Geceleri Ağız Kuruması Neden Olur

Ağız içerisindeki tükürüğün azalması ile oluşan ağız kuruluğu, pek çok sebebe bağlı olarak gelişebilmektedir. Kserostomi şeklinde de bilinmekte olan bu kuruluk, diş çürükleri ve ağız içerisindeki enfeksiyonlara neden olabilir. Bazı ciddi rahatsızlıkların semptomu da olan ağız kuruluğundan kurtulmak için altta yatan sebebin belirlenmesi gerekir. Ağız kuruluğu neden olur, nasıl tedavi edilir? Bu gibi soruların cevabı oldukça önemlidir.

Ağız kuruluğu, tükürük bezlerinin ağız içerisini ıslak tutmak amacıyla yeteri kadar tükürük üretemediği bir hali belirtmektedir. Tükürük, bakterilerce üretilmekte olan asitleri etkisiz kılarak, bakteri üretimini kısıtlar ve diş çürümesini engellemeye katkı sağlar. Bunun ile birlikte tat alma becerisini geliştirerek çiğnemeyle yutmayı kolay hale getirir. Bunun ile beraber tükürük üzerindeki enzimler sindirim sistemine destek olur. Azalan tükürük ve sonuç olarak meydana gelen ağız kuruluğunun, diş ve diş eti sağlığı üzerinde, iştah ve yemekten alınan haza büyük etkisi olacaktır. Ağız kuruluğu genel olarak belirli ilaçların yan etkilerinden, yaşlanmadan kaynaklı problemler ya da kanser tedavisinin neticesi şeklinde kendini gösterir.

Ağız Kuruluğunun Belirtileri Nelerdir?

Ağız içerisinde yeteri miktarda tükürük üretilemiyorsa, aşağıdaki semptomlara yol açabilir;

• Ağız içerisinde kuruluk ya da yapışkanlık hissetme
• Sürekli susuzluk çekme
• Dil üzerinde karıncalanma 
• Tükürük bezleri üzerinde büyüme
• Kalın ve lifli görüntüsü olan tükürük
• Ağızın kokması
• Çiğnerken, konuşurken ve yutarken güçlük çekme
• Boğazda ağrı ve sesin kısılması
• Kuru ya da oluklu dil
• Farklılaşan bir tat alma duyusu
• Protez takma problemleri

Ağız Kuruluğu Neden Olur?

Ağız kuruluğu genellikle yaşanan bir problemdir ve ağız kuruluğuna yol açan olan pek çok durum bulunmaktadır. Bu kuruluğa yol açan nedenler şu şekildedir;

İlaçlar: Depresyon, hipertansiyon ve anksiyete tedavisi için kullanılmakta olan bazı ilaçlar ile birlikte antihistaminikler, dekonjestanlar, kas gevşetici ilaçlarla ağrı kesici olarak kullanılan ilaçlar ağız kuruluğuna neden olabilir. 

Yaşlanma: Pek çok birey yaş ilerledikçe ağız kuruluğu çeker. Bu duruma katkıda bulunmakta olan etkenler içerisinde belirli ilaçları kullanma, bedenin ilaçları işleme becerisindeki farklılıklar, yeterli beslenmeme ve uzun zamanlı sağlık problemleri bulunur.

Kanser tedavisi: Kemoterapi ilaçları tükürüğün dokusunu ve üretilmekte olan oranı değiştirir. Baş ve boyun bölgesine yapılan radyasyon veya ışın tedavisi tükürük bezini zarara uğratarak tükürüğün üretilmesinde belirgin bir azalmaya yol açabilir.

Sinir yıpranması: Baş ve boyun kısmındaki sinir yıpranmasına yol açan bir yaralanma ya da ameliyat, ağız kuruluğu oluşmasına sebep olabilmektedir.

Diğer sağlık şartları: Diyabet rahatsızlığı, felç, ağız içerisindeki mantar enfeksiyonu ya da Alzheimer rahatsızlığı, HIV/AIDS gibi otoimmün rahatsızlıklar ağız kuruluğuna yol açabilir.

Burun tıkanıklığı: Ağızdan nefes alımı, horlamak ve oda içerisindeki havanın kuruluğu da ağız kuruluğu yaşanmasına neden olabilir.

Tütün ve alkol kullanımı: Alkol ve sigara kullanmak ya da tütün çiğnemek ağız kuruluğu yakınmalarını çoğaltabilir.

Madde kullanımı: Metamfetamin kullanmak yoğun ağız kuruluğu ve "meth ağzı" şeklinde de ifade edilir, dişler üzerinde zararlı bir hale yol açar. Esrar da ağız kuruluğuna sebep olabilmektedir.

Ağız Kuruluğu Nasıl Teşhis Edilir?

Ağız kuruluğuna neden olan durumları tespit etmek için tıbbi geçmiş ve reçetesiz satılmakta olan ilaçlar ile birlikte kullanılan bütün ilaçları gözden geçirilmelidir. Bunun ile birlikte detaylı bir ağız kontrolü faydalı olur. 

Bazı zamanlarda ağız kuruluğunun sebebini tespit etmek amacıyla kan testlerine, tükürük bezlerini görüntülemek için bazı taramalara ya da tükürüğün ne kadar üretildiğini ölçümleyen testlere gerek duyulabilir. Tanısı yeni konulan diyabet hastalığı ağız kuruluğuyla devamlı tuvalete çıkmaya ve bol su tüketmeye yol açabileceğinden dolayı kesinlikle kan şekerine bakılması gerekir. Bunun ile birlikte tiroid hastalıkları ve kalsiyum eksiklikleri ağız kuruluğu yapabilir. Kan düzeylerine bakılmalıdır.

Ağız Kuruluğu Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavinin belirlenebilmesi ağız kuruluğunun sebebine bağlı şekilde uygulanmalıdır. Uzman kişi veya diş hekimi aşağıdaki durumları uygulayabilir;

• Ağzın kurumasına yol açan ilaçların değiştirilmesi gerekir. İlaçlar değiştirilemiyorsa belki doz miktarı düşürülebilir.
• Ağızı nemlendirmekte olan ürünler tercih edilebilir. (ağız gargarası, yapay tükürük ya da nemlendiren ürünler)
• Tükürüğü uyarmakta olan ilaçlar tercih edilebilir. 
• Dişleri korumak ve çürükleri engellemek için florür içeriğe sahip olan ilaçlar ya da haftalık klorheksidin kullanılabilir.

Ağız Kuruluğuna Ne İyi Gelir?

Ağzı nemlendirmek için bol su tüketmek, içerisinde şeker bulunmayan içecekleri aralıklarla içmek, çiğneme ve yutma durumuna katkı sağlaması için yemek esnasında su tüketilebilir. Bunun ile birlikte ağız kuruluğuna iyi gelenler şu şekildedir;

• Şeker katkısı bulunmayan sakız çiğnemek yararlı olabilir. 
• Ksilitol içeriği olan ürünler de çürükleri engellemeye katkı sağlar. Fakat bazı bireylerde şekersiz sakızlardaki ksilitol, fazla oranda tüketildiği zaman gaz ya da ishale yol açabilir.
• Ağızdan değil burundan nefes alınması gerekir. Horlama, bütün gece ağızdan nefes almaya yol açıyorsa kişinin tedavi görmesi gerekir.
• Geceleri uyunan odanın nemlendirilmesi gerekir.
• E-vitamini açısından zengin olan kremler, dudak kuruluğu için tercih edilebilir.
• Baharatlı besinlerden uzak durulmalı ve besinlerin çok sıcak tüketilmemesi gerekir.
• Kuru veya çatlayan kısımları hafifletmek için dudakların nemlendirilmesi gerekir.

Ağız Kuruluğuna Ne İyi Gelir?

Ağız kuruluğu çok çeşitli nedenlerden ötürü ortaya çıkabilir. Belki de en bariz neden, kişinin aldığı ilaçlar, radyasyon ve kemoterapi tedavisi, tükürük bezlerini etkileyen hastalıklar, diyabet, hormonal dengesizlik ve Sjörgren sendromu gibi otoimmün hastalıklardır.

Ağız kuruluğunun tedavi edilmesiyle, ağız yarası, diş eti hastalığı, oral (ağızda) pamukçuk ve diş çürüğü oluşma ihtimali azalabilir. National Institute of Dental and Craniofacial Research, ağız kuruluğunun tedavisine yardımcı olmak için aşağıdaki genel yaklaşımları önermektedir:

• Tükürük akışını uyarmak için şekersiz sakız çiğneyin ya da şekersiz sert şeker emin
• Gün boyunca düzenli olarak su için
• Ağzınızı nemlendirmek için yapay tükürük kullanın
• Geceleri yatak odanızda nemlendirici kullanın

Tükürük bezlerini şekersiz sakız veya şekersiz sert şekerlerle uyarmak, tükürük bezleriniz veya onlara hizmet eden sinirler etkilenmediğinde faydalı bir tedavi biçimidir. Ağız kuruluğunun bazı nedenleri tükürük üretimini azalttığından, tükürük akışını uyarma yöntemi ağzınızın genel nem seviyesinin artmasına yardımcı olacaktır.

Ağız kuruluğu yaşayan bazı kişiler gecenin bir yarısında, ağızlarında yapışkan veya kuru bir his ile uyanır, hatta boğazlarının arkası o kadar kurudur ki neredeyse nefes alamayacak durumdadırlar. Eğer bu belirtileri yaşıyorsanız, bunun nedeni uyurken ağzınızdan nefes almanız olabilir. Bu hoş olmayan durumu gidermek için, baş ucunuzda bir bardak su bulundurun ve geceleri nemlendirici kullanın. Bu yöntem özellikle kurak bir iklimde yaşıyorsanız işe yarayacaktır. Ayrıca bol su içmek, ağız dokusunu gün boyunca nemli tutabilir, bu da kuru iklimlerde çok önemlidir.

Bazı yiyeceklerden ve alışkanlıklardan kaçınmak da ağız kuruluğunun hafiflemesine yardımcı olabilir. Mayo Clinic, kserostomi (ağız kuruluğu) sıkıntısı yaşıyorsanız, besin düzeni ve yaşam tarzında sizlere aşağıdaki değişiklikleri yapmanızı önerir:

• Sigarayı bırakın
• Kafeini azaltın veya tamamen hayatınızdan çıkarın
• Yalnızca alkol içermeyen gargaralar kullanın

Tükürük akışını uyarmak veya besin düzeninde ya da yaşam tarzında değişiklik yapmak, ağız kuruluğu tedavisi için yeterli rahatlama sağlamadıysa, eczanede reçetesiz satılan ürünlerden de yararlanabilirsiniz. Yapay tükürük takviyeleri, gerektiğinde ağzınızın nemlenmesini sağlayarak gün boyunca rahatlamanızı sağlayabilir. Mayo Clinic, ksilitol, karboksimetil selüloz veya hidroksietil selüloz içeren ürünleri önerir.

Ağız bakım hijyeni, ağzınızı sağlıklı tutmak, asit seviyesini kontrol etmek ve diş eti iltihabı ve ağız kokusu gibi kserostominin yan etkilerini azaltmak için de önemlidir. Bunun yanı sıra, florürlü bir diş macunu kullanmak, ağzınızın sağlıklı ve taze kalmasına yardımcı olabilir.

Doktorunuzun veya Diş Hekiminizin Ağız Kuruluğu Tedavisiyle İlgili Yapabilecekleri

Bu yöntemler yeterli rahatlama sağlamazsa, doktorunuz veya diş hekiminiz tükürük bezlerinin daha verimli çalışmasına yardımcı olmak için size ilaç yazabilir. Reçeteli ilaçlar çoğunlukla tükürük akışını azaltan altta yatan tıbbi rahatsızlıkları olan hastaları tedavi etmek için kullanılır. Bu rahatsızlıklar arasında Sjögren sendromu, sistemik lupus ve romatoid artrit bulunur.

Ağız kuruluğu, bir çok ilacın yan etkisi nedeniyle oluşabilir. Henüz yeni bir ilaca başladıysanız ve ağzınızda aniden kuruluk fark ettiyseniz, doktorunuza danışın. Doktorunuz ilacınızın dozajını değiştirebilir veya belirtileri hafifletmek amacıyla size farklı bir ilaç yazabilir. Doktorunuza danışmadan reçeteli ilacınızın dozajını kesinlikle değiştirmeyin.

Ağız kuruluğu rahatsız edici ve zor bir durumdur ve diş eti hastalığına ve diş çürümesine de neden olabilir. Diş hekimleri, bu hoş olmayan yan etkilerin hafiflemesine yardımcı olmak amacıyla size florürlü bir diş macunu önerebilir. Eğer ağız kuruluğu belirtileri yaşıyorsanız, uzun süreli sorunları önlemek için ağız kuruluğunun nasıl tedavi edileceğiyle ilgili diş hekiminizle görüşün.

Ağız kuruluğundan dolayı geceleri uykunuzdan mı uyanıyorsunuz? Baş ucunuzdaki bir bardak suya uzanırken bu rahatsız edici hissin nereden geldiğini merak ediyor olabilirsiniz. Bu durum ara sıra meydana gelebilir; fakat devamlı yaşandığında dental bir soruna da dönüşebilir.

Tükürük eksikliği, her zaman takip edilmelidir, çünkü tükürük ağız sağlığınız için önemlidir ve ağız kuruluğu sizi gün içerisinde de rahatsız edebilir. Ayrıca ağız kuruluğu daha fazla plak oluşumuna, nefes kokusuna ve devam ederse çiğneme ve yutkunma sorunlarına yol açabilir.

Geceleri Ağız Kuruluğuna Ne Sebep Olur?

Öncelikle bilmeniz gereken, akşam saatlerinde sabaha kıyasla daha az sindirim yaptığımız için vücudumuzun doğal olarak daha az tükürük ürettiğidir ve bu nedenle geceleri ağzımız sabah saatlerine göre daha kuru olabilir. Ağzınız açık olarak uyuyorsanız da ağız kuruluğu yaşayabilirsiniz.

Herhangi bir burun tıkanıklığı da sizin ağzınızdan nefes almaya zorlayabilir, ki bu da geceleri ağzınızın kurumasına neden olur. Burun tıkanıklığının nedeni herhangi bir hastalık veya alerjilerden ötürü olabilir ve diş hekiminiz bu kronik veya dönemsel durumlar için uygun tedavi hakkında size bilgi verebilir.

Diyabeti olan kişiler, kanlarında ve tükürüklerindeki yüksek glikoz oranlarından dolayı da ağız kuruluğuna daha yatkınlardır. Bu durum, onlarda yanaklarda ve dil üzerinde oluşan pamukçuk enfeksiyonuna yakalanma riskini arttırır.

Geceleri yaşanan ağız kuruluğunun yaygın nedenlerinden bazıları:

• Dehidrasyon

• Tansiyon ilaçları, antidepresanlar, antihistaminler ve anksiyeteye karşı ilaçlar da dâhil olmak üzere çeşitli ilaç tedavileri

• Kemoterapi ve diğer radyasyon esaslı tedaviler

• Sigara içmek

Uykuda ağız kuruluğu nasıl önlenir?

Uyku esnasında ağız kuruluğunu önlemek için yapabileceğiniz bazı şeyler olduğunu bilmek sizi memnun edecektir.

1. Su için

Günde yaklaşık olarak 2 ila 3 litre su içmek, vücudunuzdaki su dengesini düzenleyerek genel sağlığınızı iyileştirecektir. Ağız kuruluğunun temel nedenlerinden biri de dehidrasyon olduğundan, uyurken susadığınızda içmek için baş ucunuzda bir bardak su bulundurun. Dehidrasyona neden olmasa bile, az da olsa diüretik bir madde olduğundan kafeinden uzak durun.

2. Dişlerinizi florür içeren diş macunu ile fırçalayın

Ağız kuruluğu yaşıyorsanız, ağız sağlığınızı doğru bir şekilde korumak önemlidir. Diş macunu alırken sadece diş çürümelerine karşı koruyanlardan değil, ayrınca antibakteriyel bir madde olan stanöz florür içeren ürünler seçmeye özen gösterin. Antibakteriyel diş macunları bakteri asitlerini nötralize etmeye yardımcı olur, diş ve diş etlerinizi korur ve nefes kokusuna karşı da etkilidir.

3. Gargara yapın

Gargara yapmak, ağzınızdaki bakterileri etkin bir şekilde yok eder, ağız boşluğunuzu nemlendirir ve yatmadan önce yapıldığında geceleri ağız kuruluğu semptomlarını önler. Piyasada alkol içermeyen gargaralar da bulunmaktadır. Bu tür gargaralar kullanmanız, alkol de ağız kuruluğu semptomlarını artırabildiğinden önemlidir.

4. Baharatlı yiyeceklerden uzak durun

Aşırı miktarda baharat ve tuz içeren besinler de ağız kuruluğu yaşayan bir kişide rahatsızlığa neden olabilir. Baharatlı yiyecekler, içeriklerindeki kapsaisin maddesinden dolayı acı hissini tetikler ve ağzınızda yanma hissine de neden olur. Uyurken ağız kuruluğunu önlemek istiyorsanız, acı kırmızı biberden ve çiğ sarımsak, zencefil veya soğan içeren yiyeceklerden uzak durun.

5. Odanızda hava nemlendiricisi kullanabilirsiniz

Kuru havanın da nefes almayı etkilediği için, odanızda ev tipi buhar makinesi kullanmak ağız kuruluğunu engellemenize yardımcı olacaktır. Antihistamin ve dekonjestan gibi burnu açan tıbbi ürünler, uyurken ağız kuruluğu hissetmenize neden olabileceğinden, bir süreliğine de olsa bu tür ilaçları kullanmayı bırakabilirsiniz.

Ağız kuruluğu nedeniyle doktora ne zaman gitmelisiniz?

Takma diş kullanıyorsanız, geceleri ağız kuruluğundan özellikle şikâyetçi olabilirsiniz. Ağız kuruluğu, takma dişlerinizin diş etlerinize sürtmesine neden olabilir. Böyle bir sorun yaşadığınız takdirde, diş hekiminizi veya sağlık uzmanınızı ziyaret edin. Onlar, kullandığınız ilaçlarda değişiklik yapabilir veya size başka bir çözüm sunabilirler.

Ağız kuruluğu ayrıca uyku apnesinin temel semptomlarından biridir. Obstrüktif uyku apnesi olarak da bilinen bu durum, uyku esnasında nefes almanızın aralıklarla durup yeniden başlamasına neden olduğu için tehlikeli olabilir. Yüksek sesli horlama, gün içerisinde aşırı yorgunluk ve baş ağrısı gibi semptomlar fark edersiniz bir sağlık uzmanına danışmanız gerekir.

Kaynak bağlantılar:

seafoodplus.info#What-causes-dry-mouth-at-night?

seafoodplus.info

seafoodplus.info