Yılbaşını Kutlamak Haram Mı

Yılbaşı kutlamak günah mı sorusunun cevabı yıllardır tartışılan ve araştırılan bir sorudur. Bu konuda verilen birçok fetva olduğu için, herkesin sorusunun cevabını bulması çok kolaydır. Aynı zamanda yılbaşını çeşitli rivayetlerle kutlamak haram mıdır sorusuna da cevap vermek mümkündür. Diyanet'in haberine göre yılbaşı kutlamak caiz mi yoksa haram mı sorusunun tüm cevaplarını yazımızın devamında okuyabilirsiniz.

MÜSLÜMANLARDA YILBAŞI KUTLAMAK GÜNAH MI?

Her yıl 31 Aralık gecesinde kutlanan yılbaşı gecesi oldukça rağbet gören bir temadır. Herkes eğleniyor olsa da bu gecenin yılbaşı olarak kutlanmasının kabul edilebilir olup olmadığı yıllardır gündeme gelen sorulardan birisidir. Bununla ilgili pek çok dini kaynakta bilgi bulunsa da günümüzde kutlamayla ilgili eski hikayelerde pek çok bilgi bulunabilir.

Ancak yılbaşını kutlama durumunun dinimizce günah olup olmadığı konusunda hala önemli ayrımlar bulunmaktadır. Bu kapsamda yılbaşının caiz olup olmadığı ile ilgili değer taşıyan bir fikir verebilmek için bu farklılıkların bilinmesi gereklidir.

Yılbaşı kutlaması Hristiyan adeti neyse ve ona göre yapılırsa İslam'ın günah saydığı şeylerden biridir. Aynı zamanda yılbaşında özel yemeklerin hazırlanması ve toplu eğlencelerin düzenlenmesi de Hristiyanların geleneklerine benzediği için dinen caiz sayılmaz. Ancak sadece yeni bir yılın gelişini kutlamak için selamlaşmanın dini bir sakıncası yoktur.

YENİ YILI KUTLAMAK YASAK MI?

Hristiyanlıkta 1 Ocak Hz. İsa'nın doğduğu tarihtir. Ancak bu kesin bir bilgi değil. Hristiyanlar bu geceyi Hz. İsa'nın dünyaya geldiği gün olarak kabul etmelerinen dolayı doğum günü anlamıyla kutlarlar. Bu inanca uygun olarak özel yemekler ve eğlenceler sunulur. Ancak bu gece Hristiyanlar birbirlerine hediyeler verirler.

Noel Baba'nın getirdiği öne sürülen hediyeler, Hristiyanlar için yılbaşı gecesi yaptıkları eğlencelerde en önemli figürlerinden bir tanesidir. Fakat bu adet Müslüman toplum için geçerli olacak olan bir konu olarak kabul edilmemiştir.

Bu konuda cevap veren Müslüman alimler dikkate alındığında hepsinin ortak bir görüşü vardır. Yeni Yıl Müslümanlar tarafından kutlanır ve Noel çeşitli Hristiyanlar tarafından kutlanır. Ancak yılbaşı kutlaması bir Noel kutlaması sayılabileceği için yeni yılın olduğu gibi kutlanmasına izin verilmemektedir.

YILBAŞI AĞACININ SÜSLENMESİ GÜNAH SAYILIR MI?

Yeni yıla girerken insanların en çok merak ettiği sorulardan biri de yılbaşı ağacı süslemenin günah olup olmadığı oluyor. Konuyla ilgili din alimlerinin ifade ettiği görüşler de vardır. "Kim bir topluluğa benziyorsa, o gruptandır" (Ebu Davud, Libas 4) hadisinde de bu durumla ilgili net bilgi verilmektedir. Hristiyanların adetlerine uymak ve onlar gibi davranmak İslam dininin yasakladığı konulardan biridir.

Yılbaşı kutlamak neden günah? 31 Aralık gecesini 1 Ocak Sabahına bağlayan gece Miladi Takvim'de yılbaşı kavramı ile açıklanır. Yılbaşı kutlamak Batı ülkelerinde eskiden beri süregelen bir "kültür" olarak karşımıza çıkmaktadır. Yılbaşı kutlamak neden günah? sorusu yıl sonuna yaklaşırken yine gündemdeki yerini koruyor? Peki, Yılbaşı kutlamak günah mı? Yılbaşı kutlamak neden günah? Yılbaşı kutlamak haram mı? Yılbaşı neden kutlanmaz? Diyanet bu konuda ne söylüyor? Yılbaşı kutlamak neden günah? Yılbaşı kutlamak caiz mi? Yılbaşı gecesine dair ayet ve hadis var mı? Noel nedir? İşte detaylar haberimizde...

YILBAŞI KUTLANMAK NEDEN GÜNAH?

İslam dininde yılbaşı kutlamak günahtır. Diyanet'in yılbaşı konulu Cuma Hutbesi şu şekildedir:

Ahlaki değerlerin, örf ve adetlerin bozulmaya başladığı, kültürel yabancılaşmanın hızla arttığı bir dönemde yaşıyoruz. Bu kültürel yozlaşmalardan birisi de yılbaşı kutlamalarıdır. Oysaki yılbaşı adı altında yapılan eğlencelerin, bu eğlencelerde yer alan sembolik figürlerin, çam ağaçlarının kesilmesinin tarihimizle, kültürümüzle hiçbir alakası yoktur. Yüce dinimiz İslam, bütün kötülüklerin anası olan alkolü, ocakları söndüren, cinayetlerin işlenmesine sebep olan kumarı haram kılmıştır. Kumarın farklı bir çeşidi olan piyango, toto, loto ve bütün şans oyunları da dinimizce haramdır, günahtır.

Toplumlar değerleriyle bilinir, onlarla anılırlar. Değerleriyle yaşar, onlarla ayakta dururlar. Öyleyse, bizi biz yapan, bizi ayakta tutan ve en güçlü sığınağımız olan değerlerimize sımsıkı sarılalım. İnancımız, tarihimiz ve kültürümüzle bağdaşmayan batıl örf, adet ve gelenekleri hayatımıza yansıtmayalım. İnancımızın ve karakterimizin şekillendiği ailemizi, göz aydınlığı çocuklarımızı, milletimizin umudu gençlerimizi milli ve manevi değerlerimizle buluşturalım. Yabancı kültürlerin esiri olmamaları için hep birlikte gayret gösterelim. Unutmayalım ki hiçbir millet bir başka toplumun değerleriyle yükselemez. Kültürüne yabancılaşan bir toplum, medeniyet inşa edemez. Tarihini bilmeyenler geleceklerini sağlam bir zemine oturtamaz.

Yılbaşı kutlama kavramı genelde malayani işleri ifade eder. Yılbaşı kutlamaları ülkemizde de maalesef batı ülkelerinde olduğu gibi erkek ve kadınların bir arada bulunduğu ve dans edip, oyunlar oynadıkları bir ortamı ifade eder. Ayrıca tombala, piyango gibi haram olan işler de Yılbaşı Gecesi'ne aittir. Bu kutlama kültürü de ülkemize batı ülkelerinden transfer edilmiştir. Oysa İslam Dini'nin buna kesinlikle bir izni yoktur.

DİYANETE GÖRE YILBAŞI NEDEN KUTLANMAZ?

Yılbaşı Kutlamaları ve Piyango konusunda Diyanet İşleri Başkanlığı "Kendini ve yaratılış¸ gayesini unutarak, değerlerimizle örtüşmeyen, insan hayatına katkısı olmayan gayrimeşru tutum ve davranışlar sergilemek bir mümine asla yakışmaz. "Ömür Sermayesi isimi Hutbe'de, Yılbaşı ile ilgili çok daha ilginç detaylara değinen Diyanet; "Unutmayalım ki ömür sermayesinden geçen bir yılın sonunda kendini ve yaratılış¸ gayesini unutarak değerlerimizle örtüşmeyen, insan hayatına katkısı olmayan gayri meşru tutum ve davranışlar sergilemek bir mümine asla yakışmaz. Yeni bir yılın ilk saatlerinin başka kültürlere, başka dünyalara ait yılbaşı eğlenceleriyle israfa dönüştürülmesi ne kadar da düşündürücüdür. Sevap-günah, hayır-şer konularında muhasebe yapılması gereken saatlerin, emek harcamadan zengin olmak arzusuyla kumar, piyango gibi şans oyunlarıyla heba edilmesi ne kadar da üzücüdür. Yüce Rabbimiz, ömrümüzün kalan kısmını geçen kısmından daha hayırlı ve bereketli yaşayabilmeyi bizlere nasip eylesin. Hesabını veremeyeceğimiz bir hayat yaşamaktan hepimizi muhafaza eylesin." sözleri ile konuyu özetlemiş oldu.

Haberler.com - Gündem

YılbaşıYılbaşıAralıkAralıkNoelGündemYaşamHaberler

Değerli kardeşimiz,

Konuya birkaç yönden cevap vermek daha uygun olacaktır:

Cevap 1:

Bu konuyu iyi kavrayabilmek için önce şu ayet ve hadisleri göz önüne getirmek gerekir:

1."İyilik ve takva konusunda yardımlaşın, günah ve haddi aşmada yardımlaşmayın ve Allah`tan korkup sakının..."(Mâide, 5/2)

2. "Zulüm yapanlara en ufak bir meyil göstermeyin, yoksa size ateş dokunur. Sizin Allah`tan başka velileriniz de yoktur, sonra yardım da göremezsiniz."(Hûd, 11/113)

3."O (Allah) size Kitapta: 'Allah`ın ayetlerine küfredildiğini ve onlarla alay edildiğini işittiğinizde, onlar bir başka söze geçip dalıncaya dek onlarla oturmayın, yoksa siz de onlar gibi olursunuz.' diye indirdi. Doğrusu Allah münafıkların da, kâfirlerin de tümünü cehennemde toplayacaktır." (Nisâ, 4/140)

Konuyu başkalarına benzeme noktasından ele alan hadis-i şerifler vardır. Bunlardan biri şudur:

"Kim herhangi bir gruba benzeşirse o da onlardandır." (Ebu Davûd, Libas 4)

Özellikle bu hadis-i şerif çok önemli psiko-sosyal gerçeklere işaret eder. Şeklî benzeşmenin sonuçta itikadî benzeşmeye götüreceğini anlatır.

İbn Haldun da konuyla ilgili olarak önemli tarihi gerçeklere parmak başar. Mağlupların galipleri taklit etme psikolojisi yaşadıklarını anlatır. (İbn Haldun, Mukaddime, I/374-375)

Cevap 2:

İslâm Dini yepyeni bir nizamla ortaya çıkmış, önceki dinlerin hükümlerini bütünüyle yürürlükten kaldırmıştır. Bu dinin gecesi de gündüzü kadar aydınlıktır. Müslüman anasından metbu' olarak doğar, tabi' olarak değil. Yani o ilmiyle, irfanıyla, yüksek ahlâkiyle ve dindarlığı ile herkese örnek olur, herkes ona uymaya özenir. O ise kimselere özenmez. Çünkü dini ona yeterince malzeme sunmuş, ihtiyacını karşılamıştır. Tabii bu tabiiyet ve matbuiyet ilim ve teknikte, sanatta değildir. Çünkü ilim ve teknik Müslümanın yitik malıdır, onu nerede, kimin yanında bulursa almaya daha haklıdır. O halde tabiiyet ve matbuiyet ahlâk, din, adalet ve hakseverliktedir.

O halde diğer dinlerin kutsal saydığı günleri kutlamak, onların âdetlerine uymak, büyük günahlardandır.

Buna birkaç misal verelim:

a) Batı ülkelerinde olduğu gibi, yabancı kadın ve erkeklerin bir arada toplanıp dans etmeleri, çeşitli oyunlar tertiplemeleri İslâm'a göre büyük günahlardandır. Bir Müslümanın onlara özenerek bu gibi şeyleri helâl kabul etmemek şartıyla yaparsa büyük günah işlemiş olur.

b) Güzellik yarışmaları, bilindiği gibi daha çok gayri müslim ülkelerde yapılır. Bundan amaç, şehvetperestlere kadın vücuduyla ziyafetler çekmektedir. Aynı zamanda genç kızları bu gibi ahlâksızlıklara özendirmek suretiyle onları baştan çıkarmaya yöneliktir. Tabii Kur'ân'a ve sünnete göre, bir Müslüman kadının bu tür müsabakalara katılması, soyunup etini teşhir etmesi büyük bir günah ve ağır bir suçtur. Çünkü ahlâkı ifsad etmekte, kadının annelik vakarını düşürmekte, onu bayağı bir eşya gibi müzayedeye çıkarmaktır.

c) Noel Yortusunu Hristiyan alemiyle birlikte kutlamak da büyük günahlardan biridir. Müslümanların kaçınması gerekir. Kendi millî ve dinî günlerimizde tebrikleşmemizde ise sayısız yararlar vardır. Her şeyden önce dinî ve millî âdetlerimizi yaşatmış, çocuklarımıza güzel örnekler vermiş oluruz. (bk. Celal Yıldırım, İslam Fıkhı)

Cevap 3:

1.Noel Baba, Yılbaşı, Christmas bayramı gibi başka dinlerin alameti, sembolü olan günlere, o günü tazîm ve kutlama maksadıyla katılmak, aynı maksatla o günlerde tebrikleşmek ve hediyeleşmek, yine aynı maksatla hindi vb. almak, yemek, ziyafet çekmek, aynı maksatla bu tür kutlamalara katılmak, o günlerde bayram niyetiyle çocuklara elbise almak ve pişirdikleri yemekleri pişirmek caiz değildir.

2. Böyle zamanlarda, böyle zamanlara has hindi vb. şeyleri sırf gıdalaşmak için almak, ucuz postane hizmetinden yararlanmak için tebrikleşmek haram değilse de onlara benzeme, onların uygulamalarını yaygınlaştırma ve meşru gösterme anlamı taşıdığından tehlikeli ve mahzurludur. Müslümanların, hangi maksatla olursa olsun, o günlere mahsus bir şey yapmamaları gerekir.

3.Hindi gibi sırf o günlere mahsus şeyleri, o günlerde satmak, fasıklara "günahta yardım" anlamı taşıdığından, haram ya da tahrimen mekruhtur. Ancak alacağı para haram değildir. Haram ve günah olan o işi yapmasıdır. Bu hindilerin besmele ile kesilmiş olması halinde böyledir. Besmele ile kesilmemişse "meyte" olacaklarından satılmaları hiç bir surette caiz olmaz.

4. Yılbaşı kutlamaları için matbaa sahiplerinin davetiye, afiş, kart vb. şeyleri basmaları da aynıdır. Yani bunlar sırf yılbaşına özel olarak kullanılacaklarsa, yapılıp satılmaları aynı derecede mahzurludur: Eşantiyon eşya için de aynı şey söylenir. Ancak satıcılar bizzat yılbaşını kutlamış gibi günah almazlar. Çünkü, satılan şeylerin kötü amaçla kullanılması haramdır. Halbuki süs eşyaları satmak esasen haram olan bir iş değildir. Bu açıdan satıcıların sattığı süs eşyaları bizzat haram değildir. Bunu bir dükkanı içki imalatçısına vermeye benzetebiliriz. İmamı Azam'a göre içki satışı yapacak birisine binayı kiraya vermek haram değildir. Bu noktadan yapılan satışın kendisi haram değildir. Bunu yanlış yerde kullanacak olanların yaptıkları haramdır.

Bununla beraber, bir şeyin haram olmaması hiçbir sorumluluğunun olmadığı anlamına gelmez. Böyle bir konuda yardımcı olmak, en azından mekruhtur. Mekruh ise harama yakın derecede kişiyi sorumlu eden demektir. Bu nedenle bir mecburiyet yoksa bu işin yapılmasını tavsiye etmeyiz.

- Müslümanlar bu yılbaşını takvim başlangıcı yaparlarsa, yılbaşı gecesinde yapılan âyin veya eğlencelere iştirak ederlerse ne olur?

Yılbaşı dolayısıyla yapılan dinî âyine katılan (Hristiyanlarla beraber bu toplu ibâdeti yapan) Müslümanlar, en azından haram (büyük günah) işlemiş olurlar.

Dinî âyîne katılmadan yılbaşı dolayısıyla toplantı ve eğlence yapan Müslümanlar, bu eğlencelerde ayrıca hiçbir haram işlemeseler dahi, kökeni dinî (İslâm'dan başka ve ona göre bugün mûteber olmayan bir dîne dayalı) olan bir faâliyete katıldıkları ve başka dinden olanlara -dinle ilgili bir konuda- benzer hale geldikleri için günah işlemiş olurlar. Yukarıda kaynağını verdiğimiz, "Bir din ve kültür topluluğuna kendini benzetenler onlardan sayılır." meâlindeki hadîs bu davranışı yasaklamaktadır.

Yılbaşı, takvim, tarih, tatil, eğlence, şenlik ve bunlarla ilgili âdetler bir milletin kültürüdür. Kültür, din ve ideolojinin bedenlenmesi, ete kemiğe bürünmesidir. Bu ikisini birbirinden ayırmak mümkün değildir. Eğer birileri din ile kültürü birbirinden ayırmaya, aralarındaki bağı koparmaya kalkışırsa -zor olmakla beraber bunu yapabilirse- kültür ile beraber dîni de değiştirme yoluna girmiş olur. Bedenini parça parça kaybeden din gider (milletin hayatından çıkar) onun yerine yeni kültürün dîni veya dinsizliği gelir. Kültür ile din arasında böyle bir bağ bulunduğuna göre; kültürün değişmesi dîni yakından ilgilendirir.

İslâm'ın beş temel amacından biri dîni (Müslümanların hayatında İslâm'ı) korumaktır. İslâm'ın korunmasını olumsuz etkileyen bir davranış, bir kültür değişimi, bir kültür taklidi haramdır, bazan bununla da kalmaz dinden çıkma sonucunu doğurur.

Sevgili Peygamberimiz (asm) Medine'ye göçünce, burada öteden beri iki bayramın bulunduğunu ve bu bayramlarda kutlama yapıldığını öğrendi. Bayramlar, dînin etkilenmesi bakımından önemli kültür unsurları olduğu için bunları değiştirdi ve yerlerine Ramazan ile Kurban bayramlarını tebliğ etti. Daha pek çok hadîste, başka dinlerle ilişkisi veya sembolik değeri/fonksiyonu bulunan âdet ve uygulamaları Müslümanlara yasakladı.

İlave bilgi için tıklayınız:

Müslümanlar, yılbaşı gecesi ne yapmalı?

Selam ve dua ile...
Sorularla İslamiyet