Japonyada Depreme Dayanıklı Evler

seafoodplus.info ekibi olarak Türkiye’de ve dünyada yaşanan ve haber değeri taşıyan her türlü gelişmeyi sizlere en hızlı, en objektif ve en doyurucu şekilde ulaştırmak için çalışıyoruz. Yoğun gündem içerisinde sunduğumuz haberlerimizle ve olaylarla ilgili eleştiri, görüş, yorumlarınız bizler için çok önemli. Fakat karşılıklı saygı ve yasalara uygunluk çerçevesinde oluşturduğumuz yorum platformlarında daha sağlıklı bir tartışma ortamını temin etmek amacıyla ortaya koyduğumuz bazı yorum ve moderasyon kurallarımıza dikkatinizi çekmek istiyoruz.

Sayfamızda Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına ve evrensel insan haklarına aykırı yorumlar onaylanmaz ve silinir. Okurlarımız tarafından yapılan yorumların, (yorum yapan diğer okurlarımıza yönelik yorumlar da dahil olmak üzere) kişilere, ülkelere, topluluklara, sosyal sınıflara ırk, cinsiyet, din, dil başta olmak üzere ayrımcılık unsurları taşıması durumunda yorum editörlerimiz yorumları onaylamayacaktır ve yorumlar silinecektir. Onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisinde aşağılama, nefret söylemi, küfür, hakaret, kadın ve çocuk istismarı, hayvanlara yönelik şiddet söylemi içeren yorumlar da yer almaktadır. Suçu ve suçluyu övmek, Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre suçtur. Bu nedenle bu tarz okur yorumları da doğal olarak seafoodplus.info yorum sayfalarında yer almayacaktır.

Ayrıca seafoodplus.info yorum sayfalarında Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde doğruluğu ispat edilemeyecek iddia, itham ve karalama içeren, halkın tamamını veya bir bölümünü kin ve düşmanlığa tahrik eden, provokatif yorumlar da yapılamaz.

Yorumlarda markaların ticari itibarını zedeleyici, karalayıcı ve herhangi bir şekilde ticari zarara yol açabilecek yorumlar onaylanmayacak ve silinecektir. Aynı şekilde bir markaya yönelik promosyon veya reklam amaçlı yorumlar da onaylanmayacak ve silinecek yorumlar kategorisindedir. Başka hiçbir siteden alınan linkler seafoodplus.info yorum sayfalarında paylaşılamaz.

seafoodplus.info yorum sayfalarında paylaşılan tüm yorumların yasal sorumluluğu yorumu yapan okura aittir ve seafoodplus.info bunlardan sorumlu tutulamaz.

seafoodplus.info yorum sayfalarında yorum yapan her okur, yukarıda belirtilen kuralları, sitemizde yayınlanan Kullanım Koşulları’nı ve Gizlilik Sözleşmesi’ni peşinen okumuş ve kabul etmiş sayılır.

Bizlerle ve diğer okurlarımızla yorum kurallarına uygun yorumlarınızı, görüşlerinizi yasalar, saygı, nezaket, birlikte yaşama kuralları ve insan haklarına uygun şekilde paylaştığınız için teşekkür ederiz.

Kahramanmaraş merkezli büyüklüğündeki depremde 10 il birden etkilendi, son rakamlara göre can kaybı 3 bin ''e ulaştı. 

Bu can kayıplarının çoğunun dayanıksız, temelsiz yapılmış binaların, enkazların altında kalmaktan kaynaklandığı ifade ediliyor. Bir çok kişi depremin üzerinden saatler geçmiş olmasına rağmen hala sevdiklerine ulaşamıyor. İletişim kaynaklarının da depremle birlikte yıkılmış olması ise sevdiklerine ulaşamayan kişilerin bütün umutlarını bir bir elinden alıyor.

JAPONLAR, ALMANLAR VE AMERİKALILAR DEPREM İÇİN FARKLI BİR SİSTEM KULLANIYOR

Gelişmiş ülkeler, kullandıkları raylı, yaylı, germeli, sismik izalatörler gibi sistemleri kullanarak olası bir depreme karşı binaları yaparken önlemlerini ilk etapta alıyorlar. Bir deprem gerçekleşmesi durumunda ise, depremin boyutu ne olursa olsun, herhangi bir can kaybı yaşamıyorlar. Üstelik can kaybı yaşanmadığı gibi evler, iş yerleri ve çok katlı rezidanslar bile enkaza dönüşmüyor. 

DÜNYA ÜZERİNDE EN ÇOK DEPREM OLAN JAPONYA''DA UZUN SÜREDİR DEPREM SEBEPLİ CAN KAYBI OLMUYOR

Japonya’da yılında 6 bin kişinin yaşamını yitirdiği Kobe depremi sonrası planlı bir şekilde depreme karşı yol haritası izlendiği ortaya çıktı. Ülke deprem yönetmeliğini değiştirip, denetimleri sıklaştırdı. Japonya''nın geçen yılların ardından her yıl ''yüzlerce'' şiddetli depremle sarsılmasına rağmen hayat normal akışıyla ''can kaybı olmadan'' devam ediyor. 

"PANİK OLMUYORLAR SADECE BİLGİSAYARLARINI TUTUYORLAR"

Sakalar İskitler(Gizlenen Eski Anadolu Halkı) adlı Twitter kullanıcı hesabından yapılan bir paylaşım da bu tezi doğrular nitelikte. Paylaşımda şu ifadeler kullanıyor:

"Japonyası, Amerikası, Almanyası deprem işini çözmüş. Kimisi raylı, kimisi yaylı, kimisi germeli, kimisi sismik izalatörlü vs adlarla kurulan sistemlerle şiddetindeki depremlerde bile, masasındaki bilgisarayını tutuyorlar, panik olmuyorlar. Onlarda olan bizde olmayan nedir?"

Bu paylaşımı görenler "onlar şiddetindeki depremde panik yapmayıp sadece bilgisayarlarını tutarken biz enkaz altında kalıp ölüyoruz" yorumunda bulundu.

RAYLI TEMEL SİSTEM NASIL ÇALIŞIYOR?

Binaların rayların üzerine inşa edilmesini sağlayan sistem, binanın deprem anında yerkabuğundan bağımsız olarak ray üstünde hareket etmesini sağlıyor. Böylece sayede, binanın yer sarsıntısından en az etkilenmesi amaçlanıyor.

DEPREME DAYANIKLI YAPILAR NASIL İNŞA EDİLİR

Japonya''da yılında yaşanan büyük deprem sonrasında çok yüksek bütçeler ile çalışmalar gerçekleştirildi. Japonya, hem eski binalarda güçlendirme sağladı. Hem de yeni binaların bu sisteme göre inşa edilmesini sağlıyor. Binaların alçak, orta yükseklikte veya yüksek olmalarına göre ayrı koruma sistemleri bulunuyor.

Örneğin, üç katlı bir binada duvarların güçlendirilmesi ve temelin levhalar ile korunması şartı bulunurken, orta yükseklikteki binalarda çok daha önemli gelişmeler görülüyor. Büyük deprem felaketlerinin yaşanabileceği Japonya’da gökdelenler inşa edilirken yenilikçi bir teknoloji kullanılması da tehlikeleri önlüyor.

Japonya’da depreme dayanıklı evler inşa edilirken kullanılan ana sistem, binanın yeryüzü bağlantısını kesmeye yarayan taban izolasyonu oluşturuyor. Bu sistem için binaların temel kısmında kauçuk ile imal edilmiş tamponlar kullanılırken bu tamponlar binaların deprem tehlikesi anında titremesi ve eğilmesi yerine yatay şekilde sallanmasını mümkün hale getiriyor. Temelde oluşan bu sallanmanın binanın geneline yayılması için de bina iskeleti içerisinde bulunan hidrolik teller kullanılarak binanın yıkılması önleniyor.

BİNALAR NASIL YIKILMIYOR?

Temelde kullanılan izolasyon ve bina içerisindeki devam eden sistem ile birlikte depreme dayanıklı evler yıkılmayan bir hale getirilirken aynı zamanda da çok şiddetli depremler de kırılmak yerine esneme payı oluşturuyor. Japon mühendisler bu konuda duvarların iç kısımlarında oluşturulan boşluklara metal plakalar yerleştirerek tüm binanın aynı anda hareket oluşturmasını sağlarken, bu esneklik binanın yıkılmasını ve kırılmasını da engelliyor. Çok yüksek katlar ile inşa edilen gökdelenler, bu sistem sayesinde sağlı sollu veya önlü arkalı şekilde 3 metreye kadar ulaşan bir mesafede gidip gelirken, katlar arasında esneme paylarının oluşmasıyla binanın yıkılması engelleniyor. Binanın temellerinde amortisörler kullanılması, hareket sırasında binanın esneme payı ile titremesini tehlikesiz bir hale getirirken, temelde kullanılan tampon sıvılar ise sallantı sırasında şiddetin azalmasını sağlıyor.

Japonya’nın dünya çapında ünlü olduğu en önemli konulardan biri depreme karşı aldıkları büyük ölçekli önlemler. Japonya’nın herhangi bir yerinde olan, nispeten büyük çaplı bir depremde insanlar sakin ve güvenli kalabiliyor. Peki, Japonya'nın depreme dayanıklı evleri nin sırrı ne? Öncelikle, odak en çok zarar görme ve dolayısıyla insana zarar verme ihtimali olan evlere kayıyor. Evler için Japonlar iki ana sistem geliştirdi. Bu sistemlerin amacı iki grupta toplanabilir. İlk olarak binaların depreme karşı dirençli olması fikrini bıraktılar. Çünkü “yumuşak olma ezilirsin, sert olma kırılırsın” gibi bir mantıkla yürüdüler. Bu yüzden sonuç olarak binaların deprem ile birlikte ancak kontrollü bir biçimde hareket etmesini sağlayacak bir teknoloji geliştirdiler. İkinci olarak da sismik dalgaların, yani yer sarsıntılarının enerjisini ve hareketini tüm binaya olabildiği kadar hissettirmemek.

Japonya’nın Depreme Dayanıklı Bina Türleri

Depreme Japon tipi dayanıklılık gösterebilen üç farklı bina çeşidi vardır. Bu bina çeşitleri aşağıdaki listede sıralanmıştır:

-Depreme dayanıklı binalar: Bu Japonya’da en çok görülen bina tipidir. Genel olarak ’den sonra inşa edilmişlerdir ve bu yüzden sismik izolasyon yapı standartlarına uygun yapılmışlardır. Bu tip binaların katı yapıları esnek değildir ve sert bir şekilde yapılmıştır ki binanın çökmesi engellenebilsin. Esnek yapıları ise sismik dalgalanmalar sonucunda eğilip bükülebilen ve binanın temel yapısını oluşturan kısımlardır. Duvarlar ve zeminler ikinci kısma girmektedir.

- Sismik izolasyonlu binalar : Bu tip binalar genel olarak gökdelenlerde görülmektedir. Sistemi zemine entegre olacak şekilde inşası yapılır. Sarsıntı emici yapılar, yani izolatörler zemine kurulur. Böylelikle sismik dalgalar binaya ulaşamaz. Hatta normal binalara nazaran üçte bir ya da beşte bir iletim sağlamaktadır.

-Emici yapılı binalar: Bu binaların amacı sismik hareketlerin etkisini olabildiğince azaltmaktır. Bunun için özel emici duvarlar kullanılır. Depreme dayanıklı yapılarla karşılaştırıldığında %70 ila %80 daha fazla enerji emer.

Japonya’da Depreme Karşı Ne Tür Önlemler Alınıyor?

Japonya tarih boyunca depreme bu kadar hazırlıklı değildi. Ancak coğrafi konumu sebebi ile çok sık büyük depremlere ve bazen de bunların getirdiği tsunamiye maruz kaldığı için ülke genelinde önlemler alındı. Dayanıklı evler haricinde, örneğin, telefon uygulamaları oldukça yaygın. Ülkedeki her akıllı telefonda deprem ve tsunami için acil uyarı sistemi var. Bu tip bir sistem beş on saniye öncesinden uyarı verebiliyor. Bir diğer önlem ise toplu taşıma konulu. Japonya’daki hızlı trenler büyük depremlere oldukça dayanıklıdır. Tabii ki tüm bu önlemler, vatandaşların farkındalığı ile pekişmektedir.

Peki oturduğunuz evin depreme dayanıklı olup olmadığını nasıl öğrenebilirsiniz? Bu sorunuzun cevabı Emlakjet'in hazırladığı özel yazımızda sizleri bekliyor. Yazıya hemen ulaşmak için tıklayın .

Japonya'nın Kagawa Üniversitesi Sismoloji ve Afet Azaltma Bilimi Anabilimdalı’ndan Profesör Yoshiyuki Kaneda ve Japonya Ulaştırma Bakanlığı’nda afet riskinin azaltılması konusunda uzun süre çalışan Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı Kıdemli Danışmanı Dr. Hitoshi Baba, depreme dayanıklı bina inşa etmenin kuralını anlattı.

Habertürk yazarı Esra Boğazlıyan'ın haberine göre, Japon bilim insanları, 9 büyüklüğündeki depremde bile zarar görmeyen bina inşa etmenin sırrının şantiye denetiminde olduğunu söyledi. .

Prof. Dr. Yoshiyuki Kaneda (solda) Dr. Hitoshi Baba (sağda) Fotoğraf: Habertürk

Zemine uygun bina

Japonya'da da İzmir'de olduğu yumuşak zeminli alanlar bulunduğunu belirten Dr. Hitoshi Baba, “Japonya’da çok fazla yumuşak zemin ve tortul vardır ve üstüne bina inşa edilir ama binalar sismik standartlara göre maksimum sismik yoğunluk varsayılarak sismik standartlara göre inşa edilir” diye yanıt verdi. 

Prof. Kaneda ise, bu tür zeminlerde uygulanacak yapı tekniği hakkında şu bilgiyi veriyor:

“Japonya’da da birçok yumuşak zemin var. Dolayısıyla depremlerde bazı sıvılaşma hasarları meydana geldi. Bu tür gevşek zeminlerdeki inşaatlar yeterli güç ve uzunluğu sahip kazık temel kullanılarak dikkatle yapılmalıdır”

Depremin ardından yapılan arama-kurtarma çalışmalarının iyi yapıldığını düşündüğünü belirten Hitoshi Baba, “İyi iş yaptıklarını düşünüyorum çünkü yıkılmış binalardan birçok insan kurtardılar” diyor.

Türkiye’de yıkım yapan depremler neden Japonya’da yapmıyor?

Japon uzmanlar “Japonya’yı etkilemeyen bu büyüklükteki deprem, Türkiye’de neden büyük yıkımlara neden oluyor? Japonya neyi doğru yapıyor, Türkiye neyi yanlış yapıyor” sorlarını se şöyle yanıtladı:

Dr. Hitoshi Baba: Fark yaratan faktörlerden biri, deprem dayanıklılık standartının doğru uygulanmasıdır. Bu, sadece Japon halkının ciddiyetiyle başarılmış bir şey değil. Mimarlar gibi uzmanlar tarafından yapılan bina teftiş ve onay sistemi ve her büyük deprem meydana geldiğinde depreme dayanıklılık standartlarına yeni bilgiler getiren yönetişimin sonucudur.

Prof. Kaneda: EEW sistemi (deprem erken uyarı) ve deprem dayanıklılık teknolojisi Japonya’da bilinir. Japonya’da sık sık tahliye tatbikatları gerçekleştiriliyor. Bu yüzden birçok Japon deprem anında sakin kalıyor. Ayrıca sismik alanlarda yapılan binaların deprem şartnameleri yakından takip ediliyor. Yapı denetimiyle zayıf binalar belirleniyor, depreme dayanıklı hale getiriliyor.

Doğal afet eğitimi

“Deprem bizim bir gerçeğimiz ve bununla yaşamayı öğrendik. Anaokulundan başlayarak öğrencileri bir doğal afette nasıl davranmaları gerektiği konusunda düzenli tatbikatlar yaparak eğitiyoruz” diyen Baba ve Kaneda, doğal afetler konusunda hem vatandaşların hem de ilgili birimlerin sürekli eğitilmesinin ve bu bilincin sağlanmasının önemine de dikkat çekiyor.

9 büyüklüğündeki Büyük Doğu Japonya Depremi  sırasında binaların ayakta kaldığını belirten Japon bilim insanları, Türkiye’de deprem sırasında bir bina ayakta kalırken diğerinin yıkılmasının nedenini şöyle izah ediyor:

Prof. Kaneda: Bina yapısına bağlıdır. (Depreme dayanıklı bina olup olmadığı ve bina yaşı) Sığ zemin koşulları homojen değil. Bir yapının yıkıldığını diğerinin zarar görmediğini ayakta kaldığını görmek çok talihsiz bir durum. Yapının depreme dayanıklılığına, yapım şartlarına, donatı miktarına, yapılışındaki dikkate, deprem şartnamesine uygun olup olmadığına, önceki depremlerde hasar almış olup olmadığına bağlıdır. Başka bir kritik nokta ise yük taşıyıcı beton duvarlara ve sütunlara uygunsuz bir şekilde müdahale, kolonların kaldırılması da neden olabilir. Yapı denetimi bu anlamda vazgeçilmezdir.

Prof. Kaneda: Muhtemelen bina yapısının düzenlemeleri farklı. Ben Türkiye’de birçok uygunsuz yapı olduğunu anladım. Türkiye’de İzmit depreminden sonra hazırlanmış olan ve birkaç kez güncellenmiş kapsamlı deprem yasaları ve şartnamaleri var. Ancak en önemli şey bu yasaların ve şartnamelerin şantiyede doğru şekilde uygulanmasıdır. Japonya’da şantiye teftişleri ve yapı denetimleri yasalara uygun olarak titizlikle yürütüldü. Bu nedenle afet dayanıklılığı yüksek ve güçlüdür.

Independent Türkçe, Habertürk