Ciğerlerde Sıvı Birikmesi

PLÖREZİ NEDİR?

Plörezi, akciğerlerin dış yüzünü ve göğüs duvarının ise iç yüzünü saran ve plevra adı verilen iki zar arasında aşırı sıvı birikimiyle ortaya çıkan bir rahatsızlıktır.

PLÖREZİ NEDEN OLUR?

-Enfeksiyonlar
-Viral enfeksiyon
-Bakteriyel enfeksiyon
-Mantar enfeksiyonu
-Akciğer kanseri
-Bazı ilaçlar
-Pulmoner embolizm (akciğerlerdeki damarların pıhtı nedeniyle tıkanması)
-Kaburga kırığı
-Kalp yetmezlikleri
-Zatürree
-Kalp cerrahisinden kaynaklanan komplikasyonlar
-Böbrek veya karaciğer hastalığı
-Yaygın atelektazi (fonksiyonunu yitiren akciğerin büzülmesi)
-Pulmoner hipertansiyon
-Akciğer ödemi.

PLÖREZİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Plörezi belirtileri şunlardır:

-Göğüs ağrısı,
-Nefes darlığı,
-Öksürük,
-Ateş.

PLÖREZİ (AKCİĞER SU TOPLAMASI) NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Plörezi tedavisi, altta yatan nedene bağlı olarak farklılık gösterir.

Tüberküloz hariç her türlü akciğer enfeksiyonuna bağlı gelişen sıvıya parapnömonik efüzyon denir. Çok güçlü ve geniş spektrumlu antibiyotikler verilir.

Doğru antibiyotiğin seçiminin yanı sıra plevral sıvı drenajının gerekip gerekmediğine karar vermek de önemlidir. 

Tüberküloz plörezide tedavi, akciğer tüberkülozundan farklı değildir. Tüberküloz ilaçları bir şema dahilinde toplam altı ay verilir.

Malign plevral sıvılara yönelik tedavi, primer kaynağın tedavi şemasına göre yapılır. Sıvı varlığı genellikle hastanın terminal dönemde olduğunu gösterir. Tedavi seçenekleri; kemoterapi, radyoterapi, torasentez, tüp drenajı, plörodezis, ince kateter ile sürekli sıvı drenajı ve plörektomidir.

Tüm bu tedavi seçeneklerinin uygulanmasında başta onkoloji branşı olmak üzere multidisipliner yaklaşım önemlidir.

Kalp, böbrek veya karaciğer yetersizliğine bağlı plevral sıvı birikiminde organa yönelik tedavi ve idrar söktürücü ilaçlar önem kazanır.

NTV’yi sosyal medyadan takip edin

Plevral Efüzyon Tanısı Nasıl Konur?

Eksüdatif plevral sıvısı olan hastalarda tüm bu invasiv olmayan testlere karşılık tanı konamaz ise invasiv girişimler yapılabilir. Plevral biyopsi özellikle tüberküloz ve malign plörezilerde tanıya yardımcı olmaktadır. Bir diğer seçenek ise tanısal torakoskopidir (VATS). Özellikle tüberküloz, malign plörezilerde ve malign mezotelyomada torakoskopinin tanı oranları % 95 ve üzerindedir. Genel anestezi ile yapılan, yaklaşık 30-45dk. süren, fakat tanı değeri çok yüksek olan bir işlemdir.

Komplike parapnömonik efüzyonlarda plevra boşluğundaki sıvının göğüs tüpü(tüp torakostomi) ile drene edilmesi gerekir, bazı olgularda dekortikasyon gerekebilir. Plevral sıvının püy şeklini alması, enfeksiyon etkenlerinin sıvı yaymalarında veya kültürde gösterilmesi durumunda ise ampiyem olarak isimlendirilir ve hızlı bir şekilde bu iltihaplı sıvının tüp torakostomi ile boşaltılması gerekir.

Malign plevral efüzyon tanısı, plevral sıvıda veya biyopsi ile alınan plevra dokusunda malign hücrelerin varlığının gösterilmesi ile konur. Bunun için sıvı sitolojisi, eğer tanı konamıyorsa VATS yapılması gerekir. Malign hastalığı olup hastalığın doğrudan plevrayı tutmadığı hastalardaki efüzyon ise paramalign efüzyon olarak isimlendirilir. Malign hastalarda plevral sıvı nedeni en sık lenfatik obstruksuyondur.

Akciğer kanseri, meme kanseri, lenfoma, over ve mide kanserleri malign efüzyonların % 80’inin nedenini oluşturmaktadır. Malign efüzyonu olan hastaların % 7’sinde ise primer kanser odağı saptanamamaktadır. Akciğer kanseri hastalarının % 7’sinde başvuru sırasında plevral efüzyon saptanmaktadır. En sık plevral efüzyon olan akciğer kanseri tipi, küçük hücreli akciğer kanseridir. Akciğer kanserinde malign efüzyon varlığı hastanın cerrahi tedavi olasılığını ortadan kaldırır. Ancak hastaların % 5 kadarında efüzyon kanserin yayılımına bağlı değildir ve cerrahi tedavi şansı kaybolmamıştır. Bu efüzyonlar paramalign efüzyonlar olarak adlandırılır ve plevral sıvı birikimi en sık lenf damarlarının obstruksiyonuna bağlı olarak ortaya çıkmaktadır.

Akciğerde su toplaması şeklinde görülen plörezi, akciğer kaynaklı önemli hastalıklar arasında yer almaktadır. Plörezinin belirtileri ve uygulanan tedavi yöntemleri ise hastalığın nedenlerine göre şekillenmektedir. Dolayısıyla plörezi şüphesi taşıyan hastaların tanı ve tedavi aşamaları hakkında doğru şekilde bilgi sahibi olması çok önemlidir.

Akciğerde Su Toplaması Nedir?

Göğüs boşluğunu çepeçevre saran zarlardan oluşan plevra, aynı zamanda akciğerin dış kısmında da yer almaktadır. Bu iki zarın arasında kalan bölgeye ise plevra boşluğu adı verilmektedir. Plevra boşluğu, akciğerin solunum esnasında rahatça hareket edebilmesi adına kaygan bir sıvı ile kaplanır. Yaklaşık 20 mL ölçüsündeki sıvı, akciğerde bulunan plevra zarından salgılanır ve göğüs boşluğundaki zarlardan geçerek emilim sürecini tamamlar. Böylece akciğerin normal şekilde çalışması kolaylaşır.

Plörezi, zarlar arasında dolaşan sıvının salınım miktarının artması ya da emilimin normal düzeyde olmamasına bağlı olarak plevra boşluğunda oluşan sıvı artışı sonucu gerçekleşir. Halk arasında akciğerin su toplaması olarak da nitelendirilen bu hastalığın tıptaki bir diğer karşılığı ise plevral efüzyondur. “Plörezi ne demek?” sorusunun detaylı cevabı bu şekilde açıklanabilir.

Akciğerde Su Toplaması Nedenleri

Vücutta plörezi hastalığının oluşmasına pek çok dışsal faktör neden olabilmektedir. Akciğer su toplaması nedenleri konusunda verem hastalığı başı çekmektedir. Verem hastalığının bir etkisi olarak plevra boşluğunda gerekenden daha fazla sıvı birikmesi oluşur ve bundan ötürü plörezi görülebilir. Ayrıca akciğer kanserinde akciğeri saran plevranın kanserli hücrelerin istilasına uğraması, plevra duvarını zayıflatır. Bundan ötürü emilen sıvının miktarı azalır ve plevra boşluğundaki sıvı artar. Bundan dolayı akciğer su toplaması kanser nedeniyle oluşabilir.

Bakteriler sonucu vücutta tespit edilen enfeksiyonlar da plörezi hastalığının kaynağı olarak görülmektedir. Zatürre gibi solunum yolu hastalıkları, akciğer embolisi ve asbest gibi zararlı maddelerin solunması da akciğeri zayıflatıp vücutta plörezi oluşmasına neden olabilmektedir.

Plörezi (Akciğer Su Toplaması) Nasıl Tedavi Edilir?

Plörezi tedavisi hususunda akciğerin neden su topladığını öğrenmek, doğru tedavi yöntemi belirleme konusunda çok önemlidir. Plörezinin oluşmasına sebep olan durumun enfeksiyon kaynaklı oluşması durumunda antibiyotik takviyeli ilaç tedavisi ile hastalık kolay bir şekilde atlatılmaktadır. Verem hastalarında ise plöreziyi giderecek ilaç tedavisi, uzman doktorun da görüşü alınarak ana tedaviyi destekleyecek şekilde uygulanır. Kalp yetmezliği görülen hastalarda da idrar sökücü ilaçlar tedavi için kullanılmaktadır.

Akciğer kanseri gibi daha ağır hastalıklarda görülen plörezinin tedavisi ise onkoloji biriminin tavsiyesi neticesinde gerçekleşir. Hastalığın ileri safhalarında gerçekleşen drenaj, plöridez ve dekortikasyon gibi cerrahi müdahaleler ile akciğer duvarında biriken fazla suyun tahliyesi sağlanır. Bunun yanında kanserli hücrenin plevra duvarına yerleşmesi durumunda ise cerrahi operasyon ile plevradaki kalınlaşma temizlenerek, her iki plevral yaprağın yapışarak tekrar sıvı birikmesine engel olmaya çalışılabilir.

Plörezi konusunda en çok merak edilen soruların başında “Plörezi tedavisi ne kadar sürer?” gelmektedir. Tedavi süreci, plöreziyi tetikleyen hastalığın tehlike durumuna göre değişmektedir. Plörezi tedavisinde kullanılan ilaçlar yardımıyla bu süreç günlerle ifade edilebilirken, cerrahi müdahale gerektiren tedavi ise daha uzun sürebilir.

Plörezi Belirtileri

Akciğer su toplaması belirtileri arasında en sık görülen unsur, göğüs kafesinin yan kısmında meydana gelen şiddetli ağrıdır. Plevral boşlukta biriken fazla sıvı, miktarına göre bir süre sonra göğüs kafesine baskı yapmaya başlar. Bu da özellikle hareket esnasında hastayı rahatsız etmektedir. Göğüsteki ağrının yanı sıra anlık gerçekleşen nefes darlığı da plörezi belirtileri arasında görülmektedir. Oluşan sıvının özellikle uyku esnasında akciğeri sıkıştırması, nefes alışverişinde hastaya sıkıntı yaratmaktadır. Bununla beraber nefes darlığı çekildiği sırada plevra boşluğundan çıkan sürtünme sesi ise sıvı birikmesine işaret olabilir.

Plörezi Ölümcül müdür?

Her hastalıkta olduğu gibi plörezinin de erken teşhis edilmesi, hastalığın tedavi sürecinin sağlıklı bir şekilde sürdürülmesi için çok önemlidir. Akciğerde su toplanmasını genellikle başka bir hastalık tetiklediği için plörezi tek başına ölümcül değildir.

“Plörezi öldürür mü?” sorusunun cevabı ise hastalığın neden kaynaklandığına bağlı olarak değişkenlik gösterir. Akciğer kanserinin plevral boşluğa sıçraması, plörezinin tek ve en büyük doğrudan öldürücü etkisidir. Bunun dışında tüberküloz ve enfeksiyon kaynaklı plörezi oluşumunda ilaç tedavisi uygulandığı için akciğerdeki sıvı oluşumu kolay şekilde dengelenmektedir.