Ateşi Yükselen Çocuğa Ne Yapılır

Çocuklarda görülen yüksek, ateş anne babaları en çok korkutan sağlık sorunlarından biridir. Ateşin görülmesiyle birlikte paniğe kapılan ebeveynler, çocuğa ateş düşürücü ilaçlar içirmek veya kalın kıyafetler giydirmek gibi bilinçsiz yaklaşımlarda bulunmaktadır. Ancak bu durum,  ateş tablosunun daha ağır seyretmesine neden olabilir.

Memorial Hizmet Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü Uzmanları, çocuklarda yüksek ateş durumunda yapılması gerekenler hakkında bilgi vererek ailelere önerilerde bulundu.

Ateş vücut direncini artırıyor

Ateş; normalin üstündeki vücut ısısı olarak tanımlanabilir. Makattan yapılan ölçümlerde 38 derece üzeri, ağızdan 37,5, koltuk altından 37,2, kulaktan 38 derecenin üstündeki değerler ateş olarak kabul edilmelidir. Ateş çocuk hastalıklarında özellikle enfeksiyonlarda görülen bir bulgudur. Tek başına bir hastalık değildir. Ateş aynı zamanda vücudun enfeksiyon etkeniyle savaşmasını, bağışıklık sisteminin daha iyi çalışmasını sağlar.

Yüksek ateşte çocuğun yaşına göre önlem alınmalı!

Ateşli bir çocukta, ateşin yüksekliğinden çok çocuğun yaşı ve genel durumu önemlidir. ay arası bebeklerde, normalin üstünde ölçülen bir vücut ısısı hangi değerde olursa olsun hemen doktora ulaşmayı gerektirir. Daha büyük çocuklarda ise, çocuğun genel durumuna dikkat etmek gerekir. Eğer çocuk uyanık ve aktifse, oynuyorsa, yiyip içebiliyorsa, uykusu düzeni ve solunumu normalse, ateş düşürücü önlemler alındıktan sonra ateşin seyrine göre doktora danışılır. Çünkü ateşin yüksekliği ile hastalığın ağırlığı paralel değildir. Çocuklarda ateşin en sık nedeni olan basit viral enfeksiyonlar, derece ateşe neden olabilirken bazı ciddi hastalıklar çok yüksek ateşe yol açmayabilir. Ancak çocukta; uyku hali, huzursuzluk, solunum zorluğu ve şiddetli ağrısı varsa, yeme içmeyi reddediyorsa, ateşi düşse de genel durumu düzelmiyorsa veya ateş saatten uzun sürerse, yine doktora ulaşmak gerekir.

Yenidoğan bebeklere sıcak ortamlarda ince kıyafetler giydirilmeli

Soğuk algınlığı, grip gibi enfeksiyonlar ateşin sık görülen nedenleridir. Soğuk algınlığında ilk 24 saat tek bulgu ateş olabilir, diğer belirtiler arkadan gelir. Anjin, orta kulak iltihabı, ishal, idrar yolu enfeksiyonu da ateşe yol açar. Nadiren zatürre, menenjit, tüberküloz gibi ciddi enfeksiyonlar da ateşin nedeni olarak saptanabilir. Bazı aşılardan sonra ateş görülebilir, aşıyı yaparken doktor gerekli uyarıda bulunacaktır. Küçük bebekler, özellikle yenidoğanlar sıcak ortamlarda fazla giyimli olurlarsa, vücut ısılarını dengeleyemediklerinden ateşleri yükselebilir. Bu nedenle öncelikle oda sıcaklığı değerlendirilmeli, bebeğin üzerindeki kıyafetler azaltılmalı ve ateşi tekrar ölçülmelidir. Özellikle yenidoğan bebeklerde beslenme yetersizliği ve fazla tartı kaybı, vücut ısısının yükselmesine sebep olabilir. 

Ateşli çocuğun susuz kalmamasına özen gösterin!

•  Öncelikle ateşin düşmanımız değil, dostumuz olduğunu bilerek hareket edin. Ateşin yükselmesiyle, vücut enfeksiyon etkeniyle daha iyi savaşabilmektedir. O halde, ateşli çocukta hemen ateşi düşürmeye çalışmak gereksizdir.
  
  
  •  Ateşli çocuğun, normalden fazla sıvı almasına, susuz kalmamasına dikkat etmek gerekir. Eğer bir enfeksiyon söz konusuysa, ateşi düşürmek enfeksiyonu daha çabuk iyileştirmeyecek, nedeni ortadan kaldırmayacaktır. Ancak çocuk ateşli dönemde kendini kötü hissediyorsa, halsizse ateş düşürücü ilaçların yardımıyla kendini daha iyi hissedecektir. Bu durumda, doktorun önereceği ateş düşürücüler kullanılabilir.
    
    
  •  Eğer ateş çok yüksek değilse ve çocuk kendini kötü hissetmiyorsa, ilaç vermeden önce ılık bir duş aldırılabilir. Bulunduğu oda serin tutulmalı, giysileri mümkün olduğunca ince ve pamuklu olmalıdır. Çocuğun genel durumu ateşin yükseliş hızı, ateş düşürücülere verdiği cevap takip edilmeli ve bir uzman doktora danışılmalıdır.

Bebek ve Çocuklarda Yüksek Ateş Nasıl Düşürülür?

Bebek ve çocuklarda yüksek ateşin nasıl düşürüleceği ile ilgili makalemiz Hürriyet Aile'de yayınlandı. "Yüksek ateşi düşürmek için ilaç dışında uygulanan tek yöntemin ılık duş olması gerektiğini söyleyen Çocuk Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Ebru Kolsal, çocuklarda yüksek ateşi düşürmek için yapılması gerekenleri anlattı."

Yüksek ateş, vücudumuzdaki savunma hücrelerinin mikropları öldürmeye çalışırken ortama saldıkları interlökin dediğimiz bazı maddeler nedeniyle ortaya çıkar. Yani birçok enfeksiyona bağlı olarak ateş reaksiyonu izlenebilmektedir.

Ateş Nasıl Ölçülür?

Ateş ölçümü el ya da dudakla yapılmamalı termometre kullanılarak yapılmalıdır. Ateş ölçümü için dil altı, kulak ve popodan yapılabilir. Genellikle koltuk altı ölçüm daha sık ve kolay uygulanan bir yöntem olup koltuk altı derecesi diğer bölgelerden 0,5 santigrad derece daha düşüktür. Koltuk altı ile yapılan ölçümde 37,5 ve daha üzeri ölçümler yüksek ateş olarak değerlendirilmektedir. Bebeklerde en hassas ve en doğru ölçümü makattan, dijital derecelerle yapabilirsiniz. Özellikle çok küçük bebeklerde kulaktan, cilt yüzeyinden veya koltuk altından ateş ölçümleri yanıltıcı olabilir.

Bebeğin yada Çocuğun Ateşi Yükseldiyse Önce Kıyafetlerini Çıkarın

Ateşli olmak her yaş için rahatsız edici bir durumdur. Ateşin düşürülmesi hem hastanın daha iyi beslenmesini hem de daha keyifli olmasını sağlayacaktır. Bebeğinizin ya da çocuğunuzun ateşinin 37,5 olduğunu fark ettiğiniz zaman öncellikle çocuğunuzun üzerindeki kıyafetleri azaltmalı ve ateş takibi yapmalısınız. Eğer ilk ölçtüğünüz ateş 38 derece ve daha üzerinde ise doktorunuz tarafından hastanın yaşına ve kilosuna göre önerilmiş olan ateş düşürücüden vererek çocuğunuz ılık duşa sokmalısınız. Ondan sonraki dönemde de gene çok fazla kalın giydirmeden çocuğunuzun ateşini takip etmelisiniz.

Sirkeli Su yada Buzlu Su Ateşi Düşürür Mü?

Ateş düşürmek amacıyla geleneksel olarak kullanılan sirkeli su, alkol ya da buzlu su gibi yöntemler uygulandığı anda hızlı bir ateş düşüşü sağlarken arkasından refleks olarak çok daha yüksek derecelerde ateşe sebep olabilir.

Evde Basit Önlemlerle Ateş Düşürülebilir

Genellikle ateş düşürücülerin etki süresi saat arasındadır. Ateşin tekrar yükseldiği durumlarda farklı gruptan ateş düşürücüler tekrar kullanılabileceği gibi yeterli zaman geçmişse aynı ateş düşürücülerde kullanılabilir. Tabii ki bu dönemde de ateşe neden olan enfeksiyonun sebebinin belirlenmesi ve uygun tedavilerin düzenlenmesi için doktora başvurmak gerekir. Yüksek ateş bir enfeksiyonun sonucudur. Basit önlemlerle ateş evde kontrol altına alınabilir. Ateş düşürmek için ilaç dışında uygulayacağım tek yöntem ılık duştur. Diğer yöntemler ateşte çok daha hızlı ve reaktif bir yükselmeye sebep olur.

seafoodplus.info

Çocuklarda kaç derece ateş tehlikeli?

Koltuk altından 37, kulaktan ve makattan ise 38 derecenin üzerindeki ateşlerde yüksek ateşin varlığından bahsetmek gerekiyor. Yapılan deneysel çalışmalara göre 39 dereceye kadar olan ateşte kişinin mikroplara karşı savunma işlevi artıyor ve mikrop üremesi baskılanıyor.

Uzmanlar da her ateşten değil, ateşin bazı derecelerinden korkmamızı söylüyorlar. Ancak anne babaların havale ihtimalinden dolayı ateşi endişeyle karşılayarak aceleci davranabiliyor. Bu nedenle ateşe müdahale edilirken paniklememek ve çocuğun genel durumu iyiyse, huzursuzluğu yoksa belli bir dereceye kadar ( derece) ateşe izin verilmesi gerekiyor.

Ateşten neden endişe duyuluyor?

Peki ateş neden bu denli önemli bir durum ve aileler neden panikliyor? Ateş halinde vücutta birçok mekanizma etkileniyor. Sıvı ve kalori ihtiyacının artmasına neden oluyor. Oksijen tüketimini artırdığı için, karbondioksit oluşumu ve kalp yükü artıyor. Bu durum kalp yetersizliği olan kişilerde yetersizlik belirtilerinin ağırlaşmasına da neden olabiliyor. Ateş aynı zamanda, kan hücrelerinin yıkımıyla giden bazı kansızlık durumlarında kansızlığı, kronik akciğer hastalığında akciğer yetersizliğini olumsuz etkiliyor. Ayrıca diyabette kan şekerini, diğer doğumsal metabolik hastalıklarda ise hastalığın türüne göre şiddetini veya atakların oluşumunu etkiliyor. 6 ay-5 yaş arası çocuklarda ateş, ateşli havale riskini artırabildiği gibi ayrıca epilepsili çocuklarda da kasılmaların sıklığı ateşle birlikte artıyor.

Ateşi varsa çocuğunuzu ince giydirin

Ateş düşürücü tedavi, enfeksiyon hastalıklarının gidişinde herhangi bir değişiklik yapmadığı gibi sonucu da etkilemiyor. Ancak ateşi 39 derecenin üzerine çıkan çocukta huzursuzluk gelişiyor. Bu durumda çocuğun rahatlamasını sağlamak için ateşin düşürülmesi yarar sağlıyor. Bu yolda ilk adım çocuğun üzerinin açılması, kıyafetlerinin inceltilmesi veya çıplak bırakılmasıdır. Ortam ısısını düşürmek için de odanın soğutulması gerekir. Buna rağmen ateş yüksekliği devam eden çocuklara ılık ıslak uygulama (suyun sıcaklığı 29, derece, bu elin arkası veya dirsekle suya bakıldığında hafif ılık hissedilecek ısıdır) yapılmalı. Fiziksel önlemlere rağmen ateşi devam eden çocuklara, hekim tarafından önerilen ateş düşürücüler mutlaka önerilen miktarda ve aralıkta kullanılmalı.

Yüksek ateş vakalarında 3 yanlış hareket

Gereksiz ilaç kullanma: Vücut sıcaklığının normal sınırlarının bilinmemesi nedeniyle havale endişesiyle tehlike sınırlarının çok altında gereksiz ve abartılı ilaç kullanımı en önemli yanlışlardan biri. Ateş düşürücülerin önerilenden daha sık aralıklarla veya üst üste kullanımı ilaçların zararlı etkilerinin ortaya çıkmasına sebep olabiliyor. Ayrıca yanlış ilaç kullanımından biri olarak çocuklarda asetilsalisilik asit etken maddeli ilaç kullanımı Reye sendromu denilen hayatı tehdit eden bir hastalık tablosuna neden olabiliyor. 

Soğuk su ya da buz uygulama: Yapılan yanlış uygulamalardan biri de, ılık ıslak uygulama yerine, aşırı soğuk su hatta bazen buzlu su ile ateşin düşürülmeye çalışılması oluyor. Bu durum, hipotermi denilen ve çocuğun hayatını tehdit edebilecek ateşin aşırı düşmesiyle sonuçlanabiliyor. Ayrıca ilk anda düşen ateş daha sonra rebaund etkisiyle tekrar yükselebiliyor. Soğuk su/buz uygulamasının sıcak çarpması veya malign hipertermi denilen ve ateşin 40’ın üzerine çıktığı istisnai durumlar dışında kullanımı gereksiz ve zararlı bulunuyor.

Antibiyotiğe başlama: Aileler sıklıkla ateşi bakteri enfeksiyonuyla ilişkilendirerek bir an önce antibiyotiğe başlama eğiliminde oluyor. Oysa ki çocuklarda ateşin en sık sebeplerinden biri virüslerdir ve antibiyotik kullanımına gerek yoktur. Bu nedenle doktor muayenesi olmadan antibiyotik başlanmaması ve doktora antibiyotik uygulaması veya yazması için baskı uygulanmaması önem taşıyor.

Acil müdahale gerektiren durumlar

1.  ay arası bebekler. Bu dönemde ateşli küçük çocukların yüzde 70’inde bakteri enfeksiyonu sorumlu olurken, yüzde ’inde ağır bakteri hastalığı saptanıyor. Özellikle yeni doğan dönemi denilen günlük bebeklerde ateş hastaneye yatırılarak izlem ve tedavi gerektiriyor. 
2. Çocuk daha önce ateşli ya da ateşsiz nöbet veya havale geçirmişse, 
3. Kronik akciğer hastalığı varsa, 
4. Doğumsal kalp hastalıkları bulunuyorsa,
5. Diyabet gibi metabolik hastalıkları tanısı almışsa, 
6. Yoğun sıvı kaybı ve şok tablosu varsa, 
7. Çocuk enerjisiz ve düşkün görünüyorsa, 
8. Ateş vücutta döküntüyle seyrediyorsa, 
9. Ateş 40 derecenin üstündeyse.