Safra Kesesi Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli

Safra kesesi ameliyatı olacağım ama çok korkuyorum; haksız mıyım?

Kesinlikle haklısınız. Bundan daha doğal bir tepki olamaz. Boyutu ne olursa olsun, ameliyat olacak her insan bundan az ya da çok endişe duyar. Hele bir de bu konuyu ameliyatlarla ilgili kötü deneyimleri olan kişilerle konuştuysanız, çok daha endişeli hale gelmiş olabilirsiniz. Ama durun, bu kadar endişelenmeyin, bir de benden dinleyin neler olup biteceğini.

Eğer safra kesesi ameliyatı olmanız için tıbben açık ve net bir gerekçe mevcut ise içiniz rahat olsun çünkü siz keyfi veya basit bir nedenle değil, gayet ciddi bir hastalık nedeniyle ameliyat oluyorsunuz demektir. Safra taşına bağlı hafif veya orta düzeyde şikayetleri olan hastalar bu gerçeğin çok farkında olmasalar da, safra taşına bağlı ciddi bir atak geçiren hastalar olayın ciddiyetinin fazlasıyla farkındadırlar ve bir daha aynı tabloyu yaşamamak için her türlü tedavi için gönüllü olurlar.

Şimdi daha da rahatlayacaksınız çünkü safra kesesi ameliyatı olan hastaların çoğunluğu ameliyat dönemini şöyle anlatır:

“Bir sabah ameliyata girdim. Kapalı yani laparoskopik yöntemle safra kesemi aldılar. Narkozun etkisi geçip kendime geldiğimde odada kalkıp yürüdüm. Öğleden sonra sulu gıdalar almaya başladım ve hastane içinde dolaştım. Ciddi bir ağrım olmadı. Ertesi günün sabahı kendimi gayet iyi hissediyordum ve bu nedenle ilaçlarımı verip beni eve gönderdiler. Birkaç gün hafif şikayetlerim oldu ama birinci haftanın sonunda artık normal yaşantıma dönmüş durumdaydım.”

Dolayısıyla, iyimser düşünmeniz için hem tıbbi hem de istatistiksel açıdan yeterli gerekçeniz mevcuttur.

Açık, kapalı, kansız, laparoskopik, tek kesiden, robotik yöntem; hangisi daha iyi?

Açık, kapalı, kansız, laparoskopik, tek delikten, robotik gibi birçok terim var ve haliyle kafanız karıştı. Karışmasın. Ben size hepsinin ne olduğunu anlaşılabilir bir dille anlatacağım.

Açık yöntem karnın sağ-üst kısmında yapılan yatay bir kesi veya karnın ortasından yapılan dikey bir kesiden yapılan ameliyatlara verilen isimdir. Cerrah elleri ve klasik cerrahi aletlerle ameliyatı yapar.

Kapalı ameliyat, kansız ameliyat, lazerle ameliyat gibi terimler minimal invaziv cerrahi yöntemlerin halk arasında bilinen isimleridir. Karın ile ilgili ameliyatlarda uygulanan minimal invaziv cerrahiye “laparoskopik cerrahi” adı verilir. Laparoskopik ameliyatlarda cerrah ameliyat alanını doğrudan gözleri ile değil, karın içine girilen bir kamera vasıtasıyla görür. Laparoskopik yöntemlerle yapılan karın ameliyatlarının farkı, ameliyatın büyük bir kesiden değil, küçük kesiler ( mm arasında) vasıtasıyla yapılmasıdır.

Klasik laparoskopik yöntemle yapılan safra kesesi ameliyatı iki adet 10 mm’lik ve iki adet 5 mm’lik kesiden yapılır. Buna karşın, tek kesiden yapılan laparoskopik laparoskopik (SILS, incision laparoscopic surgery) safra kesesi ameliyatında göbek içinde mm uzunluğunda bir kesi yapılır ve tüm cerrahi aletler bu kesiden girilir. Robotik ameliyatlar ise cerrah tarafından yönetilen robotik kollar aracılığıyla gerçekleştirilir. Robotik safra kesesi ameliyatları hem klasik laparoskopik yönteme benzer kesilerden hem de tek kesiden yapılabilir.

Bilimsel veriler, safra kesesi ameliyatı söz konusu olduğunda, kapalı yöntemin açık yönteme göre bariz bir şekilde üstün olduğunu gösterir. Bu nedenle, safra kesesi ameliyatı için altın standart olarak kabul edilen kapalı yöntem gerek ülkemizde gerekse dünyada ilk ve en sık olarak tercih edilen cerrahi yöntem haline gelmiştir.

Safra kesesi ameliyatında kapalı yöntemi üstün kılan nedir?

Aslında bu noktada esas belirleyici en az santimetrelik, sıklıkla karın kaslarının bazılarını kesmeyi gerektiren bir kesi yerine en büyüğü 1 santimetre olan üç veya dört kesiden ameliyatın yapılmasıdır. Bunun bir sonucu olarak da kapalı yöntemle yapılan ameliyatlarda;

• Az ağrı,
• Kısa yatış süresi ve hızlı iyileşme,
• Mükemmel kozmetik söz konusudur.

Safra kesesi ameliyatı için kapalı yöntemler arasında en iyisi hangisidir?

Söz konusu safra kesesi ameliyatı olduğunda, mevcut bilgi ve deneyimlerle bunlardan biri daha üstün demek şu an için mümkün değildir. Klasik laparoskopik yöntem, tek kesiden yapılan laparoskopik yöntem ve robotik yöntemin farklı avantajları ve dezavantajları mevcuttur. Dolayısıyla, bu anlamda esas belirleyici hastanın beklentileridir. Bu nedenle, benim nacizane tavsiyem bu konuyu bizzat hekiminizle ayrıntılı olarak konuşmanızdır.

Tüm safra kesesi ameliyatları kapalı yöntemle başlanıp, kapalı yöntemle tamamlanır mı?

Hayır. Şimdi de size madalyonun diğer yüzünden bahsedeyim. Sizin “Ben safra kesesi ameliyatımı kapalı yöntemle olmak istiyorum.” demeniz veya hekimizin “Safra kesesi ameliyatınızı kapalı yöntemle yapacağım.” demesi her zaman yeterli değildir. Birincisi, bazı hastalar teknik veya tıbbi nedenlerden dolayı kapalı yöntem için uygun adaylar olmayabilirler. Örneğin, daha önce çok sayıda veya büyük karın ameliyatı geçirmiş olan kişilerde karın içinde yaygın yapışıklıklar meydana gelebildiği ve karın içindeki normal anatomi bozulduğu için kapalı yöntem teknik açıdan sıkıntılı ve hatta imkansız olabilir.

İkincisi, kapalı yöntemle ameliyata başlansa da, ameliyat sırasında ortaya çıkan tıbbi, cerrahi veya teknik nedenlerle açık yönteme dönülmesi gerekebilir. Örneğin, safra kesesi ameliyatı sırasında beklenmedik ve ciddi bir kanama ile karşılaştığında veya safra yolu yaralanması şüphesi doğduğunda sorumlu cerrah açık yönteme geçmeye karar verebilir.

Ancak, gerek kapalı ameliyat için uygun olmama kriterleri gerekse kapalı ameliyatta açık yönteme geçme kriterleri sorumlu cerrahın tecrübesi ve kurumun olanakları ile değişiklik gösterir. Diğer bir deyişle, ileri düzey laparoskopik cerrahi becerisi ve safra kesesi ameliyatları konusunda yoğun deneyimi olan cerrahlar, tıbbi (yoğun bakım ünitesi, deneyimli ekip, vs.) ve teknik (gelişmiş laparoskopik cihazlar, vs.) donanımı üst düzey olan kurumlarda safra kesesi ameliyatlarının neredeyse tamamına yakını kapalı yöntemle başlayıp, kapalı yöntemle tamamlarlar. 

Bir safra kesesi ameliyatının süreçleri nelerdir?

Her ameliyat için ortak süreçler şunlardır: Hastanın ameliyathaneye indirilme süreci, ameliyat öncesi hazırlıkların yapılma süreci, anestezi (narkoz) süreci, cerrahi işlemlerin yapıldığı süreç, hastanın uyandırılma süreci, derlenme süreci, hastanın yeniden yatağına veya yoğun bakım ünitesine alınma süreci.

Öncelikle servis hemşiresi tarafından size ameliyathane için uygun giysiler giydirilir. Yine servis hemşiresi eşliğinde yatağınızla ameliyathane indirilirsiniz. Bu aşamada, Anestezi hekimleri sizi kabul ederek gerekli hazırlıklara başlarlar. Damardan ilaç verilmesi için kullanılan kanül takılarak (eğer daha önceden takılmamış ise) endişenizi ve heyacanınızı bastıracak sakinleştirici bazı ilaçlar uygulanır. Daha sonra ameliyathane masasına alınırsınız. Burada gerekli hazırlıkları takiben, Anestezi hekimi sizi tamamen uyutacak ilaçlar uygular. Bilincinizin kapanmasını takiben de, ağzınızdan soluk borunuza anestezi yani narkoz gazlarının verileceği tüp yerleştirilir. Anestezik gazların akciğere verilmesi ile tam bir anestezi hali (bilinç tamamen kapalı, ağrı hissi yok, kaslar tamamen hareketsiz) oluşturulur. İşte bu aşamadan sonra cerrah devreye girer.

Cerrahi işlemlere başlamadan önce karın bölgesi, memebaşından kasığa dek, antiseptik (mikrop öldürücü) solüsyonla temizlenerek ameliyat bölgesi zararlı mikroplardan arındırılır. Antiseptik solüsyon olarak sıklıkla povidon iyot veya klorheksidin kullanılır. Aynı zamanda, Anestezi hekimi tarafından, ameliyatın ve hastanın özelliklerine uygun olarak, damardan da uygun antibiyotik uygulanır. Alan temizliğinin ardından steril örtülerle ameliyat sahası sınırlandırılır; diğer bir deyişle, ameliyatın gerçekleşeceği alanlar dışındaki vücut alanları steril örtülerle örtülerek ameliyat sırasında ameliyat alanına mikropların geçişi engellenir.

Açık yöntemle yapılan safra kesesi ameliyatı için genellikle iki tip kesiden biri tercih edilir: karnın sağ üst kısmında yapılan yatay ve eğik bir kesi veya karnın üst kısmında tam orta hat üzerinde yapılan dikey bir kesi. Karnın içine girildikten sonra safra kesesi bulunur. Safra kesesinin kanalı ve damarı bulunur, bağlanır ve kesilir. Daha sonra safra kesesi yapışık olduğu karaciğerden ayrılarak çıkartılır. Son olarak da, karın kesisi uygun olarak kapatılarak ameliyata son verilir.

Buna karşın, laparoskopik (kapalı) yöntemle yapılan safra kesesi ameliyatının aşamaları daha farklıdır. Tüm laparoskopik ameliyatlarda olduğu gibi, laparoskopik safra kesesi ameliyatının başlangıç aşamasını da karnın şişirilmesi oluşturur. Bunun için karında yapılan bir kesiden özel aletler vasıtasıyla karnın içine karbondiyoksit gazı verilir. Böylece karın duvarı çadırlaşır ve cerrahın karnın içinde çalışabilmesi için yeterli boş alan oluşur. Klasik laparoskopik safra kesesi ameliyatında karında toplam üç veya dört tane küçük kesi (genellikle iki tane 10 mm’lik ve iki tane 5 mm’lik kesi)  yapılır. Buna karşın, tek kesiden yapılan laparoskopik (SILS, incision laparoscopic surgery) safra kesesi ameliyatında ise göbek içinde kalacak mm’lik bir kesi yapılır ve tüm cerrahi aletler bu kesiden girilir. Hem klasik hem de tek kesiden yapılan laparoskopik ameliyatlar aynı zamanda robotik olarak da gerçekleştirilebilir. Karın şirildikten sonra, öncelikle kamera girilir. Günümüzde laparoskopik ameliyatlarda kullanılan kamera sistemlerinin çoğu yüksek çözünürlükte görüntü sağlamaktadır. Cerrah kameradan elde ettiği görüntü eşliğinde diğer laparoskopik aletleri kullanır ve ameliyatı gerçekleştirir. Açık cerrahiden farklı olarak, safra kesesi kanalı ve damarının kapatılması için genellikle metalik klipler kullanılır. Bu klipler titanyumdan yapılır; bu nedenle, hem MR (manyetik rezonans) görüntülemesi için engel oluşturmaz hem de güvenlik kapılarından geçişte sorun yaratmaz. Safra kesesi 10 mm’lik kesilerin birinden dışarı çıkartılır. Bunu kolaylatırmak için, steril ve sağlam bir torba içine alınan safra kesesinin içindeki safra boşaltılır ve büyük taşlar kırılır. Buna rağmen safra kesesi bu kesiden çıkartılamazsa, kesiyi bir miktar genişletmek gerekebilir.

Gerek açık gerekse kapalı ameliyatta bazı durumlarda karnın içine “dren” adı verilen bir tüp yerleştirilmesi gerekli olabilir. Dren yerleştirilmesindeki amaç, ameliyat sonrasında sızabilecek kan ve safra gibi sıvıların karın dışına alınması ve böylece bu sıvıların karın içinde birikmesini önlemektir. Ameliyat sonunda kesiler kapatılarak ameliyata son verilir.

Safra kesesi ameliyatında çıkartılan safra kesesi ve safra taşları ne yapılıyor?

Tercihen safra kesesinin içi açılmaksızın ve içindeki safra taşları çıkartılmaksızın, bir bütün halinde çıkartılması tercih edilir. Ancak, bu her zaman mümkün olmaz. Ameliyat sonunda, çıkartılan safra kesesi ve safra taşları özel bir solüsyonla dolu bir kaba yerleştirilerek patoloji bölümüne yönlendirilir. Zaten, temel bir kural olarak, cerrahi yolla çıkartılan her doku patolojik incelemeye gönderilir. Patoloji bölümünde bu parçalar incelemeye alınır ve hastalığın nihai tanısı konur.

Safra kesesi ameliyatı ne kadar sürer?

Daha önce bahsettiğim üzere, her ameliyatın belli aşamaları vardır: Hastanın ameliyathaneye indirilme süreci, ameliyat öncesi hazırlıkların yapılma süreci, anestezi (narkoz) süreci, cerrahi işlemlerin yapıldığı süreç, hastanın uyandırılma süreci, derlenme süreci, hastanın yeniden yatağına alınma süreci. Bu süreçlerin herbiri hastadan hastaya ve ameliyattan ameliyata farklılık gösterir. Ancak, bu süreçler içinde belki de en değişken olanı cerrahi işlemlerin yapıldığı süreçtir; zira, bir safra kesesi ameliyatında bu süreç 15 dakika gibi kısa bir zaman da alabilir, dört saat gibi uzun bir süre de. 

Sıkıntılı ve istisnai durumlar haricinde, kapalı yöntemle yapılan bir safra kesesi ameliyatında cerrahi işlemlerin yapıldığı süreç ortalama 30 dakika ve toplam süreç dakika civarındadır. Ancak, yukarıda da belirttiğim üzere, ortalamadan sapmalar sıkça meydana gelir. Ek olarak, hastanın ameliyathanede kaldığı sürenin verilen  bu ortalama sürelerin üstüne çıkması mutlaka ciddi bir sorun olduğu anlamına gelmez. 

Safra kesesi ameliyatından sonra çok iz kalır mı?

Ameliyattan sonra ne kadar iz kalacağını belirleyen hastaya ait ve işleme ait birçok unsur vardır. Hastanın alışkanlıkları, ek hastalıkları, kullandığı ilaçlar ve bünyesel özellikleri gibi unsurlar yara iyileşmesini olumsuz yönde etkileyebilir. İşleme ait unsurlar arasında en önemlileri ameliyatın hangi yöntemle yapıldığı ve enfeksiyon gelişip gelişmediğidir. Örneğin, açık yöntemle yapılan safra kesesi ameliyatlarından sonra belirgin ölçüde daha büyük bir yara izi kalır.

Bir resim bin kelime anlatır; o yüzden size açık ve farklı kapalı yöntemlerle yapılan safra kesesi ameliyatları sonrası oluşan yara izlerine örnek teşkil edecek resimler sunuyorum ve takdiri size bırakıyorum.

Safra kesesi ameliyatı olduğum gün beni hangi sıkıntılar bekliyor?

Anestezinin (narkozun) etkisinden çıktığınız zaman sizi normal yatağınıza alacaklar. Anestezi uzmanı ameliyat bitiminde size güçlü bir ağrı kesici uygulayacağı için bu işlemler sırasında ciddi bir ağrınız olmayacaktır. Daha sonra sorumlu hemşire size düzenli aralıklarla ağrı kesici, bulantı giderici, vb. ilaçlar uygulayacaktır. Ameliyat sırasında sürekli aynı pozisyonda durduğunuz için, özellikle de ameliyat uzun sürerse, bazı bölgelerinizde kas-kemik-eklem ağrıları olabilir ancak bunlar çok kısa sürer ve ağrı kesicilere çok iyi yanıt verirler. Kapalı yöntemle yapılan ameliyatlardan sonraki 24 saat çekilen sıkıntılar, en karamsar haliyle, grip gibi bir üst solunum yolu enfeksiyonu geçirirken çektiğiniz sıkıntılar kadardır. Eğer ameliyatta her şey yolunda gitmişse, bulantısı olmadığı takdirde hasta ameliyattan saat sonra sıvı gıdalar almaya başlayabilir. Açık yöntemle yapılan ameliyatlardan sonra ise, ağrı biraz daha belirgin olabilir ancak ağrı kesicilere iyi yanıt verir. Yine, bağırsak hareketlerinin başlaması ve bulantı hissinin geçmesi açık yöntemle yapılan ameliyatlardan sonra biraz daha vakit alır.

Safra kesesi ameliyatından sonra ne zaman hareketlenebilirim?

Safra kesesi ameliyatı laparoskopik (kapalı) yöntemle yapıldı ise, ameliyatın bitiminden birkaç saat sonra gündelik zaruri ihtiyaçlarınızı (yürümek, yemek yemek, tuvalete gitmek) yerine getirebilirsiniz. Bu süre açık ameliyatlardan sonra biraz daha uzun sürebilir.

Safra kesesi ameliyatından sonra ne zaman normal beslenmeye geçebilirim?

Aslında ameliyatın ertesi gününde dahi normal beslenmeye geçebilirsiniz. Ancak, bazı kişilerde bu durum ciddi rahatsızlık yaratabilir. Bu sorun açık yöntemle yapılan ameliyatlardan sonra daha belirgindir. Bu nedenle, en azından saat boyunca ağır yemeklerden kaçınmanız önerilir. Bu konu ile ilgili daha ayrıntılı bilgiyi aşağıdaki “Safra kesesi ameliyatı yaşam kalitemi nasıl etkiler?” ve “Safra kesesi ameliyatından sonra yemek konusunda nelere dikkat etmeliyim?” sorularının cevapları içinde bulabilirsiniz.

Safra kesesi ameliyatından sonra ne zaman duş alabilirim?

Ameliyattan sonraki saatin sonunda,  sorumlu hekim aksi yönde bir bilgi vermediği sürece, duş almaya da başlayabilirsiniz. Duş alırken yara yerlerine su değmesinde veya yara yerlerini sabunla nazikçe ovalamanızda herhangi bir sakınca yoktur ancak kese veya tırnak ile temizlik yapmamalısınız.

Safra kesesi ameliyatı sonrasında taburculuğu takiben yeniden hastaneye başvurmamı gerektiren durumlar neledir?

Bu anlamda sizi uyarması gereken belirti ve şikayetleri hekiminiz taburculuk öncesi size anlatacaktır. Bunları şöyle özetleyebiliriz;

• Ameliyat kesilerinin olduğu yerlerde veya karında ciddi ağrı
• Ameliyat yarasında açılma veya dışa doğru balonlaşma
• Ameliyat yarasından iltihabi, kötü kokulu veya kanlı akıntı
• Ateş
• Sarılık
• Kusma
• Karında rahatsız edici düzeyde şişkinlik
• Nefes darlığı, göğüs ağrısı
• İdrarda yanma
• Kanlı kusma veya kanlı dışkılama

Bu liste daha da genişletilebilir ancak en sık görülen ve en ciddi olan durumlar bunlardır. Bunlar dışında da olsa sizi rahatsız eden en ufak bir sorun olduğunda dahi hekiminize danışmanız doğru olacaktır. Ayrıca, bu durumlardan herhangi birinin varlığı mutlaka bir sorun olduğuna işaret etmez ancak olası sorunlar açısından daha erken davranılmasını sağlar.

Safra kesesi ameliyatından sonra dikişlerimi ne zaman aldırmalıyım?

Eğer yara kendiliğinden eriyen iplerle dikildi ise, dikişleri aldırmanız gerekmez; zira; bu ipler ya dışarıdan görülmezler ya da görünüyorsalar dahi gün civarı kendiliğinden düşerler. Eğer yara kendiliğinden erimeyen iplerle dikilmişse, dikişler genellikle ameliyattan sonraki günler arasında alınır. Dikişlerin ne zaman alınacağı konusunda sorumlu hekim farklı bir öneride bulunabilir. Örneğin, yaranın yeterli iyileşmediği durumlarda dikişleri daha geç alabilir veya apse oluşması halinde dikişleri daha erken alıp yarayı açık bırakabilir. Son olarak, bazı hastalar dikiş aldırmak için birkaç gün gecikince aşırı derecede endişelendikleri iyi bilinir. Bu yersiz bir endişedir. Birkaç gün gecikme ile ciddi bir sorun oluşmaz. Ancak, bu süre uzadıkça kötü yara izi kalması ve dikiş hattında küçük apseler oluşması riski giderek artar.

Safra kesesi ameliyatından sonra ne zaman normal hayatıma dönebilirim?

Laparoskopik ameliyatlardan sonra hafif fiziksel aktiviteler (yürüyüş, merdiven çıkma gibi) birinci haftanın sonunda rahatlıkla yapılabilir. Ancak, birinci ayın sonuna dek ağır fiziksel aktivitilerden (mekik çekme, ağırlık kaldırma gibi) uzak durmak gerekir.

Açık yöntemle yapılan ameliyattan sonra ise iyileşme ve normal yaşantıya dönüş süresi nispeten daha uzundur. Yara bölgesinde ağrıyı tetiklediği için günlük olağan faaliyetlere geçmek günler alabilir. Ancak, yarada sorunsuz iyileşme olsa dahi, ağır fiziksel aktivitelerden ay süre ile uzak surmak gerekir.

Safra kesesi ameliyatından sonra yemek konusunda nelere dikkat etmeliyim?

Safra yapımından sorumlu olan organ karaciğerdir. Safra kesesi, karaciğer üretilen safrayı depolama ve safraya kıvam verme görevini üstlenir. Dolayısıyla, safra kesesi ameliyatından sonra da safra yapılmaya ve onikiparmak bağırsağına akmaya devam eder. Ancak, depo ortadan kalktığı için tabiri caiz ise safra “akmaz, damlar”. Takiben, genellikle safra yollarında zaman içinde bu duruma uyum sağlamak amacıyla bir miktar genişleme meydana gelir.

Safra kesesi ameliyatından sonra sıklıkla yaşam kalitesinde belirgin bir düşme meydana gelmez. Bazı kişiler hiçbir değişiklik hissetmezken, diğer kişilerde değişen derecelerde hazımsızlık belirtileri (üst karın ağrısı, şişkinlik, vb.) orataya çıkar. Hazımsızlık belirtileri herhangi bir gıda ile tetiklenebilir ancak genellikle tetikleyici gıdalar yağ içeriği belirgin olan gıdalardır. Hazımsızlık şikayetleri genellikle aylık bir süre içinde hafifleyerek ortadan kalkar. Ne yazık ki, safra kesesi ameliyatı olan bireylerin bir kısmında bazı besinler yıllarca veya ömür boyu hazımsızlığa yol açabilir ancak bu kişiler oldukça küçük bir azınlığı oluşturur.

Benim nacizane kanaatime göre, bu konu fazlasıyla abartılan bir konu; zira, karşılaşacağınız en ciddi şey bir süre hazımsızlık çekmek. Birçok kaynak ve hekim farklı görüşler sunsa da (ki bunlarla ilgili hiçbir ikna edici kanıt olmadığı halde), bu durum kişiden kişiye ciddi farklılık gösteriyor. Bir tarafta beş tane yumurta kırıp yiyenler, yağlı kızartmaları gönül rahatlığıyla tüketenler varken, diğer tarafta bu besinlere veya diğer bazı besinlere karşı aşırı hassas olduğunu söyleyenler var. Dolayısıyla, safra kesesi ameliyatlarından sonra herhangi bir diyet önerisinde bulunmak için elimizde hiçbir kanıt yoktur. Kısacası, denemeden hangi besinlere hassas olduğunuzu anlamak mümkün değildir.

Safra kesesi ameliyatından sonra düzenli kontrol gerekli midir?

Genellikle hayır. Safra kesesi ameliyatının sadece safra kesesinde sınırlı safra taşları için yapıldığı kişilerin ameliyattan sonraki iyileşme döneminden sonra sadece bu açıdan tıbbi kontrol altına girmeniz gerekmez. Ancak, bazı durumlarda (eşlik eden hastalıklar, şüpheli bulgular) sorumlu hekim belli aralıklarla kontrole gelmenizi önerebilir.

Safra kesesi ameliyatı olmadan önceki şikayetlerim aynı şekilde devam ediyor; bu normal mi?

Hayır. Biz bu duruma tıp dilinde “postkolesistektomi sendromu” diyoruz. Peki nedir bu postkolesistektomi sendromu? Şu senaryoya verilen isimdir: Bir hasta hazımsızlık veya üst karna ait şikayetlerle hekime başvurur; hekim bazı tetkikler ister; tetkiklerde safra kesesi taşları tespit edilir; hekim hastaya safra kesesi ameliyatı önerir; hasta ameliyat olur ve kısa bir süre şikayetlerinde düzelme olur ancak daha sonra aynı şikayetler yeniden başlar.

Üst karında yerleşik organların hepsi benzer şikayetlere yol açabilir ve bazen hekim bu şikayetlerin hangi organ kaynaklı olduğunu net olarak ayırt edemeyebilir. Bu tip şikayetlerle başvuran hastalarda en sık tercih edilen incelemeler karın ultrasonu ve mide endoskopisidir. Endoskopinin aksine, ultrason kolay ulaşılabilir, düşük maliyette, kişiye ciddi bir rahatsızlık vermeyen ve herhangi bir yan etkisi olmayan bir incelemedir. Bu nedenle, hastalar sıklıkla ultrason yaptırmakla yetinirler. Ne yazık ki, ultrason boşluklu organları (mide, onikiparmak bağırsağı, ince ve kalın bağırsak) değerlendirmede yetersiz kalır. Ultrasonda safra kesesi taşları görülünce şikayetler buna atfedilir ve hastaya ameliyat önerilir. Oysa, bu safra kesesi taşları tamamen masumdur ve incelemeler sırasında tesadüfen saptanmıştır, şikayetlere yol açan aslında başka bir hastalıktır. Bu durumda, hasta safra kesesi ameliyatı olsa da şikayetleri düzelmez.

Peki en sık hangi hastalıklar bu duruma yol açar? Bahsettiğim üzere, en sık nedenler üst karında yerleşik organlara ait hastalıklardır. Bunlar şöyle özetlenebilir:

• Yemek borusu ve mide hastalıkları
• Reflü hastalığı
• Mide fıtığı
• Gastrit (mide iltihabı)
• Mide ülseri
• Onikiparmak bağırsağı hastalıkları
• Duodenal ülser
• Duodenit
• Safra yolu hastalıkları
• Oddi sfinkter disfonksiyonu (safra yollarının alt kısmındaki kapak mekanizmasında bozukluk)
• Pankreas hastalıkları
• Karaciğer hastalıkları

Peki bu durum ön görülebilir ve önlenebilir bir durum mudur? Bazen. Tipik şikayetleri olan ve ultrasonda safra kesesi taşları olan her hastada endoskopi ve diğer bazı ileri incelemeler rutin olarak yapılmaz. Eğer hastanın hikayesinde şüpheli noktalar varsa, hekim ileri incelemeye gerek görebilir. İleri inceleme içinde endoskopi, tomografi, manyetik rezonans ve diğer bazı tetkiler yer alır. Eğer safra taşları dışında bir hastalık saptanırsa, tedavi planı saptanan hastalığa göre yapılır.

Son Söz

Safra kesesinin selim hastalıklarında altın standart tedavi kolesistektomi yani safra kesesinin cerrahi yolla çıkartılmasıdır. Kolesistektomi işleminde de altın standart yöntem laparoskopik yani kapalı yöntemdir. Safra kesesi ameliyatı olan hastaların oldukça büyük bir kısmı hiçbir ciddi sorunla karşılaşmaz. Ancak, ameliyatın kapalı yapılması ve sonuçlarının çoğu zaman mükemmel olması, her safra taşı veya safra kesesi polipi olan kişiyi ameliyat etmek için uygun ve yeterli bir gerekçe değildir. 

Safra kesesinin içinde faydalı besinler bulunur. Bir denge içinde bir arada bulunan bu maddeler, çeşitli hastalıklar nedeniyle sorunlara yol açabilir. Bu dengenin bozulmasıyla safradaki akışkanlık olumsuz yönde etkilenerek, tıkanıklığa neden olan birikintiler meydana gelir. Birikintilerin büyümesi sonucu taş oluşur. Bu taşlar operasyonla alınmazsa sindirim sisteminde daha ciddi sorunlara sebebiyet verebilir. Peki, safra kesesi ameliyatı nedir, ameliyat sonrası nelere dikkat edilmelidir? Adana’da safra kesesi ameliyatlarının başarıyla yapıldığı Özel Adana Ortadoğu Hastanesi olarak safra kesesi ile ilgili merak edilenleri sizler için derledik…

Dikkat Edilmesi Gerekenler

Safra kesesi ameliyatı sonrası kişinin hem günlük hayattaki hareketlerine hem de beslenme düzenine dikkat etmesi gerekir. Ameliyattan sonraki ilk 1 ay büyük öneme sahiptir. Bu süreçte yağlı, baharatlı, asitli yiyecekler tüketilmemeli; kahve, alkol ve sigaradan uzak durulmalıdır.

Safra Kesesi Ameliyatı Sonrası Beslenme

• Safra kesesi ameliyatından sonra kişi, 1 ay boyunca beslenme düzenine özen göstermelidir.
• Ameliyatın ardından birkaç saat yalnızca sıvı tüketimi yapılmalıdır.
• Ameliyattan 1 gün sonra katı gıdayla beslenmeye geçilebilir.
• Gaz oluşmasına yol açacak olan baharatlı ve aşırı yağlı gıdalar tüketilmemelidir.
• Sindirimi rahatlatma özelliği bulunduğu için lifli gıdalar tüketilebilir.
• Yumurta ve içeriğinde yumurta bulunan besinlerden uzak durulmalıdır.
• Hazır paketli gıdalar tüketilmemelidir.

Safra Kesesi Ameliyatı Sonrası Ağrı Kaç Gün Sürer?

Safra kesesi ameliyatları kapalı olarak gerçekleştirilir ve bu ameliyatların iyileşme süresi kısadır. İlk birkaç gün ağrı hissedilir ancak sonrasında kişi doktorun önerdiği diyet listesine uyarsa ağrı yaşanmaz.

Safra Kesesi Ameliyatı Sonrası İyileşme Süresi

Safra kesesi ameliyatının ardından hasta saat yatağından doğrulmamalıdır. Birkaç saat sonra ise tek başına yataktan kalkabilir. Hastanın 1 gün hastanede kalması gerekir. Ameliyatın ertesi günü ise hasta taburcu edilir. Ameliyattan sonraki gün ağrı kesici alınmaması önerilir. Ağrının çok fazla olduğu durumlarda iğne yolu ile ağrı kesici alınabilir. Kişi, ameliyattan 1 hafta sonra iş hayatına ve normal rutinine dönebilir.

Safra Kesesi Ameliyatı Sonrası Sarılık Neden Olur?

Safra kesesi ameliyatı sonrasında ortaya çıkan rahatsızlıklardan birinin de sarılık olduğu düşünülür; ancak safra kesesinde oluşan tıkanıklıklar safra kesesinin şişmesine yol açar. Bu tıkanıklıklar da karaciğerin düzgün çalışmasına engel olur ve sarılık ortaya çıkar. Dolayısıyla kişi, safra kesesi ameliyatı olduktan sonra sindirim sistemindeki dengesizlikler son bulur ve tıkanıklık da ortadan kalkar. Böylece kişi, sarılıktan da kurtulur.

Uzman görüşleri sadece tavsiye niteliğindedir gerekli görüldüğünde ilgili uzmana başvurmanız önerilir.

Vücudun en küçük organlarından biri olan safra kesesi, görevleri itibariyle hayati olabiliyor. Çoğu kişinin ertelediği safra kesesi hastalıkları, erken müdahale edilmediğinde sorunun büyümesiyle sonuçlanırken en kesin tedavi yöntemi olan ameliyatın başarı şansını da etkiliyor.

Eğer kişi, safra kesesine bağlı şikayetler yaşıyorsa mutlaka uzman bir hekime başvurarak ameliyat için gerekli hazırlıkları yapması gerekiyor. İki yöntemin dikkat çektiği safra kesesi ameliyatlarında açık ve kapalı ameliyat, hastanın ve hastalığın durumuna göre uygulanıyor.

Safra kesesi ne işe yarar?

Formu armuda benzeyen karaciğerin hemen altındaki safra kesesi, besinlerin daha kolay sindirilmesini sağlarken vücuttaki toksinlerin dışarıya atılmasına da yardımcı oluyor. En önemlisi de karaciğer tarafından salgılanan safranın sıvı kısmını emerek daha kıvamlı bir yapıya dönüştürüyor.

Safra yoğunluğunun artmasıyla birlikte ise birçok sağlık problemleri de beraberinde geliyor. Görevleri küçükmüş gibi gözükse de safra kesesinde meydana gelen hastalıklar, hayati olabilecek risklere de ev sahipliği yapıyor.

Safra kesesi hastalıkları belirtileri nelerdir?

• İdrar renginde koyulaşma
• Karnın sağ üst bölgesinde ağrı
• Açık renkli dışkı
• İshal
• Bulantı, kusma
• Sindirim problemleri
• Gaz sorunları

Safra kesesi hastalıklarında risk faktörleri nelerdir?

• Kadın olmak
• Çok gebelik geçirmek
• Fazla kilolu veya obez olmak
• Ailede safra kesesi hastalığı olan kişilerin olması
• Çok hızlı kilo kaybetmek
• Şeker hastası olmak
• Yağ ve kolesterol seviyesi yüksek gıdalar tüketmek
• Östrojen içeren ilaçlar kullanmak
• Hareketsiz yaşam biçimi

Safra kesesi hastalıkları nasıl teşhis edilir?

Mide bulantısı, ağrı, kronik ishal, sarılık, normal olmayan dışkı ve idrar gibi belirtilere yol açan safra kesesi hastalığının türünün belirlenebilmesi için laboratuvar ve görüntüleme testlerinin yapılması gerekir.

Safra kesesinin görüntülenmesinde genellikle ultrason ve BT taramaları kullanılır. MRCP ve endoskopik girişimlerden biri olan ERCP testleri ile de safra kanallarındaki olası taşlar kontrol edilir. Kan testleri aracılığıyla ise enfeksiyon belirtileri tespit edilir.

Safra kesesi hastalıkları tedavisinde açık ameliyat

Safra kesesi hastalıklarında asıl sorun kesesin kendisi olduğu için çok büyük çoğunlukla hastalığın tedavisi için cerrahi yöntemlere başvurulur. Bunlardan geleneksel olanı halk tarafından açık ameliyat olarak da bilinen açık kolesistektomidir.

Bu yöntem, genel anestezi altında hastaya uygulanır. Ameliyat esnasında karın duvarına açılan cerrahi bir kesi ile karın boşluğuna girilir. Hekim, bu boşluktan safra kesesini çıkararak kesiyi diker. Hastanın taburcu olduktan sonra iyileşmesi için yaklaşık 10 günlük uzun bir süre gerekir.

Safra kesesi hastalıkları tedavisinde kapalı ameliyat

Laparoskopik kolesistektomi yani kapalı ameliyat halk arasında kansız ameliyat olarak da bilinir. Bu yöntemde karın duvarına geniş bir kesi açılmasına gerek yoktur. Bu ameliyat da genel anestezi altında uygulanır. Hasta, uyutulduktan sonra göbek altında ve göbeğin çevresinde 1 ila cm arasında kesiler açılır.

Veress iğnesi karın boşluğuna yerleştirilir ve karın boşluğu karbondioksit ile doldurularak şişirilir. Daha sonra iğrenin çıkarıldığı yerden trokar adı verilen boru yerleştirilir. Burada içeriye kamera ve diğer ekipmanlar yerleştirilir. Ardından bu deliklerden safra kesesi çıkarılır ve karındaki gaz boşaltılır. Kesiler, dikişle kapatılarak operasyon tamamlanır.

Bu ameliyat yaklaşık 30 ila 40 dakika arasında sürer. Ameliyatın ardından hastanın ağrı hissetmesi düşük bir ihtimal olsa da verilen karbondioksit omuzlarda ağrıya sebep olabilir. 1 gecelik hastane gözetiminden sonra hasta taburcu edilir. İyileşme süresi açık ameliyata göre oldukça kısadır.

Safra kesesi ameliyatı nasıl yapılır?

Safra kesesi ameliyatı laparoskopik kolesistektomi dediğimiz kapalı bir şekilde gerçekleştirilen ameliyattır. Bu ameliyat genel anestezi yöntemiyle hasta uyutularak yapılır. Ameliyatta Göbekten 5mm büyüklüğünde kesi yapılarak 5’lik portla karın içine girildikten sonra karın karbondioksit gazı ile şişirilerek 5’lik kamera ile safra kesesi, karaciğer ve karın içindeki diğer organlar gözden geçirilmek suretiyle ameliyat yapılır.  Başka bir hastalık bulunmuyorsa diğer 3 port kesi yapılarak içeri girilir. Safra kesesi özel ince aletlerle safra kesesi karaciğerden ayrılır. Daha sonra kese 10 mm’lik kesikten doğrudan veya torba içinde dışarı alınmaktadır. Yara yerlerine dikiş atılarak ameliyat bitirilir.

Safra kesesi ameliyatı riskleri nelerdir?

Ameliyatın pek çok riski bulunmakla birlikte bu risklerin çoğu bakım ve temizlikten kaynaklı olabilir. Ameliyat yeri temiz tutulmazsa bazen iltihaplanmaya ya da zatürre gibi akciğer rahatsızlıklarına rastlanabilir. İdrar yollarında aşırı iltihaplanmaya ortaya çıkabilir. Kalp krizlerine ve damarlarda iltihap meydana gelebilir. Safra yollarının yaralanmasıyla buradan enfeksiyon kapılabilmektedir. Safra kesesi ameliyatı ciddi bir ameliyat olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sürecin iyi bir şekilde atlatılması hastanın sorunsuz bir şekilde iyileşmesinde önemli bir rol oynar.

Safra kesesi ameliyatı kaç saat sürer?

Hastanın cinsiyetine, kilosuna ve cerrahın tecrübesine göre süre değişiklik gösterse de safra kesesi ameliyatları 30 ile 45 dakika arasında yapılır. Ancak ameliyatın yapılmasında bazı durumlarda ameliyat süresi 1 saatin üzerinde gerçekleşebilmektedir. Hastanın ameliyat süresi hastanın safra kesesinin durumuna göre değişiklik arz eder. Bu noktada önemli olan hastanın tedavisinin düzgün bir şekilde gerçekleştirilmesi olmaktadır. Ameliyatın tam olarak ne kadar sürede gerçekleşeceğinin kestirmek öncesinde pek mümkün olmaz.

Safra kesesi ameliyatı sonrası iyileşme süresi

Safra kesesi ameliyatı sonrasında hasta bir saat sonra kendine gelir. Ameliyattan 5 saat sonra yemek yemeye başlar. Ameliyat gecesi hafif derecede karın ağrısı, sırt ağrısı gibi şikayetler meydana gelebilmekle birlikte bu her hastada görülmeyebilir.  Ağrı kesici ilaçlar sayesinde bu ağrıların giderilmesi mümkün olmakta ve ilaç takviyesiyle hastanın daha kolay iyileşmesi sağlanmaktadır. Bu ameliyat ile hastanın bir gün hastanede kalması ve gerekli testler yapıldıktan sonra hastanın taburcu edilmesi mümkün olur. 

Safra kesesi ameliyatı sonrası beslenme nasıl olmalı?

Bağırsaklardaki sindirim açısından, yağların parçalayıcı enzimler tarafından işlenerek emilebilmesi için mutlaka safranın düzgün çalışması gerekir. Bu nedenle safra kesesi hastalarının yemeklerinden yağların çıkarılması bu süreçte önemlidir. Geçirilen ameliyat sonrası vücudun daha çabuk toparlanması ve daha çabuk iyileşmesi için beslenme çok önemli bir konumda yer alır. Herhangi bir ameliyat sonrasında kişinin fiziksel ve ruhsal durumu sebebiyle iştahının normalden daha az olması mümkündür. Vücudunuzun ihtiyaç duyduğu vitamin, protein ve mineralleri almak için çabalamak gerekir. 

Safra kesesi ameliyatı olanların ameliyat sonrası dikkat etmesi gerekenler

Safra kesesi için uygulanan tedavi sonrasında hastanın dikkat ve özen göstermesini gerektirecek noktalar vardır. Bakım ve temizliğe dikkat etmek, işlem yapılan bölgeye dikkat edilmesi, ilaç kullanımını düzenli şekilde yapılması, doktor kontroller ve bolca istirahat dikkat edilmesi gereken bunlar arasında yer alır.  Kişi iyileşmek için ne kadar dikkatli olursa o kadar kısa sürede iyileşmesi de gerçekleşseafoodplus.infoun önerdiği günlük aktiviteleri yapmaya özen göstermek ve ameliyat kadar ameliyat sonrası sürecin de önemli olduğunu aklınızdan çıkarmamak gerekir.

Safra Kesesi Ameliyatı İçin Hangi Bölüme ve Doktora Gidilmelidir?

Birçok kişi safra kesesi ile ilgili olarak çeşitli problemler yaşayabiliyor. Bu problemleri aşmak için genel olarak karşınıza çıkabilecek tek yol safra kesenizi aldırmak olacaktır. Bu birçok zaman gerekli olabiliyor ve bundan kaynaklı olarak da insanlar “Safra Kesesi Ameliyatı İçin Hangi Bölüme ve Doktora Gidilmelidir?” sorusunu sorabiliyorlar. Tüm bu sorulara hızlı bir şekilde yanıt bulabilmek adına bir özel hastane ile iletişim kurmak ve tedavi için gereken süreç hakkında bilgi almak iyi bir fikir olabilir. Bu şekilde en doğru bilgileri bulabilirsiniz ve bu bilgiler sizlere de yardımcı olacaktır diyebiliyoruz. Tüm bu adımları doğru bir şekilde yerine getirdiğiniz takdir de en kısa süre içerisinde sağlığınıza tekrardan kavuşmanız ve iyileşme sürecine de girmeniz mümkün olacaktır.

Safra kesesi ameliyatı fiyatları ne kadar?

Safra kesesi ameliyatı hastalığın durumu ve ameliyatın yapıldığı bölgeye göre farklılıklar göstermektedir. Hastalık her kişide aynı seyirde olmayabilir. Bu yüzden bu konu hakkındaki en net bilgiyi her zaman doktor size verir. Bu yüzden süreç hakkında daha net bilgi almak isterseniz doktorunuza başvurabilirsiniz.

Kapalı Safra Kesesi ameliyatı olan hastalar ameliyattan çıktıktan birkaç saat sonra tümüyle kendine gelebilir, kalkıp yürüyebilir. Üç-dört saat sonra ağızdan gıda almaya başlayabilir ve serum almaya ihtiyaçları kalmaz.

Ameliyat gecesi olabilecek hafif derecede karın ağrısı, sırt ağrısı gibi şikayetleri engellemek için birkaç kez ağrı kesici verilmesi yeterlidir.

Yara yerleri adet birer cm'lik kesidir. Yara ağrısı veya yara iyileşmesi yönünden önemli bir sorun beklenmez.

Ameliyatta dren konulması nadiren gerekir. Bu karın içinden dışarıya doğru uzanan mm çapında plastik bir borudur. Ameliyat sonrası erken dönemde ameliyat alanından olabilecek sızmaları dışarıya almak için ihtiyaç duyulur. Genellikle ertesi sabah çıkartılır.

Bir gün yatış yeterlidir. Hastaların hemen hemen hepsi ameliyat gününün gecesi hastanede kaldıktan sonra ertesi sabah taburcu olabilir.

Taburcu olurken birkaç gün süreyle günde birkaç kez kullanılmak üzere ağrı kesici hap reçete edilir. Yara enfeksiyonu oranı oldukca düşüktür, antibiyotik kullanılmasına çoğu zaman gerek yoktur.