü yüksek olan riskli bireyler kolesterolü ne düşürür ya da kolesterole ne iyi gelir diye düşünmektedir. Daha sağlıklı bir yaşam tarzını destekleyen davranışlar ile kolesterolün düşürülmesi mümkündür. Sağlıklı bir beslenme programı, kilo kontrolü ve düzenli fiziksel hareketi içeren bir yaşam tarzı kardiyolojik hastalıkların gelişimi açısından riski oldukça düşürmektedir. Yaşam tarzında yapılan değişiklikler yalnız başına kolesterolü yeterince düşürmüyorsa ilaç tedavisi uygulanması söz konusu olabilir.
Kalp ve damar hastalıklarının başında gelen kolesterol beslenme ve sağlık açısından bir tehdit oluşturmaktadır. Kolesterolü olan kişilerin beslenmesi sağlıklı olmalı ve kolesterol seviyesini dengede tutmalıdır. Kolesterol insan kanında bulunan ve kendi kendine üretilen bir hücredir ve bir yağ çeşidi olarak bilinmektedir. Kolesterol suda çözünen bir hücre değildir ve kana tek başına geçememekte ve vücuda tek başına dağılamamaktadır. Kolesterol iki çeşittir ve LDL kolesterol, HDL kolesterol olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. LDL kolesterol kötü kolesterol, HDL kolesterol ise iyi huylu olarak bilinmektedir. Kolesterolün yüksek olmasına sebebiyet veren bazı durumlar vardır ve bunlar şu şekilde sıralanabilir:
Kolesterol riskine ve yüksek olmasına sebep olan sebeplerden bazılarını açıkladık ve bu nedenler doğrultusunda kolesterol erken tedavi edilmelidir. Yüksek olan kolesterolün düşürülmesi ve normal değerlere indirilmesi için tek yapılabilecek olan yaşam tarzının değiştirilmesidir. Normal yaşantıda kolesterole neden olan ne varsa değiştirilmeli ve kolesterol normal değerlerde tutulmalıdır. Aksi takdirde kolesterol yüksekliği direkt olarak kalbi etkilemekte ve kişinin hayatını tehlikeye sokmaktadır.
Bu yazımızda kolesterol nedir, LDL kolesterol nedir, HDL kolesterol nedir, kolesterol belirtileri nelerdir ve kolesterol değeri kaç olmalı sorularına cevaplar vereceğiz.
LDL kolesterol, kolesterolü ve enerji veren yağ türü olan trigliseritleri atardamarlara taşımakla görevlidir. Kan akışı düzenini bozabilen iyi huylu kolesterol, kalp krizine ve hatta felce kadar gidebilmektedir. Eğer bir kişide LDL kolesterol düzeyi yüksekse arter duvarlarında birikme yaparak risk oluşturabilmektedir.
HDL kolesterol, iyi kolesterol olarak bilinmektedir ve düşük olması durumunda ciddi sağlık sorunlarına sebebiyet verebilmektedir. HDL kolesterol, damarlardaki kötü kolesterolü karaciğere taşımakla görevlidirler ve bu sayede damar tıkanıklığı, damar sertliği sorunları engellemiş olmaktadır. HDL kolesterol seviyesinin normal şartlarda yüksek olması gerekirken bazı durumlar karşısında düşük seviyelere de inmektedir. HDL kolesterol seviyesinin düşmesine neden olan durumlar; obezite, hareketsiz yaşam tarzı, sağlıksız beslenme düzeni, kullanılan bazı ilaçlar, genetik faktörler ve sigara alışkanlığı olarak sayılabilmektedir. HDL kolesterol seviyesinin düşük olması halinde kişinin iç organlarında, genel sağlık durumunda ve kalp damar sisteminde bir takım problemlere yol açabilmektedir.
Kolesterol yüksekliği kandaki kolesterol seviyesinin yükselmesi ile ortaya çıkmaktadır ve bazı belirtilerle kendini göstermektedir. Kolesterol belirtileri şu şekildedir:
Bu tip belirtilerin görülmesi sonucu mutlaka uzman bir doktor ile görüşülmeli ve tedavi planı başlatılmalıdır.
Sağlıklı bir bireyde kandaki LDL yani kötü huylu kolesterol miktarı mg/ dL ‘nin altında, Total kolesterol mg/dL ‘nin altında, trigliserid düzeyi mg/dL ‘nin altında, HDL düzeyi yani iyi huylu kolesterol düzeyi ise kadınlarda ve erkeklerde farklı olmakla beraber kadınlarda 40mg/dL ‘nin üzerinde erkeklerde ise 50 mg/dL ‘nin üzerinde olması gerekmektedir.